جاده موفقیت سر راست نیست

پیچی وجود دارد به نام شکست

دور برگردانی به نام سردرگمی

سرعت‌گیرهایی به نام دوستان

چراغ قرمزهایی به نام دشمنان

چراغ زردهایی به نام خانواده که باید مراقب‌شان بود

اما اگر ابزاری به نام عزم داشته باشید

موتوری به نام استقامت

و راننده‌ای به نام خدا

به جایی خواهید رسید که موفقیت نام دارد!

امام صادق(ع) فرمودند: خداوند بندگانی دارد که روز قیامت پروندۀ اعمال‌شان کاملاً خالی و سفید است. ملائکه از پروردگار می‌پرسند: چرا هیچ چیزی در پروندۀ اعمال اینها ثبت نشده است؟ خداوند می‌فرماید: اینها برخی از بندگان مخلص من هستند که آن‌قدر خلوص‌شان بالا بوده که وقتی کار خوبی انجام می‌دادند حتی دوست نداشتند ملائکه‌ای که اعمال را ثبت می‌کنند هم ببینند، فقط دوست داشتند خدا ببیند! لذا هر وقت اینها می‌خواستند کار خوب انجام دهند، خدا اجازه نمی‌داد ملائکه ببینند و ثبت کنند. اینها حساب‌شان با خود خداوند است.

عدة‌الداعی و نجاح‌الساعی، ص 207

 آرش فهیم/ این روزها در «رسانه ملی» برنامه‌هایی پخش می‌شود که کپی طابق نعل به نعل برنامه‌های شبکه‌های ضد ملی هستند! البته، تقلید از محصولات خارجی و دیگر شبکه‌ها همواره در رسانه‌های مختلف رایج بوده و هست، در صداوسیما نیز از سالیان گذشته تاکنون، برنامه‌ها یا سریال‌هایی که رنگ و بوی کپی‌برداری از شبکه‌های خارجی بودند، پخش می‌شد و این موضوع تازگی ندارد، اما در زمینه تقلید از رسانه‌های خارجی در تلویزیون، سه موضوع دارای اهمیت است: اول، تعداد برنامه‌های تقلیدی بسیار زیاد شده است، دوم، برخی جریان‌های انقلابی که باید پیشتاز خلاقیت و عبور از شیوه‌های غربی باشند، به این موضوع رو آورده‌اند و سوم اینکه، رنگ و لعاب تقلید در این برنامه‌ها بسیار شدید شده و اندکی خلاقیت و نوآوری در آنها دیده نمی‌شود!

مصداق بارز چنین برنامه‌هایی، مسابقه تلویزیونی «برنده باش» است که پنج‌شنبه شب‌ها‌، یعنی بهترین زمان پخش در تلویزیون‌ روی آنتن شبکه سوم سیما می‌رود. این برنامه، با محور سنجش اطلاعات عمومی شرکت‌کنندگان را محمدرضا گلزار اجرا می‌کند؛ بازیگری که به رغم توانایی نه چندان زیاد هنرپیشگی، یکی از گران‌ترین بازیگران سینمای ایران است. وی برای اجرای مسابقه «برنده باش» نیز مبلغ هنگفتی را دریافت کرده است. 

برنامه گلزار از دو منظر قابل نقد و تأمل‌برانگیز است؛ اول اینکه «برنده باش» از هر نظر شبیه یک مسابقه تلویزیونی خارجی است. چیدمان صحنه برنامه، صندلی‌ها، نحوه نشستن تماشاگران، حرکات مجری، مراحل مسابقه و... بدون اینکه کوچک‌ترین تغییری در اجرا و طراحی مسابقه نسبت به برخی نمونه‌های خارجی دیده شود! انتقاد دوم و مهم‌تر به جوایز این برنامه بر می‌گردد. اینکه افراد برای پاسخ دادن به چند پرسش، در عرض چند دقیقه به جوایزی با رقم‌هایی همچون 100 میلیون یا 200 میلیون تومان دست می‌یابند. این نوع جوایز و نحوه پرداخت آنها بخشی از جریانی است که طی سال‌های اخیر و تحت تأثیر مشکلات اقتصادی صداوسیما پیش آمده است. به دلیل ضعف مالی، صداوسیما تأمین سرمایه برخی برنامه‌های خود را به بنگاه‌های تجاری می‌سپرد، اما این بنگاه‌ها فراتر از اسپانسر و حامی مالی، نقش هادی برنامه را هم ایفا می‌کنند. در نتیجه طی سال‌های اخیر، برنامه‌هایی شبیه به کازینو و بلیت بخت‌آزمایی به صورت قارچ‌گونه رشد و خودنمایی کرده‌اند. تأثیر مخرب فرهنگی این نوع برنامه‌ها کاملاً آشکار است؛ مردمی که اغلب در این دوران درگیر تنگناهای معیشتی و اقتصادی هستند، افرادی را می‌بینند که با حداقل زحمت و توانایی پول‌های سرسام‌آوری به دست می‌آورند! مثل زن و شوهر سینماگری که هم برای ساخت یک سریال در حال پخش از تلویزیون دستمزد آنچنانی گرفتند و هم اینکه با شرکت در این برنامه جایزه‌ای 100 میلیون تومانی به آنها اعطا شد! به طور طبیعی، نوجوانان و جوانانی که هر هفته پای تماشای این برنامه و جوایز چشمگیر آن می‌نشینند، به فرهنگ و منش دستیابی به پول‌های بادآورده و رؤیایی آلوده می‌شوند.

