(روزنامه اطلاعات - 1394/07/15 - شماره 26272 - صفحه 12)
«جرمي کوربين» که به عنوان رهبر جديد بزرگترين حزب مخالف دولت در انگلستان انتخاب شد، سابقه‌اي مملو از انتقاد از سياست‌هاي جنگ‌طلبانه، سياست‌هاي رژيم صهيونيستي و همچنين پيروي لندن از واشنگتن، دارد.همانطور که پيش از اين نظرسنجي‌ها نشان مي‌داد، «جرمي کوربين» به عنوان رهبر جديد حزب کارگر انتخاب شد؛ کوربيني که به اتخاذ مواضع انتقادي نسبت به دولت، سياست‌هاي جنگ‌طلبانه و همچنين رياضت اقتصادي مشهور است.
جرمي برنارد کوربين اولين بار در سال 1983 بود که به عنوان نماينده «ايسلنگتون شمالي» به مجلس عوام انگلستان راه پيدا کرد و از آن زمان هر دوره اين کرسي را حفظ کرده است. کوربين 6 ژوئن امسال تنها اندکي پس از شکست کارگرها در انتخابات اعلام کرد که براي رهبري حزب کارگر نامزد مي‌شود، اما در آن زمان کسي شانس چنداني براي او قائل نبود.
اعضاي حزب براي آنکه وارد کارزار انتخابات درون حزبي شوند، بايد حمايت دست‌کم 35 عضو را داشته باشند. کوربين اين 35 رأي را به سختي و با قرض گرفتن رأي برخي از اعضا به دست آورد و وارد انتخابات شد. اما ديري نپاييد که او به پديده انتخابات کارگرها بدل شد و هفته‌ها به چهره شماره يک مطبوعات انگليس بدل شد.
وي که از سياستمداران سوسياليست انگليس به شمار مي‌رود، به دليل مواضع جنجالي‌اش، به خصوص زماني که در نظرسنجي‌ها سيري صعودي به خود گرفت و به عنوان نامزد اصلي رهبري حزب مطرح شد، به شدت از سوي رسانه‌هاي جريان اصلي، تحت فشار قرار گرفت.
عضويت کوربين در کمپين همبستگي با فلسطين، سازمان عفو بين‌الملل و همچنين رياست او بر ائتلاف توقف جنگ از جمله مواردي است که از ديد سياسيون اصلي انگليس، به فردي «غير قابل انتخاب» بدل کرده بود.
با اين حال انتقادات صريح او از جنگ عراق، مخالفتش با سياست‌هاي رياضتي و همچنين شکست سنگين حزب کارگر در انتخابات سراسري سال 2015 که به کناره‌گيري اد ميلبند منجر شد، نهايتا کوربين را در صدر نامزدهاي رهبري بزرگترين حزب مخالف دولت قرار داد، تا حزبي که زماني به رهبري «توني بلر» آغازگر جنگ خونين عراق بود، حالا در چرخشي 180 درجه‌اي رهبري ضد جنگ را در رأس خود داشته باشد.
ديدگاه‌هاي اقتصادي
کوربين که خود را يک «سوسياليست دموکرات» مي‌خواند، در عرصه اقتصادي مخالف سياست‌هاي رياضتي و حامي عمومي شدن شرکت‌هاي راه‌آهن، بازگشايي معادن، مبارزه با فرار مالياتي شرکت‌هاي بزرگ، کاهش شهريه دانشگاه‌ها، بازگرداندن بودجه دستگاه‌هاي عمومي و خدمات رفاهي به سطح پيش از سال 2010 و حرکت به سمت انرژي‌هاي جايگزين است.
