وزیر امور خارجه در نخستین حضورش در میان نمایندگان جدید مجلس دهم، به دفاع از دستاوردهای کوتاه‌مدت برجام برخاست. محمدجواد ظریف در جلسه علنی روز گذشته مجلس در سخنانی پاسخگوی انتقادهایی شد که در مدت زمان کمتر از 6 ماه، برجام و دستاوردهای آن را به چالش کشیده است. انتقادهایی که وزیر خارجه را واداشت تا به شرایط پیش از حل موضوع هسته‌ای و دشواری‌هایی که تحریم‌ها برای ایران فراهم کرده بود، اشاره کند و تغییر رویکرد ایران را موجب بسته شدن پرونده هسته‌ای و رونق گرفتن تبادلات اقتصادی ظرف مدت کوتاه پس از دستیابی به توافق هسته‌ای بداند.
با این حال اولین حضور ظریف در مجلس دهم بسیار متفاوت با دوره مجلس نهم بود و به جای حاشیه‌سازی‌ها و نطق‌های آتشین علیه برجام، نمایندگان عمدتاً با روی خوش از وی استقبال کردند. ظریف در این جلسه با بیان اینکه با دستیابی به برجام، بهانه‌هایی که باعث ایجاد فشار و تهدید علیه کشورمان وجود داشت از دنیا گرفته شد، به انتظارات ماورای واقعیت که از سوی برخی جریان‌های داخلی نسبت به دستاوردهای برجام در کوتاه‌مدت شکل گرفته است اشاره کرد و گفت: «براساس کدام معادله در پنج ماه گشایش اقتصادی ایجاد می‌شود که ما انتظار داریم پس از پنج ماه از اجرایی شدن برجام، مشکلات فراوان گذشته به یکباره حل شود و دائم روی این موضوع تمرکز می‌کنیم؟» به گزارش ایسنا وی با اشاره به اهمیت مقاومت مردم در پیگیری حل موضوع هسته‌ای، افزود: «باید بدانیم اگر برجام نبود، قرار بود تحریم‌ها افزوده شود و روند اجرایی تحریم‌های گذشته علیه ایران ادامه پیدا می‌کرد و در این مسیر فروش نفت‌مان به صفر می‌رسید.»
وی تصریح کرد: «در آغاز کار دولت تدبیر و امید ما فروش‌مان به رقمی نزدیک به 850 هزار بشکه رسیده بود در حالی که پیش از آن و قبل از اعمال تحریم‌ها حدود دو میلیون بشکه فروش نفت داشتیم، اما به برکت مقاومت مردم این روند متوقف شد و امروز تولید نفت ما به بالاتر از دو میلیون بشکه رسیده است.» وی تأکید کرد: «پس از اجرایی شدن روال برجام ماهانه رقمی حدود 700 میلیون دلار وارد خزانه‌ای شد که موجودی فراوانی نداشت و نباید ما واقعیت را زیر سؤال ببریم، همچنین منابع مالی‌مان قابل وصول شد و بسیاری از بانک‌ها ارتباطات خود را با ایران از سر گرفتند.»
گشایش 4172 «ال‌سی» ظریف با بیان اینکه شرایط برای بازگشایی اعتبار اسنادی برای کشورمان و تجار فراهم شده، گفت: «تا 11 خردادماه حدود 4 هزارو 172 مورد اعتبار اسنادی یا همان «ال‌سی» باز شده و این رقم رو به افزایش است. همچنین تا به امروز 5 میلیارد دلار بدهی نفتی اماراتی‌ها به ایران، دو میلیارد دلار بدهی شل به ایران، 6 میلیارد دلار از بدهی نفتی هندی‌ها به ایران و تقریباً تمام مطالبات کشورمان از یونان به کشور بازگشته است.» وزیر امور خارجه تأکید کرد: «در شرایطی که این دستاوردها برای کشورمان ایجاد شده، نباید دائم القا کنیم که ایران یک کشور پرخطر است و هر روز تحریم‌ها ممکن است بازگردد و در مسیری که صهیونیست‌ها و سعودی‌ها می‌خواهند گام برداریم؛ البته هنوز برخی مشکلات وجود دارد اما این موانع و مشکلات هیچ ارتباطی با برجام ندارد و دیواری است که در طول سال‌ها بلندتر و بلندتر شده است.»
