تاریخ انتشار : ۲۶ فروردين ۱۳۹۵ - ۰۸:۵۷  ، 
شناسه خبر : ۲۸۹۲۶۳
«ابتکار» سود و زیان رفع تحریم‌ها ایران در کشورهای خاورمیانه را بررسی کرد؛
پایگاه بصیرت / نیلوفر جمالی

(روزنامه ابتكار ـ 1394/08/13 ـ شماره 3284 ـ صفحه 11)

شرایط تحریم‌ها دست و بال ایران را برای مراودات تجاری با کشورهای اروپایی و آمریکایی بسته بود و این دلیلی شد تا حجم تجارت میان ایران و کشورهای همسایه افزایش یابد. این در حالی است که بیشتر مبادلات در سال‌های اخیر با کشورهای ترکیه، عراق، افغانستان، آذربایجان و چین بوده است. اگر حجم مبادلات با چین را در نظر نگیریم باقی کشورها، همسایه‌های ایران در محدوده خاورمیانه هستند. این کشورها از فرصت بوجود آمده استفاده کرده و حجم صادرات خود را افزایش داده‌اند. اما شرایط به گونه‌ای پیش رفته است که پس از رفع تحریم‌ها ایران می‌تواند با کشورهای غربی تجارت خود را آغاز کند و امکان کاهش حجم مبادلات میان ایران و کشورهای منطقه به چشم می‌خورد. این در شرایطی است که کاهش تجارت با این کشورها می‌تواند بر اقتصاد آنها نیز تاثیرگذار باشد.

احتمال بهانه گیری بلوک‌ها و گروه‌‌ها و اتحادیه‌های منطقه‌ای

رایزن بازرگانی ایران در تونس و مسئول سابق امور تجاری عراق در سازمان توسعه و تجارت با اشاره به اینکه رفع تحریم‌ها به شدت در اقتصاد منطقه تاثیرگذار خواهد بود، عنوان کرد: اکنون باید بسترسازی لازم را فراهم کنیم تا اگر دوباره شرایط دگرگون شود، آسیب‌پذیری ما به نسبت گذشته کمتر شود. مجید قربانی‌فراز با بیان اینکه فرصت ایجاد شده بهترین شرایط برای بسترسازی‌ها و جلوگیری از آسیب‌پذیری‌های احتمالی آینده است، افزود: احتمال می‌رود، بلوک‌ها و گروه‌ها و اتحادیه‌های ذی‌ربط منطقه‌ای که منافعشان با ما تعارض داد، بهانه‌گیری کرده و قصد داشته باشند به کشور آسیب برسانند. وی در پاسخ به اینکه ممکن است اقتصاد کشورهای منطقه به خطر بیافتد، گفت: اتفاقاً اقتصاد کشورهای خاورمیانه تقویت می‌شود. تقویت اقتصاد ایران تقویت اقتصاد دیگر کشورها خواهد بود زیرا ما کشوری هستیم با 80 میلیون جمعیت و هر قدر اقتصاد ما توانمندتر شود مانند دانه‌های‌ زنجیر که بهم پیوسته‌اند همدیگر را تقویت خواهیم کرد. قربانی‌فراز افزود: ضعف اقتصاد ایران موجب ضعف اقتصاد کشورهای منطقه و تقویت اقتصاد ما تقویت اقتصاد منطقه خواهد بود. به عنوان مثال بسیاری از شرکت‌های ایرانی در امارات متحده عربی فعال بودند و وقتی که رکود در ایران ایجاد شد به طبع این رکود اقتصادی گریبان‌گیر کشورهایی که شرکت‌های فعال ایرانی در آنها حضور داشتند هم شد و در پی آن نشاط و فعالیت اقتصادی در داخل کشور بر روی نشاط و فعالیت اقتصادی کشورهای آنها نیز اثرگذار بود.

