روایت فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) از کمّ و کیف حضور قرارگاه در سازندگی و اقتصاد کشور
عمار قلعه‌نوئی/ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) اگرچه سال 1368 و پس از دوران دفاع مقدس تأسیس شد، اما به دلیل ضرورت کارهای مهندسی و عمرانی برای نیروهای مسلح طرح و ایده آن در دفاع مقدس ارائه شد. تجهیزات و ادوات این حوزه پس از آتش‌بس می‌توانست برای جنگ احتمالی بعدی یا آماده‌سازی و ساخت پادگان‌های جدید یا احتمالاً استفاده در رزمایش‌ها به انبارها برود، اما از آنجا که سپاه نیروی انقلاب و یک نهاد جهادی بود، نمی‌توانست جهاد را در جنگ نظامی خلاصه کند؛ از این رو جهاد دیگری آغاز کرد که ابتدا با نام بازسازی شناخته شد و پس از مدتی سازندگی نام گرفت. اما این همه ماجرا نبود، دورانی که دشمنی‌ها و حقدها علیه ملت ایران شدت می‌گرفت و این دشمنان از دل وابستگی کشور به آنها در پی نابودی کشور بودند و میدان‌های حیاتی کشور در حوزه‌های گوناگون اقتصادی و عمرانی را با وجود همه وعده‌ها و قراردادهای خود رها کردند، این بار جوانان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) بودند که وارد میدان شدند و از دل تحریم‌ها، وابستگی‌ها را به خودکفایی تبدیل کردند. اگرچه آغاز این راه هزینه‌بر بود، اما امروز که خودکفایی و دانش بومی در بسیاری از حوزه‌های عمرانی و سازندگی کسب شده، تمام این هزینه‌ها به سرمایه تبدیل شده است. در سالگرد تأسیس قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) بر آن شدیم تا درباره واقعیت‌های حضور این قرارگاه بنویسیم که فرمانده جدید و جوان قرارگاه دکتر سعید محمداسلامی این فرصت را برای‌مان فراهم کرد تا به همراه چند نفر از خبرنگاران میهمان وی باشیم و در نشستی اختصاصی و صمیمانه با وی به گفت‌وگو نشستیم در ادامه بخش‌هایی از این گفت‌وگو از نظرتان می‌گذرد.
* جناب آقای محمد اسلامی لطفاً بفرمایید چرا این همه جوسازی مسموم علیه قرارگاه وجود دارد و این حجم خدمات بی‌سابقه به حاشیه رفته و مسائل حاشیه‌ای پررنگ‌تر از متن درباره قرارگاه مطرح می‌شود؟
بله فضاسازی‌ها و جوسازی‌های فراوانی علیه سپاه وجود دارد. حرکت‌های خوب و مثبتی که سعی می‌کنند آنها را وارونه نشان دهند و مردم باید واقعیت‌ها را بدانند. مجموعه سپاه در حوزه اقتصادی و سازندگی خیلی مظلوم واقع شده است، در حالی که دستاوردهای سپاه در این حوزه برای کشور کمتر از دستاوردهای نظامی آن نبوده است. امروز به طور کلی فشارهای استکبار جهانی به کشور در حوزه اقتصادی است و چون سپاه پاسدار انقلاب است در این حوزه باید نقش خودش را ایفا کند. مقاومت‌های هدایت شده‌ای از سوی عوامل خارجی و کسانی در داخل که امیدواریم از روی نادانی باشد، وجود دارد که این فضا را تخریب می‌کند.
