جامعه‌شناسان

مقدمه: روزهای 22 و 23 اردیبهشت ماه، همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» در انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد. در میزگرد آغازین این کنفرانس که عنوان «بنیان‌های فلسفی نظریه‌پردازی» را یدک می‌کشید، مطالبی توسط برخی سخنرانان، که اتفاقاً از باسابقه‌ها و بزرگان جامعه‌شناسی بودند، مطرح شد که به نظر می‌رسد نیازمند نقد جدی از سوی همکاران جامعه‌شناس است. البته مفاد سخنرانی‌ها با آنچه در خلاصه مقاله‌های انجمن جامعه‌شناسی آمده است تفاوت‌های بسیاری دارد و حتی فهرست شرکت‌کنندگان در میزگرد هم با فهرست موجود در خلاصه مقاله‌ها متفاوت بوده است. آنچه در این یادداشت آمده ناظر به سخنرانی‌های اعضای میزگرد است و نه متنی که در خلاصه مقالات همایش آمده است. نویسنده آماده شنیدن نظرات مخالف نظرات انتقادی خود از سوی خوانندگان این یادداشت است.

مقدمه: سومين همايش «كنكاش‌هاي مفهومي و نظري درباره جامعه ايران» اخيرا در دانشكده علوم‌اجتماعي دانشگاه تهران، با حضور اساتيد، صاحبنظران، پژوهشگران، جامعه شناسان و دانشجويان رشته‌هاي علوم اجتماعي كشور و همزمان با انتخابات هيات‌مديره انجمن، طي دو روز و در هفت پنل برگزار شد. پنل «مسائل نظريه‌پردازي در ايران» با مديريت ابوالحسن تنهايي و با حضور تقي آزاد ارمكي، فروغ صالح، مهناز علي‌زاده، بيتا مدني، يونس نوربخش و سامان يو‌سف‌وند برگزار شد. تنهايي با بيان اينكه ما بايد جامعه‌شناسي را به مثابه مطالعه واقعيت‌ها فقط در پهنه مطالعات واقعي خود آن و همانجايي كه اتفاق مي‌افتد، مطالعه كنيم، گفت به همين دليل است كه ما درگير يك‌سري رويكردهاي قياسي شديم و از آنچه ادعاي علم است يعني رجوع به واقعيت و واقعيت را به مثابه واقعيت در تك‌تك عناصر آن مطالعه كردن يعني روش استقرايي به كلي غفلت كرده‌ايم. تنهايي تاكيد كرد: به همين دليل است كه در روش‌هاي تفسيرگرايانه از وبر گرفته تا اوج آن در تفسيرگرايي امريكايي كه هربرت بلومر آن را دنبال مي‌كند اساسا دچار كژفهمي شده‌ايم. ما بايد توجه كنيم كه اگر جامعه‌شناسي دست از استقرار بردارد قطعا دچار مفروضاتي مي‌شود كه تمام راه را به سياهچال منتهي مي‌كند همان طور كه كرده است. در بخش ديگري از اين همايش نيز با عنوان «توسعه» به مديريت محمدجواد زاهدي، فرهنگ ارشاد، هادي خانيكي، محمدحسين شريف‌زادگان، مصطفي عبدي و مصطفي مهرآيين حضور داشتند. گزارش اين نشست در دو بخش تنظيم شده است كه بخش اول در شماره امروز و بخش دوم را در شماره بعد مي‌توانيد مورد ملاحظه قرار دهيد.