کد خبر: ۳۱۰۳۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۰
سارا شريعتي در نشست تاملي در مفهوم انقلاب سمبليك بورديو
مقدمه:
سياستنامه - پير بورديو، جامعهشناس و مردمشناس سرشناس فرانسوي است كه عمدتا روي مسائلي نظير ديناميك قدرت و انواع شيوههاي انتقال قدرت در جامعه در درون و بين نسلهاي مختلف بحث ميكند. او برخلاف سنت ايدئاليست اروپاي غربي روي واقعيت جسماني زندگي اجتماعي و نقش عمل در ديناميكهاي جامعه تاكيد ميكند. او تحت تاثير هايدگر، مرلوپونتي، ويتگنشتاين، هوسرل، ماركس، وبر، دوركيم، لوي شراوس و پانوسكي نظريه شكلهاي فرهنگي، اجتماعي و سمبليك سرمايهداري را در برابر شكلهاي اقتصادي سرمايهداري مطرح كرد. بورديو در واقع به نقد چيزي ميپردازد كه خود آن را «نظريه نظري» مينامد. عمده شهرت بورديو در مقام انديشمند جامعهشناس مرهون «نظريه كنش» است.
او در اين نظريه ميكوشد اجتماعي بودن انسان را نتيجه كنش استراتژيك افراد معرفي كند، با اين همه پرنفوذترين و پرخوانندهترين اثر بورديو در زمينه مطالعات فرهنگي «تمايز» است. قابل ذكر است كه اين كتاب توسط انجمن بينالمللي جامعهشناسي به عنوان ششمين كتاب جامعهشناسي تاثيرگذار قرن ۲۰ شناخته شد. در اين كتاب بورديو به بحث در اين باره ميپردازد كه قضاوت در مورد سلايق به جايگاه اجتماعي افراد بستگي دارد و خود عملي است براي مشخص كردن جايگاه جتماعي افراد. بورديو، همچون بسياري ديگر از جامعهشناسان و انسانشناسان فرانسوي و غير فرانسوي، تحت تاثير انديشههاي فلسفي قرن بيستم و به خصوص ماركس قرار داشت. تاثيرپذيري بورديو از ماركس، عمدتا در «نظريه سرمايه» او مشاهده ميشود. البته «نظريه سرمايه» در نزد بورديو، شكل كاملا متفاوتي با نظريه ماركس دارد كه نظريهاي اقتصادي است. بورديو به «سرمايه» جهت فرهنگي ميدهد و آن را به حوزه آموزش و فرهنگ نيز ميكشاند.
يكي ديگر از مفاهيم مهم در انديشه بورديو بحث انقلاب نمادين است. در اين زمينه پيير بورديو به عناصر سمبليك و قدرت نمادين آنها و چگونگي تاثيرشان بر ميدان سياسي ـ اجتماعي ميپردازد. بورديو معتقد است، نيروهاي اجتماعي در رأس خود روشنفكراني را ميپرورانند كه داراي قدرت نمادين ـ سياسي، اجتماعي و شخصي- هستند و بهواسطه آن قادرند تا در ميدان سياسي - اجتماعي پيرامون خود، نمادساز و گاه جريانساز باشند. چندي پيش گروه مطالعات فرهنگي و ديني انجمن مطالعات فرهنگي و ارتباطات نشستي را با موضوع انقلاب سمبليك برگزار كرد كه در اين نشست «سارا شريعتي» به بحث انقلاب سمبليك از نگاه بورديو پرداخت؛ در ادامه مشروح اين سخنراني به گزارش «فرهنگ امروز» را مشاهده ميكنيد.
کد خبر: ۲۸۸۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۲۲