(روزنامه اعتماد – 1395/03/30 – شماره 3555 – صفحه 11)
كاخ سفيد با يك بيانيه چندخطي تلاش كرد آنچه را در سفر چهار روزه محمد بن سلمان، وزير دفاع و جانشين وليعهد عربستان به امريكا رخ داد خلاصه كند. نورچشم پادشاه عربستان از كشوري آمده است كه به شكل سنتي افراد زماني به مقام پادشاهي و وليعهدي مي‌رسند كه پا به سن گذاشته‌اند. با اين‌همه دردانه ٣٠ ساله ملك سلمان راهي واشنگتن و نيويورك شد و با خرق عادت‌هايي كه در ميان مقام‌هاي سعودي سابقه ندارد، تلاش كرد چهره متفاوت‌تري از خود چه در ديدارهاي رسمي و چه خوش و بش‌هاي غيررسمي به جا بگذارد. منابع خبري مي‌گويند كه نخستين سفر هيات عربستاني با رياست محمد بن سلمان به امريكا با زيرپاگذاشتن پروتكل‌هاي رايج همراه بوده است.
مردي كه خود را مصلح اقتصادي در عربستان عجين شده با سنت مي‌داند در بدو ورود به منزل جان‌كري، وزير امور خارجه كشور ميزبان رفت و افطار را همانجا گذراند. اين حركت محمد بن سلمان زماني معنا پيدا مي‌كند كه بدانيم طبق عرف ديپلماتيك، مهمان بايد مذاكرات و رايزني‌هاي خود را در دفتر وزير امور خارجه كشور ميزبان انجام دهد. مردي كه سوداي تكيه دادن بر كرسي وليعهدي و كنار زدن محمد بن نايف را در سر دارد در مدت زمان اقامت در امريكا ترجيح داد به سنت اقامت در هتل‌هاي مجلل امريكايي پشت پا بزند و در رزيدانس سفير عربستان در اطراف واشنگتن شب را سحر كرد. حركتي نمادين براي به تصوير كشيدن پايان روزهايي كه مسوولان سعودي در هتل‌هاي مجلل اقامت مي‌گزيدند.
ديداري براي تقدير از معمار حمله به يمن
حضور در كاخ سفيد روز جمعه به وقت امريكا صورت گرفت. نورچشم امريكايي‌ها در خاندان سعودي محمد بن نايف است. مردي كه در حال حاضر تنها سد راه تكيه دادن محمد بن سلمان بر كرسي پدر پس از فوت پادشاه است. عكاس‌ها تنها چند تصوير از حضور محمد بن سلمان در كاخ سفيد و خوش و بش‌هاي او با رييس‌جمهور را ضبط كردند و پس از آن نوبت به بسته شدن درهاي اتاق محل ملاقات رسيد. كاخ سفيد مي‌گويد كه با وزير دفاع جوان عربستان در خصوص تمام پرونده‌هاي منطقه‌اي از جمله سوريه، يمن و ايران گفت‌وگو كرده است. در بيانيه كاخ سفيد از تنها كشوري كه با جزييات نام برده شده ايران است: در اين گفت‌وگوها كه در كاخ سفيد انجام شد، محمد بن سلمان و باراك اوباما درباره «اقدامات ثبات‌زداي ايران در منطقه» بحث و تبادل نظر و توافق كردند راه‌هايي را كه بتواند به كاستن از تنش‌ها منجر شود مورد بررسي قرار دهند.
در بيانيه كاخ سفيد آمده است كه ديدار اوباما با شاهزاده عربستاني در ادامه رايزني‌هايي صورت گرفت كه در ماه آوريل در نشست شوراي همكاري خليج فارس در رياض آغاز شده بود. در شرايطي كه حتي سرويس‌هاي اطلاعاتي كشورهاي غربي نظير آلمان هم از دست داشتن عربستان در فعاليت‌هاي تروريستي گزارش مي‌دهند، باراك اوباما نقش عربستان سعودي در مبارزه با داعش را مورد تمجيد قرار داد. عراق، محور ديگري بود كه در سخنان اوباما و محمد بن سلمان به آن پرداخته شد. عربستان كه عمر بازگشايي سفارتخانه آن در بغداد هنوز به يك سال هم نرسيده است با رييس‌جمهور امريكا درباره دستاوردهاي ارتش عراق در مبارزه با گروه تروريستي داعش و روش‌هاي حمايت از مردم عراق صحبت كرد. عربستان سعودي ١٣ ماه پيش حمله به يمن را كليد زد. يورشي كه نتيجه آن كشته شدن كودكان يمني و جمعيت قابل توجهي از شهروندان غيرنظامي اين كشور بود. محمد بن سلمان را معمار حمله نظامي عربستان به يمن مي‌دانند اما باراك اوباما در ديدار با وي از او براي تلاش در راستاي پايان دادن به جنگ يمن با راه‌حل سياسي تقدير كرد.
