امین پناهی/ «آینده صلح و امنیت در خاورمیانه» نام نشستی است که پیشبینی میشد کشورهای تأثیرگذار جهان را علیه ایران متحد کند. با اینکه قرار بود نشست کاملاً در اصل و فرع و ظاهر و باطن یک نشست ضد ایرانی باشد؛ اما به دلیل اعتراض برخی شرکتکنندگان و البته دستگاه دیپلماسی کشورمان این عنوان برای آن برگزیده شد. این نشست که روز چهارشنبه و پنجشنبه در ورشو، پایتخت لهستان برگزار شد، از همان ابتدا دچار چالشهایی شد و از حدود 80 کشور دعوتشده به این نشست آمریکاییـ لهستانی تنها 28 کشور در سطحِ مطلوب، یعنی وزرای خارجه شرکت کردند؛ اما تعدادی از کشورها، مانند ترکیه، عراق، لبنان و روسیه و برخی کشورهای اروپایی، مانند آلمان و فرانسه و حتی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجه اروپا با وجود دعوت به این نشست از حضور در آن سر باز زدند.
اما چه اتفاقی افتاده است که آمریکا چنین هزینهای را حالا چه از جیب خود، چه از جیب لهستانیها میکند تا در آن، کشورها را علیه جمهوری اسلامی ایران بسیج کند؟ کشوری که روزی ژاندارم آمریکا در منطقه شناخته میشد و مستشاران آمریکایی برای شاه آن تعیین تکلیف میکردند، حالا به جایی رسیده است که آمریکا به تنهایی یارای مقابله با آن را ندارد و دست به دامان کشورهای دیگر میشود تا جبههای متحد علیه آن به وجود آورد!
علیه کشور خاصی نیست!
«یورونیوز» پیش از آغاز این نشست تیتر زد: «گردهمایی ۶۰ کشور جهان برای حل بحران خاورمیانه»، اما این بحران چیست که قرار است در کشورهای آسیای غربی و بدون حضور مستقیم کشورهای تأثیرگذار آن حل شود؟ این خبرگزاری در گزارش خود پیش از آغاز این نشست نوشت: «هر چند پیشتر برخی مقامات آمریکا برگزاری نشست امنیتی ورشو را امکانی برای دستیابی به اجماعی فراگیر علیه سیاستهای موشکی و مداخلات منطقهای جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرده بودند؛ ولی یاتسک چاپوتوویچ، وزیر خارجه لهستان در روز سهشنبه و در کنفرانس خبری مشترک با همتای آمریکایی خود گفت که این نشست به طور مستقیم علیه کشور خاصی نیست و هدف اصلی آن رسیدن به راهکاری برای برقراری صلح در سوریه و یمن است.»
در واقع، باید بگوییم در برهه زمانی پیش از آغاز نشست دو میزبان، یعنی آمریکا و لهستان بر این مسئله که قرار است روی چه چیزی بحث کنند و برای چه چیزی باید راهحل بیابند، تفاهم ندارند و این یعنی نشست ورشو بیش از آنکه کارکرد عملی و سیاسی داشته باشد، یک نمایش تبلیغاتی است که دونالد ترامپ و دوستانش طراحی کردهاند.
نوبت نشستهای آشکار است
هر چند قرار بود این نشست به طور غیر مستقیم برای مقابله با جمهوری اسلامی تلاش کند؛ اما گویا آمریکاییها نتوانستند این موضوع را پنهان کنند و البته نخستوزیر رژیم صهیونیستی معتقد است نشستهای پنهانی و محافظهکارانه به اندازه کافی انجام شده و حالا نوبت نشستهای آشکار است!
«بیبیسی» فارسی از زبان مایک پنس، معاون ترامپ نوشت: «فرصت رویارویی با ایران را از دست نخواهیم داد.» در این گزارش پایگاه خبریِ وابسته به تلویزیون دولتی انگلیس آمده است: «آقای پنس از دولت باراک اوباما به خاطر سکوتش در اعتراضات سال ۱۳۸۸ در ایران انتقاد کرد. او همچنین مدعی شد، اقتصاد ایران در حال سقوط است و گفت: «دنیا فرصت قبلی برای رویارویی با رژیم ایران را از دست داد، اما این بار دیگر نه».»
«اسپوتنیک» فارسی نیز در یک گزارش تحلیلی از اینکه ایالات متحده از این نشست چه میخواهد، نوشت: «نشستی که با میزبانی لهستان و تدارک پر هیاهوی ایالات متحده همراه بود، اما چنانچه انتظار میرفت، تاکنون چیزی فراتر از یک رهاورد تبلیغاتی گذرا نداشته است؛ بلکه با نوعی عقبنشینی تاکتیکی از جانب دعوتکننده اصلی، یعنی آمریکا همراه بوده است و یکی دیگر از تلاشهای کاخ سفید در راه ایجاد ائتلاف چندجانبه علیه ایران را به «صلح و امنیت در خاورمیانه» تغییر عنوان داده تا از خالی ماندن صندلیهای کنفرانسش جلوگیری کند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «در واقع این طور به نظر میآید که پس از اعمال نافرجام تحریمهای دندانشکن از سوی آمریکاییها در پی خروج آنها از «برجام»، مبارزات فعال برای ایجاد یک ائتلاف ضد ایرانی از آخرین بلیتهای بختآزمایی دونالد ترامپ خواهد بود. پس شاید بتوان از یک جنبه به دولت ترامپ حق داد که به طور مداوم، برنامه تبلیغات انتخاباتی خود را دنبال کند. هر چند به نظر میرسد تا اینجای کار، دولت ایالات متحده در نمایش تبلیغاتی خود نیز چندان موفق نبوده است.»