اما این موضوع، یعنی حضور نیروهای مسلح در فعالیت‌های اقتصادی و عمرانی فقط در ایران نیست. در سراسر جهان ما شاهد هستیم که نیروهای مسلح نقش مهم و اثرگذاری در اقتصاد ایفا می‌کنند، از جمله آمریکا، چین و روسیه که در حوزه نظامی بسیار پیشرفته‌اند و نیروهای نظامی آنها بخشی از فعالیت‌های اقتصادی را هم برعهده دارند. منتها آنچه ما را از آنها متمایز کرده این است که ما تمام توان سپاه را در بخش‌های مهندسی در خدمت مردم آوردیم و دقیقاً شناسایی کردیم که گلوگاه‌های نظام کجاست و نظام کجاها به کمک نیاز دارد و نیاز مردم چیست. فعالیت‌های ما به هیچ وجه کاسبی و بیزینس نیست، اینکه بگوییم الآن برویم چه حرکتی بکنیم که سود بیشتری داشته باشد. سود اولویت دهم ماست. مجموعه قرارگاه فعالیت‌هایی می‌کند که اصلاً بحث سود در آن معنا و مفهوم ندارد. محرومیت‌زدایی از منابع و درآمدهای خود قرارگاه انجام می‌شود. ما تا شعاع 70 کیلومتری پروژه‌ها که اغلب هم در اطراف مناطق محروم و کم‌برخوردار برای توسعه مناطق انجام می‌شود بدون هیچ چشمداشتی اقدام به شناسایی محرومیت‌ها می‌کنیم. مدرسه، پل، مسجد، خانه محرومان، خانه عالم، غسالخانه، خانه بهداشت و... از جمله این پروژه‌ها است. البته این بخشی از مأموریت محرومیت‌زدایی است که در کل سپاه پیگیری می‌شود. از این میان برای نمونه ما شش هزار واحد مسجد، چندین گلزار شهدا، 600 واحد مدرسه و 550 واحد حوزه علمیه، 250 واحد کتابخانه، 805 پروژه آبرسانی و آبخیزداری، 655 پروژه خانه بهداشت، مجموعاً 2715 غسالخانه، سرویس بهداشتی و حمام، 776 مجموعه ورزشی، 510 واحد گلخانه، جایگاه دام و پرورش طیور، 1645 کیلومتر ساخت جاده و 377 دهنه پل را فقط در این حوزه داشته‌ایم. ما در این مناطق با بهره‌برداری از توان عمرانی و تجهیزات و دستگاه‌هایی که در کارگاه‌ها داشتیم و با استفاده از نیروی انسانی خودمان و با کمک مردم همان منطقه این اقدامات را انجام دادیم. در واقع، توان خود را در خدمت مردم منطقه قرار دادیم.
* قرارگاه با فعالیت‌های عمرانی که دارد به دنبال چیست؟
ما احساس می‌کنیم بحث‌ها و تدابیر رهبر معظم انقلاب در اقتصاد مقاومتی در برخی از حوزه‌ها مغفول مانده و نیاز است کل بدنه کشور در آن جهت حرکت کند. اما این حرکت‌ها کند است و معظم‌له از آن رضایت ندارند. سپاه همیشه در جایگاه یک الگو برای بخش‌های گوناگون اجرایی و مردم مطرح بوده است. برای نمونه در حوزه هوافضا دائم دستاوردها و فعالیت‌های این حوزه را رهبر معظم انقلاب به مثابه الگو برای خیلی از بخش‌ها مطرح می‌کنند. ما هم معتقدیم که مملکت در بخش‌هایی، به ویژه در حوزه اقتصاد مقاومتی به الگو نیاز دارد و سپاه در این حوزه، هم باید پیشرو باشد، هم پیش‌برنده و پیش‌رونده. هر چقدر ما با سرعت بیشتری حرکت کنیم، مسیر برای بخش‌های دیگر هموارتر می‌شود. این نقش مهمی برای ما است. اینکه تاکنون چقدر موفق بوده‌ایم، قابل نقد و بررسی است. به یقین ما هم نواقصی داشتیم که باید تلاش کنیم آنها را برطرف کنیم و کار را بهبود دهیم. به هرحال، مجموعه قرارگاه در این چارچوب سعی کرده یک سری گلوگاه‌ها را شناسایی کند، مانند جاهایی که بخش خصوصی علاقه‌ای برای ورود به آنها ندارد. برای مثال معادن که درصد بسیار کمی از آنها بهره‌برداری می‌شود و عمدتاً بحث خام‌فروشی مطرح است که رهبر معظم انقلاب در این باره بارها معترض بوده‌اند. این حوزه ثروتی بالاتر از نفت در کشور است که متأسفانه مغفول مانده است. همه ارکان نظام در این حوزه کم کار کردند و قرارگاه تازه به این حوزه وارد شده است. در حوزه پایین‌دستی نفت هم همین‌طور. در حوزه بالادستی و میان‌دستی نفت تلاش بسیاری صورت گرفته، اما باز می‌بینیم که امروز