ظریف با بیان اینکه «امروز خطوط اعتباری پیش روی کشور قرار گرفته است»، افزود: «به دلیل حساسیت دولت برای هدایت این خطوط اعتباری و ارتباطات حاصله به سمت نیازهای داخلی، کمی حرکت با فکر و طمأنینه بیشتر نیاز است اما بدانیم حدود 40 میلیارد دلار منابع اعتباری در کشور با دنیا ایجاد شد و در طول 38 سال گذشته 60 توافق حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی با طرف‌های مختلف امضا شده که هفت توافق آن در طول ماه‌های پس از برجام بوده است.» وی تصریح کرد: «تاکنون بیش از سه میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در کشورمان به تصویب رسیده که قطعاً این رقم رو به افزایش خواهد بود.»
وزیر امور خارجه در ادامه اظهار کرد: «در حوزه حمل و نقل نیز خوشبختانه ناوگان هوایی، کشتیرانی و ریلی در حال بازسازی هستند. فراموش نکنیم در شرایط عادی، مذاکره و اجرای یک قرارداد چند میلیاردی سال‌ها طول می‌کشید به عنوان مثال قرارداد فولاد مبارکه برای مذاکره پنج سال طول کشید اما ظرف پنج ماه توانستیم بسیاری از این قراردادها را به مراحل خوبی برسانیم.»
ظریف تصریح کرد: «موانع، مخالفت‌ها، کارشکنی‌ها و شیطنت‌ها را فراموش نکرده‌ایم و قرارمان نبود که اختلاف‌های مبنایی و اصولی‌مان را با دیگران حل و فصل کنیم. اعتقاد داشته و داریم که جمهوری اسلامی ایران براساس حفظ آرمان‌ها و دیدگاه‌های امام(ره) و رهنمودهای رهبری به پیش می‌رود و قصد مذاکره در اینها را نداشته‌ایم.» وی افزود: «تلاش‌مان این بوده است که با حفظ این مبانی بهانه‌ها را بگیریم، نباید بهانه‌تراشی کنیم. باید تلاش کنیم که بهانه‌ها گرفته شود و با فراهم کردن بستر اقتصاد مقاومتی فضایی برای سرمایه‌گذاری در تولید و اشتغال ایجاد شده است، فضایی که به برکت حضور نیروهای مسلح آرام‌ترین فضای منطقه است.»
دعاوی ایران روی میز دیوان بین‌المللی دادگستری قرار می‌گیرد
ظریف در ادامه با اشاره به مذاکراتی که با هدف برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای صورت گرفته است، اظهار کرد: «قرارمان نبود که تحریم‌های شرکت‌های امریکایی را برداریم. همان‌طور که می‌بینید، وزیر خارجه امریکا به جای اینکه با قلدری بگوید ما تحریم می‌کنیم، ناگزیر می‌گوید که ما تلاش می‌کنیم تحریم‌ها را برداریم. بحث بر این است که برای اینکه بر ایران تحریم بگذارند امروز فرار می‌کنند از این اتهام که تحریم‌ها را علیه ایران ادامه دهند.» وزیر امور خارجه ایران در ادامه به تلاش دستگاه دیپلماسی برای پیگیری پرونده مصادره اموال ایران در امریکا اشاره داشت و گفت: «اقدام‌های لازم برای برخورد با دست‌اندازی غیرقانونی به اموال جمهوری اسلامی ایران انجام شده و بزودی دعاوی حقوقی جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری جاری خواهد شد و به دنیا نشان خواهیم داد که اقدام امریکا قانون‌شکنی بوده است.»
