* جناب آل اسحاق! به عنوان اولین سئوال می خواهیم بپرسیم تحلیل و ارزیابی شما از مفهوم اقتصاد مقاومتی چیست؟
** ببینید اگر به این واژه نگاه کنیم اقتصاد مقاومتی از دو لغت اقتصاد و مقاومت تشکیل شده است .برای درک صحیح از واژه اقتصاد مقاومتی باید تعریف صحیحی از اقتصاد و مقاومت داشته باشیم.
اقتصاد یکی از علومی است که در معیشت زندگی و افراد و جوامع نقش دارد . به طور کلی اقتصادعلم چگونگی استفاده از منابع محدود برای نیازهای نامحدود است.علم اقتصاد حوزه های مختلفی دارد و دامنه آن به حوزه نیروی انسانی ، منابع مالی ، تکنولوژی و.... کشیده می شود.تعریف مقاومت نیز مشخص و عبارت است از ایستادگی در برابر هرگونه فشار داخلی و یا خارجی و استمرار حرکت به سوی اهداف است.در حوزه اقتصادی موضع مقاومت در حوزه های بسیاری مطرح می شود. در واقع احتمال فشار به یک اقتصاد از جوانب متعددی امکان دارد.فشار اقتصادی می تواند علیه بازار ، منابع انسانی ، نحوه نقل و انتقال دارایی ها و وجوه ، صنعت و ... صورت پذیرد.
ما باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که غرب و علی الخصوص آمریکا در سه دهه گذشته تلاش داشته است تا در صحنه های نظامی و سیاسی ایران را مغلوب کند اما پس از ناکامی در این میدان ها امروز غرب جنگ تمام عیاری را در حوزه اقتصادی کشور به راه انداخته است که با توجه به امکانات و ظرفیت های داخلی در صورت همدلی بین مسئولین، مردم و فعالان اقتصادی موفقیت در این عرصه بسیار آسان تر از سایر حوزه‌هاست.
در واقع ذات و ماهیت انقلاب اسلامی با خصیصه هایی همچون عدالت خواهی ، ظلم ستیزی و مقابله با استضعاف و حمایت از محرومین در مقابل ذات نظام سلطه قرار می گیرد و همین مسئله باعث شده است تا ما در بسیاری از حوزه ها با غرب دچار چالش شویم.از همین روز امروز غربی ها به شدت در تلاش هستند تا گلوگاههای اقتصادی ایران را ببندند و از این طریق کشور را تحت شدیدترین فشارها قرار دهند
* فکر می کنید که اقتصاد مقاومتی یک الگوی اثباتی است و یا سلبی؟
** ببینید یکی از اصلی ترین اهداف اقتصاد مقاومتی ایستادگی در برابر حملات اقتصاد غرب و دستیابی به شاخص های رشد و توسعه است.یعنی الگوی اقتصاد مقاومتی یک الگوی ایستا نیست بلکه ما ضمن مواجهه با حملات غربی ها باید به سمت جلو نیز حرکت کنیم و بتوانیم به اهداف سندهای بالادستی نایل آییم.البته ما ظرفیت های بسیاری نیز برای دستیابی به توسعه داریم.
ایران امروز از نظر جغرافیایی به نوعی هاب منطقه به حساب می آید و ما با 15 کشور ارتباط داریم و مرزهای آبی و زمینی گسترده ایران را به دروازه طلایی شرق و غرب و کریدور شمال و جنوب تبدیل کرده است. ما در منطقه یک بازار 400 میلیون نفری داریم. بیش از 64 نوع معدن شناخته شده در کشور وجود دارد و از نظر منابع انرژی نفت و گاز در مجموع اولین کشور جهان به حساب می‌آییم.یعنی اقتصاد ایران تمام ظرفیت های لازم را برای دستیابی به یک رشد حداکثری دارد و ما به راحتی می توانیم یک مدل اقتصاد مقاومتی را در کشور شکل دهیم.
* به نظر شما مهمترین راهکار برای ایجاد الگوی اقتصاد مقاومتی در کشور چیست؟
** به نظرمن دستیابی به یک الگوی موفق از اقتصاد مقاومتی منوط به یک بازنگری در ساختار های کلان اقتصادی کشور است. من پیشتر ها نیز اشاره کردم که ما باید به نوعی به دنبال بازسازی فضای اقتصادی کشور باشیم.در ابتدا باید دانست حوزه اقتصاد جنس و ادبیات خاص خود را دارد. در حوزه اقتصاد تولید ثروت ، بهره وری، سود و زیان ، رفاه و رشد مطرح است و لذا می توان گفت اقتصاد حوزه ویژه ای است .