محصولاتی نیاز وارداتی ما است که مواد اولیه آن از کشور خود ما صادر می‌شود؛ یعنی تمام زحماتی که برای استخراج و فرآوری نفت می‌کشیم به نوعی واگذار می‌شود به کسانی که فناوری حوزه پایین‌دستی را دارند و نیازهای داخل کشور ما به این محصولات بالاست. الآن یک نسبت بین سرمایه‌گذاری و میزان اشتغال وجود دارد. بازده سرمایه‌گذاری در حوزه بالادستی و میان‌دستی یک‌سوم نسبت سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در حوزه پایین‌دستی است و ما هم از این حوزه غافل بودیم. یعنی همان سرمایه اگر یکجا هزار شغل ایجاد کند، در جای دیگر سه هزار شغل ایجاد می‌کند و از آن طرف محصولات استراتژیک که نیاز داریم را خودمان برای مصرف داخلی یا صادرات تولید می‌کنیم. یکی از فعالیت‌های قرارگاه فراتر از همه امور، پژوهش در این حوزه‌ها است که گلوگاه‌ها را شناسایی کنیم و به نوعی کمک نظام باشیم. یک روزی قرارگاه در سال 68 شکل گرفت که صرفاً بحث بازسازی پس از جنگ مطرح بود و بر اساس اصل 147 قانون اساسی توان آزاد نیروهای مسلح در خدمت بازسازی کشور قرار گرفت. آن موقع انصافاً قرارگاه نقش تعیین‌کننده خود را ایفا کرد. من از سال 70 در مجموعه قرارگاه خدمت کردم. دوره‌ای بود که تمام پیمانکاران خارجی از کشور رفته بودند و پیمانکاران داخلی اصلاً توان و وجود نداشتند که کار کنند. خیلی‌ها شانه خالی کرده بودند. آن زمان ساختن یک اتوبان، یک بند، یک سد یا هر پروژه‌ای موضوع خیلی بزرگی تلقی می‌شد و مدیران انجام اینها را در توان خود نمی‌دیدند. در همان مقطع سد کرخه و کارون سه مطرح شد و همه به سمت شرکت‌های خارجی و مناقصات بین‌المللی رفتند، اما قرارگاه احداث سد کرخه را به یک‌سوم قیمت خارجی پیشنهاد کرد و قرارداد منعقد شد و در همان زمان‌بندی هم توانست پروژه را به اتمام برساند. این خط‌شکنی‌ها شد تا اینکه در کل کشور شرکت‌های پیمانکار به خودشان این اجازه را دادند که به این حوزه‌ها ورود کنند. بلوغ قرارگاه هم آهسته آهسته شکل گرفت و قرارگاه سعی کرد اجرای پروژه‌های سنگین‌تری را تقبل کند. پیمانکارانی هم در کنار قرارگاه قرار گرفتند و نقش ایفا کردند. در حوزه‌هایی مانند نفت و گاز و پتروشیمی صد درصد خارجی‌ها حضور داشتند. توان داخلی به بازی گرفته نشد و باز قرارگاه خط‌شکنی کرد و فعالیت‌های مطلوبی را انجام داد که نمونه آن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بود. این پروژه سال‌ها به واسطه خلف وعده خارجی‌ها متوقف ماند تا اینکه در دوره تحریم قرارگاه ورود کرد. لبه تیزی به سمت قرارگاه بود، اما ما توانستیم از این آزمون موفق بیرون بیاییم. با 67 درصد مهندسی ایرانی و ۷۰ درصد کالای ایرانی و با اجرای صد درصد ایرانی این پروژه را با کیفیت بالا به اتمام رساندیم و امروز محصول آن در اختیار نظام قرار گرفته است این همان محصولی بود که دشمن می‌خواست آن را سلاح تحریم‌های خود کند و این‌گونه خطر و ریسک ناشی از تحریم بنزین مرتفع شد. یا اینکه کشور در بحث تونل‌های طویل تجربه‌های ناموفق داشت. هیچ کس سمت احداث تونل بالاتر از سه چهار کیلومتر نمی‌رفت. تجربه‌های ناموفق باعث شده بود که بگویند دستگاه تی‌بی‌ام در ایران جواب نمی‌دهد. منتها قرارگاه با موفقیت بسیار بالا به این عرصه ورود کرد و امروز رکورد حفر تونل را هم شکسته است. امروز از تونل‌های 65 کیلومتری و بیشتر صحبت می‌کنیم. در کنار قرارگاه الحمدلله گروه‌های زیادی شکل گرفتند که امروز انحصار هم شکسته شده و کار در دست پیمانکاران است. قرارگاه نقش تجاری ندارد، در این امر ماندگار نمی‌شود، ما خط را می‌شکنیم و تحویل بخش خصوصی می‌دهیم. خودمان می‌رویم به حوزه‌هایی که مغفول مانده و نظام امروز به آن نیاز دارد.
