امین پناهی/ نشست تهران با حضور رؤسای‌جمهور سه کشور هم‌پیمان در حالی برگزار شد که دیگر می‌توان ادعا کرد داعش به پایان کار خود رسیده است و حالا کشورهای عضو محور مقاومت باید به فکر آینده منطقه منهای داعش باشند. جمهوری اسلامی در مقام رهبر محور مقاومت میزبان سومین نشست سه‌جانبه با حضور دو کشور دیگر، یعنی روسیه و ترکیه بوده است. نشست سه‌جانبه حسن روحانی، رجب‌طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین با محوریت بررسی تحولات سوریه با هدف تسهیل در روند سیاسی حل بحران این کشور برگزار شد. این نشست با توجه به تلاش‌ها برای پاکسازی ادلب، آخرین پایگاه گروه‌های تروریستی و بستن پرونده این گروه‌ها اهمیت بیشتری داشت و از همین رو در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
کانون توجه رسانه‌ها
اهمیت این نشست به اندازه‌ای بود که بخشی از رسانه‌ها سعی کردند پیش از شروع این نشست اخبار و تحلیل‌های گوناگونی را درباره آن منتشر کنند.
صبح روز اجلاس و در حالی که هنوز ساعاتی تا شروع آن باقی مانده بود، رسانه‌ها و روزنامه‌های ترکیه تیتر یک خود را به این موضوع اختصاص دادند. آنها با انتخاب تیترهایی، همچون چشم همه جهان به نشست تهران دوخته شده، اعلام کرده‌اند گفت‌وگوهای روحانی، پوتین و اردوغان می‌تواند به حل بحران سوریه منجر شود.
«انسا» خبرگزاری رسمی ایتالیا هم در گزارشی با عنوان «اجلاس ایران، روسیه، ترکیه در خصوص ادلب» نوشت: «رؤسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه در نشستی سه‌جانبه در تهران درباره جنگ در سوریه و به ویژه امکان حمله نظامی به ادلب، منطقه‌ای که بر اساس توافق آستانه میان مسکو و تهران و آنکارا، تحت کنترل ترکیه است، به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند.»
رسانه‌های گوناگونی هم در حین برگزاری مراسم آن را به طور زنده نشان دادند و پس از آن اخبار متفاوتی درباره آن پخش کردند.
«بی‌بی‌سی فارسی» هم در یادداشتی با تیتر «اجلاس تهران و فرجام مبهم جنگ در روسیه» نوشت: «هرچند که فرجام جنگ ۸ ساله در سوریه در نشست حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب‌طیب اردوغان مشخص نخواهد شد؛ اما رهبران کشورهای «ضامن صلح» به رغم داشتن منافع و اهداف استراتژیک متضاد به این نشست امید بسته‌اند.»
«یورو نیوز» نیز در گزارشی که لحظه به لحظه با اخبار مهم این نشست به‌روز می‌شد، نوشت: «نبرد ادلب و جنگ داخلی سوریه؛ نشست روحانی، پوتین و اردوغان در تهران»
این رسانه همچنین به نقل از دیلی صباح ترکیه به یک خبر اشاره کرده و گزارش داده است، رئیس‌جمهور ترکیه در نشست تهران طرحی برای تخلیه استان ادلب از مخالفان مسلح بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه پیشنهاد خواهد کرد.
این پایگاه خبری در تشریح این طرح نوشته است: «بر اساس طرح پیشنهادی ترکیه ۱۲ گروه مسلح مخالف رژیم سوریه که در استان ادلب حضور دارند، خلع سلاح خواهند شد. یکی از این گروه‌ها «تحریرالشام» است که بر حدود ۶۰ درصد از استان ادلب مسلط است. بنا به طرح پیشنهادی ترکیه شورشیان ادلب به «منطقه‌ای حائل» که محل آن مشخص نشده است، منتقل خواهند شد. طبق این طرح گروه‌هایی که پیشنهاد خلع سلاح را نپذیرند، مورد حمله هدفمند قرار خواهند گرفت.»
