حمیدرضا جلایی‌پور

اشاره: ساختار نظام‌هاي سياسي بدون وجود شاهراهي براي رساندن مطالبات به بدنه قدرت و تصميم‌گيري، زمينه‌اي براي جدايي دولت و ملت را فراهم مي‌كند. وقتي اعتراضات و مشكلات جامعه راهي براي شنيده شدن و اثرگذاري در سازوكار دولتي نداشته باشند، ناگهان به صورت اتفاقات پيش‌بيني نشده بروز مي‌يابند. اصلاح ساختارهاي سياسي در اين راستا بي‌شك مي‌تواند پيشگيري از وضعيت‌هاي بحراني را رقم بزند. در روزهاي اخير از خلال تظاهرات‌ها و تجمعات مختلف در سراسر كشور صداي مطالباتي شنيده مي‌شود كه در شرايط عادي براي مسوولان نامريي بوده‌اند. اين صداي نامريي از چه راه‌هايي در ايران امكان شنيده شدن داشت و بسترهاي لازم براي اين امر در ايران چيست؟حميدرضا جلايي پور، عضو شوراي مركزي حزب اتحاد ملت ايران و جامعه‌شناس ضمن تشريح چهار موج در اعتراضات اخير، سازماندهي اصناف و اقشار مشترك‌المنافع را راه اصلي كشور براي عبور از بحران‌هاي اينچنيني مي‌داند. او پيشنهاد مي‌كند كه وزرا مطالبات و حرف‌هاي نمايندگان واقعي اين اقشار را بايد طي نشست‌هايي بشنوند و سازوكارهايي براي تاثير آن بر تصميمات كلان تبيين كنند.

مقدمه: انتخاب حميدرضا جلايي‌پور براي بحثي درباره جامعه‌شناسي انقلاب 57 تنها به اين جهت نيست كه تخصص اصلي او جامعه‌شناسي سياسي است، او يكي از فعالان اين انقلاب نيز به شمار مي‌آيد و از جواني تا حالا به اشكال مختلف فراز و نشيب انقلاب را تجربه كرده و همچنان تمام‌قد از آن دفاع مي‌كند. او انقلاب را گامي به جلو و مرحله‌اي ضروري در فرآيند توسعه سياسي و اجتماعي ايران مي‌داند و معتقد است اين رخداد بزرگ به تخليه ظرفيت‌هاي سياسي و فرهنگي جامعه ايران كمك كرده است. از نگاه جلايي‌پور مشكل اساسي رژيم پهلوي توجه نكردن به حق حيات سياسي و اجتماعي مردم و احترام نگذاشتن به ايشان بوده است؛ امري كه خود را بيش از هر چيز در انتخابات فرمايشي و كنترل شده از بالا به نمايش مي‌گذاشت. در گفت‌وگوي مفصل پيش رو بحث به مسائل سياسي روز نيز كشيده شد و جلايي‌پور از ديگر تحليلگر سياسي روز ايران يعني عباس عبدي انتقاد كرد و نقد او به عملكرد اكبر هاشمي‌رفسنجاني را «يك فول تحليلي و از روي عجله و بي‌سليقگي» خواند: