روزنامه ایران - صفحه 404

مقدمه: دولت تدبیر و امید در شرایطی سکان مدیریت کشور را به‌دست گرفت که بی‌انضباطی مالی به اوج رسیده بود اما درآمدهای هنگفت نفتی بر این اوضاع بی‌سامان سرپوش می‌گذاشت. حجم نقدینگی فراتر از اندازه بهینه آن، پروژه‌های متعدد و کارشناسی نشده، بدهی هنگفت به پیمانکاران، اوضاع بی‌سامان پولی و بانکی، حباب قیمتی در بازار سرمایه، استخدام‌های بی‌ضابطه، بهم خوردن شاخص‌ها و استانداردهای بانکی، بدهی‌های کلان دولت در اثر بی‌انضباطی، بدهی‌های غیرقانونی ایجاد شده دولت و سوء جریان‌های مالی بخشی از میراثی بود که به دولت تدبیر و امید رسیده بود. محصول این شرایط این بود که اقتصاد کشور به بیماری هلندی مبتلا شود و علت اصلی آن سوء مدیریت منابع مالی حاصل از صادرات بی‌سابقه نفت و نیز اخذ تصمیمات هیأتی و انتزاعی و غیرکارشناسی در گذشته بود. در کنار این همه معضلات، اوضاع نامناسب سیاسی و بین‌المللی و تحریم‌های ظالمانه و هوشمند نظام سلطه را نیز باید اضافه کرد که برای برون رفت از این شرایط باید دولت، تدبیر به خرج می‌داد و کشور را به مسیر درست دیپلماسی بین‌المللی و اقتصاد داخلی برمی‌گرداند که چنین اتفاقی کارسخت، پیچیده و زمانبری است که امید است دولت با بهره‌گیری از کارشناسان فنی خود بتواند این مسیر صحیح را یافته و بتواند با سرعت این مسیر صحیح را طی کند. اگر بخواهیم به صورت طبقه‌بندی شده معضلات و چالش‌های اقتصادی پیش روی دولت تدبیر و امید را برشماریم می‌توانیم به موارد عمده‌ای اشاره نماییم.

اشاره: سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران چند روز پیش برخی نقدها به برجام را «غیرمنصفانه و لجبازانه» خواند. نوشتار حاضر به ارزیابی صحت و عیار آن دسته از ادعاهایی می‌پردازد که به نام نقد به توافق هسته‌ای در گوشه و کنار فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده است. زمانی که نمایندگان ایران و 1+5 (شامل روسیه، امریکا، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) پس از22 ماه گفت‌و‌گوهای فشرده و پیچیده روی متن برنامه جامع اقدام مشترک به توافق رسیدند بازار بحث و تحلیل در مورد این توافق داغ‌تر از گذشته شد. در این فضا برخی توافق ایران با 6 قدرت جهان را «تاریخی و خوب» و شماری دیگر «بد» قلمداد می‌کنند. به این ترتیب، در کنار نقدهای مفید و سازنده، انتقادهای لجوجانه و مخربی نیز با اهدافی خاص در چند ماه گذشته صورت گرفته است. انتقادهایی از این دست نه تنها به شفاف‌سازی متن توافق کمکی نکرد بلکه سبب ایجاد شبهه‌هایی در مورد برجام شد. آنچه می‌خوانید، 8 نقد رایج و البته غیر منصفانه بر برجام است که خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) از میان مواضع مخالفان، استخراج کرده و بر حسب محتوای برجام پاسخ داده است.