اشاره: ائتلاف میان ترکیه و عربستان، ایجاد ناتوی منطقه‌ای علیه ایران و روی کار آمدن دونالد ترامپ، موضوعاتی است که بیم آن می‌رود، نقش ایران در منطقه خاورمیانه را تحت تاثیر قرار دهد. در این بین، سوال این است که آیا شکل‌گیری چنین ائتلاف‌هایی می‌تواند ایران را به انزوا بکشاند؟ این پرسش و پرسش‌های دیگری از این دست را دیپلماسی ایرانی با «عبدالله رمضان‌زاده» تحلیلگر مسائل بین‌الملل‌ و فعال سیاسی اصلاح‌طلب و دبیر و سخنگوی اسبق هیئت دولت در دولت اصلاحات در میان گذاشته است. مردی که معتقد است گفت‌وگوهای چهارجانبه میان ایران، عربستان سعودی، ترکیه و مصر، می‌تواند بر مشکلات موجود در منطقه غلبه کند!

اشاره: روابط ایران و روسیه رسما از سال 1521، زمانی‌که صفویان در ایران روی کار بودند، آغاز شد؛ روابط چندوجهی با فرازونشیب‌های بسیار، مملو از همکاری و رقابت و تاریخی از تعاملات جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی اجتماعی. روسیه در دوران سخت تحریم، شریک اقتصادی ایران و از همراهان نظامی آن بوده است. تحریم‌های اقتصادی غرب، روسیه را به شریک تجاری اصلی ایران تبدیل شد و در حوزه نظامی نیز ایران تنها کشور در غرب آسیا محسوب می‌شود که ازسوی روسیه دعوت به عضویت در «پیمان امنیت دسته‌جمعی» که یک سازمان پیمان بین‌المللی روس برای مقابله با ناتو بود دعوت شد. بااین‌حال غرب همواره بر روابط دوجانبه تهران-مسکو سایه افکنده و همین مسئله آن‌ها را از ایجاد ائتلافی همیشگی بازداشته است؛ ائتلافی که اندیشکده بروکینگز آن را عامل تحول در روابط بین‌الملل دانسته است. نشانه‌هایی از همکاری و اتحاد دو کشور را می‌توان در حوزه منطقه‌ای و به‌خصوص روند حل‌وفصل بحران سوریه شاهد بود؛ بحرانی که می‌تواند سناریوی ائتلاف ایران-روسیه را عملی کند اما آیا دو کشور نیز به‌واقع به‌دنبال شکل‌دادن چنین ائتلافی هستند؟ کرملین روز شنبه طی بیانیه‌ای اعلام کرد روابط دو کشور به سطح راهبردی ارتقا یافته اما زمانی‌که پای صحبت‌های الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران و کارشناس روابط بین‌الملل می‌نشینیم او چنین ادعایی را چندان منطبق با واقعیت نمی‌داند و معتقد است چنین بیانیه‌ای آن‌هم در آستانه سفر ولادیمیر پوتین به تهران تنها می‌تواند بیانگر میزان اهمیت رابطه با ایران برای روسیه باشد. امروز (دوشنبه) رئیس‌جمهوری روسیه برای شرکت در مجمع کشورهای صادرکننده گاز (اوپک گازی) وارد تهران می‌شود و دراین سفر دیدارهایی با رهبری و رئیس‌جمهوری ایران خواهد داشت. به‌همین بهانه برای بررسی روابط دو کشور با الهه کولایی، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و مدیر گروه پژوهشی اوراسیای مرکزی به گفت‌وگو نشستیم. این کارشناس روابط ایران - روسیه معتقد است هر دو کشور به‌دنبال توسعه روابط هستند اما اینکه تصور شود این رابطه جنبه استراتژیک دارد، با واقعیت سازگار نیست، به‌ویژه برای روس‌ها . به‌گفته او رابطه با ایران جنبه تاکتیکی داشته و برخلاف برخی تصورها در کشور ما، روس‌ها هیچ‌گاه نگاه استراتژیک به رابطه با ایران نداشتند و بسیاری از نیازهای خود را دراین رابطه نمی‌توانند تامین کنند، همان‌طور که بسیاری از نیازها برای ایران نیز دراین رابطه قابل تامین نخواهد بود. این کارشناس حوزه بین‌الملل همچنین معتقد است با درنظرگرفتن نیازهای روسیه به غرب و میزان ارتباط این کشور با اروپا و آمریکا نمی‌توان ادعای کرملین درباره راهبردی‌شدن روابط ایران-روسیه را با واقعیت مناسبات دو کشور منطبق دانست.