هیچ وقت نگو از ماست که بر ماست،
بگو خدا با ماست.
اگر قایقت شکست، دلت نشکند و دلی نشکنی.
اگر پارویت را آب برد، باشد؛ آبرویت را آب نبرد و آبرویی نبری.
اگر صیدت از دستت رفت، امیدت از دست نرود و امید کسی را ناامید نکنی.
امروز اگر تمام سرمایه‌ات از دست رفت، دستانت را که داری؛
پس خدایت را شکر کن و دوباره شروع کن.


بشیر دهّان از امام جعفر صادق(علیه‌السلام) روایت کرده است که فرمود: کسی که به قصد زیارت قبر امام حسین(علیه‌السلام) از خانه خود بیرون می‌آید، به ازای هر گامی که برمی‌دارد، به تدریج گناهانش آمرزیده می‌شود و قدم به قدم پاک‌تر می‌شود تا به قبر مطهر برسد. در آن هنگام خداوند به او خطاب می‌کند که: ای بنده من! از من بخواه تا خواسته‌ات را برآورم، مرا بخوان تا تو را اجابت کنم، مرا بخوان تا تو را حاجت ‌روا کنم، هر چه می‌خواهی بخواه تا تو را عنایت کنم. بشیر دهّان می‌گوید: امام صادق(علیه‌السلام) در دنبال گفتارش فرمود: و بر عهده خداوند است که به آنچه وعده کرده است، وفا کند.
ثواب‌الاعمال، صفحه ۱۹۵

گفت‌وگو با کوروش زارعی درباره نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند»

 مهدی امیدی/امسال نیز همزمان با ایام اربعین حسینی(ع) مرکز هنرهای نمایشی انقلاب اسلامی یک نمایش عاشورایی در خارج از کشور اجرا کرده است. سال گذشته، این مرکز نمایشی را در عراق و مسیر راه‌پیمایی نجف تا کربلا روی صحنه برد و امسال هم نمایشی را در سوریه به اجرا رساند. این نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» نام دارد که به کارگردانی کوروش زارعی ابتدا در حلب و این روزها در زینبیه و حرم حضرت زینب(س) در دمشق اجرا می‌شود. به همین مناسبت و درباره این نمایش و استقبال مردم سوریه از آن با زارعی گفت‌وگو کردیم. کوروش زارعی در سریال‌هایی، چون «یوسف پیامبر» و «آنام» بازی کرده است.
***
* لطفاً درباره موضوع و محتوای نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» توضیح دهید.
موضوع این نمایش، یکی از حوادث مرتبط با عاشورا در سال 61 هجری است. داستان نمایش به این شرح است که کاروان اسرای عاشورا وقتی به سوی شام در حرکت هستند، شبی را در دیر راهبی مسیحی می‌گذرانند و راهب مسیحی زمانی که متوجه می‌شود صندوقی که این کاروان همراه خود دارد، سر مبارک امام حسین(ع) است، همه دارایی و اموالش را می‌دهد و خواهش می‌کند یک شب تا صبح اجازه بدهند او با سر مبارک حضرت تنها بماند. او شب تا صبح با امام(ع) گفت‌وگو می‌کند و همین ماجرا سبب می‌شود یک تحول و انقلاب درونی در راهب ایجاد شود. البته ما در نمایش نشان نمی‌دهیم او اسلام می‌آورد یا نه، اما نقطه تحول درونی او را در صحنه می‌بینیم.

