حسین عبداللهیفر/ باز هم لاریجانی به مسافرت رفت و بازار تحلیل و گمانهزنی درباره نامزدی وی در 1400 داغ شد. در حالی که عدهای مانند حسین مرعشی اصرار میکنند، این سفرها با اهداف انتخاباتی صورت میگیرد، اما نزدیکان وی، سفرهای رئیس مجلس به منظور افزایش جنبه نظارتی خانه ملت را بسیار کمتر از آنچه میدانند که باید اتفاق بیفتد.
صرفنظر از اینکه کدام یک از این تحلیلها به واقعیت نزدیکتر است، آنچه محل سؤال قرار میگیرد، اهداف رسانهای کردن اینگونه خبرها و نظرها آن هم با تیترهای جهتداری است که از جمله آنها میتوان به تیتر یک یکی از روزنامههای اصلاحطلب در اواسط هفته گذشته اشاره کرد که در این باره نوشت: «آیا اصلاحطلبان لاریجانی را جایگزین روحانی میکنند؟»
به نظر میرسد از طرح این سؤال در رسانهها چند هدف مدنظر باشد:
۱ـ طرح انتخابات 1400
پرداختن به موضوع انتخابات 1400 به مثابه هدفی مشترک و مرکز ثقلی در همگراسازی جناحی فی نفسه موضوعیت دارد؛ چراکه انگشت گذاشتن روی اهداف مشترک میتواند تأثیر فراوانی در کاهش اختلافات درونگروهی، انگیزهبخشی به تحرکات سیاسی و امیدبخشی جریانی داشته باشد.
۲ـ گوشزد کردن لزوم ائتلاف برای انتخابات 98
طرح انتخابات 1400 برای برخی زودهنگام جلوه میکند، اما در نظر برخی دیگر این موضوع تأثیر مستقیمی بر انتخابات مجلس در سال آینده دارد، به ویژه آنکه وقتی از ائتلاف در انتخابات ریاستجمهوری که در نهایت بر یک نفر تمرکز دارد، سخن به میان میآید، ائتلاف بر لیست در انتخابات مجلس را تسهیل میکند؛ لذا میتوان گفت که اغلب تحلیلگران سیاسی معتقدند، راه موفقیت در انتخابات 1400 از راه مجلس میگذرد. با این نگاه، طرح دغدغه انتخابات بعدی با هدف ائتلافسازی در 98 صورت میگیرد.
۳ـ تأثیرگذاری بر بازی رقیب
یکی دیگر از اهداف فضاسازی رسانهای اخیر تأثیر بر جبهه رقیب است که میتواند در تحرکبخشی رسانهای در آنها نیز مؤثر باشد. خاصه آنکه برخی جریانهای سیاسی نان خود را در تنور طرف مقابل قابل پخت و پز میدانند و میگویند، اگر طرف مقابلی وجود نداشته باشد، امکان دوقطبی دیو و دلبر از بین میرود.
در این میان نام بردن از امثال لاریجانی و طرح سؤالاتی از این دست که آیا اصلاحطلبان روی وی ائتلاف خواهند کرد، میتواند حتی بر آرایش طرف مقابل و گزینههای آنها تأثیر داشته باشد.
۴ـ غلبه بر فشار روانی فضای موجود
از دیگر اهداف خاص رسانههای اصلاحطلب در برجستهسازی مسائل انتخاباتی و نام بردن از نامزدهای احتمالی کاهش فشار روانی موجود بر این جریان است. در حالی که اصلاحطلبان با مسئلهای به نام عبور از روحانی مواجه شده و بر سر آن به چند گروه تقسیم شدهاند، طرح نامزدی مشترک بعدی از سوی یک طیف دیگر این جریان، میتواند تأثیر فراوانی بر کاهش منازعه فعلی داشته باشد و نوعی فرار به جلو نیز تلقی شود. نوع سؤالی که در این باره مطرح شده و همچنین کنار آمدن اصلاحطلبان با لاریجانی به عنوان جایگزین روحانی، تا حدود بسیاری گویای این هدف است.
۵ـ ارزیابی واکنشها برای تصمیمسازی
اهداف پنهان دیگری نیز میتواند مدنظر مطرحکنندگان این پرسش باشد که از جمله آنها میتوان به ارزیابی واکنشها و پاسخهای ارائه شده برای تسهیل در امر تصمیمگیری نهایی، تحمیل اراده خود به مراکز تصمیمساز و ایجاد فضای رسانهای به نفع نامزد مورد نظر، ارسال پیام خاص به شخص نامزد مورد اشاره و حتی مقاصدی چون سوزاندن وی اشاره کرد.