روزنامه ایران - صفحه 5

مقدمه: استادان بزرگ و صاحب نام از یک سو هویت و اعتبار یک رشته دانشگاهی محسوب می‌شوند و از سوی دیگر الگوی فکری برای نسل‌های جدید دانشگاهی‌اند. معمولاً در رشته‌های دانشگاهی چنین طیف استادانی یافت می‌شوند که هم از وزن علمی و اخلاقی بی‌نظیری برخوردارند و هم بانی و بنیان‌گذار دیدگاه‌های جدید هستند. متأسفانه اغلب این نسل از استادان از فضای دانشگاهی دور شده‌اند و راهروهای دانشکده‌ها دیگر شلوغی وگرمی دهه‌های 60 و 70 را ندارند. این قضیه در رشته‌های محبوبی همچون حقوق، علوم سیاسی و علوم اجتماعی بیشتر مشاهده می‌شود. این استادان ضمن برخورداری از دانش و توانایی علمی بی‌نظیر از توازن اخلاقی خاصی نیز برخوردار هستند که هر دانشجوی علاقه‌مندی را به سوی خود می‌کشد. رشته علوم سیاسی نیز از جمله رشته‌های جذاب در عرصه علوم انسانی است. با عطف توجه به این اهمیت و تأثیرات فراوان این طیف از استادان به سراغ یکی از سرمایه‌های ارزشمند علمی کشورمان رفتیم تا از نزدیک دیدگاه‌ها و ایده‌های این استاد ارجمند را جویا شویم. دکتر قاسم افتخاری که متانت عملی و اخلاقی اش نزد هر دانشجو و استادی زبانزد است، از سال 1349 در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران فعالیت دارد و نسل بزرگی از دانشجویان را تربیت کرده است. دانشجویانی که امروز هر کدام برای خود صاحب کرسی استادی در دانشگاه‌ها هستند. گروه بین‌الملل «ایران» در گفت‌وگو با این استاد پیشکسوت، آسیب‌ها و چالش‌های این عرصه علمی را به بحث گذاشت.

مقدمه: «پاسداشت سنت» و «نقد مدرنیته» نیاز به دانش و تفکری دارد که هم «تاریخ» را بشناسد، هم «فلسفه» بداند، هم بر «علم جدید» مسلط باشد و هم بتواند آنچه سه اصل را به یکدیگر متصل می‌کند و از آن به «فرهنگ» تعبیر می‌شود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. پروفسور سید حسین نصر (متولد 1312-تهران)، فیلسوفی است که این ویژگی‌ اندیشگی را دارا است. در سپهر پژوهش‌های نصر بیش از 40 عنوان کتاب به چشم می‌خورد که او در قامت نویسنده، سرویراستار و مترجم به تدوین آنها پرداخته است و از سوی انتشاراتی چون هارپر و هاروارد منتشر شده‌اند. او از جمله متفکران جهان اسلام است که غربی‌ها بسیار به تحلیل و نقد آثار و افکارش می‌پردازند. کتاب‌های او نظیر «قلب اسلام»، «معرفت و معنویت»، «نیاز به علم مقدس» و سرویراستاری کتاب تازه انتشار یافته The Study Quran با استقبال مسلمانان کشورهای مختلف از امریکا و انگلیس گرفته تا بوسنی ‌و ‌هرزگوین و ژاپن روبه‌رو شده‌ است. هر چند آرا و کارنامه علمی - سیاسی او در داخل مخالفانی هم دارد. حتی برخی از جریان‌ها سعی داشته‌اند از افکار او به نفع خود بهره گیرند. در کارنامه مدیریتی پروفسور نصر، بنیانگذاری و مدیریت انجمن حکمت‌ و فلسفه ایران و ریاست سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به چشم می‌خورد. او که اکنون در آستانه 83 سالگی است، 30 سال است در دانشگاه‌های امریکا تدریس می‌کند و اکنون استاد مطالعات اسلامی دپارتمان دین دانشگاه جرج واشنگتن امریکا است. «سیاستگذاری علمی- فرهنگی در ایران» موضوع و محور گفت‌وگوی ما با او شد. نصر در این بحث به نکات قابل تأملی درباره وضعیت علم و علم‌باوری در ایران اشاره کرده است که این گفت‌وگو را خواندنی‌تر می‌کند.