لغو حج به خاطر تأکید بر عزت ایران بود
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین با اشاره به موضوع عربستان و رسوایی اخیر این کشور در سازمان ملل خاطرنشان کرد: «اتفاقی که افتاد که قطعاً باعث شرمندگی سازمان ملل است، تکرار اتفاقات گذشته است که امروز با نمود قدرت ایران و فروکش کردن هیاهوها نمود بیشتری پیدا کرد و توجه کنیم که عربستان هیچ‌گاه تغییر نکرده است و این رفتارها به خاطر قدرت جمهوری اسلامی ایران است و فضاحت‌های این کشور که پشت غبار ایران‌هراسی و ایران‌ستیزی سال‌ها پنهان شده بود دیگر قابل کتمان نیست.» وی تأکید کرد: «اگر آنها نخواهند از تروریست‌ها و افراطی‌ها که روزی دامن آنها را خواهد گرفت، حمایت کنند و اگر نخواهند یمن را به خاک و خون بکشند و اگر بخواهند برخی رفتارهایشان را اصلاح کنند ما مشکلی با کشورهای همسایه و دوست نداریم و عربستان هم زیر این چتر قرار می‌گیرد و اینکه امسال حج را لغو کردیم به خاطر تأکید روی عزت و صحت حجاج‌مان بود.»
اصول اقتصاد مقاومتی را دنبال می‌کنیم
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برنامه وزارت امور خارجه برای تحقق اقتصاد مقاومتی گفت: «ما در وزارت خارجه اصول اقتصاد مقاومتی را دنبال و شرایط برای سرمایه‌گذاری در ایران برای تحقق اقتصاد مقاومتی را مهیا می‌کنیم و باید هر ایرانی در هر جای دنیا احساس کند می‌تواند در داخل کشور آزادانه سرمایه‌گذاری کند و می‌تواند هر زمانی که خواست در کشور حاضر یا از آن خارج شود.» وی درخصوص کمیسیون مشترک اجرای برجام گفت: «جلسات این کمیسیون و کارگروه‌های زیرمجموعه آن به طور منظم برگزار می‌شود و ما هر روز اقدامات مربوط به برجام را پیگیری و تعهدات طرف مقابل را تا مثقال آخر وصول می‌کنیم.»
وزیر امور خارجه با اشاره به ارائه منظم گزارش از روند اجرای برجام براساس مصوب مجلس گفت: «ما 27 فروردین طبق قانون گزارش کامل و صادقانه‌ای را ارائه کردیم و گزارش بعدی را 27 تیرماه ان‌شاءالله ارائه خواهیم کرد و قطعاً قانون برای ما یک مبناست.»
بعضی دوستان در داخل تبلیغ می‌کنند که تحریم‌ها برقرار است
ظریف در ادامه جلسه دیروز به پرسش‌های چند نماینده مجلس هم پاسخ داد. وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه پس از برجام نقش وزیر خارجه برای تشویق سرمایه‌گذاران برجسته بوده است اما بعضی از بانک‌های بزرگ همکاری لازم را انجام نمی‌دهند، گفت: «در این موضوع دو نکته وجود دارد؛ یکی اینکه بانک‌های بزرگ حدود 8-7 یا 10 سال مورد تحریم بوده‌اند و جریمه شده‌اند. مانند بانکی در سوئیس که دو میلیارد دلار جریمه شده یا یکی از بانک‌های آلمان نیز به همین ترتیب. لذا فضای روانی که در بانک‌ها وارد شده است را باید بشکنیم اما چگونه؟ به امریکا و اروپایی‌ها فشار وارد می‌آوریم که بانک‌ها را راضی کنند تا وارد سرمایه‌گذاری شوند.»