* با توجه به وضعیت بودجه سال آینده به نظر می‌رسد فعالیت‌های قرارگاه به واسطه کمبود بودجه کمتر شود، در این باره توضیح می‌دهید؟
الان دستگاه‌های اجرایی کشور مجموعاً بدهی بالایی به قرارگاه دارند. پیشتر هم گفته شد که دولت مجموعاً 30 هزار میلیارد و مبلغ بالایی هم مجموعه شهرداری‌ها بدهکار هستند. اما رویکرد قرارگاه این است که با توجه به فشار اقتصادی استکبار علیه کشور روحیه امید را در مردم ایجاد کند. کارگاه‌های‌مان فعال باشند و سعی کنیم تا حد امکان تعطیلی کارگاه و تعدیل نیروی انسانی نداشته باشیم. تا آنجا که برای ما مقدور هست چراغ کارگاه‌ها روشن باشد. الآن دولت تمام تلاش خود را می‌کند که بدهی‌هایش را تسویه کند، اما وضعیت در کشور وضعیت خاصی است. با توجه به اینکه یک بدنه سنگین از مردم به قرارگاه وصل هستند و ما کارها را خودمان انجام نمی‌دهیم و بخش اصلی کار را بخش خصوصی انجام می‌دهد، به همین دلیل وقتی به ما منابع نرسد ما هم منابع نداریم که به آن بخش بدهیم و آنها هم دچار یک سری مشکلات می‌شوند. البته، این معضل کل کشور در رابطه با پیمانکاران و مشاوران است که برای حل آن ما باید به سمت مسیرهای جدید برویم. از مسیرهای متداول پیشین باید خارج شویم. نباید منتظر ردیف بودجه دولتی بمانیم که این محقق نشود کل کار می‌خوابد و مسیر قفل می‌شود. باید یک سری رویکردهای جدید ایجاد کنیم که مجموعه قانون‌گذاری کشور و دستگاه اجرایی و دولت در همین جهت حرکت کردند. برای مثال پیمانکاران بدهی‌های سنگین مالیاتی دارند که بدهی‌ها با طلب‌ها اینجا از سوی دولت تهاتر می‌شود. ولی باز محدودیت‌هایی است که بخش دولتی مشمول آن نشده که ما هستیم. مجموعه قرارگاه پیگیر است که این موضوع درباره قرارگاه هم انجام شود. از سویی بدهی‌های بانکی پیمانکاران است که می‌توانند با طلب‌های‌شان تهاتر کنند. بحث بعدی واگذاری است و از دارایی‌هایی که دولت دارد و نمی‌تواند آنها را به پول تبدیل کند می‌تواند برای پرداخت بدهی‌ها استفاده کند. بحث واگذاری سهام شرکت‌های دولتی هم است.
برای نمونه ما در مقطعی، از دولت خیلی زیاد طلبکار شدیم، دولت آمد بابت بدهی‌هایش یک نیروگاه به ما واگذار کرد. با این نیروگاه، هم بدهی‌های دولت تسویه شد، هم محلی شد برای سرمایه‌گذاری جدید در نیروگاه با سیکل ترکیبی که الان در دست اجراست. این اقدام ارزش افزوده و درآمدزایی برای ما ایجاد کرد که از محل درآمد آن می‌توانیم برخی از پروژه‌ها را فعال نگه داریم.
* شما روی افتتاح 40 پروژه کلان در چهلمین سال پیروزی انقلاب تأکید کردید، به نظر شما این پروژه‌ها چه تأثیری بر اقتصاد و وضعیت کشور خواهد داشت؟
یک هدف‌گذاری شده بود که شاید تعدادی پروژه به اتمام برسد. شاید حدود 60 درصد آن به اتمام می‌رسد. گاهی به دلیل تأمین مسائل مالی پروژه‌ها از زمان‌بندی عقب مانده و قرارگاه همه تلاش خود را به کار گرفته که پروژه به انجام برسد. این تأخیر هم تا اوایل سال آینده است.