اما به موضوع اصلی این نوشته برگردیم؛ تقلید در رسانه! اتفاقی که چند برنامه دیگری که این روزها از تلویزیون پخش می‌شود را هم انگشت‌نما کرده است. علاوه بر مسابقه «برنده باش» که عیناً از روی برنامه‌های خارجی کپی شده، برنامه «عصرانه» شبکه افق را هم می‌توان مثال زد که آن هم یادآور مجله خبری یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان است. دست‌اندرکاران این‌گونه برنامه‌ها معمولاً در واکنش به انتقادات دو دلیل می‌آورند؛ دلیل او‌ل‌شان این است که این برنامه حاصل استفاده از قالبی جهانی هستند و نمی‌توان این کار را تقلید و کپی‌کاری دانست. برای نمونه، می‌گویند برنامه «برنده باش» براساس یک الگوی اجرای مسابقه که همیشه در شبکه‌های تلویزیونی در سراسر جهان تکرار می‌شود، شکل گرفته است. قبول، در بهره گرفتن از الگوها و قالب‌های موفق جهانی تردیدی نیست و اصل موضوع، ایرادی ندارد. اما مشکل از آنجا شروع می‌شود که به کارگیرندگان چنین برنامه‌هایی هیچ نوآوری و خلاقیتی ندارند. همه چیز در این برنامه‌ها حتی در جزئیات، قابل مقایسه با نمونه‌های خارجی است. این موضوع را می‌توان ناشی از رواج نوعی تنبلی رسانه‌ای دانست. یک بیماری که در بسیاری از رسانه‌های ما حتی برخی روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها هم دیده می‌شود که صرف سرلوحه قرار دادن الگوهای دیگر به عنوان کلیشه کار خود پیش می‌روند و دیگر حوصله در هم آمیختن چند روش و شاخص جدید با این قالب‌ها را ندارند. برای نمونه، برنامه «عصرانه» قابل مقایسه با اتاق خبر یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای است که البته می‌توان این سبک را هم یک قالب جهانی و فراگیر در ارائه خبر دانست. اما همان شبکه ماهواره‌ای طی سال‌های اخیر، تغییرات فراوانی را در اتاق خبر خود ایجاد کرده و  بخش‌ها و جنبه‌های تازه‌ای یافته است. اما برنامه عصرانه هنوز مانند چند سال پیش اتاق خبر این شبکه مانده است! معمولاً نیز افرادی که قالب‌های جهانی را با حداقل ابداع و نوآوری در برنامه خود به کار می‌گیرند و به بیان صریح‌تر، کپی‌کار و مقلد هستند، رسانه‌های اصیل و دارای هویت را تحقیر و تمسخر می‌کنند! 

استدلال دیگری که این برنامه‌سازان می‌آورند این است که آنها اگرچه تقلید و کپی می‌کنند، اما محتوایی ارزشی را به کار می‌گیرند. این در حالی است که سال‌ها پیش شهید سیدمرتضی آوینی تصریح کرد که فرم‌های رسانه‌ای، ظرف‌هایی نیستند که هر مظروفی را پذیرا باشند؛ یعنی آنچه تأثیر خود را می‌گذارد، قالب وارداتی است و محتوای مدنظر در فرم‌های نامناسب، چندان دیده نمی‌شوند. 

یکی از مؤلفه‌های ملی بودن یک رسانه، نوآوری و خلق سبک‌ها و شیوه‌های خلاقانه و متناسب با هدف و پیام آن رسانه است. اگر چنین آرمانی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد، استفاده از قالب‌ها و فرم‌های جهانی و غربی، حداقل باید با بومی‌سازی و نوآوری همراه شوند. ضمن اینکه باید از رویش‌های هنری انقلاب و نسل جدید که ذهن سرشاری از ایده و نوآوری دارند و سلایق ایران و اقتضائات جامعه را درک می‌کنند بیشترین بهره را گرفت.

به گزارش خبرگزاری «خوشبختی‌نیوز»، فردی بیست‌واندی ساله صبح امروز در حوالی یکی از قلل کوه آلپ پیدا شد. این شخص که تازه‌داماد هم هست، در حالی پیدا شد که مشغول به کندن این کوه سفت و سخت بوده است. شرایط آب و هوایی نیز به قدری سرد و استخوان‌سوز است، که حتی پالتو و بارانی و دوتا پتوی یک بار مصرف هم پاسخگوی نیاز این فرد نبوده است. وی ظاهراً درحال حک کردن نوشته‌ای روی کوه بوده است. پس از عملیات امدادرسانی که به علت مقاومت فرد در برابر عملیات نجات، ۱۸ ساعت به طول انجامید، سرانجام راهی اورژانس می‌شود. جمله حک شده توسط وی روی کوه با این مضمون بود:«من و راه‌های نرفته‌ام»

علت حادثه را از مصدوم جویا شدیم. وی در شرح واقعه این‌گونه توضیح می‌دهد: من از دوران جنینی، از این آدم‌های آماده‌خور بودم که یک روز اتفاقی متوجه صحبت‌های غیرعلنی میان پدر و مادرم شدم. فهمیدم می‌خواهند بنده را که از قضا تک پسر هم بودم، زن بدهند تا مسئولیت خطیر و واجب‌الوقوع ادامه نسل خانواده را به انجام برسانم. بنده هم بدون اطلاع قبلی از وضعیت اجتماعی و فرهنگی حاکم، پذیرفتم. روزهای نخست آشنایی(یاد باد آن روزگاران یاد باد) همه چیز بسیار ایده‌آل و پرفکت طی می‌شد. تنها دغدغه‌مان سِت کردن لباس‌های‌مان با هم، قرارهای یواشکی، جیم شدن از کلاس‌ها، پیچاندن خانواده‌ها به بهانه کلاس‌های جبرانی، فوق برنامه و... بود.