همچنین روزنامه انگلیسی «گاردین» در گزارش خبری خود از این رویداد سیاسی با ذکر اینکه «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه بر پاکسازی ادلب از وجود تروریست‌ها به مثابه نخستین اولویت تأکید کرد، نوشت: «با وجود مخالفت روسیه و ایران با آتش‌بس پیشنهادی ترکیه، سه کشور در یک بیانیه مشترک از تمامی طرف‌ها خواستند از توافق سیاسی برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه حمایت کنند.»
خبرگزاری فرانسه با جمله «هشدار رهبران ایران به طرح زمین سوخته» حسن روحانی این موضوع را بررسی کرد که دیگر آمریکا و اروپا تصمیم‌گیرندگان بحران سوریه نیستند. این خبرگزاری با بررسی اوضاع ادلب، این منطقه را آخرین پناهگاه تروریست‌ها دانست و نوشت: «با سقوط ادلب، طرح سوریه بدون بشار اسد شکست می‌خورد.»
تیترهای درشت‌تر
اما افزون بر اخبار کلی نشست که مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفت، دو بخش دیگر ذیل این نشست بازتاب‌های فراوانی داشته است. بخش اول صحبت‌های مهم حسن روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان درباره مداخله نکردن آمریکا در مسائل سوریه و همچنین جلوگیری از اشغال سرزمین‌های سوری به دست رژیم صهیونیستی بود.
«ای‌بی‌سی نیوز» گزارش داد، با دو تیتر «مداخله آمریکا در سوریه فوراً پایان یابد» و «آتش جنگ و خونریزی در سوریه به پایان خود نزدیک شود» سخنان رئیس‌جمهور کشورمان را بازتاب کرد.
«راشا تودی» هم در گزارشی از این نشست نوشت: «حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، خواستار توقف سریع حضور آمریکا و اسرائیل در خاک سوریه در جلسه سه‌جانبه با همتایان روسی و ترکیه شده است.»
این پایگاه خبری در ادامه گزارش خود نوشت: «روحانی علاوه بر غير قانونی خواندن حضور آمريکا در سوریه، گفته است رژيم اشغالگر اسرائیل بايد از این کشور خارج شود، هر چند رئیس‌جمهور روحانی هیچ اشاره مستقیمی نداشته است؛ اما به نظر می‌رسد منظور او بلندی‌های جولان است که از زمان جنگ شش روزه تحت کنترل اسرائیل قرار دارد.»
روزنامه «واشنگتن‌پست» نیز با تیتر «مداخله آمریکا در سوریه فوراً پایان یابد» سخنان حسن روحانی را بازتاب داد.
«اورشلیم‌پست» با تیتر «آمریکا و اسرائیل امروز فهمیدند با مسلح کردن ترویست‌ها به اهداف خودشان دست نمی‌یابند» سخنان حسن روحانی را منتشر کرد.
خبرگزاری صهیونیستی «ینت» نیز با تیتر «حضور آمریکا در سوریه باید پایان یابد» سخنان رئیس‌جمهور ایران را نشر داد.
شبکه «المنار» هم با تیتر «جمهوری اسلامی ایران بنا به درخواست دولت قانونی سوریه و برای مبارزه با تروریسم در این کشور حضور یافت» سخنان حسن روحانی را منتشر کرد.
روزنامه «لارپوبلیکا» چاپ ایتالیا هم در تارنمای خود با عنوان «آغاز اجلاس ایران، ترکیه و روسیه درباره آینده ادلب در سوریه» نوشت: «رؤسای‌جمهور این سه کشور به منظور شرکت در یک اجلاس برای سرنوشت ادلب که آخرین سنگر شورشیان (تروریست‌ها) است، در پایتخت ایران جمع شده‌اند.»
