دکتر عبدالله گنجی
روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی
فتنه 88 با تمام تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌های دقیق و متقن نظام سلطه و شبکه همکار غربگرای داخلی و هزینه‌های مالی، اطلاعاتی و لجستیکی فراوان به اهداف از پیش تعیین شده نرسید. عوامل متعددی موجب شد تا این فتنه آمریکایی‌ـ صهیونیستی پس از انتخابات خرداد 1388 به سرانجام نرسد. البته تحلیلگران طبعاً نظرات متفاوتی در تحلیل چرایی ناکامی فتنه88 دارند که هر یک به جای خود محترم است، اما اهم عواملی که در این باره به نظر راقم این سطور می‌رسد مؤلفه‌های زیر است:
1ـ جایگاه رهبری دینی؛ تلقی طراحان از جایگاه رهبری در افکار عمومی اشتباه بود. این همان اشتباهی بود که پس از اعلام نتیجه انتخابات ریاست‌جموری ۱۳۷۶ تجدیدنظرطلبان مرتکب شدند و مبتنی بر تفسیر «رأی نه به جمهوری اسلامی»‌، برای اداره کشور برنامه‌ریزی کردند. اما در سال ۱۳۸۸ خطبه رهبر معظم انقلاب در تاریخ 29/3/۱۳۸۸ سبب شد تا جمعیت حاضر در ۲۵ خرداد هرگز به خیابان‌ها برنگردند. آن جمعیت در ادعای طراحان، بالای دو میلیون و بر اساس برآوردهای دستگاه‌‌های رسمی، بالای پانصد هزار نفر بود. اما در روزهای بعد هرگز جمعیت بالای سی هزار نفر در خیابان‌‌های تهران مشاهده نشد. این اتفاق متأثر از آن خطبه و این جمله آن بود که؛ «خط انقلاب چهل میلیون رأی دارد» و «من به ملت ایران اطمینان می‌دهم که نظام جمهوری اسلامی ایران اهل خیانت به آرای شما نیست.» دیگر اینکه نباید تدابیر رهبر معظم انقلاب، همچون توجه به خواسته‌‌های نمایندگان موسوی و دیگر نامزدها و وقت‌گذاری برای حل مسئله را فراموش کرد.
2ـ فاصله رأی به عنوان یک فریاد بلند؛ در کشورهای چهارگانه‌ای که انقلاب رنگی در آنها محقق شد، فاصله آرای دو طرف به حداکثر پنج درصد می‌رسید؛ یعنی فاصله رأی دو جناح موجود که یکی در درون حاکمیت و دیگری در خارج آن بود، بین۴۷ تا ۵۳ درصد و ۴۸ تا ۵۲ درصد فاصله داشت. اما فاصله ۱۱ میلیون نفری رأی دو نامزد انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۸ خود منطق گویایی بود که بخشی از فرایند اقناع‌سازی را انجام می‌داد. افراد از خود می‌پرسیدند؛ آیا به راستی امکان جابه‌جایی ۱۱ میلیون رأی وجود دارد؟ و این تقلب بزرگ را چند نفر باید انجام دهند و چگونه است که حدیث امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) مبنی بر اینکه اگر حرف از دو نفر رد شد، پخش می‌شود، محقق نمی‌شود؟
3ـ حضور تمام‌کننده مردم در صحنه؛ قیام 9 دی که حاصل هشت ماه صبوری و سعه صدر بود، با حضور چهل میلیونی مردم در فاصله‌ای کوتاه از پرده‌دری روز عاشورا به وقوع پیوست. آن جمعیت و آن هیبت تمام‌کننده و انفعال‌ساز بود. دو عامل دیگر که سبب شکست فتنه شد، مربوط به طراحان فتنه و مجریان آن بود که ضربه‌ای بر پشت کله آنان محسوب شد.