در انگلستان بسته اقتصادي مد نظر کوربين که در رقابت‌هاي درون حزبي از آن پرده برداري کرد، تحت عنوان «کوربينوميکس» (اقتصاد کوربين) شناخته مي‌شود و توانسته نظر انگليسي‌هاي خسته از سياست‌هاي سخت‌گيرانه اقتصادي محافظه‌کاران را جلب کند. نظرات او همچنين موجب شد تا تمامي اتحاديه‌هاي کارگري اصلي در انگلستان، از نامزدي وي در انتخابات رهبري حزب حمايت کنند.
تقويت زيرساخت‌ها و سرمايه‌گذاري گسترده در اين بخش از طريق آنچه اصطلاحا چاپ پول خوانده مي‌شود، از جمله مهمترين سياست‌هاي مد نظر کوربين است، تا جايي که آن را قلب کوربينوميکس مي‌خوانند.البته نظرات اقتصادي کوربين، که مخالفانش مي‌گويند ريشه در تفکرات چپگرايانه دارد، در داخل حزب کارگر و گروهي که به پيروان بلر معروف شده‌اند، مورد انتقاد واقع شده است.
مثلا، «مري گريف» از اعضاي کابينه سايه، گفته است که ممکن است حزب کارگر به «معادل سياسي تيم فوتبال "ميلوال" تبديل مي‌کند»، حزبي که شعارش اين است: «هيچ کس ما را دوست ندارد؛ مهم نيست!»
ديدگاه‌هاي سياسي
کوربين را شايد بتوان از جهاتي «سرکش‌ترين عضو حزب کارگر» دانست، چراکه او بيش از هر عضو ديگري در ميان نمايندگان کارگر مجلس عوام، بر خلاف نظرات اکثريت هم‌حزبي‌هايش رأي داده است.او فقط بين سال‌هاي 2005 تا 2010، در 25% کل رأي‌گيري، يعني جمعا 238 بار بر خلاف سياست رسمي حزب رأي داده است.
اين سياستمدار جنجالي انگليس به مخالفت سرسختانه با تسليحات هسته‌اي و سلاح‌هاي کشتار جمعي معروف است. خلع سلاح يکجانبه هسته‌اي و چشم‌پوشي از ناوگان زيردريايي‌هاي هسته‌اي انگليس موسوم به «تريدنت» از جمله سياست‌هايي است که کوربين به شدت از آن حمايت مي‌کند.
بازداشت کوربين در اعتراض به آپارتايد
شايد يکي از ماندگارترين تصاوير کوربين، مربوط به سال 1984 باشد، زماني که پليس اسکاتلنديارد وي را زماني که در برابر ساختمان ديپلماتيک رژيم آپارتايد آفريقاي جنوبي در حال اعتراض بود، بازداشت کرد.
کوربين که به دليل عقايد چپگرايانه‌اش بر خلاف رسم سياسيون انگليسي کروات نمي‌زند و ريش خود را نمي‌تراشد، از طرفداران «سالوادور آلنده» رئيس‌جمهوري مارکسيست اسبق شيلي است که در يازده سپتامبر 1973 در جريان يک کودتاي نظامي تحت حمايت سازمان سيا توسط ژنرال «آگوستو پينوشه» برکنار و کشته شد.
او در زمان جنگ تحميلي هشت ساله عراق عليه ايران هم بر خلاف اغلب سياستمداران اروپايي، مخالف ارسال سلاح براي صدام بود و همان زمان از حمله رژيم بعث به حلبچه و ديگر شهرهاي کردنشين انتقاد کرد.
مخالفت با جنگ‌هاي افغانستان، عراق و ليبي
وي در سال 2001 به عنوان عضو هيئت رئيسه ائتلاف «جنگ را متوقف کنيد» انتخاب شد، ائتلافي که از همان سال شروع به مخالفت با جنگ افغانستان و پس از آن جنگ عراق کرد. او در سال 2003 زماني که پارلمان انگليس در مورد آغاز عمليات در عراق بحث مي‌کرد، به شدت مخالف مداخله در اين کشور بود .