* گویا نمایش در حلب، در همان مکانی که داستان اتفاق افتاده بود، اجرا می‌شد؟
بله، نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» در مشهد النقطه که به مشهد الامام الحسین(ع) نیز شهرت دارد، تجربه شد. مسجد النقطه یا مشهد النقطه یا مشهدالحسین از زیارتگاه‌های شیعیان در شهر حلب سوریه است. این زیارتگاه در مکانی ساخته شده که گفته می‌شود سر امام حسین(ع) به هنگام انتقال از کربلا به دمشق در آنجا، بر سنگی قرار داده شده و چند قطره از خون سر حضرت(ع) بر آن سنگ جاری شده است. از جمله روایات معروف مسجدالنقطه خلوت کردن راهب مسیحی با سر مبارک سیدالشهدا(ع) است؛ از این رو داستان نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» در همین راستا پیش 
می‌رود.
* با توجه به اینکه بیشتر مردم سوریه غیر شیعه هستند و شما بخشی از تاریخ تشیع را به تصویر می‌کشید، تماشاگران در سوریه به این نمایش چه عکس‌العملی داشتند؟
این نمایش در حلب، 10 شب روی صحنه رفت که هر شب نیز حدود هزار و 500 تماشاگر داشت. آن‌طور که اطلاع دارم، از ادیان و مذاهب گوناگون به دیدن این نمایش آمدند؛ هم مسیحیان و هم مسلمانان سنی و علوی و...، اما استقبال و همراهی آنها با آن بسیار خوب و قابل توجه بوده است. ضمن اینکه نمایش ما به مسائل سال‌های اخیر سوریه نیز توجه دارد. به این معنا که سعی کردیم شرایط آن روز جهان اسلام را با وقایع امروز سوریه مقایسه کنیم. همان آدم‌هایی که یک روز در قالب لشکر یزید جنایت می‌کردند و آن مصیبت‌ها را بر سر اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) آوردند، امروز هم مسلک‌های آنها در سوریه در قالب گروه‌های تکفیری و داعش ادامه یافته است. در واقع با مقایسه پرده پرده وقایع 1400 سال گذشته با امروز یک نوع همذات‌پنداری را در مردم و مخاطبان ایجاد کردیم؛ به همین دلیل حتی در بین کسانی که شیعه هم نیستند، در بین مسیحیان و علویان حس همراهی ایجاد می‌کرد. اینکه کسانی که مدعی‌اند به فرمان اسلام و به اسم حکومت اسلامی وارد شدند و افراطی‌گری کردند، مانند همان 1400 سال پیش هیچ رابطه‌ای با اسلام ندارند. مردم سوریه متوجه می‌شدند این افراطیون از زبان خودشان حرف می‌زدند و اسلام را به حاشیه بردند. مقایسه این مسائل با اتفاقات امروز برای مردم روشنگری ایجاد می‌کند و بر همه افراد با هر گرایش مذهبی تأثیر می‌گذارد.

* بازیگران این نمایش، همه از کشور سوریه هستند. نظرتان درباره همکاری با آنها چیست؟
به هر حال، سوریه از زمان‌های گذشته تاکنون، جایگاه برتری در عرصه سینما و تلویزیون و تئاتر در جهان عرب داشته است. هم هنرمندان و بازیگران این کشور توانایی و قابلیت‌های خوبی دارند و هم مردم سوریه اهل فرهنگ و هنر و به ویژه سینما و تئاتر هستند. در نمایش «خورشید...» هم 60 نفر از بازیگران مطرح سوری از جمله مروان غریوانی، سمیر طویل، حسان الفیصل و... بازی می‌کنند و همان‌طور که انتظار می‌رفت، از عهده نقش‌های خود به درستی برآمدند و رضایت تماشاگران را برانگیختند. به همین دلایل فکر می‌کنم سوریه، کشور مناسبی برای همکاری‌های مشترک فرهنگی و هنری است. به ویژه اینکه متوجه شدم، هم هنرمندان و هم مردم سوریه، علاقه و توجه بسیار زیادی به سینما و تلویزیون ایران دارند. برای نمونه، بیشتر مردمی که با آنها در سوریه برخورد کردم، سریال «یوسف پیامبر» را دیده بودند و حتی من را به اسم برادر حضرت یوسف نام می‌بردند!  

*با توجه به موفقیت نمایش «خورشید از حلب...» آیا می‌توان به ادامه اجرای نمایش‌های ارزشی در کشورهای گوناگون امیدوار بود؟
بله، این نمایش نشان داد اگر تئاترهای ارزشی ما از زبان بین‌المللی برخوردار باشند و موضوعاتی را که مردم دیگر کشورها نیز می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند، به تصویر بکشند، با موفقیت همراه می‌شوند. هر چند متأسفانه کمتر تلاش شده است چنین نمایش‌هایی در خارج از کشور روی صحنه برود. اینکه نمایش «خورشید از حلب...» توانست در خارج از کشور و در سوریه اجرا شود، به دلیل این بود که سازمان اوج حامی این نمایش است و این سازمان، نگاهی بین‌المللی و جهانی به فرهنگ و هنر دارد. امیدوارم این اتفاق، زمینه را برای اجرای نمایش‌های دینی و مذهبی در دیگر کشورها فراهم کند.