دوران قند و نبات عقد رو به اتمام بود و باید کم‌کم پی تدارکات عروسی می‌رفتیم. ابتدا نگاهی به لیست جهیزیه‌ای که همسرم تهیه کرده بود، انداختم. آخر ما رسم داریم که جهیزیه را پسر می‌دهد و لیستش را دختر! لیست جهیزیه به این صورت تهیه شده بود: ماهی سرخ‌کن نچسب، مرغ سرخ‌کن نچسب، گاو سرخ‌کن نچسب، ظروف برای خانواده خودم کریستال و شیشه، برای فامیل‌هایم آرکوپال، خانواده شوهرم و فامیل‌هایش اِستیل، هر کدام دوازده دست. ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، ماشین خانه‌تمیزکن، ماشین آشپزی‌کن و...

گفتم آخر خانوم مگر نمی‌شود با همانی که ماهی سرخ می‌کنی، کار مرغ و گاو را هم راه بیندازی؟ همسرم نگاه سنگینی کرد و گفت: «آخه شاخ شمشاد! مگه گاو اندازه مرغه که من بتونم جاش کنم؟!» از پرسش بیجای خودم شرمنده شدم.

اما باز برایم سؤال شد که من اگر قرار بود که این همه ماشین بخرم، زن می‌خواستم چکار؟ جهیزیه را با هر بدبختی تهیه کردیم و نوبت به مراسم ازدواج رسید. دیدیم که یک هفته بریز و بپاش برای دلداری خانم، واسه دل کندن از خانواده، زمان لازم بود. هفته بعدی‌اش، همان بریز و بپاش جهت آمادگی بانو برای ازدواج صرف شد و نهایتاً رسیدیم به خود هفته ازدواج که به یک شب مراسم برای قبل حنابندان، حین حنابندان و بعد از حنابندان تقسیم می‌شد. آنجا بود که تصمیم گرفتم سر به کوه آلپ بزنم، قبل از آنکه با مراسم شب قبل عروسی و حین عروسی و بعد عروسی گیرم بیندازند.

سیده‌‌ ام‌الهدی سجادی

 حسین کارگر/ اظهارنظر بازیگری که طی 40 سال اخیر از نورچشمی‌های سینما و صداوسیما بوده و از این طریق به شهرت و جایگاهی رسیده، نمونه جدیدی از مانور سلبریتی‌ها بر ضعف سواد رسانه‌ای بر جامعه است. اینکه رضا کیانیان گفته؛ «در این 40 سال یک روز خوش ندیدیم»(!) یعنی هم خودش مبتلا به نوعی فراموشی و کم‌سوادی فرهنگی و اجتماعی است و هم عامل ترویج سطحی‌زدگی در جامعه است. متأسفانه طی سال‌های اخیر، این طیف برخوردار از امکانات مادی و تبلیغاتی کشور، به تخریب بی‌سوادی رسانه‌ای دامن

 زده‌اند.

بر اساس تحقیقات کارشناسان وضعیت سواد رسانه‌ای در ایران نامطلوب است. این موضوع سبب شده تا توجه برخی از مردم به زبان و قلم گروهی از چهره‌های سینمایی و تلویزیونی جلب

 شود.

البته، برخی از افراد مشهور و متعهد با بهره‌گیری از قابلیت فضای مجازی خدماتی را هم به مردم اعطا کرده‌اند. با این حال کمپین‌های بعضاً سطحی تعدادی از این سلبریتی‌های مشهور، اما بدون سواد کافی در اقتصاد و سیاست، این روزها گاه و بی‌گاه در فضای مجازی دست به دست می‌شود. در یکی از این کمپین‌ها راهکاری پوپولیستی و ساده‌انگارانه به مفهوم تخصصی و پیچیده اقتصاد، از سوی یک فوتبالیست صادر شد! هر چند در بین طرفداران  و اصطلاحاً دنبال‌کننده‌های این افراد هم چندان اعتنای جدی به اجرای این نوع کمپین‌ها نمی‌شود، اما آثار سوء اظهارات و کمپین‌های غیرعلمی می‌تواند سبب فراموشی اصل موضوع و غفلت اذهان عمومی از ریشه‌یابی مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور

 باشد.