يا محمد بن سلمان يا داعش
حضور محمدبن سلمان در كاخ سفيد از سوي بسياري از منتقدان با اما و اگرهايي روبه رو شده بود. سي بي‌اس در تازه‌ترين گزارش خود در اين خصوص مي‌نويسد: شاهزاده سعودي كه به نظر مي‌رسد توانسته از جدالي داخلي بر سر قدرت برنده بيرون بيايد با باراك اوباما در كاخ سفيد ديدار كرد. محمد بن سلمان در مدت زمان حضور در امريكا با مقام‌هايي ديدار كرد كه نگران فرداي سرزميني هستند كه سال‌هاست متحد امريكا در منطقه است. مقام‌هاي مشاور در امور امنيت ملي امريكا مي‌گويند كه عربستان سعودي بر سر يك دوراهي قرار گرفته است: يا محمد بن سلمان در طرح‌هاي به ظاهر بلندپروازانه خود موفق خواهد شد يا غوغايي در شبه‌جزيره به راه مي‌افتد. يك تحليلگر مسائل عربستان در اين خصوص مي‌گويد: يا داعش يا محمد بن سلمان. سي‌بي‌اس در ادامه مي‌نويسد: خبر مهم اين است كه محمد بن سلمان اينجاست. مردي كه جانشين وليعهد است و به نظر مي‌رسد كه از محمد بن نايف هم موفق‌تر عمل كرده است. بروس رايدل از تحليلگران مسائل منطقه در اين خصوص مي‌گويد: رهبر و مقام‌هاي امريكايي بايد رويه شناخت بيشتر محمد بن سلمان را كليد مي‌زدند. ملك سلمان مسن است و ٨٠ سال سن دارد و محمد بن نايف هم سخت بيمار است. محتمل‌ترين گزينه براي پادشاهي بعدي محمد بن سلمان است و آشنايي با وي حركت زيركانه‌اي از سوي امريكاست.
هيلاري يا ترامپ، رابطه با عربستان وابسته به شخص نيست
محمد بن سلمان تنها چهره سعودي نبود كه در واشنگتن و نيويورك گرد و خاك به راه انداخت. عادل الجبير، وزير امور خارجه عربستان سعودي در يك كنفرانس خبري كه قريب به دو ساعت طول كشيد هم از انتخابات امريكا گفت و هم از ايران، سوريه و يمن. مواضع تكراري كه به تكذيبيه‌هاي مداوم بيشتر شباهت داشت. عادل الجبير در اين كنفرانس خبري ادعاي هيلاري كلينتون نامزد دموكرات‌ها و دونالد ترامپ نامزد جمهوريخواهان در خصوص حمايت عربستان از اسلام گرايي افراطي را رد و تاكيد كرد كه رابطه قوي امريكا و عربستان سعودي بدون توجه به آنكه چه كسي برنده انتخابات است، ادامه خواهد يافت: پيوند عربستان و امريكا وابسته به روابط شخصي نيست بلكه بر پايه منافع مشترك از جمله امنيت خاورميانه، مبارزه با تروريسم و سرمايه‌گذاري‌هاي تجاري است. اين رابطه يك رابطه دوجانبه بي‌همتاست.
واشنگتن گزارش ١١ سپتامبر را منتشر كند
عادل الجبير كه پس از ديدار با جان كري، همتاي امريكايي خود در واشنگتن سخن مي‌گفت بار ديگر تاكيد كرد كه پايان بحران سوريه بي‌ترديد با بركناري اسد خواهد بود. اختلاف ميان واشنگتن و رياض درباره بحران سوريه خيلي بزرگ نيست و امريكا و عربستان از راهكار «مسالمت‌آميز» براي حل بحران سوريه براساس ژنو١ و بركناري اسد از قدرت حمايت مي‌كنند. وي در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود بار ديگر ايران را به «برهم زدن ثبات» در منطقه متهم كرد و گفت: ايران كشوري است كه براي صادر كردن انقلاب تلاش و در امور كشورهاي همجوار «مداخله» و از «تروريسم» حمايت مي‌كند.
ماجراي ٢٨ صفحه باقي مانده از گزارش ١١ سپتامبر كه زمزمه‌هايي در خصوص انتشار آن با تهديدهاي مالي امريكا از سوي رياض روبه رو شد نيز سوال ديگري بود كه از عادل الجبير پرسيده شد. وي در اين خصوص گفت: ما از واشنگتن خواستيم گزارش حملات ١١ سپتامبر را منتشر كند. كشور ما هيچ نقشي در اين حملات نداشته است. موضع ما نسبت به اين گزارش كاملا واضح است. آنچه منتشر شده دقيق نيست و اشتباهات زيادي در آن وجود دارد. عربستان هدف اصلي حملات القاعده و داعش است و بهاي سنگيني را در مبارزه با تروريسم داده است. ما با تمامي ابزارها با تروريسم مبارزه مي‌كنيم. الجبير در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود هشدار داد كه تصويب طرحي كه بر اساس آن قربانيان حادثه ١١ سپتامبر مي‌توانند از عربستان درخواست غرامت كنند بدعتي خطرناك خواهد بود و بيش از همه به امريكا ضربه خواهد زد. عادل الجبير در ادامه تهديد امريكا با اهرم مالي توسط دولت سعودي را بي‌پايه و اساس خواند و گفت ما تنها هشدار داديم كه اين طرح‌هاي امريكا سيستم گردش مالي و سرمايه‌گذاري در سطح بين‌المللي را با مشكل روبه رو خواهد كرد و قانون جنگل در سطح بين‌المللي اعمال خواهد شد.
مهاجران سوري را در چادر نگاهداري نمي‌كنيم
الجبير به ادعاي ترامپ در خصوص اينكه عربستان رقم قابل توجهي از پناهندگان سوري را نپذيرفته است نيز پاسخ داد و ادعا كرد كه ٦٠٠ تا ٧٠٠ هزار سوري در حال حاضر در عربستان هستند كه از زمان آغاز بحران در سوريه به اين كشور آمده و ماندگار شده‌اند. الجبير در اين خصوص گفت: هيچ كدام از آنها در كمپ‌هاي مهاجران نيستند ما آنها را در چادرهاي موقت نگاهداري نمي‌كنيم. آنها مهمان ما هستند و از تمام امكانات بهداشتي و آموزشي و فرصت كار برخوردار هستند و مي‌توانند تا پايان بحران سوريه در عربستان بمانند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=46701
ش.د9500861