مرا بخوان که به سوی تو در سفر باشم 
بخوان دوباره در این جاده رهگذر باشم
مرا بخوان سوی دریای بی‌کران خودت
به پیشگاه تو من قطره‌ای اگر باشم
 به دور از همه حتی خودم، شبیه نسیم
خوشا که در سر کوی تو در به در باشم
پیاده راهی این جاده می‌شوم شاید 
که از حقیقت عشق تو باخبر باشم
میان این همه زائر، مسافر عاشق
خدا کند منِ کم نیز در نظر باشم
غبار راهم و از خاک پای زائر تو
در این مسیر مبادا که بیشتر باشم
شبیه دخترت از درد کاش مالامال
شبیه خواهرت از داغ خون‌جگر باشم
کنار آینه علقمه نشستم اگر
به موج موجی از آن شاهد قمر باشم
به هر کجا از آن دشت اگر نظر کردم
به یاد سخت‌ترین روضه پسر باشم
به خیمه‌گاه بسوزم در آتش غم تو 
به قتلگاه سراپا نگاه‌تر باشم
تمام عمر می‌آیم اگر بخوانی تو
تمام راه اگر در دل خطر باشم
خدا نیاورد آن روزگار را که فقط
به خادمان حریم تو دردسر باشم
رسیده لحظه پرواز پر بزن دل من
مباد موقع رفتن شکسته پر باشم

کاروان اربعین
کاروان آماده شد تا «کربلا» در اربعین
جوششی بر پا شده، گسترده، بر روی زمین
کاروان سالار عشاق است، آنجا میزبان
میهمان حضرت مولاست، چون اهل یقین
موج انسان‌های عاشق، او هدایت می‌کند
بال خود گسترده بر زوار، جبریل امین
جلوه‌ای داده خداوند جهان بر کربلا
عشق زیبای «حسین» گردیده با جان‌ها عجین
جمله آزادگان هستند، آنجا پای بوس
بر چنین عشاق با اخلاص، صدها آفرین
مات و مبهوتند، استکبار، با وهابیان
عاجز و درمانده، از تحلیل دین راستین
قلب هر جا مانده هم، آنجاست در حال طواف
ای خدا، دل‌های عاشق را، در آن وادی ببین
پای رفتن نیست، ما دل را روانه کرده‌ایم
با «فرائی» بر زبان داریم، ذکر یاحسین(ع)

