محمدرضا تاجیک - صفحه 16

اشاره: فرانتس كافكا در كتاب تاثيرگذار «محاكمه» كه يكي از شاهكارهاي ناتمام وي است، از مردي سي‌ساله مي‌نويسد كه يك روز صبح بدون دليل مشخصي بازداشت مي‌شود. از وي مي‌خواهند اعتراف كند ولي او هميشه تاكيد دارد كه «من كاملا بي‌گناهم.» تمامي اين داستان تلاش‌هاي اين مرد را براي رهايي از دادگاه نشان مي‌دهد. وي از هر طريقي و به واسطه هر وكيل يا از آدم آگاهي كه مي‌شناسد، كمك مي‌گيرد، ولي فايده‌اي ندارد، چراكه او با يك محكمه قضايي رسمي مواجه نيست. در واقع، خواننده كم‌كم متوجه مي‌شود كه وي با دادگاهي دروني روبه‌روست؛ محاكمه‌اي در اعماق دروني وجود فرد. به واقع، اين كتاب درباره زندگي نزيسته فرد است و احساس گناهي كه از آن برمي‌خيزد؛ احساس گناه وجودي. در اين نوع از احساس گناه فرد نه تنها به دليل احساس گرفتن حق ديگري يا زير پا گذاشتن اصول اخلاقي، بلكه به خاطر ظلمي كه در حق خويش كرده گناهكار است. احساس گناه وجودي، در ارتباط مستقيم با استعدادها و توانمندي‌هاي فرد است، بنابراين فرد هميشه در مواجهه با اين احساس گناه احساس مي‌كند كه هيچگاه به صورت اصيل و واقعي از توانمندي‌هاي خود استفاده نكرده است. هر انساني نسبت به توانمندي‌ها و ظرفيت‌هاي خود آگاهي دارد و اگر در برآورده كردن و زيستن كامل آنها تنبلي كند، احساس گناه وجودي گريبانش را خواهد گرفت. «پل تيليش»، در كتاب «شجاعت بودن» به اين موضوع اشاره مي‌كند كه «انسان‌ها مسوول هستي اعطا شده به خودشان هستند، انسان بايد هماني بشود كه پتانسيل آن را دارد، وي مسوول ساختن خويش است.» «اروين يالوم» نيز در كتاب «روان‌درماني اگزيستانسيال»، نقل قولي از «سوسيا»، خاخام يهودي قبل از مرگش مي‌آورد كه در آن اشاره دارد: «وقتي به بهشت برسم، آنان از من نمي‌پرسند چرا موسي نبودي؟ بلكه خواهند پرسيد چرا سوسيا نبودي؟ چرا همان چيزي نشدي كه تنها تو مي‌توانستي بشوي؟» امروز بسياري از ما با اين پرسش مواجهيم كه: چرا خودت نيستي/نبودي؟ اما اجازه بدهيد در اين مجال اين «ما» را به «ما»ي سياسي خاص تقليل دهيم و از رهگذر نوعي بازجويي از خود، از اين «ما» اعتراف بگيريم.

اشاره: محمدرضا تاجيك، براي اصلاح‌طلبان چهره شناخته‌شده‌اي است. تحليلگري كه پيش‌بيني نمي‌كند اما حال را چنان مي‌كاود كه حدس اتفاقات آينده چندان سخت نمي‌شود. او در گفت‌وگويي كه با «اعتماد» داشت پس از تحليل رخداد ٧ اسفند از زواياي جديد به آينده عملياتي اصلاح‌طلبان پرداخت. او معتقد است كه دولت روحاني چهار سال دوم را هم در پاستور خواهد بود و اصلاح‌طلبان نيز پس از اقبال مردم نبايد مديريت مجلس را دو دستي تقديم رقيب كنند. تاجيك رقيب را هم منصفانه نقد مي‌كند و معتقد است كه اگر اصولگرايان به جامعه بازگردند و استراتژي مناسبي داشته باشند، مي‌توانند در يك رقابت واقعي هم اعتماد مردم را جلب كنند.