پروژه صرفاً اجرا نیست. تعریف و تملک اراضی، رفع موانع اجرا، بیمه کارگر و... همه اینها جزو هزینه‌های سنگین اولیه پروژه است؛ پروژه باید یک نقدینگی حداقلی داشته باشد. تمام تلاش‌مان را به کار می‌گیریم که در سال آینده تمام شود. برمی‌گردم به سؤال قبلی که سال آینده را سخت‌تر دانستید. استنباط بنده این است که اگر یک همدلی و همکاری بین بخش‌های گوناگون باشد، اوضاع را خیلی خوب می‌توان مدیریت کرد. نقدینگی بسیار بالایی دست مردم است که این نقدینگی امروز هر جا هجمه کند برانداز است، به جز در عرصه تولید و سازندگی. اگر تدبیر خوبی پشت موضوع باشد، ما بتوانیم موانع را برطرف کنیم و اطمینان حاصل کنیم برای مردم و کسانی که پول دست‌شان هست این پول را به جای اینکه به بازارهای واسطه‌گری ببرند بیاورند در زیرساخت‌های کشور، تمام مشکلات در این حوزه حل خواهد شد. با این منابع می‌توانیم کل کشور را بسازیم.
* آیا قرارگاه طرح و ساختاری برای جذب نقدینگی سرگردان که از آن صحبت کردید، دارد؟
بله، ما طرح ناب را پیشنهاد کردیم. هدف‌گذاری بحث این است که از بخش خصوصی استفاده شود؛ بنابراین آمدیم شرکت پروژه‌ای را تأسیس کردیم. مدیریت این شرکت با قرارگاه خاتم است. خودمان سهام اندکی داریم و عمده سهام آن را به بخش خصوصی واگذار کردیم. طرح ناب به انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان به حوزه مرکزی کشور اختصاص دارد. حدود ۱۱ استان که تنش آبی دارند درگیر این طرح می‌شوند. تولید برق، تولید آب و انتقال آن به مناطق هدف در حوزه کشاورزی، شرب و صنعت انجام می‌شود. آب و برقی که تولید می‌شود هر دو محصول کار است که آب در داخل مصرف شده و امکان صادرات برق را هم داریم که این یک الگوی اقتصادی است. بخش خصوصی آمد سهامدار شد و ما محوریت را برعهده گرفتیم، چون یک محوریت از سوی یک مجموعه حاکمیتی نیاز بود. باید پیگیری‌هایی از دستگاه‌های دولتی می‌شد و موانعی هم که بر سر راه بود برطرف می‌کردیم. این طرح در سطح ریاست‌جمهوری هم ارائه شد و ایشان و معاون اول‌شان نظراتی داشتند و به وزارت نیرو هم ابلاغ شد. ما تعامل تنگاتنگی داریم. چند موضوع وجود دارد؛ اول اینکه بخش خصوصی به این کار اطمینان کند، دوم اینکه خرید برق و آب باید تضمینی باشد و مجوزهای لازم برای صادرات فراهم شود. این طرح در سواحل مکران با خط لوله گازی که برای پاکستان کشیده شده و بدون استفاده مانده کار می‌کند و به وسیله نیروگاه برق و سیکل ترکیبی آب دریا به وسیله گاز به برق و آب شیرین تبدیل می‌شود. در فاز یک سه استان سیستان‌وبلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی یک آب مطمئن را تجربه می‌کنند. فازهای بعدی هم برای دیگر استان‌ها است. این یک نمونه بود. اگر بتوانیم مدل‌هایی را ایجاد کنیم که این سرمایه‌های سرگردان به سمت ساخت زیرساخت‌های کشور هدایت شود، می‌توان طرح‌های واقعاً اقتصادی در زیرساخت‌های کشور اجرا کرد.