خودداری بازیگر معروف از حضور در فیلمی با سرمایه‌گذاری بن‌سلمان
بازیگر مطرح سینمای آمریکا بازی در فیلمی با سرمایه‌گذاری «محمدبن‌سلمان» شاهزاده سعودی را نپذیرفت. 
از «اسکارلت جوهانسون» دعوت شده است در یک فیلم زندگی‌نامه‌ای بازی کند. این فیلم به کارگردانی ریدلی اسکات زندگی «لینزی آداریو» عکاس خبری برنده جایزه پولیتزر را به تصویر خواهد کشید.
 با این حال، جوهانسون بازی در این فیلم را نپذیرفته است. وی وقتی متوجه‌ می‌شود بن‌سلمان، ولی‌عهد رژیم آل‌سعود، سرمایه‌گذاری این پروژه سینمایی را برعهده دارد، از حضور در آن سر باز می‌زند. 
این بازیگر آمریکایی گفته است، چون بن‌سلمان آتش جنگ در یمن را برافروخته و زنان را در عربستان زندانی می‌کند، مطلقاً حاضر نیست که در فیلمی با سرمایه‌گذاری وی
 حضور یابد. 
تجربه دفاع مقدس در «نقطه رهایی»
نمایش محیطی «نقطه رهایی» که با استفاده از جلوه‌های ویژه، مخاطب را در فضایی نزدیک به واقع از جبهه و جنگ قرار می‌دهد، در روزهای آغاز اجرای خود با استقبال گسترده‌ای همراه شد.
در این نمایش سعی شده است با استفاده از جلوه‌های ویژه، انفجار، تیراندازی، نور و صدا فضای جبهه‌های جنگ برای بازدیدکنندگان تداعی شود. این نمایش محیطی در ۱۲ بخش گوناگون با حضور بیش از ۶۰ بازیگر در فضایی به وسعت ۱۰ هکتار اجرا 
می‌شود.
بیشتر اعضای گروه اجرایی نمایش «نقطه رهایی» را جوانان تشکیل می‌دهند؛ اما در این میان رضا ایرانمنش هم حضور دارد که خودش جانباز است و تجربه بسیاری در آثار نمایشی مرتبط با دفاع مقدس دارد. او معتقد است «نقطه رهایی» یک آغاز است و باید مسیری تعیین کنیم که علاقه‌مندان به هنر دفاع مقدس را گرد هم بیاوریم. 
نمایش
 دو فیلم اربعینی
دو فیلم با موضوع راه‌پیمایی اربعین روی پرده سینماها رفتند. سخنگوی شورای صنفی نمایش باشگاه خبرنگاران پویا گفت: «دو فیلم «گام‌های شیدایی» به کارگردانی حمید بهمنی و انیمیشن «در مسیر باران» ساخته حامد کاتبی به سرگروهی ایران، که با مضمون و حال و هوای اربعین و رحلت حضرت رسول(ص) و شهادت امام حسن و امام رضا(ع) است، از دوم آبان ماه اکران خواهند شد.» گفتنی است، «گام‌های شیدایی» سال 1391 ساخته شد؛ اما تاکنون موفق به اکران نشده بود. وی افزود: «همچنین اکران فیلم «گرگ‌بازی» به کارگردانی عباس نظام‌دوست به جای فیلم سینمایی «ماهورا» ساخته حمید زرگرنژاد در گروه استقلال آغاز می‌شود؛ اما اکران «ماهورا» در زیرگروه‌ها همچنان ادامه دارد.» 
«پسران سفیدرود» 
و چهل ‌سالگی انقلاب
سریال «پسران سفیدرود» به مناسبت 40 سالگی پیروزی انقلاب تولید می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، حسن هدایت، کارگردان جدید سریال «پسران سفیدرود» معرفی شده است و پرویز شیخ طادی که پیشتر کارگردان این سریال اعلام شده بود، به دلیل مشغله کاری نتوانسته است گروه را همراهی کند.
این مجموعه تلویزیونی، داستان نوجوانی به نام «امیرحمزه» در روستای پاشاکی در شمال کشور را نشان می‌دهد. امیرحمزه با یاری پدربزرگ انقلابی و دوستان مبارز زندانی‌اش به آگاهی انقلابی می‌رسد و طی حوادثی در مسیر مبارزه با حکومت پهلوی قرار می‌گیرد. او می‌فهمد که دفاع از اعتقادات دینی، استقلال و آزادی هزینه دارد و باید از جان مایه گذاشت. 
استقبال از کتابی
 با موضوع اربعین
مدیرعامل «به‌نشر» از استقبال پرشور از کتاب «به سفارش مادرم» خبر داد.
سعیدی، مدیر عامل «به‌نشر» با بیان اینکه هم اکنون چاپ دوم، سوم و چهارم کتاب «به سفارش مادرم» در چاپخانه انتشارات آستان قدس رضوی قرار دارد و به زودی روانه کتابفروشی‌ها می‌شود، تصریح کرد: «هر یک از چاپ‌های مجدد این اثر با شمارگان هزار نسخه که در مجموع به 3000 نسخه می‌رسد و با قیمت 360 هزار ریال در سراسر کشور منتشر
 می‌شود.»
وی اظهار داشت: «این اثر که مدیریت هنری آن را وهب رامزی بر عهده دارد، شامل مجموعه تصاویری مستند از مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی
 است.»

در مکتب
 مصطفی
در سومین سالگرد شهید مدافع حرم «مصطفی صدرزاده»، کتاب «در مکتب مصطفی»؛ الگوی تربیت نیروی انسانی در تشکل‌های مردمی از سوی انتشارات «مجله راه» منتشر شد.کتاب «در مکتب مصطفی» جستارى علمى درباره سيره تربيتى شهيد مدافع حرم مصطفى صدرزاده، به‌ منزله الگوی تربیت نیروی انسانی در تشکل‌های مردمی است که در واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی تهیه شده است. مصاحبه‌های این کتاب را محمدمهدی رحیمی و تحقیق و تألیف آن را جمال یزدانی انجام داده است. گفتنی است شهید مصطفی صدرزاده، آبان سال 94 در حلب سوریه هنگام مقابله با گروه‌های تروریستی‌ـ تکفیری به شهادت رسید.

