تاریخ انتشار : ۲۷ تير ۱۳۹۵ - ۱۲:۴۲  ، 
شناسه خبر : ۲۹۳۴۹۲
روايتي نقادانه از قراردادهاي نفتي
پایگاه بصیرت / علي مصدق

(روزنامه صبح نو ـ 1395/04/09 ـ شماره 32 ـ صفحه 13)

قراردادهاي نفتي آماده رونمايي شده بود كه تعدادي از منتقدان وارد گود شدند. يكي از منتقدان اصلي نوع جديد قراردادهاي نفتي دكتر مسعود درخشان است. منتقدي دانشگاهي و البته از معدود افراد صاحب‌نظري كه در حوزه اقتصاد انرژي حرف جديد توليد مي‌كند.

در يكي از برنامه‌هاي گفت‌وگوي ويژه خبري مسؤول كميته تدوين قراردادهاي جديد نفتي سيدمهدي حسيني مقابل مسعود درخشان نشست تا به انتقادهاي وي پاسخ بگويد.

اين برنامه تلويزيوني، افكار عمومي را نسبت به مدل جديد قراردادهاي نفتي (IPC) حساس كرد. از دل اين حساسيت‌ها اثري رسانه‌اي خلق شد كه بعدها «من تكنوكرات هستم» نام‌گذاري شد. مستندي كه به نظر مي‌رسد از دل دغدغه‌ها و مباحث جدي طرح شده در آن برنام تلويزيوني بيرون آمده است.

IPC به روايت سفير فيلم

«من تكنوكرات هستم» مستندي است نيمه بلند كه مركز مستند سفير فيلم آن را منتشر كرده است. مستندي كه دغدغه اصلي‌اش مديريت صنعت نفت كشور است و بحث قراردادهاي جديد را بهانه‌اي براي طرح اين دغدغه اصلي قرار داده است. همين استفاده از بحث قراردادهاي جديد نفتي براي رسيدن به بحث كلان مديريت صنعت نفت كشور تبديل به يكي از نقاط ضعف اين مستند شده است. در واقع مستند حجم كمي از انتقادهاي وارد به مدل قراردادهاي جدي نفتي را پوشش مي‌دهد. اما همين عبور از IPC براي طرح انتقادهاي كلان به مديريت صنعت نفت علاوه بر نقطه ضعف، نقاط قوتي هم به كار اضافه كرده است. مستند با استفاده از IPC به خوبي نقدهاي كلاني به مديريت صنعت نفت وارد مي‌كند. نقدهاي كلاني كه با ريتم مناسب كار مخاطب را اقناع مي‌كند. آنقدر سرعت كار بالاست كه شايد يك طرفه بودن قضاوت‌ها به چشم نيايد، اما يكي از نقدهاي اصلي وارد به اين مستند طرح مباحث انتقادي به صورت يك طرفه است. انتقادهاي يك طرفه‌اي كه اين روزها صداي وزير نفت را درآورده است. زنگنه در مصاحبه اخيرش اعلام كرد: «با كساني كه قرارداهاي نفتي را خيانت و جنايت مي‌دانند بحثي نداريم.»

به نظر مي‌رسد بخشي از يك طرفه بودن «من تكنوكرات هستم» محصول فضايي باشد كه وزارت نفت و طراحان قراردادهاي نفتي درست كردند. فضايي كه با اعلام بدون مقدمه رونمايي از IPC در لندن شروع شد و با اعلام محرمانه بودن متن قراردادها و سلب حق نمايندگان مردم براي آگاهي از متن قراردادهاي جديد ادامه يافت. اما اين سياست بسته خيلي دوام نياورد و در اثر فشار منتقدان متن قراردادها به بحث گذاشته شد و خيلي طول نكشيد كه پاي اين مباحث به ديدار اساتيد دانشگاه با رهبر انقلاب در ماه مبارك رمضان باز شد.

«من تكنوكرات هستم» به رغم انتقادهايي كه اين روزها به آن وارد مي‌شود نمره قبولي را دريافت كرده است. چون توانسته در 40 دقيقه بخشي از روايت تلخ مديريت ناكارآمدي صنعت نفت در سال‌هاي گذشته را به تصوير بكشد. بسياري از فسادهاي موجود در قراردادهاي نفتي و بي‌مهري‌هايي كه در اين سال‌ها به مهندسان و مديران و شركت‌هاي ايراني شده است، براي نخستين بار در مستند «من تكنوكرات هستم» به تصوير كشيده شده است.

شجاعت توليدكنندگان اين اثر به واسطه نخستين بودنش قابل ستايش است و اميدواريم با توليد مستندهايي از اين دست مديران صنعت نفت بيش از پيش نسبت به اقداماتشان پاسخگو باشند.

ش.د9501076