او در آن زمان در دهها تجمع مخالفان جنگ سخنراني کرد و فوريه آن سال تظاهراتي را عليه جنگ به راه انداخت که خود آن را بزرگترين تظاهرات سياسي در تاريخ انگلستان توصيف مي‌کند.کوربين در سال 2006، يکي از تنها 12 نماينده حزب کارگر بود که از درخواست حزب ولز و حزب ملي اسکاتلند براي آغاز تحقيقات در مورد جنگ عراق حمايت کرد.او پس از آن هم به شدت به انتقاد از توني بلر ادامه داد و اين انتقادات تا همين امروز هم ادامه دارد.
وي ماه گذشته ميلادي در مورد جنگ عراق گفت: «فکر مي‌کنم که آن يک جنگ غيرقانوني بود. بنابراين، او (بلر) بايد در مورد آن توضيح دهد».کوربين ادامه داد،«ما وارد جنگي شديم که فاجعه‌بار بود، که غيرقانوني بود، که هزينه سنگيني براي ما داشت، که جان‌هاي بسياري از ما گرفت. تبعات آن، هنوز هم وجود دارد، مثل مرگ مهاجران در مديترانه و پناهجوياني که در سراسر منطقه به چشم مي‌خورند».
وي به پيروي کورکورانه انگلستان از آمريکا نيز معترض است و مي‌گويد لندن نبايد سياست خارجي خود را از واشنگتن بگيرد. او اخيرا گفته است،نتيجه جنگ، پناهجويان هستند، نتيجه جنگ کودکان ما هستند که کودکي خود را از دست مي‌دهند. نتيجه جنگ، مردمي هستند که قرباني مي‌شوند. به نظر من قبل از اينکه جايي را بمباران کنيم بايد به دقت فکر کنيم.
وي در ادامه به مداخله انگليس و ديگر کشورها در ليبي اشاره کرد و گفت: بمباران ليبي بعد از دستور گروه خاصي آغاز شد که مخالف قذافي بود. اما من فکر نمي‌کنم اين افراد به نتيجه اين اتفاق در ليبي فکر کرده بودند. همان طور که اين افراد درباره نتيجه جنگ عراق هم هرگز فکر نکردند و نتيجه آن شد که آنچه امروز در ليبي مي‌بينيم، جنگ داخلي است. از سوي ديگر افراد مسلح از کشورهاي مختلف به سوي ليبي سرازير شدند.
او افزود،به نظر من اين اساس آن چيزي است که بايد به آن پرداخت، به جاي اينکه همواره به کاخ سفيد گوش دهيم.
همين موضعگيري‌ها بود که موجب شد «توني بلر» در رسانه‌ها به دشمن اصلي کوربين بدل شود و بارها از اعضاي حزب کارگر بخواهد که از رأي دادن به وي خودداري کنند. کوربين در جريان رقابت‌هاي درون‌حزبي اعلام کرد ، در صورت به‌دست گرفتن رهبري اين حزب، بابت نقش کشورش در جنگ عراق عذرخواهي خواهد کرد.
کوربين گفته بود که زمان براي عذرخواهي از مردم انگليس بابت فريب آنها و عذرخواهي از مردم عراق به‌خاطر رنجي که متحمل شده‌اند، گذشته است اما زماني که او رهبر حزب کارگر شود، اين عذرخواهي را انجام خواهد داد. وي از جمله 84 نماينده عضو حزب کارگر مجلس عوام بريتانيا بود که در سال 2003 حاضر نشدند به جنگ عليه عراق راي مثبت بدهند.
حمايت از فلسطين و انتقاد از حمله به غزه
حمايت از فلسطين و انتقادات صريح وي از حملات رژيم‌صهيونيستي به نوار غزه نيز از ديگر مواضعي است که از سوي رسانه‌هاي اصلي انگليس مورد انتقاد قرار گرفته است. او عضو کمپين همبستگي با فلسطين است؛ کمپيني که بارها حملات اسرائيل به نوار غزه را محکوم کرده و آن را نشانه ساختار آپارتايدي حاکم بر فلسطين اشغالي مي‌داند.