امروز فناوری‌های ارتباطی، هرگونه پیامی را بدون هیچ حصاری وارد ذهن و روان مخاطبان می‌کنند و در برابر این بمباران خبری تنها سلاح ممکن، افزایش سطح مطالعه و تقویت سواد رسانه‌ای است. در این زمینه صداوسیما با تولید برنامه «رسانش» حرکتی را آغاز کرد که در مقابل این میزان از هجمه‌های هدفدار اصلاً کفایت نمی‌کند و بدیهی است که لازم است برنامه‌های بیشتری با هدف تمرکز بر تقویت سواد رسانه‌ای در شبکه‌های اصلی تلویزیون تولید و نمایش داده شوند.

ضمن اینکه خود سیما، گاهی به سلبریتی‌سالاری دامن می‌زند. برای نمونه، بارها شاهد بوده‌ایم که خبرنگاری به قصد گرفتن مصاحبه به دنبال یک بازیکن معمولی فوتبال می‌دود، اما در بسیاری از اوقات، نامی از یک معلم  نمونه کشوری یا داور مسابقات علمی حتی در شبکه‌های استانی هم برده نمی‌شود!

 پاسخ رهبر معظم انقلاب به نامه یک نوجوان لبنانی

کتاب «راه نشان» با موضوع دوران بلوغ و سن تکلیف و با محوریت بیانات رهبر معظم انقلاب، با هدف بهره‌برداری دانش‌آموزان دوره‌های اول و دوم متوسطه و مربیان پرورشی، به کوشش اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان استان تهران منتشر شد.

در بخشی از کتاب تحت عنوان پاسخ به نامه یک نوجوان لبنانی آمده است: «نامه‌ تو را دریافت کردم و از محبت پاک و بی‌شائبه‌ات متشکرم. شما کودکان و نوجوانان لبنانی در دل من جای دارید و از خدا می‌خواهم شما را حفظ کند و شاد و سالم بدارد و برای آینده کشور و ملت‌تان ذخیره نماید. عزیزان من اسلام به جوانان مؤمن و عالم و شجاع و سالم نیازمند است تا بتوانند در مقابل دشمنان از آن دفاع کنند و دین خدا را که مایه سعادت انسان‌هاست به انسان‌ها هدیه کنند. سعی کنید خود را آن طور که اسلام می‌پسندد، بسازید و برای آینده اسلام و مسلمین مفید باشید و خدا را از خود خشنود نمایید. به شما دعا می‌کنم. والسلام‌علیکم سیدعلی خامنه‌ای». 

«آشوب» در هفته دفاع مقدس روی آنتن می رود

«آرماندو» هفته آینده جای خودش را به «آشوب» می‌دهد تا شبکه یک پس از مدتی توجه به طنز، دفاع ‌مقدس را با نگاه جدیدی روی آنتن ببرد.

«آشوب» سریالی بیست‌وهفت قسمتی است که علاوه بر دفاع مقدس، موضوعی عاشقانه هم دارد. به گفته محمود پاک‌نیت که یکی از شخصیت‌های اصلی این سریال را بازی می‌کند، «آشوب» در بین آثار دفاع مقدسی قصه متفاوتی دارد و مردم تا به حال مصداقی از آن را ندیده‌اند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مجموعه تلویزیونی «آشوب» قصه‌ای عاشقانه را پس از انقلاب و همزمان با آغاز جنگ تحمیلی روایت می‌کند. قصه عاشقانه‌ای بین یک جاسوس عراقی و یک پرستار که در فصل اول تا زمان جنگ و سقوط خرمشهر روایت می‌شود و در فصل دوم که طراحی قصه برعهده علی دلگشایی و سلمان فرخنده و احسان فکا است، تا آزادی خرمشهر ادامه دارد. این سریال به کارگردانی امیر پور وزیری و به تهیه‌کنندگی مهدی همایون‌فر محصول مرکز فیلم و سریال سازمان هنری رسانه‌ای اوج است.

سانسور فیلم ضدداعشی

 در شبکه‌های اجتماعی غربی

یکی از صفحات فیلتر شده از سوی مدیران شبکه‌های اجتماعی، صفحه فیلم «به وقت شام» است.

چند روز پیش، بیش از 600 کانال و حساب کاربری در فیس‌بوک و توئیتر مسدود شد. بخشی از این حساب‌ها وابسته به صداوسیما بودند. اما همه آنها جنایات رژیم آل‌سعود و رژیم صهیونیستی را افشا می‌کردند. در این میان صفحه فیلم «به وقت شام» هم حذف شده است.

نکته جالب این است که در فیلم «به وقت شام» هیچ ‌اشاره‌ای به عربستان نشده و این فیلم فقط به داعش پرداخته است؛ اما گویا مسئولان فیس‌بوک و توئیتر برداشت‌شان این است که حتی انتقاد از داعش نیز در راستای تبلیغ علیه رژیم صهیونیستی و آل‌سعود قلمداد می‌شود.

رونمایی از مستند عامل ترور شهیدان رجایی و باهنر

یکصدوبیست‌وپنجمین برنامه سینما روایت، به رونمایی از مستند «نفوذی» اختصاص داشت.

این مستند از تولیدات گروه مستند روایت فتح است که جواد موگویی آن را کارگردانی کرده است.

موگویی در این مراسم گفت: «ما پیش از این یک مستند دیگر هم درباره پرونده انفجار نخست‌وزیری و نقش کشمیری در آن ساخته بودیم که با اسم «پرونده ناتمام» منتشر شد و به امید خدا یک مستند سومی هم قرار است درباره کشمیری بسازیم که در آن توضیح خواهیم داد که او بعد از اتفاقات نخست‌وزیری و فرار از ایران در طی این سال‌ها چه می‌کرده و دچار چه سرنوشتی شده

 است.»