4ـ عبور از خطوط قرمز امام و انقلاب؛ شعار علیه غزه و لبنان که پیش از آن در پایگاه خبری وزارت خارجه رژیم صهیونیستی قرار داده شده بود، موجب تعجب همگان شد که چگونه می‌توان باور کرد، کسی که خود را نخست‌وزیر امام(ره) می‌داند، طرفدارانش علیه اصلی‌ترین آرمان‌‌های امام(ره) شعار دهند و وی ابراز برائت نکند. مطالبه «جمهوری ایرانی»، یعنی به چالش کشیدن یکی از شعارهای اصلی انقلاب از سه شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» موضوع دیگری بود که ارتباطی با تقلب نداشت و دروغین بودن تقلب و اهداف براندازانه را گوشزد می‌کرد. شعار علیه اصل ولایت فقیه نیز موضوعی بود که فاصله این جماعت و امام(ره) را زیاد و پارادوکس آنان را برملا می‌کرد.
5ـ عبور از خطوط قرمز تشیع؛ پرده‌دری در روز عاشورا، توهین به هیئت‌‌های مذهبی و ضرب و شتم مذهبیون در این روز از سوی چهره‌‌های معلوم‌الحال  نشان می‌داد که نه تنها نظام جمهوری اسلامی، بلکه کلیت اسلام و تشیع به مبارزه طلبیده شده است و از آنجا که موسوی سیاستمدار نبود، این جماعت را «خداجو» نامید تا آخرین میخ‌ها را بر تابوت فتنه بکوبد. فهم اشتباه دیگر آنان این بود که نظام جسارت برخورد با ما را ندارد. اما نظام پس از ۱۸ ماه فرصت و صبر و روشن شدن برخی زوایا و ارائه ندادن سندی برای تقلب، تصمیم خود را گرفت و مبتنی بر رأفت اسلامی، اعدام را به حصر تقلیل داد تا از کشته شدن بیشتر مردم و هدر رفتن انرژی کشور و مسئولان در مسیر باطل جلوگیری شود.

سیدحسین خاتمی‌خوانساری
روزنامه نگار 
مفهوم فتنه عمری به درازای عمر بشر دارد. مهم‌ترین معنای فتنه آزمایش برای تشخیص خلوص و عدم خلوص است. قرآن کریم اسباب زیادی را معرفی کرده که با آن می‌توان انسان را آزمایش کرد. در روایات اهل بیت(ع) اشارات مخصوصی برای فتنه وجود دارد. معنای دیگر فتنه را آشوب و بلوا و اختلاف نیز گفته‌اند؛ امّا عوامل ایجاد فتنه به معنای بلوا در پی اختلاف چیست؟ انسان‌ها با چه هدفی اختلاف ایجاد می‌کنند و برای دوری از اختلاف چه اقداماتی باید انجام دهند؟
حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در خطبه‌ 50 نهج‌البلاغه مي‌فرمایند: «إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ يُخَالَفُ فِيهَا كِتَابُ‌اللهِ وَ يَتَوَلَّى عَلَيْهَا رِجَالٌ رِجَالًا عَلَى غَيْرِ دِين‌الله»؛ جز اين نيست كه آغاز پيدايش فتنه‌ها پيروى از هوی و هوس‌ها و بدعت‌هايى است که با کتاب خدا مخالفت دارد و گروهى (چشم و گوش بسته يا هوی‌پرست آگاه) به پيروى آنان برمی‌خیزند و برخلاف دين خدا از آنها حمايت مى‌کنند.» آنجایی که انسان‌ها از دستورات خداوند دور می‌شوند و عمل‌شان را با دین و اخلاق تطبیق نمی‌دهند، دچار خودپرستی و هوی‌پرستی می‌شوند و خودشان و امیال‌شان را محور حق و باطل قرار می‌دهند. ائمه معصوم(ع) در طول حیات ظاهری تلاش‌های عملی، علمی، جهادی و اخلاقی را انجام دادند که مردم را در کنار خداوند جمع کنند و دستورات خداوند را محور حق و باطل قرار دهند. اهل بیت(ع) وقتی مردم را به امامت و ولایت دعوت می‌کنند، در اصل آنها را به خدا دعوت کرده‌اند و دست مردم را گرفته‌اند تا به طرف خداوند حرکت دهند. 