* با توجه به اینکه چهلمین سال حیات انقلاب پس از پیروزی است، در سال 97 چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟
در این حوزه که فرمودید یک سری پروژه پایان یافته و یک سری در حال ساخت داریم. در بخش تولید بنزین کل ظرفیت کشور هشت میلیون لیتر در روز بود که امروز به 37 میلیون لیتر رسید، سهم قرارگاه در این افزایش تولید حدود 54 درصد است. در تولید گاز شیرین از 650 میلیون متر مکعب، 150 میلیون متر مکعب را قرارگاه اضافه کرد؛ یعنی 23 درصد. در بخش مخازن در نفت، گاز و پتروشیمی 5 میلیارد متر مکعب ظرفیت کشور بوده که 6 میلیارد متر مکعب را قرارگاه اضافه کرد؛ یعنی 120 درصد. در بخش گازوئیل و سایر فرآورده‌ها 90 میلیون لیتر روزانه بوده که 23 میلیون لیتر را قرارگاه توانسته کار کند؛ یعنی 25 درصد. خطوط انتقال نفت و گاز 9 هزار کیلومتر بوده که 4600 کیلومتر را قرارگاه کار کرده که 51 درصد است. در بخش سدسازی حجم مخزن سدهای کشور 21 میلیارد لیتر مکعب است که 62 سد با مجموع مخزن 25 میلیارد متر مکعب را قرارگاه اضافه کرده؛ یعنی 119 درصد. در بخش تونل‌های انتقال آب 650 کیلومتر تونل داشتیم و 500 کیلومتر قرارگاه آورده که 77 درصد می‌شود. خطوط انتقال آب 8100 کیلومتر بوده که 6400 کیلومتر در 15 استان، معادل 79 درصد به همت قرارگاه انجام شده است. در بخش آزادراهی 1250 کیلومتر ظرفیت کشور بود که 1450 کیلومتر قرارگاه اضافه کرده، خط راه‌آهن 9600 کیلومتر بوده که 3900 کیلومتر را قرارگاه کار کرده است؛ یعنی حدود 41 درصد. در خطوط مترو 277 کیلومتر بوده که 250 کیلومتر معادل 90 درصد قرارگاه اضافه کرده است. در صنایع مس 810 هزار تن ظرفیت کشور بوده که 250 هزار تن معادل 31 درصد را قرارگاه افزوده است. صنایع فولاد 14 میلیون متر مکعب بوده که یک میلیون و 600 هزار تن، معادل 11 درصد به همت قرارگاه بوده است. در بحث بندر و اسکله 33 پست داشتیم که 52 پست آن را قرارگاه کار کرده، یعنی معادل 57 درصد. در بخش لایروبی 28 میلیون متر مکعب بوده که 51 میلیون متر مکعب، معادل 82 درصد کار قرارگاه بوده است.
به یقین می‌توان گفت، قرارگاه در بحث محرومیت‌زدایی، در بخش لایروبی و احداث اسکله بسیار خوب عمل کرده است، به طوری که برای مردم بومی و ماهیگیران حدود صد اسکله احداث کرد که واقعاً تحولی بزرگ در اقتصاد و معیشت مردم منطقه بود. بعید می‌دانم کسی در این سطح و حجم و با این سرعت توان انجام این پروژه‌ها را داشته باشد.
* به اسکله و بنادر اشاره کردید، قرارگاه مجموعه بزرگی مانند صدرا را دارد، درحوزه کشتی‌سازی چه عملکردی دارید؟
ببینید در بخش ساخت شناور متأسفانه همه خدمات دریایی در حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان را شناورهای خارجی می‌دهند و به این طریق کلی ارز از کشور خارج می‌شود. اما ما این توانمندی را داریم در زمان بسیار کوتاهی تمام شناورها را با تلاش شرکت صدرا بسازیم و جایگزین کنیم. برای اجرای آن مدل مالی داریم، اگر کمی به ما کمک شود و صندوق توسعه ملی کمک کند، ظرف مدت کوتاهی تمام خدمات را ساخت ایران می‌کنیم. حضور خارجی‌ها در این عرصه مشکل‌ساز خواهد بود.
