بازی بزرگان در انتخابات هفتم اسفند

«سالی که نکوست از بهارش پیداست»؛ این تعریف مختصر و جامعی از سیاست در سال 94 است که نوروز خود را با گام‌های اساسی در توافق‌نامه هسته‌ای آغاز کرد تا در کنار هر سفره هفت‌سین حرف از خبر و توافق و مذاکرات در میان باشد. بالطبع در جریان همین اتفاقات است که هر اتفاقی، اعم از اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی، گره‌ای در اتفاقات سیاسی داشته باشد. همین‌طور که انتخابات منتهی به‌روزهای پایانی امسال که از روزهای آغازین دولت یازدهم جریان‌های سیاسی برای رسیدن به آن لحظه‌شماری کردند و ‌درصدد تکمیل یا جبران پروژه انتخابات92 برآمده‌اند.

همچنان‌که بزرگان نظام نیز توجه ویژه‌ای به آن داشته و مانند اکبرهاشمی‌رفسنجانی آن را «بهترین انتخابات تاریخ انقلاب‌اسلامی و سرنوشت‌ساز‌ترین انتخابات» توصیف کرده‌اند.

انتخابات هفتم اسفند آن‌قدر مهم است که برخلاف ادوار گذشته جریان‌های و تشکل‌های سیاسی را خیلی زودتر از خواب بیدار کرد تا بتوان این ادعا را عنوان کرد که احزاب سیاسی کشور کمتر از سال‌های دیگر فصلی بودند. تشکیل احزاب جدید اعم از اصلاح‌طلب و اصول‌گرا، تدوین قوانین جدید، حزبی، حضور مستمر چهره‌های سیاسی در تشکل‌ها و مهم‌تر از همه پویایی دستگاهای نظارتی و اجرایی انتخابات در سال‌جاری نیز نشان‌دهنده یک بسیج همگانی در جامعه امروز برای هفتم اسفند است که از این حیث می‌توان آن را یکی از هزاران پیچ‌های تاریخی جمهوری‌اسلامی در مسیر یاد کرد.

توصیف دقیق‌تر از این انتخابات را می‌توان متوجه چنین نکته‌ای دانست که هفتم اسفند، برخلاف گذشته، می‌تواند مصداق یک رقابت تمام‌عیار بین جریان‌های سیاسی باشد که پایان آن نه انزوا یا میدانداری در عرصه سیاست، ماندن یا رخت‌بستن از کارزار سیاسی جمهوری‌اسلامی ایران باشد؛ همچنان‌که جریان‌های منتسب به دولت‌های احمدی‌نژاد به‌سبب نداشتن پایگاه اجتماعی و حزبی قدرتمند خود را لب پرتگاه انتخابات تصویر می‌کنند و جریان‌های اصلاح‌طلبی که به‌دلیل غیبت در مجلس نهم خود را کنار‌رفته می‌بیند.

نقش بزرگان در انتخابات

بازی بزرگان در انتخابات هفتم اسفند خیلی‌وقت است آغاز شده است. از این حیث می‌توان این نقش‌آفرینی را دلیلی بر اهمیت دوچندان انتخابات پیش‌رو دانست و از دل آن به تلاش مجربان انقلاب اسلامی برای حفظ منافع نظام در جریان تحولات آینده سیاسی اشاره کرد و حرف از میدانداری برای میانداری در موازنه آینده سیاست‌داخلی کشور زد؛ همان نکته‌ای که در آخر با فرضیه ماندن یا نماندن جریان‌های تندرو مواجه می‌شود. بازی بزرگان در هفتم اسفند از نظری دیگر نیز می‌تواند سرنوشت انتخابات را به‌مراتب متفاوت‌تر از هر رقابت سیاسی کند؛ همچنان‌که این اتفاق در انتخابات خرداد 92 با میدان‌داری خاتمی و هاشمی نیز تکرار شد. برهمین‌اساس است که توجه دوباره بزرگان به انتخابات اسفند 94 را می‌توان اتفاقی مهم ارزیابی کرد و هشدار‌های ایشان درباره جایگاه انتخابات مجلس‌خبرگان و مجلس‌شورای‌اسلامی را جدی ارزیابی می‌کرد؛ آن‌چنان‌که رئیس مجمع تشخیص‌مصلحت نظام درباره اهمیت انتخابات هفتم اسفند می‌گوید: «اکنون اوضاع بهتر است؛ چراکه علاوه بر مردم «بخش عظیمی از مسئولان کشور امانتدار آرا هستند و رضایت جامعه از نتیجه انتخابات برای تداوم توسعه و تغییر نگاه بین‌المللی به ایران ضروری است.»