این پایگاه خبری در ادامه نوشت: «حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در آغاز اجلاس اظهار کرد که آمریکا باید از سوریه خارج شود. مبارزه با تروریسم در ادلب اجتناب‌ناپذیر است.»
حاشیه‌های آتش‌بس!
بخش دیگر این نشست که بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت، پیشنهاد رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و مخالفت پوتین با آن بود. پس از سخنان پوتین و روحانی، اردوغان خواستار آن شد که در این نشست، آتش‌بس در ادلب اعلام شود و افزود که چنین تصمیمی آرامش مردم ادلب را در پی داشت. در واکنش به این درخواست، رئیس‌جمهوری روسیه گفت، از آنجا که در این جلسه «تروریست‌های النصره» و نمایندگان ارتش سوریه حضور ندارند، این جلسه نمی‌تواند از جانب آنان اعلام آتش‌بس کند.
حاشیه‌ای که برخی رسانه‌ها تلاش کردند بیش از متن به آن بپردازند. الجزیره تیتر گزارش خود درباره نشست سه‌جانبه تهران را به این موضوع اختصاص داد: «ترکیه پیشنهاد داد؛ روسیه و ایران رد کردند.»
این پایگاه خبری در گزارش خود نوشته است: «ایران و روسیه متحدان اصلی بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه هستند، در حالی که ترکیه از گروه‌های شورشی خاصی حمایت می‌کند، بعضی از گروه‌ها در ادلب، به دنبال حذف آنها هستند.»
اسپوتنیک فارسی هم در یادداشتی با تیتر «مردد بودن ترکیه بابت چیست؟» به علل و عوامل اختلاف‌نظرهای پیش آمده میان ترکیه با روسیه و ایران پرداخت. این پایگاه خبری در بخشی از این یادداشت اینگونه تحلیل کرد: «در حالی که همه جهان دیگر امروزه دولت سوریه را به رسمیت می‌شناسند و از خواسته خود بر برکناری رئیس‌جمهوری منتخب آن عقب‌نشینی کردند، آقای اردوغان هنوز به صورت تلویحی دولت سوریه را به رسمیت نمی‌شناخت و بدیهی است در این وضعیت دولت سوریه هم قبول نخواهد کرد با ترکیه بر سر یک میز بنشیند.»
خبرگزاری رویترز هم جمله رئیس‌جمهور ترکیه درباره اعلام آتش‌بس در ادلب را به عنوان تیتر برگزید. درخواستی که به سرعت ولادیمیر پوتین آن را رد کرد و او آزادسازی این منطقه را حق قانونی دولت بشار اسد دانست. این خبرگزاری کمتر به اهمیت این نشست پرداخت و بیشتر سعی کرد به بحث‌های حاشیه‌ای مانند اختلاف دو رئیس‌جمهور روسیه و ترکیه درباره ادلب توجه کند.
حرف آخر
این رویداد سیاسی منطقه‌ای به قدری برای رسانه‌های جهان اهمیت داشت که هر یک به نحوی اخبار و حواشی آن را منتشر کردند تا مخاطبان خود را از آنها مطلع کنند. اما در این میان بودند رسانه‌هایی که از کنار اخبار مهم این نشست به سادگی عبور کردند و در مقابل ترجیح دادند سکوت اختیار کنند. خبرگزاری‌هایی چون سی‌ان‌ان و فاکس‌نیوز، از جمله رسانه‌های مهمی بودند که به این رویداد مهم در تهران بی‌توجهی کردند. این در حالی است که همانطور که رئیس‌جمهور کشورمان از آمریکا خواسته است خیلی زود خاک سوریه را ترک کند، دولت آمریکا در حال حذف شدن از رویدادهای سوریه است و این موضوع به طور حتم برای رسانه‌های کشوری که همیشه در هر موضوعی دستی بر آتش دارد، گران آمده و به همین دلیل سعی کرده‌اند در مقابل اتفاقاتی که آمریکا کمترین نقشی در آن ندارد، سکوت اختیار کند.
