مقدمه: یک استاد دانشگاه تهران معتقد است: فرصت زیادی تا پایان منابع آبی در ایران وجود ندارد و اگر به برنامه‌ای که برای بحران آب ریخته شده به درستی عمل شود، ممکن است 15 تا 20 سال طول بکشد تا ایران بتواند بحران را از سر بگذراند. البته 8 هزار نیروی کار که می‌توانند بحران آب را مدیریت کنند امروز بیکار هستند.
«اختصاص 10 هزار میلیارد تومان بودجه برای چهار موضوع: آب، فاضلاب، محیط زیست و ریل در سال 96 » این خبری است که رئیس‌جمهور در آخرین سخنرانیش همزمان با روزدانشجو در دانشگاه تهران به مردم داده است. اگر چه اختصاص10 هزار میلیارد تومان برای سر و سامان دادن به بحرانی چون آب و محیط زیست در ایران که تا به حال میلیاردها تومان برای پروژه‌های انتقال آب و حل مشکل بی‌ابی در مناطق مختلف ایران خرج شده، مبلغ کلانی به نظر نمی‌رسد ولی حکایت از شدت گرفتن و به صدا در آمدن بحران آب و خشکسالی در ایران دارد.
ایران کشوری با اقلیم عمدتاً گرم و خشک است. رشد سریع جمعیت مهمترین عامل کاهش سرانه آب تجدیدشونده کشور در قرن گذشته بوده است. جمعیت ایران در طی این هشت دهه، از حدود 8 میلیون نفر در سال 1300 به 80 میلیون نفر در سال 95 رسیده است. بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود13000 متر مکعب در سال 1300 به حدود 1400 متر مکعب در سال 1392 تقلیل یافته است. براساس گزارشی که بانک جهانی به تازگی منتشر کرده، ایران در سال 2014، حدود هزار و 644 مترمکعب آب شیرین تجدیدپذیر برای هر نفر داشته است؛ این در حالی است که در سال 1962 این مقدار حدود 5 برابر یعنی پنج‌هزار و 570 مترمکعب بوده است؛ یعنی در حدود نیم‌قرن، حدود 4هزار مترمکعب از آب‌های تجدیدپذیر ایران کم شده است. همه این آمارها و ارقام نشان می‌دهد که در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد و بحران بی‌آبی در ایران روز به روز شدت خواهد گرفت.
علاوه بر اینها تحلیل‌های هواشناسی انجام شده از سال 1347 تا 1383 در ایران نشان می‌دهد که ایران 10 دوره خشکسالی را پشت سر گذاشته است. سه مرحله خشکسالی و کاهش بارندگی 26 درصد در بین سال‌های 63-1347، سه مرحله خشکسالی و کاهش بارندگی 44 درصد در بین سال‌های 72-1363، دو مرحله خشکسالی و کاهش بارندگی 17.5 درصد در بین سال‌های 76-1372، یک دوره خشکسالی با 34 درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین سی ساله در بین سال‌های 80-1377. ادامه خشکسالی در بعضی مناطق کشور نظیر مناطق جنوب و جنوب شرقی و تا حدودی جنوب غرب ایران در بین سال‌های 83-1380، ایران را به کشوری آسیب پذیر با منابع محدود آبی تبدیل کرده که حالا سوء مدیریت نیز بر مشکلات آبی در ایران افزوده است.
بحران بی‌آبی در ایران تا کنون 33هزار روستا را خالی از سکنه کرده و 25هزار روستا را با جمعیتی کمتر از 20 خانوار مواجه کرده است و باعث شده 10میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی کشور بلاتکلیف بمانند. اما آیا بحران بی‌آبی حقیقت دارد؟ این واقعیت تا چه‌اندازه ترسناک است؟ چقدر آب برای ما باقی مانده و چقدر زمان که بتوانیم زنده بمانیم؟ محمد کارآموز، استاد برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرآنلاین به این سوالات پاسخ داده است.مشروح کامل این گفتوگو را در ادامه می‌خوانید:
کد خبر: ۲۹۷۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۲۳
