(روزنامه مردم‌سالاري ـ 1394/11/06 ـ شماره 3961 ـ صفحه 14)
يکي از عرصه‌هايي که خيلي مورد توجه قرار نگرفته است، گام‌هايي است که داعش به منظور ارزيابي سازمان‌هاي نظامي‌و نيز نحوه حکومت داري خود برداشته است.
از تجربيات برخي شهروندان عراقي چنين بر مي‌آيد که داعش براي شناسايي غير سني‌هاي ساکن بر قلمرو خود به بررسي سوابق افراد پرداخته است. يکي از جنبه‌هاي تسهيل کننده کار آنها در اين زمينه توانمندي آنها در بهره‌برداري از بعد نظامي و مالي اين عمليات به منظور جمع آوري اطلاعات از سوابق افرادي بود که بعدها در تلاش اين سازمان براي تحکيم حاکميتش و بر طرف کردن تهديدهاي بالقوه، هدف اين سازمان قرار گرفتند.
براي مثال، در يک فيلم ويدئويي اين گروه، با عنوان چکاک شمشيرها( قسمت چهارم) که در مي2014 پخش شد، مبارزان دولت اسلامي‌نشان داده مي‌شوند که در يک ايست و بازرسي مشغول شناسايي افرادي هستند که از نظر آنان تهديد به شمار مي‌روند. همانطور که در فيلم مشاهده مي‌شود، مبارزان با استفاده از پايگاه داده موجود در لب تاپي روي ميز ايست بازرسي، اسامي‌سرنشينان خودرو را بررسي مي‌کنند. اين پايگاه داده شامل اسامي‌عرب‌هاي سني است که عليه اين سازمان جنگيده اند. البته توضيح روشني در خصوص نجوه دستيابي به اين اطلاعات داده نشده است، اما بر اساس گزارش‌هاي متعدد، اين گروه با استفاده از مدارک بدست آمده در عميات‌هاي نظامي و تصرف اسناد مالي، به اين اطلاعات دست پيدا کرده است و اين اقدامات همگي نشان دهنده توانمندي‌هاي اين گروه است.
همانطور که بيان شد، در تلاش براي اداره قلمرو، داعش سعي کرده تا از وقايع گذشته درس بگيرد؛ گذشته‌اي که در آن داعش چنان بر بعد نظامي تاکيد داشت که موجب کنار رفتن و کم رنگ شدن ساير ابعاد و زمينه‌ها شده بود.
يکي از مشکلاتي که داعش پيشتر در سال 2006 و 2007 به آن پي برد، عدم توانايي در گماشتن خارجي‌هاي پيوسته به داعش در شغل‌هاي مناسب با مهارتشان بود. به طور مثال، يک مبارز خارجي ماهر و با تجربه در جعل اسناد از به کار بردن تخصص و توانايي‌اش براي پيشبرد سازمان بازداشته شد و پس از آنکه دست کم 5 ماه بيکار مي‌گشت، بوسيله تک تيراندازها کشته شد.
از اسناد معدودي که افشا شده چنين بر مي‌آيد که داعش بر استفاده از افراد خارجي حساب باز مي‌کرده و افراد داراي سوابق مهم دولتي را به جاي فرستادن به خطوط مقدم جبهه در منصب‌هاي مهم اداري مي‌گماشته است. در شهر رقه، رئيس بخش ارتباطات راه دور داراي مدرک دکترا در اين رشته از تونس است.