با توجه به بیان شریف امیرالمؤمنین(ع)، تبعیت از هوای نفس و بدعت چه زمانی رخ می‌دهد؟ چطور می‌شود که انسان خود را محور حق و باطل قرار می‌دهد؟ پس از این هوی‌پرستی و بدعت در دین چه فتنه‌هایی شکل می‌گیرد؟ روز عاشورا غم‌انگیزترین روز در تاریخ بشریت است، صف‌کشی‌هایی که همراه با یک فتنه بزرگ شکل گرفت، بزرگ‌ترین فتنه تاریخ. امّا بزرگ‌ترین درس‌ها را در خود داشت که توجه به آن می‌تواند راه را برای یک زندگی دینی تمام‌عیار نشان دهد. حضرت امام حسین(ع) محوریت دین را در دست کسانی دید که تابع هوای نفس خود هستند و عمل‌شان به نام دین در حال ریشه‌کن کردن اخلاق و اسلام از جامعه است. امام حسین(ع) در روز عاشورا قصد پاسخ دادن به این پرسش را داشتند که چطور انسان هوی‌پرست می‌شود؟ در این حالت امام و مردم چه وظیفه‌ای دارند؟ امام حسین(ع) تنها کسی بود که تشخیص صحیحی از شرایط زمان داشت و فتنه را شناخت و از مردم می‌خواست برای مهار فتنه در تشخیصِ پیشوا و امام خود درست عمل کنند که اگر این تشخیص‌شان صحیح بود، بساط فتنه‌ای که آن روز همه مسلمانان را فریب داد، جمع می‌شد. آنچه نیاز یک مسلمان است، این است که امام خود را بشناسد و با او زندگی کند و با او از دنیا برود. اگر مردم آن روز «اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْياىَ مَحْيا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتى مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» را درک می‌کردند، آیا دچار گرد و غبار برخواسته از فتنه می‌شدند و ننگ غفلت از پیشانی آنان پاک می‌شد؟ امام حسین(ع) عاشورایی شکل داد که با تأسی به آن هر فتنه‌ای را خنثی و مهار کند و آن تبعیت و اطاعت از امام معصوم(ع) است و وقتی مردم نتوانستند در حیات ظاهری‌اش برای مهار فتنه‌های زمان، او را یاری کنند، امام حسین(ع) خون خود را برای نشان دادن این راه فدا کرد که در هر حالی از امام خود تبعیت و اطاعت کنید.
 حضرت امیرالمومنین(ع) در فتنه جمل فرمود: اگر از من پیروی کنید به خواست خدا شما را به بهشت خواهم برد، هر چند سخت و دشوار و پر از تلخی باشد. (نهج البلاغه،ح156) همچنین فرمودند: یا أَیهَا الناسُ شُقّوا أمواجَ الفِتَنِ بِسُفُنِ النَّجاه، ای مردم امواج فتنه را با کشتی نجات (اهل بیت) در هم شکنید.
 با درس‌های عاشورا، در دوران غیبت هم باید مطیع دستورات امام زمان(عج) باشیم تا دچار هوی‌پرستی و گرفتار فتنه نشویم و هر فتنه‌ای را با هر وسعتی خنثی و مهار کنیم.