* اینکه هنوز موفق نشده‌اید این کار را انجام دهید، دلیل سیاسی و منافعی برای کسی داشته است؟
نه به صورت کلی به شما بگویم، چون حتماً می‌خواهید درباره ارتباط قرارگاه با دولت‌ها هم بپرسید. مجموعه قرارگاه خاتم یک مجموعه خدمتگزار است و تمام تلاشش کمک به دولت برای بهبود وضع زندگی مردم است و از وقتی تأسیس شده تا به امروز با تمام دولت‌ها کار کرده است. جایگاه ما کمک به دولت‌ها برای بهبود زندگی مردم است و معمولاً همه دولت‌ها از این ظرفیت بهره برده‌اند. امروز هم ما شاهد بهره‌برداری از این ظرفیت هستیم، چه بسا در این وضعیت هم این بهره‌برداری بیشتر خواهد شد و این یک امر مهم برای نظام است. همیشه در صحنه هستیم و همه این را درک کردند، به ویژه بعد از مسائل به هم ریختن برخی توافقات بین‌المللی و تحریم‌های جدید که به همه اثبات شد که باید با نگاه به درون کار کنند و از ظرفیت‌های داخلی بهره ببرند. قرارگاه هم در این حوزه صد درصد در خدمت نظام است و هر کاری که بتواند انجام می‌دهد و به یقین هم با همدلی همه مسائل قابل حل هست و ما هم تا آخرین حد توان‌مان کمک خواهیم کرد.
* لطفاً بفرمایید برای سال آینده چه برنامه‌ای دارید؟
با تعامل خوبی که با دولت داریم، پروژه‌هایی برای سال آینده وجود دارد که اگر شرایط آن از جمله تأمین منابع محقق شود، بر روی حدود 50 تا از این پروژه‌ها کار می‌شود. این پروژه‌ها در همه حوزه‌ها است. البته در بحث تأمین منابع مالی دولت محدودیت‌هایی دارد و ما خودمان هم عرض کردم شیوه‌هایی برای تأمین منابع داریم و به تازگی روی آن کار کردیم و به دولت هم پیشنهاد دادیم که اگر دولت همراهی کند حل خواهد شد. الآن شما با برخی پیمانکاران مواجه هستید که مطالبات‌شان را با همه مسائلی که گفتم پرداخت نکردیم، یعنی نتوانستیم پرداخت کنیم، چون دولت مطالبات ما را پرداخت نکرد. این مشکل هم فقط برای قرارگاه نیست، همه مجموعه‌هایی که با دولت و شهرداری‌ها کار کرده‌اند، این مشکل را دارند. متأسفانه هیچ جایی به لحظه پول را پرداخت نمی‌کنند. البته برخی از مدعیان بدهی هم به واسطه ایراد و اختلاف قراردادها مدعی طلب هستند که اغلب هم پس از مراحل قانونی حل می‌شود.
اما تمام تلاش‌مان این است که پرداخت مطالبات را در اولویت بگذاریم، تا جایی که امکان داشته باشد مطالبات را از دولت بگیریم و بدهی‌ها را تسویه کنیم و از دارایی‌ها و منابع خود هم برای این منظور استفاده کنیم. برنامه‌ریزی کردیم که از محل فروش دارایی‌هایی که امکان دارد بخشی از این دیون را پرداخت کنیم. طلبکاران خرد را تسویه می‌کنیم و برای وصول طلب‌های بزرگ‌تر یک سری روش‌هایی را به دولت پیشنهاد کرده‌ایم.
* بحث تهاتر بدهی‌ها که دولت پیشنهاد داد هم همین است؟
خیر، تهاتر فقط برای بخش خصوصی بود. ما هم رایزنی کردیم برای اینکه در اصلاحیه‌ای مشمول این قانون شویم تا یک بخش از بدهی‌ها مانند مالیات و این مسائل تسویه شود.
* بدهی‌های دولت چقدر است؟
دولت 30 هزار میلیارد تومان بدهی دارد که پیشتر هم سردار عبداللهی اعلام کرده بود و اضافه نشده، شهرداری‌ها هم هستند که فقط شهرداری تهران 1800 میلیارد تومان بدهی دارد. اما چون اولویت ما مردم است، باز هم با وجود برخی خلف وعده‌ها پروژه‌های شهری را تعطیل نکرده‌ایم. البته در دوره آقای افشانی قرار بود به ازای انجام پروژه‌ها به قرارگاه ملک و زمین واگذار شود تا قرارگاه از محل فروش اینها هزینه‌هایش را تأمین کند که این امر هم هنوز محقق نشده است، چون خود شهرداری‌ها نمی‌توانند املاک و زمین را مستقیم بفروشند؛ چرا که مسائل قانونی بسیاری دارد، اما قرارگاه به طور قانونی توان این کار را دارد. این مدل مالی خوبی بود که هنوز اجرایی نشده است. الان با وزارت بهداشت هم وارد همکاری شده‌ایم و در حال ساخت بیمارستان برای‌شان هستیم.