بخش ویژه انقلاب

 در جشنواره فیلم مقاومت

در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت بخش ویژه «جلوه‌گاه نور» جشنواره را به مسابقه آثار سینمایی، کوتاه و مستند با موضوع انقلاب و تاریخ انقلاب اسلامی اختصاص داده است.

این آثار در بخش مسابقه سینمای ایران داوری می‌شوند و هیئت داوران جشنواره به بهترین فیلم در قالب فیلم‌های سینمایی، کوتاه، داستانی و مستند، لوح تقدیر، جایزه نقدی و تندیس ویژه جشنواره را اهدا خواهند کرد. سینماگران می‌توانند آثارشان را برای حضور در این بخش تا 22 مرداد به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند. 

گفتنی است، پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت آذر ماه جاری برگزار می‌شود.

فصل دوم سریال «پدر» ساخته می‌شود

با پایان پخش سریال «پدر»، نویسنده این سریال از ساخت فصل دوم آن خبر داد.

حامد عنقا، تهیه‌کننده و نویسنده سریال «پدر» گفت: «خوشبختانه این سریال به یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیون تبدیل شد. پیرو همین استقبال مدیران شبکه دو سیما به ما پیشنهاد داده‌اند ادامه این سریال با محوریت نقش پدر در جامعه امروز ایرانی ساخته شود و ما هم برای نگارش و آماده کردن مقدمات ساخت فصل دوم آمادگی داریم.»

وی افزود: «فصل جدید بر نقش شخصیت پدر با حضور مهدی سلطانی تأکید خواهد داشت و قصه‌ای که نوشته شده است، هیچ وابستگی به دیگر بازیگرها به جز این شخصیت و کاراکتر مادر

 ندارد.»

تا نبخشم عطای دنیا را به لقایش

حکایت همین است که هست

فراق است و فراق

مولا جان!

جوابت را می‌دانیم

و دلیل دوری‌ات را هم...

همه دل را به نام دنیا زده‌ایم

غافل از اینکه؛

چوب حراج زده‌ایم بر گرانمایه عمرمان

برکتی نیست:

نه در زندگی‌مان

نه در وقت‌مان

نه در مال‌مان

عجیب در دام دنیا افتاده‌ایم

و خاصت دنیا همین است

که به همین سادگی رهایت نمی‌کند

آقاجان! اعتراف می‌کنیم که

همه چیز داریم، الّا آرامش

و این رهاورد دنیازدگی است

مولای خوبان!

ندانم‌کاری‌مان را ببخش و دعا کن

از برکت وجودت دوباره رونق بگیرد روزگارمان

 دکتر یدالله جوانی/ رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت روز چهارشنبه هفته گذشته به مناسبت «هفته دولت»، با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند. حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در این دیدار، ضمن تبریک هفته دولت، شاخصه‌های حکومت علوی، یعنی «عدالت»، «پاکدامنی»، «پارسایی» و «با مردم بودن» را، معیار ارزیابی و سنجش اقدامات مسئولان برشمردند و با توجه به اوضاع کشور در چهلمین سال انقلاب اسلامی، نکات بسیار مهمی درباره اقتصاد، سیاست خارجی و ضرورت حفظ اتحاد و انسجام داخلی بیان کردند. این نوشتار مهم‌ترین محورهای بیانات معظم‌له، به ویژه در حوزه مسائل اقتصادی را تبیین و تشریح می‌کند.

هفته دولت، هفته فرصت‌ها است

از دیدگاه رهبر حکیم انقلاب، هفته دولت که تداعی‌کننده نام ماندگار شهیدان رجایی و باهنر است، هفته فرصت‌ها برای توجه و پرداختن به امور زیر است:

۱ـ این هفته فرصتی است برای خداقوت گفتن به تمامی دولتمردان.

۲ـ این هفته فرصتی است برای اینکه مسئولان دولتی ارزیابی دقیقی از عملکرد خود داشته باشند.

۳ـ هفته دولت فرصتی است برای ارزیابی نقاط قوت و ضعف.

رهبر معظم انقلاب با توجه به تقارن هفته دولت با دهه ولایت و امامت و همچنین انجام این دیدار در آستانه سالروز عید سعید غدیر، انتخاب حضرت علی(علیه‌السلام) را به عنوان ولی امر امت اسلامی و جانشین پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، نعمت بزرگ الهی دانستند و فرمودند: «مهم‌ترین وظیفه ما به عنوان حکومت اسلامی، معیار و شاخص قرار دادن حکومت علوی است.»

حکومت علوی که باید معیار و ملاک ارزیابی عملکرد مسئولان در حکومت اسلامی قرار گیرد، دارای مجموعه‌ای از شاخصه‌ها است. «عدالت»، «پاکدامنی»، «پارسایی» و «مردمی بودن»، چهار شاخصه اصلی برای این ارزیابی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی برای تحقق آرمان‌ و اهداف والای خود، یک حرکت فرآیندی تکاملی دارد. تشکیل دولت اسلامی یکی از مراحل این حرکت پنج مرحله‌ای است. دولت اسلامی دولتی است که تمامی دولتمردان آن، از چهار ویژگی عدالت، پاکدامنی، پارسایی و مردمی بودن برخوردار باشند. این شاخصه‌ها نشان می‌دهد، فاصله وضع موجود تا وضع مطلوب، یعنی دولت‌سازی اسلامی بر اساس حکومت علوی، فاصله بسیار زیاد و قابل ملاحظه‌ای است.