مروري بر فرايند شکل‌گيري راه‌پیمایی نهم دي ماه


 مهدی سعیدی/ در سال 1388 پس از شکست اقدامات فتنه‌گران در «طرح شعارهاي انحرافي در روز قدس»، «به خيابان کشاندن هواداران در 13 آبان»، «ناکامي از به تسخير درآوردن دانشگاه در 16 آذر» و همچنين فضاي ايجاد شده در جامعه ناشي از خشم و انزجار ملت نسبت به توهين‌کنندگان به ساحت مقدس حضرت امام خميني(ره) که حاميان فتنه‌گران صورت دادند، آنان را در وضعيت بغرنجي قرار داد. 
در این وضعیت، سران داخلی و خارجی فتنه براي خروج از انفعال و تغيير وضعيت افکار عمومي تلاش فراوانی کردند که مهم‌ترين آن، پيگيري جدي پروژه از پيش تعيين شده «محرم سبز» بود که از هفته‌ها پیش در دستور کار اين جریان قرار گرفته بود.

محرم سبز
جريان مستأصل شده خط نفاق براي تداوم حداقل حيات خود اين بار نيز استفاده ابزاري از دين را برگزيد و به ايام محرم‌الحرام به چشم فرصتي براي احياي دوباره فتنه سبز پس از شکست‌هاي پي در پي در ماه‌هاي گذشته مي‌نگريست.
فتنه‌گران، محفل‌ها و هيئت‌هاي مذهبي را مکان مناسبي براي فريب مردم دانستند و چنین برنامه‌ريزي کردند که با ارائه چهره‌اي به ‌ظاهر عزادار و معتقد، در اين محافل مذهبي نفوذ کرده و اقدامات منافقانه و تفرقه‌افکنانه خود را در بين عزاداران دنبال كنند. ايجاد اغتشاش، درگيري و اختلاف بين توده‌هاي ملت که در صدر تاکتيک‌هاي جنگ رواني دشمن قرار داشت، اين بار در بستر تجمعات ماه محرم با توطئه فتنه‌گران سبزپوش دنبال مي‌شد. 
اين خط نفاق که هدايت رسانه‌اي آن را محافل بيگانه و اپوزيسيون خارج از کشور (که اين روزها همگي در صف حاميان موسوي و کروبي درآمده‌ بودند) برعهده داشتند، با استفاده از ابزار رسانه‌هاي صوتي و تصويري، پایگاه‌های خبري و وبلاگ‌هاي وابسته اين خط را تبليغ مي‌کردند. 
براي نمونه «محسن سازگارا» از سران خارج‌نشين فتنه سبز که به مزدور شبکه صدای آمريکا تبديل شده بود، در برنامه «گفت‌وگوي روزانه» خود در اين شبکه درباره «پروژه محرم» ‌گفت: «اما نکته چهارمي که مي‌خواستم بگويم مسئله محرم و تظاهرات تاسوعا و عاشورا است. فرصت کمي داريم؛ بنابراين از امروز و فردا تا روز اول محرم اصل بحث ما غير از يک مرور کوتاه روي خبرها روي آکسيون بزرگ محرم متمرکز خواهد شد. به هر حال، آنچه مسلم است اين است که تمريني که در 16 آذر شد نشان داد، در سطح کشور با تنوع تاکتيک‌ها و پراکندگي همه ملت مي‌توانند هماهنگ باشند. در ده شب اول محرم و با پرچم سبز يا حسين و عزاداري براي شهداي جنبش و شهداي عاشورا مي‌توانيم در سطح کشور حرکت داشته باشيم، ولي روز نهم و روز دهم، يعني روز تاسوعا و عاشورا (شنبه و يکشنبه ششم و هفتم دي ماه)، يک مسير واحد در هر شهر قرار است اعلام شود که همه ما باید آنجا برويم و جمعيت ميليوني خود را در سطح کشور نشان دهيم و همه ملت يکپارچه و يکصدا به دنبال خواست خودشان باشند»؟!
