«شأن عقلانیت دینی» در نگاه رهبر معظم انقلاب
مقدمه:
«عقلانیت» به مثابه بهره‌گیری و کاربرد عقل در حیطه‌های نظری و عملی حیات انسانی پیوستگی ویژه‌ای با «دین» دارد. چنانچه این عقل در ارتباط ناگسستنی با عقل کامل ماورای مادی یعنی پروردگار جهان قرار گیرد نوع ارتباط انسان و واقعیت مادی در پروسه عظیم کمال انسانی رقم می‌خورد، ولی با قطع این رابطه، «عقل خودبنیاد مدرن» داعیه‌دار شناخت برتر در همه عرصه‌های حیات انسانی می‌شود. در این راستا عقل ابزاری، بشری شده و گسسته از فطرت الهی، انسان را در برهوتی از پراکندگی و فردیت تنها می‌گذارد.
در مقابل، « عقلانیت دینی » مفهومی است که با تبیین ارتباط عقل و دین، از این نقایص عقل خودبنیاد بشری مبرا است و مسیری برای قرب و کمال وجود آدمی به شمار می‌رود. در این راستا، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، در بیانات متعددی با چنین رویکرد جامعی به مفهوم عقلانیت، به نقش عقل در بنیان‌های هستی‌شناختی و معرفتی اسلام اشاره و آن را در ارتباط و در ذیل مفهوم دین بازشناسی و تبیین می‌کنند. در ادامه با ترسیم تعاریف عقلانیت در فرهنگ دینی و مدرن به نسبت‌سنجی عقلانیت دینی و عقلانیت سکولار مدرن می‌پردازیم و محورها و مؤلفه‌های « عقلانیت دینی » را در بیان و کلام رهبر معظم انقلاب پی می‌گیریم.
کد خبر: ۲۹۴۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۵/۱۴