دشمن بر ضعف‌ها 

تمرکز کرده است

تهدیدات جدی علیه یک کشور و ملت، زمانی پدید می‌آید که دشمن خارجی بر ضعف‌ها، خلأها و نقاط آسیب‌پذیر آن کشور و ملت متمرکز شده کرده و فشار وارد آورد. اکنون در جنگ ترکیبی آمریکا علیه ملت ایران و جمهوری اسلامی، آمریکایی‌ها با توجه به مشکلات و ضعف‌های اقتصادی کشور، یک جنگ تمام‌عیار را دنبال می‌کنند و به نتایج آن

 امیدوارند.

جنگ اقتصادی دشمن با «جنگ روانی» همراه است و در این جنگ مبتنی بر فریب و نیرنگ، دشمن تلاش می‌کند اقتصاد ایران را، یک اقتصاد فرو ریخته، اصلاح‌ناپذیر و تیره و تار از نظر آینده معرفی کند. در این جنگ روانی، آمریکا و متحدانش با استفاده از امپراتوری رسانه‌ای خود، تلاش می‌کنند در چهار محور روایت خود از شرایط و مسائل ایران را به مردم القا کنند و به رفتار ایرانیان جهت دهند. این چهار محور عبارتند از:

۱ـ ترسیم آینده‌ای مبهم و تیره و تار از اقتصاد ایران از طریق:

۱ـ۱ـ ترسیم آینده‌ای تاریک از اقتصاد ایران به بهانه کاهش درآمدهای نفتی و بازگشت تحریم‌های نفتی؛

۲ـ۱ـ ترسیم آینده‌ای تاریک از اقتصاد ایران به واسطه گرانی و کمبود برخی از کالاهای اساسی مانند دارو؛

۳ـ۱ـ برجسته‌سازی مشکلات جامعه کارگری و القای شرایط منفی برای این قشر در آینده.

۲ـ القای وجود فساد فراگیر در نظام اسلامی به عنوان عامل وضع موجود از طریق:

۱ـ۲ـ القای فساد گسترده در میان مسئولان رده بالای کشور؛

۲ـ۲ـ القای سیستمی شدن فساد در جمهوری اسلامی ایران؛

۳ـ۲ـ القای فساد در نهادهای مبارزه‌کننده با فساد.

۳ـ القای به بن‌بست رسیدن جمهوری اسلامی ایران در حل مشکلات معیشتی مردم از طریق:

۱ـ۳ـ القای اصلاح‌ناپذیر بودن وضع کنونی با وجود جمهوری اسلامی؛

۲ـ۳ـ القای ناتوانی جمهوری اسلامی ایران در کنترل اوضاع به بهانه التهابات بازار ارز و سکه و کالاهای اساسی؛

۳ـ۳ـ القای حل مشکلات کشور تنها از طریق تغییر نظام.

۴ـ تحریک برای ایجاد آشوب و اغتشاش در کشور از طریق:

۱ـ۴ـ تحریک جامعه و به ویژه جوانان و اقشار آسیب‌پذیر برای ایجاد تظاهرات، اعتصاب و اغتشاش به منزله تنها راه رهایی از وضع موجود و نابسامانی کنونی؛

۲ـ۴ـ بزرگنمایی از مشکلات معیشتی کارگران؛

۳ـ۴ـ پوشش گسترده و لحظه‌ای اخبار هر نوع تجمع و حرکت اعتراضی.

با تحلیل محتوای رسانه‌های جبهه استکبار با رویکرد عملیات روانی علیه ملت ایران و جمهوری اسلامی، می‌توان گفت؛ دشمنان خارجی و جریان ضد انقلاب به دنبال القای به بن‌بست رسیدن جمهوری اسلامی ایران در اداره کشور و حل مشکلات اقتصادی مردم ایران هستند. دشمن تلاش می‌کند مردم ایران را به مقابله با نظام برای اصلاح امور تشویق کند، جمهوری اسلامی را بر سر دو راهی فروپاشی یا تسلیم شدن در برابر غرب برای حل مشکلات مردم قرار دهد.

در اداره اقتصاد کشور

 بن‌بست نداریم

در مقابل نقشه شیطانی دشمن و تمرکز آنان بر فشارهای اقتصادی و روانی، رهبر معظم انقلاب با نگاهی عالمانه و کارشناسانه از اوضاع کشور و ظرفیت‌های داخلی، بر این نکته تأکید دارند که در پرتو کار و تلاش شبانه‌روزی مسئولان، کشور از این مرحله عبور خواهد کرد. معظم‌له با تأکید بر اینکه دشمن به دلیل برخی از ضعف‌ها و خلأهای اقتصادی، بر موضوع اقتصاد کشور متمرکز شده، فرمودند: «در زمینه اقتصادی باید قوی و پرحجم کار کرد و تمام خلأها را پر کرد که همه این موارد امکان‌پذیر و شدنی است و ما در اداره کشور بن‌بست نداریم.»