وي در مدت نمايندگي‌اش دست‌کم 9 بار به غزه سفر کرده، که آخرين آن به سال 2013 بازمي‌گردد. او در جريان آن سفر خواستار پايان محاصره اين منطقه از سوي اسرائيل شد. او در جريان حمله اسرائيل به غزه نيز خواستار توقف فوري تهاجم نظامي شده و به دولتمردان انگليسي توصيه کرده بود از صادرات سلاح به تل‌آويو دست بردارند.
کوربين در يکي از سخنراني‌هايش گفته بود،بريتانيا يکي از شرکاي تجاري اسرائيل است. ما به اسرائيل سلاح مي‌فروشيم و از اسرائيل سلاح مي‌خريم. هرچند که برخي از مجوزهاي فروش تعليق يا لغو شده‌اند، اما تجارت تسليحاتي ما ادامه دارد.
وي که حالا رهبر اصلي‌ترين حزب مخالف دولت را در اختيار دارد، افزوده بود، اگر در اين کشور براي پهپادها موتور مي‌سازيم و آن پهپادها براي نظارت بر غزه و بعد بمباران مردم غزه استفاده مي‌شوند، همانطور که در عمليات "لبه دفاعي" (حمله سال 2014 به غزه) از آنها استفاده شد، اما در آنچه آنجا اتفاق مي‌افتد، سهيم هستيم .
کوربين در بخش ديگري از سخنراني‌اش گفته بود،غزه تحت محاصره است، آن هم محاصرهاي که مدتي طولاني است که ادامه دارد. من اين افتخار را داشته‌ام که در حدود 15 سال گذشته 9 مرتبه به غزه سفر کرده‌ام. آنجا احساس افسردگي و خشم وجود دارد، از اينکه حق کار، حق سفر، حق تجارت و حق توسعه، از آنها سلب شده است.
او حتي از مصر هم انتقاد کرده و گفته بود: حالا، مصر هم دارد با ايجاد يک کمربند امنيتي در طول مرز مصر و غزه (به اين محاصره) مي‌پيوندد، به همين خاطر اميدوارم زماني که دولت (انگليس) پاسخ مي‌دهد، اظهاراتي کاملا محکم در مورد سياست‌هايي که اکنون از سوي مصر پيش گرفته شده و محاصرهاي که از قبل از سوي اسرائيل پيش گرفته را تشديد مي‌کند، بشنويم.
مخالفت با فشارها به ايران
کوربين در سال‌هاي گذشته بارها از فشار به ايران و تهديد اين کشور به جنگ انتقاد کرده و خواستار همکاري بيشتر با تهران شده است.
جرمي کوربين در مصاحبه 24 مارس 2012 با شبکه راشا تودي با انتقاد از حمله احتمالي به تاسيسات هسته‌اي ايران گفت:ما به مذاکرات و گفت‌وگو نياز داريم.رهبر کنوني حزب کارگر در پاسخ به اين سوال که اسرائيل مي‌گويد حق اقدام براي جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي را دارد. نظر شما چيست؟ چنين گفت: اسرائيل 200 کلاهک هسته‌اي دارد و همچنين موشک هسته‌اي آن را هم دارد و توانمندي حمله هسته‌اي را هم دارد که هيچ يک از کشورهاي منطقه اينطور نيستند. اسرائيل همچنين عضو ان‌پي‌تي نيست. کوربين در سال 2014 در قالب هيئت پارلماني انگليس به تهران سفر کرد.