توهمات و خيالبافي‌هاي سازگارا هرچند بيشتر به فکاهي و «دروغ سال» شباهت داشت؛ اما از تلاش گسترده تبليغاتي منافقين برای ايجاد فتنه در ماه محرم حکايت مي‌کرد. همزمان شدن مراسم شب هفتم منتظري با شب شام غريبان نيز فرصت ديگری برای سوءاستفاده جريان سبز در اين ايام بود که براي آن برنامه‌ريزي کرده بودند، اما به دلايل متعددي پروژه «محرم سبز» به شکست انجاميد و آنها نتوانستند از هيئت‌هاي مذهبي و فضاي عزاداري حسيني بهره لازم را ببرند. اعتقاد نداشتن به فلسفه عزاداري براي امام حسين(ع) در بين برخی از سران خارج‌نشين کودتاي سبز، يکي از موانع اساسي اين جريان براي بهره‌برداري از مراسم محرم بود. ضمن آنکه اکثر مطلق کساني که هيئت‌هاي عزاداری محرم را برگزار و اداره مي‌کنند، ملت حزب‌اللهي هستند که خود را حافظ شعائر اسلامي و نظام اسلامي مي‌دانند؛ کساني که هرچند ممکن است به گزينه‌اي جز رئيس‌جمهور منتخب مردم در انتخابات دهم رأي داده باشند؛ اما در دفاع از حريم ولايت و رهبري جامعه با تمام توان ايستاده‌اند و اين درس را در مکتب عاشورا به‌خوبي آموخته‌اند. اين افراد به ماهيت جريان فتنه و نفاق پي بردند و صف خود را از آنها جدا کردند و بي‌شک منافقين جديد، جايي در ميان آنها نداشتند.

هتک حرمت عاشورا
 و ايجاد اغتشاش 
در حالي که فتنه‌گران مدعي بودند می‌توانند فتنه سبز را در ايام محرم به حرکتي سراسري و توده‌اي تبديل کرده و در نهايت، عزاداري روز عاشورا را به تظاهراتي عليه نظام اسلامي مبدل کنند، همه شاهد بودند که ايام محرم نه ‌تنها فرصتي به مشروعيت‌بخشي حرکت نفاق سبز نداد؛ بلکه با افزايش بصيرت عزاداران، چهره منافقين جديد بيش از پيش براي توده‌هاي ملت آشکار شد. 
اين آگاهي‌بخشي توده‌هاي ملت، در کنار ناتواني فتنه‌گران در نفوذ بين عزاداران، سران خارج‌نشين فتنه سبز را به شدت عصباني و برآشفته کرد؛ ازاين‌رو پروژه ايجاد آشوب و هتک حرمت عاشورا در دستور کار منافقين قرار گرفت. صبح روز عاشورا در حالي که اغلب عاشقان حسين‌بن‌علي(ع) در هيئت‌هاي مذهبي مشغول عزاداري بودند، آشوبگران که سران آنها را اعضاي وابسته به گروهک‌هاي منافقين، سلطنت‌طلبان، بهائيان و... تشکيل مي‌دادند، با هدايت رسانه‌هاي آشوبگر بيگانه همچون صدای آمریکا و بي‌بي‌سي، خيابان انقلاب و آزادي را به محلي براي حرمت‌شکني روز عاشورا و ايجاد اغتشاش و تخريب اموال عمومي تبديل کردند. 
به گزارش خبرگزاري‌ها، برخي افراد فريب‌خورده و آشوبگر در خودروهاي خود بسان مراسم عروسي بوق مي‌زدند. برخي نيز در تجمع‌ها دست به هلهله و شادماني و خرابكاري می‌زدند. اراذل و اوباش با سوءاستفاده از حضور مردم در مراسم عزاداري اباعبدالله‌الحسين(ع) دست به آشوب و خسارت زدن به اموال مردم (موتورسيكلت، خانه، سطل‌هاي زباله، خودروي شخصي مردم) زدند. افراد فريب خورده نيز شعار مرگ بر جمهوري اسلامي سر دادند و به مقدسات توهين کردند. 
