ایران و اسلام‌هراسی

چكيده: روند رو به تزايد اسلام‌هراسي غرب، روابط كشورهاي غربي با جمهوري اسلامي ايران را وارد مرحله جديدي كرده است. اين وضعيت كه ناشي از تلاش قدرت‌هاي بزرگ در رويارويي با اسلام اصيل مي‌باشد، نه تنها با واقعيت‌هاي آموزه‌هاي اسلام هم خواني ندارد، بلكه با منافع ايران اسلامي نيز در تضاد است و بيش از هر دوره‌اي ضروري است راهكارهاي ايران اسلامي جهت كنترل روند موجود شناسايي و در دستور كار سياست خارجي قرار گيرد. در مقاله حاضر مهم‌ترين راهكارهاي معطوف به ديپلماسي رسمي ناظر بر ابعاد سياسي و مجاري ديپلماتيك و ديپلماسي عمومي معطوف به بعد رسانه‌اي و افكار عمومي است، كه نقش مؤثري را در فرهنگ سازي و ايجاد تغيير در باورها و تصاوير ذهني مخاطبين ايفا مي‌كند. واژه‌هاي كليدي: اسلام‌هراسي، راهكارها، ديپلماسي عمومي، ديپلماسي رسمي. مقدمه: مطالعه وضعيت موجود روابط اسلام و غرب نشان مي‌دهد كه روند تنش‌زائي غرب با اسلام و ايران رو به افزايش است. اسلام‌هراسي1 كه به معناي القاي اغراق‌آميز يك هراس و ترس غير منطقي از اسلام است، باعث اشاعه تصوير منفي و غير مسالمت‌آميز از اسلام در جوامع غربي گرديده است. در اين تصوير اسلام به عنوان يك آيين بيگانه و غير خودي ياد مي‌شود كه در دشمني آشكار با غرب قرار دارد. (Driel:2000.p40) شكل‌گيري اين روند ريشه در زمينه‌ها و عوامل تاريخي از گذشته تا به حال دارد. تلاش براي ارائه راهكارهاي مقابله با اسلام‌هراسي نيازمند است به ترسيم وضعيت آينده مطلوب و اتخاذ سياست‌ها و برنامه‌هاي مدون جهت دست‌يابي به هدف مطلوب. رابطه اسلام با دولت‌هاي استكباري و قدرت‌هاي ظالم جهاني همواره تيره و تار مي‌باشد اما اين سياست به مفهوم تيره‌گي رابطه با همه ملت‌ها و دولت‌هاي غربي نيست. بايد تلاش نمود كه روند رو به تزايد اسلام‌هراسي و ايران هراسي كاهش يابد و تصوير واقع بينانه‌اي از اسلام و ايران ارائه گردد. استفاده از ادبيات مفهومي «نقشه راه»2 كه ناظر بر ترسيم آينده و ارائه راهكارهاي مؤثر جهت نيل به اهداف مي‌باشد، از ظرفيت‌هاي مناسبي جهت ترسيم راهكارها برخوردار است. الگوي نقشه راه ناظر بر وضعيت گذشته و تدوين راهكارهايي براي رسيدن به آينده مطلوب، بر اساس ارزش‌هاي بنيادين است. (ميرزا اميني؛ 8:1388) در اين مقاله تلاش مي‌شود با بهره‌گيري از الگوي نقشه راه، راهكارهاي مواجهه ايران اسلامي با اسلام‌هراسي غرب بررسي شود. از آنجا كه هدف مقاله صرفاً مبتني بر ارائه راهكارهايي بر اساس ديپلماسي عمومي و رسمي ايران مي‌باشد، از مطالعه روندها و پيش‌ران‌ها كه معطوف به زمينه‌هاي تاريخي شكل‌گيري اسلام‌هراسي غرب مي‌باشد خودداري مي‌كنيم. با توجه به نگاه به آينده متصّور، يعني كاهش اسلام‌هراسي و تقويت روابط مسالمت‌آميز اسلام و غرب، تلاش مي‌شود راهكارهاي نيل به اين هدف ارائه گردد.