کوربين افزود،من فکر نمي‌کنم که ايران سلاح هسته‌اي داشته باشد و مطمئن نيستم که حتي خواهان داشتن سلاح‌هاي هسته اي باشد. تهديدات اسرائيل براي حملات به ايران و ادامه ترورهاي دانشمندان هسته‌اي اين کشور بسيار بسيار خطرناک است. ايران حق قانوني براي داشتن برنامه غيرنظامي هسته‌اي دارد.جرمي کوربين پارسال به همراه گروهي از نمايندگان پارلمان انگليس از جمله «جک استراو» به تهران سفر کرد. او مي‌گويد سياست غرب که از گفتگو با ايران در مورد مسائل خاورميانه از جمله سوريه اجتناب مي‌کند، اشتباه است و تبعات گسترده‌اي براي منطقه دارد.
کوربين 66 ساله که تمامي عمر سياسي‌اش صرف فعاليت‌هاي ضدجنگ شده، پارسال در يکي از نشست‌هاي مجلس عوام به ديويد کامرون نخست‌وزير انگليس گفت: در سوريه تنها راهکار، راهکار سياسي است. در راهکار سياسي هم بايد همه همسايگان از جمله ايران شرکت داشته باشند.اين مسئله‌اي بود که پيش از آن کوربين بارها به وزير خارجه انگلستان هم متذکر شده و از او خواسته بود تشريح کند که چه اقداماتي براي ارتباط با ايران انجام داده است.
با روي کار آمدن کوربين، همانطور که پيش‌بيني مي‌شد، مخالفت‌هاي داخل حزب کارگر به خصوص از سوي حاميان سياست‌هاي بلر شکل گرفته است. در همين روزهاي اول انتخاب کوربين، شماري از اعضاي کابينه سايه انگليس از سمت خود استعفا دادند و ممکن است اين روند همچنان ادامه يابد.
هرچند هدف‌گذاري کوربين طبيعتا بايد انتخابات سراسري 2020 و نخست‌وزيري باشد، اما با توجه به مقاومت‌هايي که حتي از سوي هم‌حزبي‌هايش وجود دارد، به نظر مي‌رسد که رهبر تازه کارگرها هنوز روزهاي سختي در پيش دارد و بايد ديد آيا مي‌تواند رياست بر حزب را حفظ کند يا نه.
کوربين و روند تحولات احزاب سياسي اروپا
انتخاب شگفت انگيز جرمي کوربين به عنوان رهبر حزب کارگر بريتانيا و روند تحولات احزاب سياسي اروپا موضوع مطلبي است که مارک ماردل، خبرنگار بي‌بي‌سي آن را بررسي کرده است.در اين مطلب آمده است،پيروزي جرمي کوربين شگفت انگيز است اما نحوه‌اي که او توانست آراي جناح منزوي چپ و حاميان جوان و تندروي حزب را به دست آورد نيز جاي شگفتي دارد.انتخاب جرمي کوربين از بسياري جنبه‌ها حائز اهميت است.
او در حالي به رهبري حزب کارگر برگزيده شده است که اين حزب دوره تاريکي از شکست سخت انتخاباتي در بريتانيا و اسکاتلند را پشت سرگذاشته و نتوانسته نقاط مثبت و منفي عملکرد خود در دوران 13 ساله رهبري توني بلر را مورد بحث و بررسي دقيق قرار دهد.اما فراتر از آن به نظر مي‌رسد که حزب کارگر با بحران اصول مواجه بوده است.
سياستي متفاوت
اهميت پيروزي جرمي کوربين را نمي توان تنها در محدوده سياست داخلي بريتانيا در نظر گرفت.در سراسر غرب گروهي از مردم از سياستمداراني که ساليان دراز بر سر قدرت مانده‌اند و از سياست‌هاي هميشگي و عادي شده آنها نوميد و سرخورده شده‌اند.يونان شاهد قدرت گرفتن گروه‌هاي چپ گرا بود که به حزب سياسي حاکم سيريزا تبديل شد اما الکسيس سيپراس، رهبر اين حزب بعدا ازمقام خود استعفا داد و اکنون بار ديگر در مبارزات انتخابات پارلماني زود هنگام اين کشور شرکت دارد.