واقعیت ظرفیت‌ها و امکانات در ایران از جهات گوناگون، به گونه‌ای است که با اطمینان‌خاطر می‌توان گفت،

با اصلاح رویکردها و انجام کار شبانه‌روزی، به راحتی می‌توان از اوضاع سخت اقتصادی کنونی عبور کرد. رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی با توجه به همین واقعیات می‌فرمایند: «حجم و کیفیت فعالیت و عملکرد مسئولان اقتصادی کشور باید به گونه‌ای باشد که شب و روز نشناسند و محور فعالیت‌ها، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باشد که اساس آن تکیه بر تولید داخلی است.»

باید از غرب 

قطع امید کرد

امید بستن به برجام و غفلت از ظرفیت‌های داخلی، دلایل اصلی مشکلات کنونی اقتصادی کشور است. دولت آقای روحانی بر این تصور بود که با برجام و ورود سرمایه کشورهای اروپایی به ایران، کشور به رشد اقتصادی بالای هشت درصد دست خواهد یافت و با این رشد اقتصادی، بسیاری از مشکلات مردم حل خواهد شد. با خروج آمریکا از برجام، این تصور مخدوش شد و عده‌ای چنین می‌پندارند که با اروپا می‌توان برجام را به پیش برد و از منافع اقتصادی آن بهره جست. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار، خطاب به دولتمردان تصریح کردند که برای گره‌گشایی از مشکلات اقتصادی کشور از این طریق قطع امید کنید: «ارتباط و ادامه مذاکره با اروپا ایراد ندارد، اما باید ضمن ادامه این کار، از آنها درباره مسائلی نظیر برجام یا اقتصاد قطع امید کنید.»

تأکید رهبر معظم انقلاب بر قطع امید از اروپایی‌ها، مبتنی بر تجربه تاریخی است. با تکیه بر اروپا‌یی‌ها هرگز نمی‌توان مشکلات اقتصادی کشور را حل کرد و آنان چنین کاری را نخواهند کرد.

معظم‌له در این دیدار با انتقاد از رفتار نامناسب اروپا در مسائلی نظیر برجام و تحریم‌ها تأکید کردند: «باید با نگاه شک‌آلود به وعده‌های آنها، از روند مسائل مراقبت جدی کرد.»

رهبر معظم انقلاب کلید حل مشکلات کشور را در داخل دیدند و طی سالیانی همواره مسئولان را به این نکته متذکر شده‌اند.

دولت باید اقتصاد کشور را مدیریت کند

ضعف مدیریتی دولت در مسائل اقتصادی، از جمله دلایل اصلی بروز مشکلات معیشتی برای مردم و بروز التهاب در بازار ارز، سکه و مسکن است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشور، سهم تحریم‌ها و عوامل خارجی در پدیدآیی مشکلات اقتصادی کشور، حداکثر ۲۵ تا ۳۰ درصد بوده، نقش عوامل داخلی در این میان، یک نقش بالای ۷۰ درصدی است.

مشکل اصلی در داخل کشور، نه کمبود منابع و امکانات، بلکه در رویکردهای مدیریتی و ضعف‌های مدیریتی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار، با اشاره به برخی از مشکلات مدیریتی و عوارض ناشی از ضعف‌های مدیریتی، به صراحت فرمودند: «وظیفه دولت، مدیریت اقتصادی است.» تصریح معظم‌له بر این وظیفه از آن نظر است که اگر اقتصاد کشور و امور اقتصادی در سال‌های اخیر به درستی مدیریت می‌شد، بسیاری از مشکلات کنونی پدید نمی‌آمد. از دیدگاه ایشان، مدیریت اقتصادی با تصدی‌گری اقتصادی کاملاً متفاوت است. معظم‌له تصریح دارند که هدف از سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی این است که دولت تصدی‌گری در اقتصاد نداشته باشد. مدیریت اقتصادی مورد نظر، همان اعمال جنبه‌های حاکمیتی در حوزه اقتصادی است که بیشتر به سیاست‌گذاری‌های کلان مرتبط است و حوزه عملیات اقتصادی در اختیار بخش خصوصی متعهد و متخصص قرار می‌گیرد.

اولویت‌ها

 در مدیریت اقتصادی کشور

زمانی که کشور با جنگ اقتصادی دشمن مواجه است، اقتصاد به خودی خود به اولویت اول کشور تبدیل می‌شود. در چنین وضعیتی اگر اقتصاد به درستی مدیریت نشود، بخشی از اهداف دشمن که همانا برهم زدن آرامش روحی و روانی جامعه است، تحقق پیدا می‌کند. در ماه‌های گذشته متأسفانه چنین وضعیتی در کشور پدید آمد و التهابات بازار ارز و سکه و گرانی کالاهای اساسی ‌تا حدودی تعادل جامعه را برهم زد.

دولت وظیفه دارد با مدیریت صحیح اقتصادی،‌ آرامش جامعه را حفظ کرده و نقشه دشمن را با هوشمندی مدیریتی خنثی کند. اقدام رهبر معظم انقلاب برای تشکیل دادن شورای اقتصادی یا جلسه هماهنگی قوای سه‌گانه چنین هدفی را دنبال می‌کند. معظم‌له در این باره می‌فرمایند: «هدف از تشکیل این جلسه،‌ تمرکز بر مسائل اصلی اقتصادی و هماهنگی جهت حل سریع‌تر آنها است و بر همین اساس باید در این جلسات، از طریق گفت‌وگو و رایزنی،‌ نقاط اشتراک را افزایش داد.»