* ستاره خلیج‌فارس که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های قرارگاه است به کجا می‌رسد؟
این پروژه برای قرارگاه و کل کشور یک رکورد است. در فازهایی که افتتاح شد، 67 درصد مهندسی به واسطه این که بخش‌هایی از مهندسی در گذشته انجام شده بود ایرانی بود. 70 درصد کالا هم ایرانی و اجرا که صد درصد ایرانی بود. فاز سوم در حال اتمام است. این پروژه تا شش فاز طراحی شده است. فاز چهارم را در یک زمان‌بندی 24 ماهه با مهندسی، کالا و کار صد درصد ایرانی تحویل خواهیم داد. جلساتی هم با سازندگان داخلی داشتیم و تمام ظرفیت‌ها شناسایی شده است. تأمین مالی هم با خود کارفرما، یعنی وزارت نفت است.
منطق حکم می‌کند پالایشگاه و زمینی که در بندرعباس است با این ظرفیت و با این زیرساخت‌ها از تمام ظرفیتش استفاده شود که این حدود شش فاز خواهد بود.
* شما خودتان هم ظرفیت سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های مهم را دارید؟
مالکیت قرارگاه برای سپاه است و هرگونه سرمایه‌گذاری ما به مجوز ستاد کل نیروهای مسلح نیاز دارد. در این حوزه هر جا ورود کردیم و طرحی دادیم با مجوز بوده است. ولی مهم‌تر از همه این است که هر طرح عمرانی و زیربنایی که بتواند نقدینگی سرگردان را از دست مردم جمع کند، مفید است. قرارگاه بخش کوچکی را سرمایه‌گذاری کند و بخش عمده سرمایه از طرف مردم با مدیریت قرارگاه باشد.
* قرارگاه در بحث آب هم ورود داشته، مانند سدسازی‌ها و خطوط انتقال آبی که فرمودید تا طرح ناب برای سرمایه‌گذاری در تأمین آب مناطق مرکزی ایران از دریای عمان و ابر پروژه مهار آب‌های مرزی که توضیحاتی در این باره دادید، اما دیگر حوزه‌هایی که قرارگاه حضور دارد و پروژه‌های مهمی هم هستند، مانند کنار گذر جنوبی تهران، راه‌آهن چابهار زاهدان، بندر چابهار، حوزه معدن و صنایع پایین‌دستی نفت هم که شما کار می‌کنید و فرمودید برای بیشتر آنها طرح‌هایی برای تأمین مالی دارید. لطفاً درباره کلیت این فعالیت‌ها توضیح دهید.
قرارگاه خاتم مانند هر سازمان دیگری نیاز به روزآمد شدن دارد. مأموریت پاسداری از نظام در حوزه اقتصادی بر عهده ماست. چارچوب و اصول ثابت است، اما تاکتیک‌ها متغیر خواهد بود. ما در حال بررسی هستیم که ببینیم در کجای نظام در حوزه‌های گوناگونی که مربوط به تخصص‌های ماست، خلأ وجود دارد تا بنا به تدابیر رهبر معظم انقلاب به ویژه در حوزه‌های مغفول مانده اقتصادی وارد شویم. این خود شاید سبب شود که ما تغییراتی در ساختار و سازمان داشته باشیم. این موضوع را به صورت علمی بررسی می‌کنیم. ما پژوهشکده‌ای را فعال و مجموعه گروه‌های علمی و فنی‌مان را درگیر کردیم تا ببینیم در کدام حوزه‌ها باید کار انجام شود و اگر نیاز شد رویکردها و ساختار را بر اساس نیاز تنظیم می‌کنیم، ولی باید بدانید قرارگاه در هر کاری که وارد شود، جدی است و با عزم جهادی کار می‌کند، رکوردهایی که در خیلی از زمینه‌ها از قرارگاه به جا مانده تأییدکننده این موضوع است.