حزب پودموس اسپانيا با موضع ضد رياضت اقتصادي و سياستي متفاوت براي مدتي يکي از محبوب ترين احزاب سياسي اسپانيا بود.اما اين روند تنها شامل احزاب چپ گرا نمي شود بلکه در بسياري از کشورهاي اروپايي احزاب ملي گراي افراطي هم موقعيت بهتري پيدا کرده‌اند.در آمريکا هم ديگر احزاب راست گرا يکه تاز ميدان سياست نيستند.
برني ساندرز که مانند کوربين از "چپ گراهاي باسابقه" آمريکا به شمار مي‌آيد از منتقدان استفاده از پول و قدرت در مبارزات انتخاباتي آمريکاست.مواضع ضد جنگ و ضد نابرابري ساندرز هزاران نفر را به گردهمايي‌هاي انتخاباتي او کشانده است.
از طرفي ديگر بيل بلاسيو، شهردار نيويورک صرفا بر اساس مواضع چپ گرايانه خود و قول به مبارزه با نابرابري انتخاب شد.در کشورهاي غربي اقليت قابل ملاحظه‌اي وجود دارد که ديگر جهان بيني متعارف را قبول ندارند و خواهان راه حلهاي متفاوت و نامتعارف‌تري هستند.اين اقليت همچنين خواستار صداقت و اصالت سياستمداراني هستند که به جاي حرافي و تکرار شعارهاي تو خالي، هراسي از بيان نظرات و اعتقادات خود نداشته باشند.
کساني که ورود به سياست براي آنها تنها انتخاب شغل نيست، بلکه مي‌خواهند تغييري ايجاد کنند.اما پايبندي به اصول آسان نيست.جرمي کوربين حالا که به رهبري حزب کارگر انتخاب شده، ديگر نمي‌تواند تنها اعتقادات خود را بيان کند، بلکه بايد سياست‌هاي مورد توافق ساير اعضاي حزب را هم در نظر داشته باشد.
پايبندي به اصول حزب و حفظ صداقت براي بسياري از مخالفان کوربين در داخل حزب کارگر هم مشکل شده است، آنها چگونه مي‌توانند تحت رهبري کسي باشند که با او مخالفند ولي صداقت و پايبندي خود به اصول حزب را هم حفظ کنند؟تجربه احزاب ديگر کشورهاي اروپايي هم نشان دهنده دشواري راه است.حزب سيريزا در يونان در مواجهه با واقعيت مجبور شد بسياري از وعده‌هاي انتخاباتي خود را کنار بگذارد و حالا دوباره در برابر آزمون انتخابات قرار دارد.
اين حزب ممکن است دوام بياورد و به عنوان يک حزب ميانه‌روي متمايل به چپ به حيات خود ادامه دهد، اما بسياري از حاميان پرشور خود را به شدت سرخورده کرده است.محبوبيت حزب پودموس اسپانيا هم پس از پيروزي در انتخابات شهرداري‌ها و کوتاه آمدن از بعضي مواضعش، کاهش يافت. به خصوص در ميان چپ‌ها، هميشه احتمال متهم شدن به خيانت وجود دارد.
اصول بدون قدرت
پايبندي به اصول و صداقت از چالش‌هايي است که احزاب سوسيال دموکرات اروپا به طور کلي و به ويژه حزب کارگر بريتانيا با آن روبروست.به گفته يکي از هواداران جرمي کوربين، تمامي سوسياليست‌ها در اعتقادات باطني او سهيم هستند اما پايبندي به اصول بدون داشتن قدرت چه فايده‌اي خواهد داشت.
دومين حزب عمده بريتانيا حال بايد از خود بپرسد که آيا پايبندي به اصول و در عين حال حفظ ارتباط با اکثريت راي دهندگان، امکان پذير است و مي‌تواند آن را به عنوان يک گزينه در نظر بگيرد. ادامه دارد...
ش.د9402668