نوید کمالی/ شهر بندری چابهار به واسطه موقعیت راهبردیاش در منتهیالیه جنوب شرق کشورمان یکی از مهمترین امیدهای اقتصادی آینده منطقه شناخته میشود و در طول سالیان گذشته همواره تلاش شده زیرساختهای عمرانی و همچنین زمینههای توسعه اقتصادی این بندر فراهم شود که البته این تلاشها همواره با مخالفت و معارضه گروههای تروریستی از جمله گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی موسوم به جندالله و دیگر همزادان آن روبهرو بوده است.
از جمله این تلاشها میتوان به حادثه تروریستی اخیر چابهار اشاره کرد که در جریان این حادثه راننده خودروی بمبگذاری شده پس از تلاش ناموفق برای ورود به ناحیه انتظامی چابهار، در ورودی این مرکز دست به انتحار زد که در نتیجه آن جمعی از هموطنانمان شهید و مجروح شدند.
این حادثه تروریستی را که مسئولیت آن را گروهک تروریستی انصارالفرقان پذیرفتند، میتوان از زوایای گوناگونی تحلیل و بررسی کرد که یکی از مهمترین آنها چرایی انتخاب شهر چابهار به عنوان یک هدف تروریستی است؟
بندر چابهار به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی آن، نزدیکترین و البته امنترین مسیر دسترسی کشورهای آسیای میانه به آبهای آزاد است، از سوی دیگر این بندر به دلیل عمق بالای آب در سواحل آن تنها بندر ایرانی ژرفآب در سواحل جنوبی کشورمان است. علاوه بر اینکه در تحریمهای جدیدی که علیه کشورمان اعمال شد، این بندر از معافیتهای برای صادرات نفت برخوردار شده است.
اکنون بیش از 85 درصد مبادلات دریایی کشورمان از طریق بندر عباس صورت میگیرد، اما متأسفانه به دلیل عمق کم خلیجفارس، بندرعباس قادر به پذیرش کشتیهای پهنپیکر با وزنی بیش از 100 هزار تن نیست؛ لذا این نوع کشتیهای کانتینربر به ناچار محمولههای مربوط به کشورمان را به جای بنادر ایرانی در بندر جبلعلی کشور امارات تخلیه میکنند که این اقدام به خودی خود هزینههای انتقال کالا به کشورمان را چند برابر میکند.
از سوی دیگر، مهمترین قدرتهای اقتصادی شرق آسیا از جمله هند و چین در راستای تأمین منافع اقتصادی خود و افزایش حجم صادراتشان به آسیا مرکزی و حتی منطقه قفقاز تلاش کردهاند تا در پروژه توسعه بندر چابهار نقش ایفا کرده و در قالب سرمایهگذاری از مواهب آینده راهاندازی این بندر بهرهبرداری کنند، به ویژه وقتی این بندر از فهرست تحریمهای جدید آمریکا معاف شده است.
به طور طبیعی مشخص است که در صورت تکمیل این پروژه بینالمللی و ساخت اسکلههای پذیرش کشتیهای پهنپیکر، بندر چابهار نه تنها رقبای پر قدمتتری از جمله بندر خلیفه یا جبلعلی در امارات را با چالش روبهرو خواهد کرد؛ بلکه زمینه را برای بهبود اوضاع اقتصادی جنوب شرق کشور و خاصه استان سیستانوبلوچستان نیز مهیا خواهد کرد که هر دوی اینها مطلوب برخی سران مرتجع عرب نیست!
ازاینرو وقوع حمله تروریستی در چابهار را میتوان بیش از یک حمله تروریستی معمولی برای ایجاد ترس و وحشت عمومی در جامعه دانست، به ویژه وقتی که در این حمله تروریستی اعضای گروهک انصارالفرقان تلاش کردهاند با حمله به یکی از مراکز انتظامی در واقع نماد امنیت در این شهر بندری را تخطئه کنند و این پیام را به سرمایهگذاران بالقوه خارجی برسانند که ریسک و هزینه سرمایهگذاری در چابهار بالاست!
این نکته زمانی ملموستر میشود که بدانیم این گروهک در عملیات خود به جای انتشار بیانیه به زبان فارسی، یک بیانیه به زبان انگلیسی منتشر کرده است که این موضوع نشان از اولویت مخاطب خارجی برای این گروهک دارد و مخاطب خارجی موجود در منطقه کسی جز سرمایهگذاران پروژه توسعه بندر چابهار نیست!
با توجه به آنچه بیان شد، برای یافتن حامی پشت پرده این حادثه تروریستی تنها کافی است به فهرست کشورهای دارای بنادر استراتژیک ژرفآب در جنوب خلیجفارس نگاهی بیندازیم تا دریابیم چه کشوری بیشترین سود را از سنگاندازی در فرایند توسعه این بندر به دست میآورد!