گروه بینالملل/ اولین انتخابات رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۹ برگزار شد و در همان سال «کنست» ایجاد و توافق شد که ۱۲۰ عضو داشته باشد. اکنون دو حزب در کنست فعالیت دارند؛ حزب کار و لیکود.
بنیامین نتانیاهو و حزب لیکود
کابینه دولت چهارم بنیامین نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ با ائتلاف شش حزب شکل گرفت. لیکود، یهودیان متحد، شاس، کولانو و خانه یهودی احزاب تشکیلدهنده ائتلاف دولت سیوچهارم رژیم صهیونیستی بودند. نتانیاهو با پایینترین تعداد، یعنی ۶۱ کرسی توانست دولت چهارم خود را شکل دهد. ترکیبی شکننده که با خروج یک حزب میتوانست از هم فرو بپاشد. اما سال ۲۰۱۶ این ائتلاف شکننده با حضور لیبرمن تقویت شد؛ هنگامی که نتانیاهو پس از اختلافات دامنهدار با موشه یعلون، وزیر جنگ و همحزبیاش را کنار گذاشت و این پست را به لیبرمن از حزب «اسرائیل خانه ما» داد. با این تغییر، حزب لیبرمن با شش کرسی وارد ائتلاف دولت چهارم نتانیاهو شد و ائتلاف شکننده به ۶۷ کرسی رسید. اما در پی نبرد دو روزه غزه، لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در نشست فراکسیون حزب خود، ضمن اعلام کنارهگیری از وزارت جنگ، از پایان همپیمانی حزبش با دولت نتانیاهو نیز خبر داد. نتانیاهو با از دست دادن حمایت حزب لیبرمن، وضعیت شکنندهای داشت.
مهمترین رقبای انتخاباتی نتانیاهو
۱ـ بنیگانتس
بنیگانتس که طی سالهای ۲۰۱۱ تا فوریه ۲۰۱۵ رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی بوده است، روزهای اخیر از وی به عنوان یکی از اصلیترین و جدیترین رقبای نتانیاهو در رسانهها نام برده میشود. آنچه بنیگانتس را برای نتانیاهو خطرناک میکند، ائتلاف او با یائیر لاپید و موشه یعلون وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی است.
بنیگانتس در میانه طیف چپگرای سیاسیون رژیم صهیونیستی قرار دارد. به نظر میرسد اختلاف اصلی وی با نتانیاهو در سیاست داخلی باشد. بنیگانتس در آوریل ۲۰۱۸ در سخنانی پس از اعلام تشکیل حزب جدید در جمع یهودیان مقیم مکزیک اصلیترین موضوع را تحقق دو دولت دانست و تأکید کرد: «بزرگترین چالشی که اسرائیل با آن مواجه است در حکومت خودگردان متبلور شده است و مصلحت رژیم صهیونیستی در ایجاد راهحلی برای آن از طریق حمایت از طرح دو دولتی است... اسرائیلیها بدون تنازل از نیازهای امنیتی کرانه باختری و دره اردن باید به سمت یک راهحل حرکت کنند.» این سخنان میتواند نشان دهد که نگاه امنیتی بنیگانتس با نتانیاهو و راستگرایانی که به دنبال تداوم شهرکسازیها و گسترش اشغالگری در کرانه باختری هستند، متفاوت است.
۲ـ یائیر لاپید
لاپید رهبر حزب میانهرو یشآتید(آیندهای وجود دارد) و وزیر دارایی کابینه پیشین نتانیاهو در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ بوده است. این حزب اکنون ۱۱ کرسی پارلمان رژیم صهیونیستی (کنست) را در اختیار دارد و از رقبای مهم نتانیاهو محسوب میشود. حزب یش آتید و شخص یائیر لاپید بیشتر بر مسائل اقتصادی و اجتماعی تمرکز دارد و هواداران وی از طبقه سکولار جامعه صهیونیستی محسوب میشوند. اختلاف وی با نتانیاهو بر سر بودجه نظامی سال ۲۰۱۵ و افزایش مالیات را برخی از اصلیترین دلایل فروپاشی دولت نتانیاهو دو سال زودتر از موعد میدانند.
حزب یش آتید مانند بسیاری از جریانهای سکولار دیگر از دو دولت حمایت میکند، اما خواستار حفظ شهرکهای صهیونیستی است. لاپید معتقد است تنها با اعطای کشور فلسطین به آنها میتوان به این درگیریها پایان داد و یهودیها و اعراب باید در قالب دو کشور جداگانه زندگی کنند.
پائیر لاپید رویکردی سکولار محور اما راستگرایانه با تمرکز بر مسائل اجتماعی و اقتصادی دارد. لاپید هر چند در مسائل داخلی رژیم مانند دو دولت، قانون دولتـ ملت و... با نتانیاهو مخالف است، اما در مسائل خارجی و تقابل در دو جبهه شمال و جنوب بسیار راستگرا و تندرو عمل میکند. انتقادات وی به نتانیاهو در این زمینه نه در رویکرد، بلکه در عدم موفقیت و جدیت در کار است.