در حالي که اوباش در خيابان‌ها عليه مقدسات اسلامي جولان مي‌‌دادند و پليس نيز در حال مهار آنها بود، عزاداران حسيني با پايان يافتن مراسم از هيئت‌ها و دسته‌های عزادار براي برخورد با اهانت كنندگان به حضرت سيدالشهداء و روز عاشورا به صورت دسته‌هاي خودجوش به سمت برخي خيابان‌هاي مركزي تهران حركت كردند. با اين حال نيروي انتظامي مراقب بود تا از درگیر شدن مردم با اراذل و اوباش جلوگيري كند. حضور مردم به حدي بود كه با گذشت دقايقي از نماز ظهر عاشورا تجمع آشوبگران دچار اضمحلال شد و اوباش پا به فرار گذاشتند و متواري شدند. 
به گفته نيروي انتظامي، در اين ماجرا بيش از 300 نفر از اغتشاشگران دستگير شده و عده‌اي تحويل مراجع قضايي داده مي‌شوند. همچنين چند نفر به طور مشکوکي کشته می‌شوند که از برنامه‌ريزي گروه‌هاي تروريستي از جمله گروهک منافقين براي اين روز حکايت داشت. 
انتشار اخبار اين جنايات در روز عاشورا، ملت را در سراسر کشور برآشفت و به اعلام انزجار از منافقين واداشت. علماي عظام و مراجع تقليد بزرگ شيعه هر يک به طور جداگانه با صدور بيانيه اين اقدام را محکوم کردند. 
آيت‌الله‌العظمي مکارم در شرح حوادث اين روز چنين نوشتند: «روز عاشورا در حالي که مردم کشور ما از کوچک و بزرگ، مرد و زن در آتش عشق حسيني مي‌سوختند و ناله‌هاي عاشقانه سر مي‌دادند و در هر کوي و برزن به سوگ نشسته بودند و با نظم و خلوص نيت مشغول عزاداري و نوحه‌سرایي بودند، گروهي از مغرضان به بعضي از خيابان‌هاي تهران ريختند و قداست مراسم حسيني را که عامل وحدت صفوف همه ملت است، شکستند، نخست به شعارهاي سياسي ساختارشکن پرداختند و سپس اقدام به تخريب اموال مردم و آتش زدن آنها نمودند.» 
اما از آن‌سو، رسانه‌هاي تحت نفوذ وهابي‌ها در كشورهاي عربي، روز دوشنبه با شور و شعف خاصي اخبار آشوب‌هاي تهران در عاشوراي حسيني را بازتاب دادند. رسانه‌هاي عربي نزديک به غرب و وهابيت، با بايكوت خبري مراسم باشكوه عاشورا در ايران و كشورهاي اسلامي، تلاش کردند آشوب‌هاي تهران را به مراسم عاشورا تعميم دهند و به مقدسات شيعيان تعرض کنند.
رضا پهلوي نيز با صدور پيامي، از هتک حرمت روز عاشورا حمايت کرد. وي که در آمريکا به‌ سر مي‌برد، در پيام خود با مرثيه‌سرايي براي از دست دادن عزيزانش! اغتشاشات روز عاشورا را جنبش حق‌طلبانه ملت ايران ناميد! وي در پايان پيام خود نوشت: «چون هميشه، من پشتيبان شما شيرزنان و دليرمردان کهنه ديار تمدن، ايران‌مان، هستم!»
اما عجيب‌ترين واکنش را شيخ ساده‌لوح اصلاحات از خود بروز داد که بدون پرداختن به جنایات اوباش سبزپوش، نيروي انتظامي را محکوم کرد و رفتار آنها را از گارد ستمشاهي نيز بدتر دانست! در بيانيه وي آمده است: «امروز در عاشوراي حسيني از بدو صبح با خشونتي وصف‌ناپذير به مردم يورش بردند و جمع زيادي را مجروح، دستگير و بنا بر گزارش‌هاي رسيده تعدادي از هموطنان را به شهادت رساندند.»