در واقع چگونگی رشد و تعالی اقتصادی کشور در حوزه های اقتصادی مطرح می شود و هرگونه تلاشی برای بهبود این وضع باید مبتنی بر شناخت زبان و ادبیات خاص اقتصاد باشد.از سوی دیگر داشتن یک بینش واقعی در حوزه اقتصاد نیز بسیار حائز اهمیت است.ما باید یک ذهن منسجم در خصوص مسائل اقتصادی داشته باشیم. یعنی همه جامعه ما باید نسبت به اهمیت و ویژگی های فعالیت های اقتصادی آگاه باشند.از سوی دیگر ما باید از امکانات و مواهب طبیعی و جغرافیایی و فرهنگی کشورمان به طور بهینه استفاده کنیم.
دستیابی به یک الگوی اقتصاد مقاومتی منوط به بهره مندی از نیروی انسانی هوشمند و متخصص است که با استفاده از منابع موجود ارزش افزوده ایجاد کند.ما همچنین باید از فکر های خلاق حمایت کنیم و صنعت کشور را به سوی استفاده از نوآوری ها و تکنولوژی روز دنیا سوق دهیم.همچنین از دیگر الزامات دستیابی به الگوی اقتصاد مقاومتی انضباط است. یعنی اگر بینش و تدبیراقتصادی وجود داشته باشد، انضباط هم باید در کارها برقرار شود.
* فکر می کنید که چه ارتباطی میان دهه عدالت و پیشرفت و الگوی اقتصاد مقاومتی وجود دارد؟
** ببینید اقتصاد مقاومتی از درون فضای حاکم بر جامعه اسلامی و در ارتباط با آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی شکل می گیرد. یعنی مدل اقتصادی ما مبتنی بر آرمان ها و ارزش های انقلاب اسلامی شکل می‌گیرد. ما نمی توانیم اقتصاد را منفک از ارزش‌های جامعه اسلامی قلمداد کنیم و مسیر اقتصاد را از مسیر دیگر حوزه های فعال در نظام جمهوری اسلامی جدا بدانیم. مطمئنا یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی و یا بهتر بگوییم یکی از بستر های اساسی اقتصاد مقاومتی همین مسئله عدالت و پیشرفت است. ما باید نظام اقتصادی‌ای را تشکیل دهیم که در آن این دو مفهوم از اجزای اساسی به حساب می آید .در واقع الگوی اقتصاد مقاومتی از درون گفتمان انقلاب اسلامی و به تبع اقتصاد اسلامی بیرون می آید.
* به نظر شما چه ارتباطی میان تشکیل چنین الگویی با روابط ایران با کشورهای منطقه و جهان وجود دارد؟
** همان‌گونه که پیشتر نیز اشاره کردم یکی از اصلی‌ترین عوامل فشار بر اقتصاد عوامل بیرونی است .
ما اگر بتوانیم با کشورهای منطقه همکاری های اقتصادی را تقویت کنیم می توانیم به یک امنیت مشترک دست پیدا کنیم. به عبارت دیگر وقتی منافع اقتصادی در میان همکاری های اقتصادی کشورهای منطقه پدید بیاید در نتیجه ضرورت یک امنیت مشترک نیز پدیدار می شود و همین مسئله می تواند تضمین‌گر رشد و ثبات اقتصادی و امنیتی هم برای ایران و هم برای منطقه باشد.از سوی دیگر ما باید شناخت دقیقی از برنامه ها و اولویت های دیگر کشورها نسبت به اوضاع اقتصادی منطقه و جهان داشته باشیم و اولویت های این کشور ها را زیر ذره بین قرار دهیم. از همین منظر است که ما می توانیم به تعامل اقتصادی سازنده با آنها بپردازیم.
* به عنوان آخرین سئوال می خواهیم ارزیابی شما را از میزان تاثیر گذاری تحریم ها بر اقتصاد کشور جویا شویم.
** بر اساس یک پژوهش عملیاتی کلیه فشارهای اقتصادی غرب در نهایت منجر به افزایش 15 تا 25 درصدی هزینه تولید در کشور شده است .یعنی تنها تاثیر تحریم بر ما افزایش هزینه تولید بوده است و این افزایش هزینه نیز می تواند با تدابیر اقتصادی دولت و بخش خصوصی مدیریت شود.در این میان اما کشورهای غربی نیز از تحریم ها علیه ایران ضرر هنگفتی را متحمل شده اند. اگر نگاهی به افزایش قیمت نفت در ماه های اخیر داشته‌باشیم به خوبی متوجه می شویم که غربی ها دچار یک خطای استراتژیک شدند.از این روست که من می خواهم بگویم اساسا ابزار تحریم در مقطع فعلی کارایی خود را از دست داده است و نمی تواند ضربه نهایی را به یک اقتصاد وارد کند.
* باتشکر از شما که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.
** من هم سپاسگزارم.