فراخوان همگانی برای هفتم اسفند

نقش‌آفرینی بزرگان در رویداد‌های بزرگ همواره نتیجه‌ای مشترک برای قشر نخبه کشور و سطح عمومی جامعه فراهم می‌کند که آن حضور در انتخابات است که البته دراین موضوع نیز حضور نخبگان تاثیری محسوس و مجدد بر حضور عموم جامعه در انتخابات دارد؛ به‌همین جهت است که در چند ماه منتهی به انتخابات نیز جریان‌های سیاسی اگرچه نقشه‌راه خود را برای طرف مقابل در ماراتن رأی‌گیری برملا نمی‌کنند، به‌سبب تقویت پایگاه‌های اجتماعی خود شمه‌ای از مرام و مسلک خود را با معرفی تقریبی آرایش سیاسی خود در انتخابات و چهره‌های متبوع راه را برای حمایت‌ها در انتخابات فراهم می‌کنند؛ کمااینکه اصلاح‌طلبان این مسیر را با معرفی محمدرضا عارف به‌عنوان سرلیست خودشان در انتخابات مجلس و معرفی سید‌حسن خمینی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان آغاز کرده‌اند.

در طرف مقابل اما این اتفاق همچنان به‌این شکل رخ نداد و چهره‌های جدید برای انتخابات به منصه ظهور نرسیدند که از این نظر می‌توان دلیل اصلی را در اختلافات احزاب اصول‌گرا با هم دانست و درنهایت به تلاش برای حفظ چهره‌های برجسته اصول‌گرایی چون علی لاریجانی رئیس‌مجلس شورای اسلامی بسنده کرد. اختلافات اصول‌گرایان که مشخصا به آینده جریان‌های منتسب به دولت‌های نهم و دهم در اردوگاه اصول‌گرایی مربوط می‌شود مهم‌ترین اتفاقی است که تاحدی پیش‌بینی‌های انتخاباتی را به‌سود اصلاح‌طلبان رقم زده است.

افزون بر اینکه شنیده می‌شود اصلاح‌طلبان در پشت پرده انتخابات هفتم اسفند رایزنی با جریان‌های مستقل و معتدل حتی نزدیک به اردوگاه اصول‌گرایان را کلید زده است که این می‌توان نقطه اصلی و متمایز این انتخابات به‌لحاظ استراتژیک از ادوار گذشته باشد که نمونه نزدیک آن را می‌توان فقط در پنجمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی پیدا کرد. جایی که انشقاق‌های سیاسی نتیجه انتخابات را تغییر داده است و به‌دنبال آن ارایش سیاسی احزاب کشور به کلی دگرگون شد.

سایه انتخابات بر ایران 94

در توصیف اهمیت انتخابات سال 94 همین نکته بس که هر اتفاق، مناسبت، مراسم و سخن زیر سایه انتخابات هفتم اسفند قرار داشت؛ از هیئت‌های مذهبی گرفته که آیت‌الله محمد یزدی مداحان را به معرفی نامزدهای اصلح انتخاباتی فراخواند گرفته تا گردهمایی بزرگان نظام در مراسم عزاداری حسینیه امام(ره)، همین مسئله است که ایران 94 بیش از هر چیزی دیگر تحت‌تاثیر یک اتفاق مهم بین‌المللی، یعنی توافق‌نامه وین، و یک رویداد بزرگ داخلی، یعنی انتخابات هفتم اسفند، قرار دارد. البته این مسئله چون شمشیری دو‌لبه می‌تواند از یک جهت به انسجام ملی در مهم‌ترین رویداد دموکراسی کشور ختم شود و از جهت دیگر جامعه سیاسی ایران را دچار شکاف کند؛ همان چیزی که در دهمین دوره انتخاباتی روی‌داد و به سبب استمرار حواشی آن التهابات آن انتخابات بعدی کشور، یعنی نهمین دوره انتخابات مجلس‌شورای اسلامی، را تحت‌الشعاع قرار داد تا توازن در نظام جمهوری‌اسلامی طی چهار سال به کلی لجام‌گسیخته شود.

اصلاح قوانین در انتخابات 94

تغییرات اجرایی و نظارتی در انتخابات 94 نظیر الکترونیکی‌شدن صندوق‌های آرا در برخی از استان‌های کشور، تغییر فیزیکی صندوق‌های آرا، اصلاح قوانین انتخاباتی و تحول در چگونگی چیدمان شوراهای اجرایی و نظارتی و غیره دلیل دیگری است که از اهمیت بالای انتخابات 94 در جمهوری‌اسلامی ایران نشان دارد. این تغییرات از ‌آن جهت حائز اهمیت است که تاحدی نشئت‌گرفته از حواشی و اتفاقات دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در سال‌های 88 تلقی می‌شود که نمایندگان مجلس در ماه‌های منتهی به فرجام نهمین بهارستان اتخاذ کرده‌اند.آن‌چنان‌که اعضای کمیسیون شوراهای مجلس نیز اذعان داشته‌اند، اهمیت ویژه این دوره از انتخابات ایجاب می‌کرد نگاهی ویژه به‌لحاظ قانونی نسبت به آن صورت بگیرد.

http://bahardaily.ir/fa/Main/Detail/3876

ش.د9404272