حقه توئیتری که رو شد
آمریکا از سوی دیگر برای آنکه نشان دهد این نشست صرفاً یک حرکت از سوی سیاستمداران نبوده و بدنه مردمی هم دارد، از ابزار مجازی در اختیارش استفاده کرد تا نشان دهد کاربران مجازی هم با این نشست و البته سیاستهای ضد ایرانی ترامپ موافق هستند. اما بیبیسی مانیتورینگ دست ترامپ را رو کرد و در گزارشی تحلیلی پیامهای توئیتری در حمایت از نشست ورشو را بررسی کرد و نوشت: «بیش از ۱۴ هزار توئیتی که طی یک ماه گذشته در حمایت از این نشست منتشر شده است، تنها از هشت حساب کاربری ارسال شدهاند.»
شاخه تحلیلی بیبیسی انگلیسی نیز درباره هدف این جریان توئیتری نوشت: «ظاهراً هدف این جریان، ایجاد یک ترند ساختگی است که قرار است نشاندهنده حمایت مردمی از نشست ورشو و در ادامه نارضایتی گسترده از نظام ایران باشد.»
هر چند تلاش برای ترند کردن هشتگهای مخالف جمهوری اسلامی ایران مسبوق به سابقه بوده و پیش از این هم گروههای معاند از جمله گروهک منافقین نیز دست به چنین اعمالی زدهاند که شبکه الجزیره آنها را فاش کرده است.
خط و نشان برای ایران
پس از پایان این نشست، بیبیسی فارسی در گزارشی نوشت: «کنفرانس امنیتی ورشو پایان یافت و در بیانیه پایانی میزبانان از ایران نامی برده نشد.» هر چند شرکتکنندگان به اینکه نام ایران در بیانیه پایانی برده شود، تمایلی نداشتند و البته این اتفاق هم افتاد، اما در ظاهر آمریکاییها و لهستانیها مصمم بودند تا این نشست را همانطور که میخواستند، نشان بدهند. در نشست خبری مشترک وزیران خارجه لهستان و آمریکا آن دو سعی کردند نکته جا افتاده از بیانیه را در این بخش جبران کنند. پمپئو درباره این نشست گفت: «این یک نشست تاریخی بود که در آن رهبران اسرائیلی و کشورهای عرب در یک اتاق نشستند و با هم بر سر خطر مشترک ایران و تجاوزگری جمهوری اسلامی گفتوگو کردند.»
اما از آنجا که کشورهای شرکتکننده از ابتدا نخواسته بودند موضوع اصلی این نشست، ایران باشد و آمریکا را به تغییر عنوان نشست مجبور کرده بودند، حالا با همراهی برخی همپیمانانش در مقابل ایران سعی میکرد در حاشیه این نشست برای ایران خط و نشان بکشد.
این نشست پایان یافت و شکست آن پیش از آغاز مسجل بود و به جز آمریکا و رژیم صهیونیستی که ذوقزده در این نشست شرکت بودند، کسی منتظر نتیجه خاصی از این نشست نبود.
گل سوچی به دروازه ورشو
اما باید گفت نشست دیگری به طور موازی در شهر سوچی روسیه برگزار شد. رهبران تروئیکا، یعنی ایران، روسیه و ترکیه در این نشست که همزمان با نشست ورشو برگزار شد، راهحلهای بحران سوریه را بررسی کردند.
اسپوتنیک این دو نشست موازی را به مثابه رقابت دو تیم فوتبال دانست و تیتر زد: «گل تیم سوچی به دروازه ورشو». این پایگاه خبری با استناد به روزنامه بریتانیایی ایندپندنت نوشت: «شرکتکنندگان در این کنفرانسها به مبارزه برای نفوذ و تقویت بلوکهای ژئوپلیتیک مخالف یکدیگر در این منطقه ناپایدار توجه ویژهای کردند.»
هرچند بسیاری از کارشناسان نشست ورشو را یک نشست شکست خورده و بدون کاربرد میدانند، اما نشست سوچی را یک گام مثبت برای حل بحران سوریه از طریق سیاسی تلقی میکنند. نشریه آمریکایی VOX درباره نتایج نشست ورشو اینگونه نوشت: «آمریکا میخواست ایران را ایزوله کند، اما خودش منزوی شد!»
چهار اشتباه آمریکاییها
در گزارش این نشریه آمریکایی چهار اشتباه آمریکا که سبب شکستش در ورشو شد، اینگونه بیان میشود:
«1ـ کنفرانس بد شروع شد: رودی جولیانیـ وکیل شخصی ترامپـ در بین جمعیت منافقین، علیه ایران سخنرانی کرد و این پالس را فرستاد که هدف، تخریب ایران است.
2ـ حضور نمایندگان کشورها در کنفرانس ضعیف بود: رهبران آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا حضور نداشتند و سایر کشورهای عربی و اروپایی نیز با نمایندگانی در سطح پایین شرکت کرده بودند.
3ـ حتی نمایندگان عالیرتبهای که در کنفرانس حضور داشتند، با دلایلی غلط، جریانسازی خبری کردند، مانند نتانیاهو که توئیت کرد و هدف کنفرانس را اتحاد برای جنگ علیه ایران دانست.
4ـ سخنرانی تحکمآمیز مایک پنسـ معاون ترامپـ که از اروپا خواست که از برجام خارج شوند.»
و در پایان این گزارش مینویسد: «اجلاس ورشو، اساساً غیر ضروری بود، چون بنابر گواه خود سازمان جاسوسی آمریکا، ایران همچنان از برجام پیروی میکند.» در واقع باید گفت، ایالات متحده آمریکا یک شکست به شکستهایش در برابر جمهوری اسلامی افزود و این نشست نتیجهای جز بیآبرو کردن رهبران این کشور نداشت.