وی تاکید کرد: در شرایط گذشته نیز خیلی از فعال‌های اقتصادی و شرکت‌های ما صادرات خود را از طریق منبع سوم در کشورهای خاورمیانه و همسایه انجام می‌‌دادند و اینطور نبود که صادرات ما کاملاً به کشورهای اروپایی و برخی دیگر از کشور‌ها قفل شود. رایزن بازرگانی ایران در تونس عنوان کرد: با این وجود مقداری هزینه تمام شده ما افزایش پیدا کرده و بخاطر همین قدرت رقابت پذیری ما با دیگر کشورها کمتر شده و پیرو آن نیز صادرات ما کمی کاهش پیدا کرده بود. وی ضمن ابراز امیدواری از فضایی که بعد از رفع تحریم‌ها بوجود می‌آید، گفت: همانطور که معاون اول رئیس‌جمهوری عنوان کرد، تحریم‌ها از آذر ماه برداشته می‌شود و امیدواریم در این فضا شرکت‌های توانمند تولیدی و صادراتی ما بتوانند با قدرت بیشتر و هزینه تمام شده کمتر و قدرت رقابتی بیشتر در بازارهای بین‌المللی چه در زمینه کالایی و چه در زمینه خدمات فنی و مهندسی حضور پیدا کنند.

رفع تحریم‌ها مراودات تجاری منطقه را بهبود نمی‌بخشد

یک کارشناس ترکیه و سیاست خارجی آمریکا در گفت‌وگو با روزنامه «ابتکار»، با اشاره به اینکه نباید از پساتحریم انتظار معجزه داشت، عنوان کرد: مشکلات کشور ساختاری است و برجای خود باقی خواهد ماند. رحمن قربانپور با بیان اینکه طبیعتاً با رفع تحریم‌ها شرایط بهتر می‌شود، افزود: رفع تحریم‌ها، ریسک مبادلات تجاری را کاهش داده و شرایط را برای باز کردن LC فراهم می‌کند. وی گفت: این شرایط تاثیر مثبتی در اقتصاد منطقه خواهد گذاشت و باعث افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور خواهد شد. قربانپور تاکید کرد: با رفع تحریم‌ها امیدواریم مشکلات ساختاری طی 4 تا 5 سال آینده برطرف شود. این کادر علمی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن ابراز تاسف از اینکه تعاملات تجاری کشورهای خاورمیانه در مقایسه با تعاملاتشان با کشورهای اروپایی بسیار کم است، بیان کرد: اگر به میزان مبادلات ایران و ترکیه توجه داشته باشید با اینکه این کشورها جزء پرجمعیت‌ترین‌های خاورمیانه هستند اما سطح مبادلات آنها به 30 میلیارد دلار هم نمی‌رسد. وی با اشاره به اینکه عمده تعاملات کشورهای عربی با اروپا است، تشریح کرد: متاسفانه به جای اینکه کشورهای خاورمیانه به هم وابسته باشند، بیشتر به اقتصاد غرب یا همان اقتصاد مرکز وابستگی دارند.

قربانپور افزود: بعید به نظر می‌رسد که با لغو تحریم‌ها تعاملات ایران با منطقه تشدید شود زیرا اقتصاد ایران بیشتر از درآمدهای نفتی است. وی با بیان اینکه لغو تحریم‌ها نمی‌تواند، روابط اقتصادی ایران را با کشورهای منطقه افزایش دهد، عنوان کرد: مگر اینکه برای افزایش تعاملات اعتمادسازی اقتصادی آنها بیشتر شود. این کارشناس ترکیه و سیاست خارجی آمریکا در رابطه با تعاملات ایران با کشورهایی مانند ترکیه و امارت گفت: سطح مراودات تجاری ایران با این کشورها در مقایسه با میزان تجارت آنها با کشورهای اروپایی ناچیز است. وی با اشاره به اینکه انگیزه چندانی برای گسترش این مراودات دیده نمی‌شود، تاکید کرد: اقتصاد منطقه، اقتصاد ضعیفی است و اگر ترکیه را کنار بگذاریم، سطح کل تعاملات منطقه به اندازه کشور اسپانیا که یک قدرت درجه 2 اروپایی است هم نمی‌رسد. قربانپور توضیح داد: وجود بی‌اعتمادی در کشورهای منطقه و نبود ساز و کارهای حل منطقه‌ای مشکلاتی است که در بلند مدت باید حل شود. وی با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات مبادلات تجاری ما نتیجه اعمال تحریم‌ها بود، گفت: کشور ترکیه در 3 مقطع برای تحریم‌های ایران کشورهای اروپایی و آمریکایی را همراهی نکرد که زمان اشغال سفارت آمریکا، جنگ تحمیلی و بحران هسته‌ای را شامل می‌شود.

