محمد هاشمی - صفحه 4

مقدمه: «آقای هاشمی در ماه‌های آخر عمرشان چند باری درباره‌ وضعیت کشور صحبت کردند و تاکیدشان این بود که مردم راه‌شان را پیدا کرده‌اند و سفارش‌شان هم به ادامه حرکت اعتدالی بود و در برابر مردم، گروه‌های افراطی را در اقلیت می‌دیدند. براساس گفته‌های ایشان و آینده‌نگری‌ای که داشتند این اقلیت افراطی نمی‌توانند کاری کنند هرچند که به حضورشان ادامه می‌دهند». یک‎سالی می‎شود که «ستون انقلاب» درست در کنار «معمار کبیر جمهوری اسلامی» تن به خاک سپرده است که انتظار می‌رفت در این ۱۲ ماه تلاش بیشتری برای زنده نگهداشتن یاد آیت‌الله انجام شود اما از سویی اگر دید دیگری نسبت به ماجرا داشته باشیم بعید نیست با خودمان به این نتیجه برسیم که پذیرش سخنان «آیت‎الله» از مقطعی از سوی برخی مدعیان کاهش یافت و پذیرش این گزاره، لزوماً نیازمند بررسی حال‎ و روز فعلی نیست. هاشمی از سال 88، آرام‎آرام پا به صحنه‎ای گذاشت که او، همانی که انگار همیشه باید با صفاتی همچون «رئیس»، «فرمانده» و «سردار» از وی یاد می‎شد را به جایی رساند که مخالفان، «عمود خیمه فتنه» بخوانندش، «فائزه» و «مهدی»‎اش را روانه‎ زندان و بازداشتگاه کردند، آخرین خطبه‎‌ نماز جمعه‎اش را با شعار «مرگ بر فتنه‎گر» همراهی کنند، حتی محسن رفیقدوست هم از در کنایه و باب رفیق‌‌دوستی در این میان سنگ‌تمام بیندازند! و در عقلانیت او شک کنند. هاشمی اما انگار نه آن رفتارها را می‎دید، نه آن شعارها را می‌شنید، نه آن کنایه‎ها را به خود می‎گرفت و نه آن رنگ‎عوض‎کردن‎ها را به روی خود می‎آورد؛ راه خودش را می‎رفت و در هر دیدار و مناسبتی که لب می‎گشود بازهم همان اندیشه‎ها و راهکارهای آشنایش را طرح می‏‌کرد و بر آن‎ها پای می‎فشرد. کار حتی به «عدم احراز صلاحیت»ش در انتخابات هم رسید، اما او بازهم از کوره در نرفت. نه گلایه‎ای کرد، نه مخالفتی نشان داد؛ تنها مردم را به حضور حداکثری در انتخابات دعوت کرد و نتیجه‎اش هم انتخاب نزدیک‎ترین کاندیدا به او، یعنی حسن روحانی بود. شخصیتی که سابقه همراهی‎اش با «فرمانده جنگ» به سال‎های دهه‎ ۱۳۶۰ بازمی‏‌گردد و سیاست‎های اقتصادی و اجتماعی دولتش مشابه دولت‎های پنجم و ششمِ «سردار سازندگی» و مشی سیاسی‎اش هم وامدار «اعتدال‎گرایی» رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام است. اما کم نیستند تحلیلگرانی که گمان می‏‌کنند با درگذشت هاشمی‎رفسنجانی، دولت روحانی هم یتیم شده و شخص رئیس‌جمهوری دیگر راه و رسم گذشته را فراموش کرده و مسیری تازه پیش گرفته است. مسیری که به تعبیر کسانی همچون صادق زیباکلام به حدی از تصور عمومی دور است که «باید چراغی به‎دست گرفت و به دنبال روحانی پیش از ۹۶ گشت». اما اگر پای سخنان محمد هاشمی برادر کوچکتر آیت‌الله بنشینیم او برای‌مان چنین تحلیل می کند که هنوز شش ماه از آغاز دولت