با توجه به مختصات اقتصادی کشور، ‌زمینه‌ها و بسترهای پدیدآیی مشکلات و راهکارهای مؤثر برای برون‌رفت از وضعیت فعلی،‌ رهبر معظم انقلاب، در تبیین مدیریت اقتصادی و موارد اولویت‌داری که باید مورد توجه دولتمردان قرار گیرد، بر امور  زیر به صورت خاص تأکید کردند:

1ـ «باید تلاش همه‌جانبه‌ای برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌ها و یا زیر ظرفیت ‌کار کردن آنها انجام گیرد.»

بسیار روشن است که دشمن با اعمال تحریم‌‌ها و مجموعه‌ای دیگر از اقدامات، تلاش می‌کند کارخانه‌های ایران را به تعطیلی کشانده، ‌با ملحق کردن کارگران به لشکر بیکاران در کشور،‌ بحران‌آفرینی کند. در نقطه مقابل این نقشه شیطانی،‌ دولت در مدیریت اقتصادی خود، باید اولویت اول خود را جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌ها قرار داده، تولید داخلی را حمایت کند. مواردی از تلاش همه‌جانبه مورد نظر رهبر معظم انقلاب برای تحقق این هدف عبارت است از: 

الف‌ـ هدایت نقدینگی از سوی دولت به سمت تولید؛

ب‌ـ مبارزه جدی با کالاهای قاچاق؛

ج‌ـ جلوگیری از واردات کالاهایی که در داخل تولید می‌شود؛

د‌ـ فراهم کردن زمینه و شرایط مناسب برای صادرات محصولات ایرانی.

2ـ «باز کردن، ‌میدان برای فعالان سالم اقتصادی و جوانان مبتکر و پرتلاش»

با نهایت تأسف باید گفت، ‌برخی از زد و بندها و همچنین بوروکراسی اداری، میل و رغبت را از فعالان سالم اقتصادی گرفته، آنان در این عرصه کمتر فعال هستند. دولت باید میدان کار و تلاش و سرمایه‌گذاری را برای این افراد باز کرده، آنان را حمایت کند.

رهبر معظم انقلاب یکی از موارد ضروری برای بازکردن میدان برای این فعالان و همچنین جوانان مبتکر و پرتلاش را،‌ این‌گونه متذکر شدند: «یکی از راه‌های بهبود فضای کسب‌وکار، جلوگیری از بخشنامه‌های پی در پی و بعضاً متناقض است.»

3ـ «بستن منافذ فساد و برخورد با مفسد»

در کنار باز کردن فضا برای کسب‌وکار و حمایت از فعالان سالم اقتصادی، باید منافذ فساد بسته شود و با مفسدان اقتصادی برخوردی قاطع صورت گیرد. پدیده فساد در کشور، ‌از یک سو به اقتصاد کشور آسیب وارد می‌کند و از سوی دیگر،‌ موجبات نارضایتی مردم و کاهش اعتماد آنان نسبت به نظام و مسئولان را فراهم می‌آورد. رهبر حکیم انقلاب در خصوص موضوع فساد و مفسد و ضرورت مبارزه بی‌امان با این پدیده شوم و ویرانگر،‌ دیدگاه و مواضع بسیار روشن و صریحی دارند. فرمان هشت ماده‌ای معظم‌له که در سال 1380 خطاب به سران قوای سه‌گانه صادر شد، فرمان مبارزه قاطع با پدیده فساد است. ایشان در آن پیام تصریح دارند که، ‌در صورت مبارزه جدی با فساد و مفسدان، «نعره‌ها» به آسمان بلند خواهد شد، ولی نباید به این نعره‌ها اعتنا کرد. فساد را باید ریشه‌کن کرد. اکنون، ‌مطالبه رهبری از دستگاه اجرایی کشور،‌ بستن منافذ از یک‌سو و مبارزه با مفسدان از سوی دیگر با کمک دستگاه قضایی است.

4ـ «مشکلات تولید راه‌حل دارد و اقتصاددانان نیز برای آن راهکار ارائه داده‌اند که اگر به آنها عمل شود،‌ معیشت مردم که اکنون بخش مهمی از جامعه دچار مشکل هستند، بهبود خواهد یافت.»

برداشتن موانع از سر راه تولید در داخل کشور و رونق‌بخشی به فضای کسب‌وکار، یکی از اولویت‌های مهم در مدیریت اقتصادی برای عبور از اوضاع کنونی است. نکته بسیار مهم این است که در هر بخش تولیدی، مشکلات و موانع بر سر راه تولید شناخته شده و راه‌حل آن هم از نظر کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی مشخص است. آنچه نیاز است برای برطرف کردن این موانع، ‌اصلاح رویکردهای مدیریتی و کار و تلاش شبانه‌روزی است.

 

الزامات موفقیت دولت 

در مدیریت اقتصادی

دولت برای موفقیت در مدیریت  اقتصادی کشور و غلبه بر چالش‌ها و موانع، باید به الزامات این کار در وضعیت کنونی توجه خاص داشته باشد.