قربانپور با بیان اینکه ترکیه برای رضای خدا این کار را نکرده است، افزود: این کشور از تحریم‌های اروپا و غرب علیه ایران به نفع خود استفاده کرده است. وی در پاسخ به اینکه پس از تحریم‌ها امکان کاهش واردات پوشاک از سمت ترکیه خواهد بود یا خیر؟ عنوان کرد: تنها بخشی از تعاملات ایران و ترکیه به دلیل اعمال تحریم‌ها بود ولی دلیل عمده واردات پوشاک از ترکیه ارزانی آن به نسبت کشورهای دیگر و وجود راه‌های زمینی با آن است و خیلی به رفع تحریم‌ها ارتباطی نخواهد داشت. این کارشناس ترکیه و سیاست خارجی آمریکا در رابطه با کاهش خرید و فروش ملک در کشور ترکیه گفت: بخشی از سیاست‌های ترکیه در سال‌های اخیر جذب توریسم سکونتی بوده است و ممکن است، شرایط موجود ناشی از انگیزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی باشد و نمی‌توان گفت اینها خیلی تابع معادلات تحریم‌هاست. وی بیان کرد: سوددهی این ملک‌ها و همچنین سرمایه‌گذاری مطمئن در گذشته باعث جذابیت خرید در این کشور شده بود.

زیانمندی ترکیه از تحریم‌های ایران

در این‌باره یک کارشناس مسائل ترکیه و عراق در گفت‌وگو با روزنامه «ابتکار» با اشاره به اینکه عبارت و مفهوم اقتصاد از دو جهت قابل بررسی است، عنوان کرد: در پی رفع تحریم‌ها، سرمایه‌هایی وارد کشور می‌شود و تجارت رونق می‌گیرد. سیامک کاکائی مطرح کرد: روابط تجاری ایران با دو کشور ترکیه و عراق دوجانبه و در جهت تسهیل پیش می‌رود. وی با بیان اینکه ترکیه بارها اعلام کرده از تحریم‌های ایران زیانمند شده است، افزود: پس از برداشته شدن تحریم‌ها دست ایران باز شده و گشایشی در زمینه تجارت پیش می‌آید. کاکائی توضیح داد: وقتی گشایش در نقل و انتقال سرمایه پیش آید مسلماً در اقتصاد کشورهای همسایه نیز تاثیرگذار خواهد بود. وی تاکید کرد: مهم این است که بدانیم لغو تحریم‌ها شامل چه چیزهایی می‌شود و رفع آنها امکان روابط تجاری و بازرگانی میان کشورهای منطقه را فراهم می‌کند. این کارشناس مسائل ترکیه و عراق با اشاره به اینکه از سوی دیگر گشایش در روابط ایران و کشورهای دیگر بوجود می‌آید، گفت: این اتفاق روابط کشورهای منطقه را محدود می‌کند اما از طرف دیگر با رفع تحریم گشایش‌های دیگری برای آنها بوجود می‌آید که به نفع‌شان است.

http://ebtekarnews.com/?newsid=24655

ش.د9404424