لاپید از منتقدان توافق هستهای با ایران بود. وی با انتقاد از توافق هستهای هشدار داده بود که پولهای بلوکه شده ایران پس از اجرای توافق برای تأمین هزینههای جنگ گروههای مورد حمایت تهران علیه تلآویو مورد استفاده قرار خواهد گرفت. وی این توافق را نتیجه سیاستهای اشتباه نتانیاهو میدانست و از نتانیاهو نخستوزیر این رژیم خواسته بود به علت شکست سیاستهایش در قبال ایران از قدرت کنارهگیری کند.
در پرونده عادیسازی روابط با اعراب، لاپید از حامیان اصلی این فرایند است. وی نتانیاهو را به عدم هماهنگی با اعراب و در نظر گرفتن نظر آنان در پروندههایی چون پرونده هستهای ایران متهم میکند و میگوید: «اسرائیل باید با جهان عرب تعامل بیشتری داشته باشد.» او معتقد است: «استقلال اسرائیل از فلسطین به ما اعتبار بینالمللی میبخشد.»
سه سناریوی محتمل
انتخابات کنست ۲۰۱۹
الفـ سناریوی اول، تحقق اهداف مورد نظر بنیامین نتانیاهو است. مطابق این سناریو، حزب لیکود که بنیامین نتانیاهو ریاست آن را برعهده دارد، در انتخابات آینده پیروز و بار دیگر نتانیاهو برای تشکیل کابینه معرفی میشود. اگر حزب لیکود موفق به کسب ۶۱ کرسی از ۱۲۰ کرسی کنست نشود که البته تحقق آن نیز بعید است، در این صورت نتایج سایر احزاب راستگرا نشان خواهد داد که نتانیاهو برای تشکیل کابینه ائتلافی باید با کدام حزب ائتلاف کند. در واقع، نتانیاهو و لیکود حتی با پیروزی در انتخابات نیز توان تشکیل کابینه دلخواه را ندارند؛ بلکه باید به ائتلاف با دیگر احزاب روی بیاورند. نتانیاهو به تازگی در تکاپوی شکل دادن ائتلاف تازهای از راستگرایان برای ادامه دوران نخستوزیری خود و جلوگیری از پایان حاکمیت جناح راست است.
بـ سناریوی دوم، درباره انتخابات کنست ۲۰۱۹ این است که حزب لیکود موفق به پیروزی در انتخابات شود، اما تحت فشار سایر احزاب راستگرا، نتانیاهو را برای پست نخستوزیری نامزد نکند. در شرایط کنونی نیز بیش از آنکه احزاب صهیونیستی به حزب لیکود انتقاد داشته باشند، منتقد نتانیاهو هستند. نتانیاهو تاکنون در دو نوبت نخستوزیر رژیم صهیونیستی بوده است. وی نخستین بار از سال ۱۹۹۶ تا سال ۱۹۹۹ نخستوزیر رژيم صهیونیستی بود. نتانیاهو از مارس ۲۰۰۹ تاکنون نیز نخستوزیر رژیم صهیونیستی است که تا آوریل ۲۰۱۹ بیش از ۱۰ سال از نخستوزیری وی میگذرد. به عبارتی، طی ۲۳ سال اخیر برای مدت ۱۳ سال نخستوزیری رژیم صهیونیستی در اختیار «بنیامین نتانیاهو» بوده است و این از دید منتقدان در تعارض با قواعد دموکراسی قرار دارد. نتایج یک نظرسنجی جدید که شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی در دسامبر ۲۰۱۸ انجام داد، نشان میدهد که اکثر صهیونیستها تمایلی به حضور مجدد بنیامین نتانیاهو در سمت نخستوزیری این رژيم ندارند.
جـ سناریوی سوم، شکست حزب لیکود در انتخابات آینده و پیروزی دیگر احزاب ازجمله ائتلاف گانتسـ لاپید است. بنیگانتس، رئیس پیشین ستاد ارتش رژیم صهیونیستی، که شخصیتی محبوب در بخشی از افکار عمومی است، برای نخستین بار پا به عرصه سیاست گذاشت. ژنرال بنیگانتس، در دیدار با یائیر لاپید، رهبر حزب آینده، ائتلاف تازه علیه نتانیاهو را تشکیل داد.
نتیجهگیری
روند آرایش احزاب سیاسی برای انتخابات زودهنگام کنست ۹ آوریل ۲۰۱۹ (۲۰ فروردین ۹۸) نشان میدهد که شمار کرسیهای حزب لیکود از ۳۰ کرسی بیشتر نخواهد بود. با این حال، حزب لیکود همچنان بزرگترین حزب پارلمانی در رژیم صهیونیستی خواهد بود. نتانیاهو هر چند هنوز شانس نخست تشکیل دولت آینده است، اما روند رو به رشد ائتلاف بنیگانتسـ لاپید (ائتلاف آبیـ سفید) در میان افکار عمومی در کنار جدی شدن پرونده فسادهای نتانیاهو و امکان صدور کیفرخواست علیه وی، موجب میشود کار برای حزب لیکود و تشکیل ائتلاف برای دولت با چالشهای سخت روبهرو شود.