احسان شریعتی

مقدمه: تفکرات دکتر علی شریعتی چه تاثیری بر گفتمان‌های اصلاحی پس از انقلاب اسلامی گذاشت؟ چرا هر دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب از تفکرات دکتر شریعتی خوانش‌های خاص خود را ارائه می‌کنند؟ آیا مفهوم انقلابی‌گری و هر لحظه انقلابی بود که امروز توسط برخی در فضای سیاسی ایران استفاده می‌کنند وام گرفته از مفهوم انقلابی‌گری در تفکرات دکتر شریعتی است و جنبه انقلابی‌گری نظام جمهوری اسلامی براساس تفکرات دکتر شریعتی شکل گرفته است؟ دکتر شریعتی به چه طریق تلاش می‌کرد بین سوسیالیسمی که به آن اعتقاد داشت با آموزه‌های دینی پیوند ایجاد کند؟ این پیوند به چه میزان در شکل‌گیری شاکله فکری نظام جمهوری اسلامی و جریان‌های سیاسی بعد از انقلاب تأثیر گذاشت؟ برای پاسخ به این سوالات بنیادین و کلیدی که امروز می‌تواند به بسیاری از ابهامات پیرامون زیربنای فکری نظام جمهوری اسلامی و جریان‌های سیاسی پاسخ بدهد با دکتر احسان شریعتی فرزند دکتر علی شریعتی گفت‌وگو کردیم که متن آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

مقدمه: اگرچه جامعه ایران در طول تاریخ فراز و فرودهای خود را به لحاظ اندیشه داشته است، با این همه در نقاط حساسی از آن نقش روشنفکران غیرقابل کتمان است. احسان شریعتی ، روشنفکر، نواندیش و استاد دانشگاه ایرانی است که البته برای بسیاری از مردم شناخته شده است. شریعتی به‌رغم در اختیار داشتن اقامت فرانسه و حضور بلندمدت در این کشور، آنطور که خود می‌گوید به ایران آمده تا رسالتش را ایفا کند. او اگرچه فرزند دکتر علی شریعتی است، با این همه هیچ‌گاه زیر سایه نام پدر نمانده است. شریعتی در ابتدای مصاحبه تاکید می‌کند که علاقه‌ای برای ورود به مباحث سیاسی ندارد، اما دغدغه‌اش برای گفتمان و اندیشه اصلاح‌طلبی حقیقی در ایران ایجاب می‌کند که چنین گفتگوهایی نیز داشته باشد. تسلط شریعتی به موضوعاتی که البته هر نواندیشی باید در اختیار داشته باشد ایجاب می‌کند گفتگو با او صرفا یک نشست نظری صرف نباشد. گریزهای او به مباحث مختلفی که همگی لایه‌های گوناگون یک پدیده‌اند کمک می‌کند تا نقد جریان اصلاح‌طلبی به‌خصوص در حال و روزگار معاصر خط و ربط‌های عمیق‌تر و روشن‌تری پیدا کند. در این گفتگو کوشیده شده تا برخی آفت‌های معاصر و حتی متقدم جریان اصلاح‌طلبی را از منظر اندیشه‌های احسان شریعتی مورد جست‌و‌جو قرار دهیم.