علی یونسی - صفحه 3

مقدمه: اين روزها همه از فشارهايي مي‌گويند كه به دولت تحميل مي‌شود؛ فشارهايي كه به باور بسياري در ماه‌هاي آينده وروزهاي منتهي به انتخابات سال ٩٦ بيشتر نيز خواهد شد. اين نخستين‌بار نيست كه يك دولت تحت فشار مخالفانش قرار مي‌گيرد و با بحران رو به رو مي‌شود. كمتر كسي فراموش مي‌كند كه رييس دولت اصلاحات، دولت خود را، دولت هر ٩ روز يك بحران نام‌گذاري كرد؛ بحران‌هايي كه بعضا ريشه‌هاي امنيتي داشتند. حوادثي همچون قتل‌هاي زنجيره‌اي، حادثه كوي دانشگاه تهران و بازداشت فعالين سياسي و بستن يك شبه روزنامه‌ها. بي‌شك بحران‌هاي دولت اصلاحات قابل مقايسه با بحران‌هاي اعتدال نيست اما بسياري بر اين باورند كه رييس دولت اصلاحات راحت‌تر بحران‌هايش را از سر مي‌گذراند و حسن روحاني چنين وضعيتي ندارد. براي صحبت در اين مورد سراغ مردي رفتم كه هر چند در كابينه حسن روحاني در جايگاه دستيار ويژه رييس‌جمهور در امور اقوام و اقليت‌ها تكيه زده است اما در دولت اصلاحات مسووليت امنيتي مهمي را بر دوش داشت. علي يونسي به عنوان وزير اطلاعات كابينه اصلاحات بي‌ترديد بحران‌ها و فشارهاي دولت اصلاحات را به خوبي درك كرده است و حتي زواياي پنهان آن حوادث براي او آشكار‌تر است، با همه اينها او معتقد است فشاري كه روي دولت روحاني وجود دارد بسيار بيشتر و فراتر از فشاري است كه دولت اصلاحات متحمل مي‌شد. او همچنين مانند بسياري بر اين باور است كه دولت اصلاحات بحران‌هايش را راحت‌تر از سر مي‌گذراند و شايد بر همين اساس دوران اصلاحات را دوران طلايي جمهوري اسلامي ايران مي‌خواند. وقتي از او مي‌پرسم كه چرا دولت اصلاحات در حل بحران‌هايش موفق‌تر بود بدون مكث پاسخم را در يك جمله مي‌گويد «خاتمي اهرم‌هاي امنيتي بيشتري داشت». موضوعي كه بيشتر از اين به آن نمي‌پردازد. از سوي ديگر اما معتقد است حاميان يك دولت هم نقش مهمي در قدرت و اقتدار آن بازي مي‌كنند. يونسي بر اين باور است كه دولت اصلاحات ريشه در جان اين جريان داشت و دولت خاتمي را دولت خودشان مي‌دانستند اما حمايت‌شان از دولت روحاني از روي ناچاري است زيرا گزينه بهتري را براي حفظ منافع ملي روبه روي خود نمي‌بينند و همين مساله مي‌تواند در قدرت يك دولت براي رو به رو شدن با بحران‌هايش تاثيرگذار باشد. با همه اينها علي يونسي معتقد است اصلاح‌طلبان بايد ملاحظات روحاني را درك كنند. به نظر مي‌رسد دستيار ويژه رييس‌جمهور خيلي به انتخابات سال آينده اميدوار است چرا كه مي‌گويد: سال آينده روحاني نه‌تنها موفق مي‌شود بلكه راي بيشتري نسبت به دور اول خويش كسب خواهد كرد. وقتي از او پرسيدم از نظرش مهم‌ترين اهرم قدرت دولت روحاني چيست با ترديد پاسخ داد و ترجيح داد از اين بگويد كه اهرم قدرت رييس‌جمهور چه مي‌توانست باشد. به گفته علي يونسي اگر طرح آشتي ملي كه از آن با نام برجام ٢ ياد مي‌شود عملي مي‌شد بسياري از مشكلات كشور با سرعت بيشتري حل مي‌شد. كليد روحاني در قفل آشتي ملي نچرخيد تا دولتمردان او هم از آن با حسرت ياد كنند. مشروح گفت‌وگو با علي يونسي را در ادامه بخوانيد.

مقدمه: «تعامل سازنده با جهان» اين بزرگ‌ترين وعده روحاني در زمينه سياست خارجي بود كه در مذاكرات هسته‌اي نمود عيني پيدا كرد و ميوه‌اي به نام برجام را به بار آورد. پس از آن بود كه سفرهاي مهم ديپلماتيك آغاز شد. حسن روحاني به ايتاليا و فرانسه مي‌رفت و روساي‌جمهور روسيه و كره جنوبي تهران را مقصد سفرهاي خود قرار مي‌دادند. در اين ميان اما هر قدر به اروپا و سايرين نزديك‌تر مي‌شديم گويي از كشورهاي منطقه دور مي‌شديم. از يك سو بحران سوريه و نقش ديگر همسايگاني همچون تركيه در آن و از سوي ديگر بحران يمن كه هواپيماهاي عربستان آسمان اين كشور را تسخير كرده بودند روابط دولت روحاني با همسايگان مسلمان را به تيرگي مي‌كشاند. حادثه منا كه رخ داد مشخص بود كه بحران با سعودي‌ها عمق بيشتري پيدا خواهد كرد اما روابط ديپلماتيك همچنان ادامه داشت. با همه فراز و نشيب‌ها اما اين اعدام شيخ نمر بود كه پايان روابط ديپلماتيك ايران و عربستان را رقم زد، زماني كه گروهي به سفارت عربستان حمله كردند و آنجا را به آتش كشيدند. تنش بالا گرفت و جنگ لفظي به اوج خود رسيد، هنوز فضاي بگو مگو ميان ايران و عربستان داغ بود كه تركي الفيصل در گردهمايي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) شركت و سخنراني كرد. حالا ديگر مشخص بود كه عربستان از روي ديگر خود رونمايي كرده است. اتفاق‌ها يكي پس از ديگري رخ مي‌داد و اين‌بار محمود عباس بود كه پس از سفر به عربستان با مريم رجوي ديدار كرد. ديداري كه واكنش مقام‌هاي رسمي ايران را نيز در پي داشت. علي يونسي معتقد است بحراني كه امروز ميان ايران و عربستان به وجود آمده از بحران سال ٦٦ هم عميق‌تر است چرا كه ابعاد وسيع‌تري دارد با همه اينها او معتقد است دولت روحاني بايد فرصت‌شناس باشد و به سمت تنش زدايي با عربستان گام بردارد. دستيار ويژه رييس‌جمهور بر اين باور است اين بحران هم به ضرر ايران است و هم عربستان، اما بيش از همه اينها جهان اسلام است كه از پس اين بحران آسيب‌پذير است و هزينه خواهد داد. يونسي به دولت روحاني توصيه مي‌كند در مسير تنش‌زدايي با سعودي‌ها از ديپلماسي ديني كمك بگيرد. وزير اطلاعات دولت اصلاحات مي‌گويد كه در اين مسير اهل سنت ايران مي‌توانند نقش بسيار مهمي را ايفا كنند. در ادامه گفت‌وگوي «اعتماد» با علي يونسي را بخوانيد.