وی افزود: «راه دیگر باز کردن مسیری برای بانک‌هاست؛ غیر از بانک‌هایی که خیلی پر سر و صدا هستند بانک‌های زیادی در دنیا وجود دارند که به سمت ایران می‌آیند؛ از طرف دیگر می‌توانیم فضای رقابتی ایجاد کنیم. باید کاری کنیم بانک‌هایی که از این قافله عقب مانده‌اند احساس نکنند که تصمیم درستی گرفته‌اند.» وزیر خارجه با اشاره به اینکه در این مورد تحریمی علیه ایران وجود ندارد، گفت: «ما نباید این را خودمان تبلیغ کنیم، تنها جایی که تبلیغ می‌کنند بعضی از دوستان در داخل هستند؛ بنابراین باید فضای رقابتی ایجاد کنیم و حتی بنده در سفر قبلی که به اروپا داشتم تعدادی از مسئولان بانک‌ها نیز با ما بودند و در سفری که به اسلو خواهم داشت، مذاکرات بانکی و سیاسی انجام خواهیم داد.»
در حوزه هسته‌ای یک تحریم هم اضافه نشده است
ظریف همچنین در پاسخ به سؤال دیگری در مورد این که بعد از توافق هسته‌ای تحریم‌هایی علیه اشخاص و یا افرادی ایجاد شده است، گفت: «در حوزه هسته‌ای حتی یک تحریم هم اضافه نشده است؛ البته افراد جدیدی را وارد فهرست کرده‌اند که در حوزه موشکی بود و ما در حوزه موشکی با طرف غربی مذاکره نکردیم.» وی خطاب به نمایندگان مجلس اظهار کرد: «نمایندگان مجلس امریکا به نمایندگان وزارت خارجه امریکا می‌گویند که شما چه کار کرده‌اید؟ ممنوعیت قطعی برای برنامه موشکی ایران را به یک برنامه آبکی تبدیل کردید، متأسفم که این گفت‌وگوها در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد که بدانند نمایندگان مجلس امریکا به اعضای وزارت خارجه این کشور چه می‌گویند که آنها از مواضع‌شان کوتاه آمدند.»
وی تأکید کرد: «بنابراین تمام بحث موشکی را توانستیم با اقتدار حفظ کنیم. لذا برنامه موشکی نقض برجام نیست. می‌گویند با قطعنامه 2231 همخوانی ندارد و برای آرام کردن افکار عمومی خود به فهرست‌های قبلی خود افرادی را اضافه کردند که پاسخ به آنها این است که تقویت توان موشکی ایران دفاعی و برای جلوگیری از تعدی و چشمداشت به خاک و منافع جمهوری اسلامی ایران است که نیروهای مقتدر ما اجازه نمی‌دهند که هیچ کس چشمداشتی داشته باشد.»
تاریخ را تحریف نکنید
ظریف با بیان اینکه «اقدامات لازم را برای برخورد با دست اندازی به اموال ایران انجام دادیم»، افزود: «اینکه می‌گویید چرا چراغ قوه گرفتیم که نشان دهیم تخلف مربوط به چه دوره‌ای بوده؛ برای این بود که برخی به ناروا می‌گفتند که مردم ما را پس از برجام تحقیر می‌کنند! ما خواستیم بگوییم که امروزه تحقیرها تمام شده و این تحقیر مربوط به دوره دیگری است.» وزیر خارجه اضافه کرد: «تاریخ را تحریف نکنید، مذاکرات هسته‌ای به دستور رهبری صورت گرفته و ما آن را مایه افتخار کشور می‌دانیم. علت اینکه عربستان و اسرائیل علیه ما تلاش می‌کنند همین استکبار ستیزی ماست. اینها سرمایه‌های نظام است که برای چند دلار آن را از دست نمی‌دهیم.»
ظریف همچنین در مورد قانون داماتو و این که چگونه اعمال می‌کنند، گفت: «نمایندگان مجلس امریکا
به دنبال تحریم هستند و ما به دولت امریکا تذکر داده‌ایم که باید برجام رعایت شود و البته در حال حاضر بحث قانون داماتو نیست، قانون ایلسا است و تمدید قانون ایلسا مغایر برجام به شمار می‌رود و نحوه برخورد با این قانون در کنگره باعث می‌شود که برجام نقض شود البته اهداف و چارچوب‌های برجام هم مشخص است.»
http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6236/21/135712/0
ش.د9500823