راه‌پيمايي
 «برائت از منافقين»
در حالي که کينه و نفرت ملت به اوج خود رسيده بود، بعدازظهر روز چهارشنبه نهم دي ‌ماه، در تهران و ديگر شهرها روز «برائت از منافقين» نامیده شد. ملت خداجو از سراسر شهر آماده حرکت شدند و ميدان انقلاب تهران از ساعت‌ها قبل از آغاز رسمي مراسم(ساعت 15) مملو از اقشار مختلف مردم بود. در اين روز، ميليون‌ها عاشق اباعبدالله‌الحسين(ع) به خيابان‌ها آمدند تا ارادت خود را به امام شهيدشان نشان دهند و از دشمنان ايشان اعلام انزجار کنند.
راه‌پيمايي روز 9 دي ماه را مي‌توان يکي از باشکوه‌ترين تجمعات در تاريخ انقلاب اسلامي دانست. اين راه‌پيمايي ويژگي‌ها و مشخصاتي داشت که آن را نسبت به بسياري از راه‌پيمايي‌هاي تاريخي سه دهه انقلاب اسلامي برجسته می‌کرد:
1ـ اين راه‌پيمايي در اعلام انزجار از اقدام کساني بود که در پايتخت جهان تشيع، به خود اجازه داده بودند به ساحت مقدس اباعبدالله‌الحسين(ع) توهين شود.
2ـ به گواه شاهدان عيني و حاضران در صحنه، اين راه‌پیمايي تاريخي با حضور ميليون‌ها عاشق اهل بيت(ع)، پرجمعيت‌تر از راه‌پيمايي‌هاي 22 بهمن در همين سال‌ها بود و خيل جمعيت به طور پيوسته از ميدان آزادي تا ميدان امام حسين(ع) کيلومترها ادامه داشت؛ ديگر خيابان‌هاي مشرف به ميدان انقلاب نيز مملو از جمعيت بود.
3ـ برگزاري اين راه‌پيمايي تنها دو روز پس از اعلام و اطلاع‌رساني سازمان تبليغات اسلامي بود؛ اما جمع شدن ميليون‌ها «مؤمن خداجو» در اين فرصت کم، از ويژگي‌هاي ممتاز اين راه‌پيمايي بود؛ چرا که اغلب راه‌پيمايي‌هاي تاريخي از مدت‌ها پیش برنامه‌ريزي و اطلاع‌رساني مي‌شدند و شرکت‌کنندگان مي‌توانستند براي حضور برنامه‌ريزي کنند.
4ـ برگزاري اين راه‌پيمايي در بعدازظهر يک روز کاري، خود مانعي بود که مي‌توانست موجب شود بخشي از جمعيت علاقه‌مند نتوانند در اين مراسم شرکت کنند؛ در حالي‌که راه‌پيمايي‌هاي مشابه، اغلب در پيش از ظهر يک روز تعطيل برگزار مي‌شود که زمينه براي حضور همگاني فراهم‌تر است. با وجود اين، جمعيت حاضر در اين راه‌پيمايي بي‌سابقه بود.
5ـ نبودن امکانات و تدارکات لازم براي برگزاري اين راه‌پيمايي وسيع، از ديگر ويژگي‌هاي اين حماسه بزرگ بود. معمولاً در راه‌پيمايي‌هاي سراسري، دستگاه‌ها و نهادهاي ذي‌ربط از هفته‌ها قبل، تمام امکانات خود را براي فراهم کردن رفاه شرکت‌کنندگان بسيج مي‌کنند. تعبيه وسايل اياب و ذهاب مناسب، راه‌اندازي ايستگاه‌هاي صلواتي، مراکز درماني و اورژانس و... لازمه اين مراسمات است که از هیچ یک از آنها در روز چهارشنبه خبري نبود. اغلب شرکت‌کنندگان هنگام بازگشت، کيلومترها پاي پياده را طي کردند تا بتوانند به خانه‌های خود برگردند و در حالي که خيابان‌هاي مرکزي شهر مملو از جمعيت بود، وسايل نقليه عمومي متناسب با اين جمعيت پيش‌بيني نشده بود و بسياري از افراد در ساعات پاياني شب به خانه رسيده بودند.