در مطلبي با عنوان « Life in a Jihadist Capital: Order with a Darker Side » که در جولاي2014 در نيويورک تايمز منتشر شد، اشاره شد که ابوبکر بغدادي در اواخر ژوئن 2014، با درک نيازها و لوازم اعمال حاکميت، از کليه «محققان، قضات و نيز افرادي با مهارت‌هاي نظامي، اداري و خدمات و پزشکان و مهندسان از تمام تخصص‌ها و رشته‌هاي مختلف براي همکاري و پيوستن به داعش دعوت کرد.» گزارش‌هاي ديگر نيز موکدا حاکي از دعوت از مهاجران متخصص براي همکاري با داعش و هم به کارگيري آنها در شغل‌هاي مهم دولتي است.( Independent, 5 September 2014)
داعش به منظور تقويت موقعيت خود در حاکميت و اداره حکومت، از عمليات نظامي‌نيز بهره مي‌برد. براي مثال زماني که اين گروه به دنبال پيشروي‌هاي نظامي‌در موصل در سال 2014 بود، تا حدودي متکي به اتحادش با افسران نظامي‌حزب سابق بعث عراق بود.( Reuters, 8 July 2014)
بعدها گزارش‌هايي منتشر شد مبني بر اينکه پس از تصرف شهر موصل، برخي از اين افسران نظامي تصور کردند که مي‌توانند از اين هرج و مرج‌ها استفاده کرده و خود را به عنوان چهره‌هاي حاکم معرفي کنند. اين البته برخلاف استراتژي حاکميتي داعش بود. لذا فورا اين افسران دستگير و اعدام شدند. اگر اين اطلاعات درست باشد، نشان دهنده خطري است که متوجه گروه‌هايي است که با داعش متحد شده يا به آنها کمک مي‌کنند. همچنين نشاندهنده تمايل اين گروه در استفاده از خشونت براي حذف تهديدهاي بالقوه براي حاکميت و حکومت داري خود است.
يکي از زمينه‌هاي عيني و ملموس که داعش در آن بسيار موفق است، استفاده از سازمان رسانه اي براي کسب دستاورد در ديگر عرصه‌ها است. کمتر پيش آمده که حادثه‌اي در قلمرو داعش رخ دهد که يک مولفه رسانه‌اي براي آن وجود نداشته باشد. اين امر به داعش کمک مي‌کند تا ارزش عمليات و اقدامات خود را در هر زمينه‌اي به حداکثر برساند. بنابراين، عمليات تاکتيکي براي از بين بردن اهداف کليدي، علاوه بر تاثير جنبشي و تحرکي با در معرض ديد مخاطبان قرار گرفتن، تاثير رواني نيز برجاي مي‌گذارد. براي مثال مي‌توان گفت؛ ساخت و احداث جاده و مدرسه نه تنها به نفع مردم محلي است، بلکه براي کساني که در خارج از قلمرو داعش هستند نشانه زيست‌پذيري و قابليت انطباق اين گروه است.
اين سازمان رسانه‌اي موثر و کارآمد به داعش امکان مي‌دهد تا بخش‌هاي بد تصوير چهره خود را حذف و بخش‌هاي خوب تصوير از داعش را باقي گذارد. با اين حال با بررسي‌هاي دقيق، روشن مي‌شود که داعش در سراسر فعاليت متنوع خود، به ويژه در زمينه حکومت داري، شکست‌هاي متعددي داشته است. برجسته کردن اين شکست‌ها اقدام مهمي در جهت تضعيف جاذبه داعش است.
در نهايت ضروري است که بدانيم داعش تمام عمليات خود را ترکيب و مخلوط مي‌کند. بدون شک داعش حملات زيادي به راه مي‌اندازد که بسياري از آنها عليه غير نظاميان است. در اين حالت، اقدامات داعش، اقداماتي است که معمولا کارهاي يک سازمان تروريستي است. اين سازمان حملات زيادي هم به نيروهاي دولتي و نظامي خود در عراق و سوريه کرده و در منطقه تحت تصرف خود دولت تشکيل داده و اعمال حاکميت مي‌کند. حمله به اهداف نظامي و استقرار ساختارهاي حکومتي از جمله کارهايي است که بيشتر از سوي سازمان‌هاي شورشي صورت مي‌گيرد و نه يک سازمان تروريستي. اذعان به اين موضوع که داعش در يک مقياس بزرگتر، يک سازمان شورشي است که در عمليات خود، علاوه بر ساير اقدامات، از تروريسم نيز استفاده مي‌کند، گام مهمي‌در تدوين سياست‌هاي مقابله با آن است.
http://mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=240329
ش.د9405229