سال‌هاست که امر، امر «دل» بوده است
همان که تبعیتش تبعیدمان کرده به دوردست‌های انتظار
همان که بله قربان گویش هستیم
و برایش خمیده‌ایم تا کمر
امان از خواهش‌های دم به دمش
که فاصله انداخته بین ما و دستان یار
ماه آسمان خیالم کجایی؟
سبب ندیدن روی مهتابی‌ات منم، مگر نه؟!
منی که مَن مَن‌هایم دنیا را برداشته
می‌دانم...
باید دست بردارم از اوامر دلم
اصلاً من بعد از این
اطاعت بی‌اطاعت!
دلم بی‌خود می‌خواهد...
در می‌بندم به رویش تا نشنوم صدای تمنایش را
اصلاً دل سرکش را باید از جا کند
باید آزادش کرد از قفس نفس
و پروازش داد به کوی یار
این دل مُجاز است که بخواهد
اما فقط مولا و مقتدایش را
تو هم تا دیر نشده لگام بزن بر دلت
و تعطیلش کن از وسوسه
بیا و عزم کن به دیدار یار...


 آرش فهیم/پیاده‌روی اربعین که بزرگ‌ترین گردهمایی انسانی در جهان محسوب می‌شود، پر از اتفاقات و نکاتی است که هر یک می‌توانند موضوع یک اثر هنری باشند. هر سال، صدها هزار نفر از مردم کشورمان به همراه هزاران انسان عاشق از اقصی نقاط جهان به این سفر معنوی می‌روند. هر بار که پای خاطرات زائران مسیر نجف تا کربلا می‌نشینیم، سخنانی زیبا و شنیدنی برای ما دارند. گاهی خاطراتی که از زبان راه‌پیمایان اربعین به گوش‌مان می‌رسد، ناخودآگاه ما را به یاد یک فیلم سینمایی پرکشش و جذاب می‌اندازد؛ اما جای شگفتی است که چرا درباره این حادثه عظیم و بی‌بدیل، تاکنون حتی یک فیلم سینمایی هم تولید نشده است؟! حتی یک رمان قابل توجه هم در بازار نشر با این موضوع نمی‌بینیم. فقط چند فیلم مستند و داستان‌های کوتاه نوشته شده است، به اضافه تصاویری که در رسانه‌های گوناگون منتشر می‌شود. 
پیام‌های فرهنگی و سیاسی راه‌پیمایی اربعین که شاخصه‌هایی، چون انسانیت، وحدت، برادری و مبارزه با ظلم را در برمی‌گیرد، سبب شده است رسانه‌های غربی آن را سانسور کنند. همان رسانه‌هایی که هر سال مسائلی، چون قمه‌زنی در برخی محافل عزاداری در محرم را پوشش گسترده‌ای می‌دهند و تصاویر زشت و پر از خون و خشونت را به منزله نماد فرهنگ عاشورا‌ـ به دروغ‌ـ منتشر می‌کنند، صحنه‌های زیبای این تجمع عظیم و رستاخیزگونه را هیچ‌گاه نمایش نمی‌دهند؛ چون به خوبی می‌دانند اگر مردم جهان این راه‌پیمایی میلیونی و تعامل پر مهر مسلمانان با یکدیگر را ببینند، بسیاری از نقشه‌های غرب نقش بر آب می‌شود. در وضعیتی که امپراتوری رسانه‌ای حاکم بر جهان، سعی بر نادیده گرفتن این قیام بزرگ دارد و هنرمندان مستقل و آزاده هستند که باید آن را به چشم و گوش جهانیان برسانند.
راه‌پیمایی اربعین، همچون صحنه‌ای بی‌کران است که در آن بسیاری از مضامین رایج در هنرهای گوناگون تجلی می‌یابد. از عشق و همراهی و همدلی انسان‌ها گرفته تا حماسه، غیرت، از خودگذشتگی، اندوه، شعف، نیاز، مبارزه، سلوک همچنین سبک زندگی، به منزله یکی از محورهای اصلی آثار نمایشی و دراماتیک، به ویژه فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی به نحو احسن در این راه‌پیمایی دیده می‌شود. آنچه سبک زندگی اسلامی‌ـ-ایرانی می‌خوانیم، به عینه در گوشه گوشه این حرکت بزرگ انسانی می‌توان دید. بر اساس این و بدون اینکه یک هنرمند به دام شعارزدگی و سطحی‌نمایی بیفتد، با محور قرار دادن اتفاقاتی که در پیاده‌روی اربعین می‌افتد، می‌توان اثری را خلق کرد که فکر و سبک زندگی متعالی را نمایش دهد.