در اين راه‌پيمايي، حتي صداوسيما نيز آمادگي لازم را نداشت و فيلمبرداران و خبرنگاران محدود آنها نتوانستند ابعاد و زواياي گوناگون اين حماسه بزرگ را به شکل مناسب پوشش خبري‌ـ تصويري بدهند و در بسياري جاها، خبرنگاران حضور نداشتند.
6ـ افزون بر مؤلفه‌های پیش گفته، آنچه بيش از همه، اين راه‌پيمايي تاريخي را از برنامه‌هاي مشابه برجسته می‌کرد، شورها و شعارهايي بود که در آن مشاهده مي‌شد. در اين مراسم خودجوش، جمعيت با شور و حرارتي خاص و با دلي پر کينه از اغتشاشگران،  فتنه‌گران و حريم‌شکنان حاضر شده بودند و شعارهاي تندي عليه سران فتنه سر مي‌دادند. اين در حالي بود که امکانات صوتي مراسم تنها محدوده ميدان انقلاب را پوشش مي‌داد و جمعيت در فواصل مختلف  به طور خودجوش شعارهاي متنوعي سر مي‌داد که البته جهت و سوي آن يک چيز بيشتر نبود و آن اعلام انزجار از فتنه‌گران و «برخورد قاطع با فتنه‌گران!» بود.
ضد انقلاب که از حضور ميليوني ملت نگران شده بود، بلافاصله دست به کار شد و اعلام کرد، پنج‌شنبه فرداي راه‌پيمايي در ساعت سه بعداز‌ظهر، سبزها در خيابان‌هاي تهران تجمع خواهند کرد تا به نحوي، راه‌پيمايي ملت را تحت‌الشعاع قرار دهند؛ اما اين اقدام که از سوی محسن سازگارا و محسن مخملباف هدايت مي‌شد نيز ناکام ماند و با ديدن خشم ملت، کسي از فتنه‌گران جرئت نکرد پا به خيابان بگذارد.
اين راه‌پيمايي باشکوه حتي کساني را که تا آن روز در مقابل حوادث روز عاشورا سکوت کرده بودند نيز به واکنش واداشت. مرحوم هاشمي‌رفسنجاني نيز در سخناني از حضور گسترده مردم سراسر كشور در راه‌پيمايي حمايت از نظام، ولايت و رهبري تشكر و قدرداني كرد و آن را خنثي‌كننده توطئه معاندان عليه اصل نظام و اصل ولايت فقيه دانست و گفت: «نظام اسلامي با تكيه بر مردم پيروز شد و تداوم يافت و ان‌شاء‌الله ادامه خواهد داشت و اميدوارم هتاكان، از اين حضور معنادار مردم، درس عبرت بگيرند.» وي ابراز اميدواري كرد، با ايجاد و تقويت وحدت و همدلي بيشتر ميان مسئولان و مردم، شاهد يكپارچگي‏، انسجام و آرامش روزافزون در جامعه باشيم. 



امام خمینی(ره) می‌فرماید: من اخطار می‌کنم به ملت ایران که هوشیار باشید و نگذارید شیاطین رخنه کنند. اینهایی که به اسلام اعتقاد ندارند، اینهایی که به ایمان اعتقاد ندارند، اینهایی که به خدا اعتقاد ندارند، بخواهند صفوف شما را در هم بشکنند و صفوف توحیدی شما، انسانی شما،‌ اسلامی شما را در آن رخنه بکنند.