عبدالله عبادی/جمهوری اسلامی گامبیا کشوری در غرب آفریقا، کوچک‌ترین کشور این قاره و پایتخت آن «بانجول» است. جمعیت این کشور یک میلیون و ۷۷۶ هزار نفر و زبان رسمی آن انگلیسی است. در دسامبر ۲۰۱۵ یحیی جامه، رئیس‌جمهور پیشین، این کشور را جمهوری اسلامی اعلام و حجاب را برای کارمندان زن اجباری کرد. این کشور در حال حاضر پس از موریتانی دومین جمهوری اسلامی در آفریقا به شمار می‌رود.
در میان کشورهای اسلامی آفریقا، رژیم سعودی گسترده‌ترین روابط را با گامبیا دارد. سفرهای متعدد یحیی جامه به منظور انجام مناسک حج و دیدار با مقامات سیاسی و مذهبی سعودی سبب شده است روابط دو کشور تا بالاترین سطوح افزایش یابد؛ البته در زمان داود جاوارا نیز روابط خوبی بین دو کشور برقرار بود و در سال 1988 بزرگ‌ترین مسجد این کشور به نام مسجد ملک فهد با حمایت‌های مالی رژیم سعودی و در رأس آن سازمان رابطه العالم اسلامی در بانجول ساخته شد که تا به امروز، معروف‌ترین و بزرگ‌ترین مسجد گامبیا با گنجایش 6 هزار نمازگزار است. جالب اینجاست که طی سی سال گذشته صدمات بسیاری به این مسجد وارد آمده که دولت گامبیا از تعمیر آن به دلیل نبود بودجه خودداری کرده است؛ از این رو هزینه تعمیر و نگهداری آن را سفارت عربستان در بانجول پرداخت کرده است.
در سال 2014 و به مناسبت عید سعید فطر سازمان رابطه العالم اسلامی سه مسجدی را که در شهرهای سره کوندا، بریکاما و فارافنی و با اسامی خلفای سه‌گانه ساخته بود، به طور رسمی افتتاح کرد که نقش مهمی در بهبود وجهه رژیم سفاک سعودی در بین مردم این کشور داشت.
پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 که به پیروزی آمادو بارو، سیاستمدار گمنام گامبیایی انجامید و یحیی جامه مجبور شد برخلاف میل باطنی‌اش به ترک قدرت، این کشور را به حالت فرار ترک کند، پیش از ترک گامبیا ده‌ها میلیون دلار از بودجه این کشور را به همراه خود به گینه کوناکری برد و آمادو بارو را با یک خزانه خالی روبه‌رو کرد. بارو برای تکمیل پروژه‌های گوناگون عازم ریاض شد تا از مقامات سعودی درخواست کمک کند. در جریان این سفر، وی توانست مبلغ 690 میلیون دلار از بانک توسعه اسلامی عربستان وام دریافت کند و به همراه دیگر کمک‌های دریافتی از نهادهای عربستانی با دستی پر به کشورش بازگردد.
اقدامات عربستان در گامبیا
1ـ حفر چاه آب: گامبیا کشوری در ساحل اقیانوس اطلس است به گونه‌ای که با حفر چند متر از زمین می‌توان به آب آشامیدنی دست یافت. با وجود این، به علت فقر علمی و اقتصادی بخش بسیاری از مردم در فقر و فلاکت زندگی می‌کنند. در روستاها وضعیت از این هم بدتر است و مردم حتی از داشتن آب آشامیدنی هم محروم هستند. یکی از اقدامات عربستان در دهه 1990 در این کشور حفر صدها حلقه چاه آب است که بر روی همه این چاه‌ها افزون بر وجود پرچم عربستان، عکس ملک فهد نیز کاملاً آشکار است؛ از این رو بسیاری از مردم این کشور داشتن آب آشامیدنی را مدیون ملک فهد و عربستان می‌دانند.
2ـ اعطای بورسیه به دانش‌آموزان گامبیایی: مسئولان سفارت عربستان در بانجول با هماهنگی سازمان رابطه العالم اسلامی و انجمن جهانی جوانان مسلمان هر ساله تعدادی از دانش‌آموزان مسلمان گامبیایی را در دانشگاه‌های این کشور نام‌نویسی می‌کنند و از این طریق می‌کوشند طبقه‌ای از تحصیل‌کردگان بومی وابسته به خود را پدید آورند. هزینه تحصیلی این دانش‌آموزان تا این مقطع کارشناسی را سازمان رابطه العالم اسلامی پرداخت می‌کند و تعداد قابل توجهی از آنها پس از دانش‌آموختگی برای ادامه تحصیل به دانشگاه‌های عربستان اعزام می‌شوند.
3ـ اعزام دانش‌آموزان گامبیایی به عربستان: افزون بر اعطای بورسیه تحصیلی دانشگاه‌های داخلی هر ساله تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان گامبیایی که در مدارس اسلامی متعلق به سازمان رابطه العالم اسلامی تحصیل کرده‌اند، پس از دانش‌آموختگی در مقطع دیپلم به دانشگاه‌های مکه و مدینه اعزام می‌شوند. این افراد پس از اتمام تحصیل در این دانشگاه‌ها که به صورت رایگان است و پس از بازگشت به گامبیا به عنوان شیوخ و ائمه جمعه و مساجد در خدمت رژیم آل‌سعود هستند.
4ـ پرداخت وام‌های بلاعوض یا با اقساط بلندمدت به شیوخ و علمای مذهبی: تصوف در غرب آفریقا سابقه بسیاری دارد و مردم کشورهای این منطقه از جمله گامبیا و سنگال علاقه شدیدی به این نوع از اسلام دارند. در گامبیا علمای مذهبی که بیشتر آنها پیرو فرقه‌های تیجانیه یا قادریه هستند، از ارزش و اعتبار خاصی بین مردم برخوردارند؛ از این رو یکی از اقدامات عربستان در جذب شیوخ و علمای بزرگ و صاحب نفوذ در این منطقه از جهان پرداخت وام بلاعوض یا با اقساط بلندمدت به آنهاست. در واقع رهبران مذهبی رژیم آل‌سعود با سوءاستفاده از فقر مسلمانان، رهبران مذهبی را به هر طریق از جمله تطمیع و پرداخت مبالغ نقدی به سمت خود جذب می‌کنند.
5ـ حمایت از خانواده‌های فقیر و بی‌سرپرست: با توجه به فقر شدید مردم این کشور که تنها منبع درآمد آن توریسم است، افراد و خانواده‌های بسیاری زیر خط فقر زندگی می‌کنند؛ به گونه‌ای که از عهده تأمین نیازهای اولیه خود عاجزند. دولت عربستان با آگاهی از این وضعیت به حمایت از این خانواده‌ها برخاسته و با اعطای مواد غذایی، پوشاک و حتی نوشت‌افزار سعی در نفوذ در قلوب آنان کرده است.
افزون بر سازمان رابطه العالم اسلامی، سازمان ولیدبنطلال، شاهزاده ثروتمند سعودی نیز در گامبیا فعال بوده و اقداماتی انجام داده است.
در سال 2011، ولیدبنطلال میلیاردر معروف سعودی با هزینه 200 هزار دلار یک درمانگاه در حومه شهر بانجول احداث کرد. افزون بر این وی مبلغ 500 هزار دلار برای ساخت مؤسسه صلح یحیی جامه اختصاص داد که مورد توجه رسانه‌های غرب آفریقا قرار گرفت؛ از این رو یحیی جامه بالاترین نشان این کشور را به پاس خدمات و کمک‌های بن‌طلال به وی اعطا کرد.