دوم روحانی نگذشته است و چهار سال زمان زیادی است؛ بنابراین از حالا نمی‌توان سراغ ارائه چنین نظراتی رفت و روحانی را زود به قضاوت نشست. البته تأثیرات غیاب آیت‎الله به همین بحث‌ها محدود نمی‎شود. رفتن او به تعبیر محمد هاشمی در این مصاحبه، آن‌قدر «دور از انتظار و غیرمترقبه» بود که همچنان حواشی‎اش را ۱۲ ماه به دنبال خود بکشاند و در آستانه سالروز درگذشتش، فائزه از وجودِ ۱۰ برابر حد مجاز رادیواکتیو در بدن پدرش پرده بردارد و فاطمه هم از وجود وصیت‎نامه‎ای که اینک مفقود شده سخن به میان آورد. حواشی‎ای که به نظر نمی‎رسد به این زودی‎ها سایه‎اش از سر ماجرای درگذشت او کنار رود. در چنین فضایی و در نخستین روزهای ناآرامی‌هایی که حالا پشت سر گذاشته شده است، محمد هاشمی میزبان ما می‎شود و در گفت‎وگویش با ایسنا، هم از حال‎وهوای خانواده هاشمی در این یک‌سال می‎گوید، هم ماجرای راه‎اندازی کمپین «پشیمانیم» را تحلیل و هم نظرش را درباره تجمعات اخیر بیان می‎کند. او نتیجه رفتار احمدی‎نژاد با قوه قضائیه را نه صرفاً سخنان یک فرد علیه یکی از ارکان نظام، که سرآغاز ایجاد رخنه‎ای در کشتی جمهوری اسلامی می‎داند که اگر مسدود نشود، همه را باهم غرق خواهد کرد. رئیس سازمان صداوسیما در دهه ۶۰ همچنین در این مصاحبه از آغاز پروژه هاشمی‎زدایی در دانشگاه آزاد سخن می‎گوید و ابعاد آن را تشریح می‌کند و البته گلایه‎هایش از رویکرد صداوسیما نسبت به برادر بزرگترش را به صراحت به زبان می‎آورد. مشروح گفت‌وگوی محمد هاشمی با ایسنا را در ادامه می‎خوانید:

مقدمه: فضاي سياسي كشور نسبت به روزهاي داغ نقد و تخريب روحاني در ايام انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم، حالا آرام‌تر شده است. همين امر اين پرسش را در ذهن تداعي مي‌كند كه تنش زدايي از روابط بين جريان‌هاي سياسي و همچنين دولت و رقبايش نتيجه چه تحولاتي بوده است. پاسخ به اين سوال شايد نهفته در آرايش سياسي امروز باشد. چند انتخابات است كه جريان اصلاحات دست در دست اعتدالگرايان و اصولگرايان معتدل گذاشته و همكاري‌هايي در جهت رسيدن به اهدافي سياسي با آنان داشته است. ائتلافي كه به گفته محمد هاشمي، رييس سابق صداو سيما و فعال سياسي اصلاح‌طلب نه تنها ضرري براي اصلاح‌طلبان نداشته بلكه باعث شده تا جريان اصلاحات از انزواي سياسي بيرون بيايد. او در همين راستا عنوان مي‌كند كه اگر هدف جريان اصلاحات پيروزي است بايد به ائتلاف با جريان‌هاي ديگر بينديشد. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب همچنين عنوان مي‌كند كه بحث توليد، معاش مردم، بيكاري و مشكلاتي كه در حوزه‌هاي اقتصادي و اجتماعي وجود دارد، امروز مهم‌ترين مباحثي است كه دولت بايد به آنها بپردازد و ضرورت زيادي وجود دارد كه دولت نسبت به اين دو مساله و نسبت به مسائل فرهنگي جامعه توجه ويژه داشته باشد.