(روزنامه جوان – 1395/04/26 – شماره 4860 – صفحه 15)
رئيس‌جمهور امريكا در سالگرد توافق هسته‌اي پيام داده و گفته كه برجام در به عقب بازگرداندن برنامه هسته‌اي ايران موفق بوده ولي وزير خارجه ايران در يك توئيت گله‌گذارانه، اجراي تعهدات برجامي طرف مقابل را «بي‌رمق» توصيف كرده و هشدار داده «روش‌هاي قديمي، همان شكست‌هاي قديمي را به بار مي‌آورند.»
به گزارش «جوان»، مجلس نمايندگان امريكا باتصويب دو طرح ضدايراني، به استقبال اولين سالگرد توافق هسته‌اي بين ايران و 1+5 رفت. نمايندگان كنگره در ساعات پاياني پنج‌شنبه شب با 246 رأي موافق در برابر 181 رأي مخالف قانوني را تصويب كردند كه دسترسي ايران به سيستم مالي امريكا از جمله استفاده از دلار را ممنوع مي‌كند. روز چهارشنبه هم مجلس نمايندگان طرح جديدي تصويب كرده بود كه خريد آب سنگين از ايران توسط امريكا را منع مي‌كند، البته اين دو لايحه هنوز نهايي نيست و بايد بعد از تصويب سنا، باراك اوباما رئيس‌جمهور امريكا نيز آن را امضا كند. مجموع اقدامات كنگره و دولت امريكا طي يك سال بعد از توافق هسته‌اي ايران، صداي انتقادها را درباره نحوه اجراي تعهدات از طرف امريكا بلندتر كرده است.
دو ماه قبل بود كه ولي‌الله سيف رئيس بانك مركزي در سفر به امريكا در گفت‌وگو با تلويزيون بلومبرگ گفت كه از برجام «تقريباً هيچ» چيزي عايد ايران نشده است. علي‌اكبر صالحي عضو تيم مذاكره‌كننده نيز هفته قبل گفت كه غربي‌ها در حال «زمينه‌چيني، پخت و پز و توطئه‌اي جديد» عليه ايران هستند و هشدار داد بدعهدي امريكايي‌ها در اجراي برجام، هزينه سنگيني براي آنان برجاي خواهد گذاشت. حالا معمار توافق هسته‌اي ايران با 1+5 هم در يك سالگي برجام، از اجراي بي‌رمق تعهدات امريكا سخن گفته و در صفحه توئيتري خود نوشته است: «تا زماني كه رجزخواني‌هاي كوته‌بينانه، اجراي كم‌رمق تعهدات و شعارهاي نخ‌نما ارجح باشند، امكان پيشرفت در ابهام خواهد بود.»
ظريف البته از كليت برجام دفاع كرده و آن را «پيروزي ديپلماسي بر زور» خوانده ولي هشدار داده امريكا با دو انتخاب روبه‌رو است: انتخاب اول كه به گفته ظريف «احترام متقابل و اجراي تعهدات برجامي براي اطمينان از رسيدن به مزاياي معهود» است و «افق‌هاي جديد خواهد گشود.» انتخاب دوم: «روش‌هاي قديمي، همان شكست‌هاي قديمي را به بار مي‌آورند.» ظريف در گفت‌و‌گويي جداگانه با فارس، اين موضوع را رد كرد كه آنچه «جمهوري اسلامي از توافق به دست آورده، يك‌طرفه به ضرر جمهوري اسلامي ايران است» و تأكيد كرده كه انتقادهايي كه از برجام مي‌شود، «انتقاد به رفتار امريكايي‌ها» است: «همه مي‌گويند كه نحوه اجراي برجام توسط طرف امريكايي‌ها به بهترين شكل نبوده است.» ظريف ادامه داد: «مشكل طرف‌هاي اروپايي هم با طرف امريكايي است، طرف‌هاي اروپايي هم بيشتر در يك حالت رواني، نگراني‌هايي دارند.» به گفته وزير خارجه روحاني، «امريكايي‌ها طبيعت مشخصي دارند و براساس همان طبيعتشان عمل مي‌كنند.»
پاسخ آمريكايي‌ها
سخنگوي وزارت خارجه امريكا ساعتي بعد به سخنان ظريف درباره اجراي كم‌رمق تعهدات امريكا در برجام واكنش نشان داد و گفت كه اين وزارتخانه با نظر آقاي ظريف قطعاً مخالف است. «اليزابت ترودو» سخنگوي وزارت خارجه امريكا در كنفرانس خبري روزانه به خبرنگاران گفت: ««قطعاً مخالفيم. اعتقاد داريم كه امريكا همانند ايران، تاكنون به تعهدات برجامي خود پايبند بوده است.» خانم ترودو ادامه داد: «ما اين روزها در خصوص اجراي اين توافق با شركاي بين‌المللي خود و حتي با ايرانيان مذاكره مي‌كنيم، اين توافق ساده‌اي نيست، 18 روز مذاكره در وين به اين توافق منجر شد.» به‌رغم نگاه نه چندان خوشبينانه ظريف به اجراي برجام، «باراك اوباما» رئيس‌جمهور امريكا روز پنج‌شنبه در اولين سالگرد توافق هسته‌اي از دولت خود به خاطر اين توافق قدرداني و آن را پيروزي «ديپلماسي اصولي» توصيف كرد.
اوباما در بيانيه خودش گفته: «توافق ايران در يك سال گذشته در به عقب بازگرداندن برنامه هسته‌اي اين كشور و جلوگيري از مناقشات بيشتر موفق بوده و شرايط را براي ما ايمن‌تر كرده است.» رئيس‌جمهور امريكا تأييد كرده كه ايران به همه تعهداتش عمل كرده و در تشريح دستاوردهاي امريكا از اين توافق گفته است: «ايران 98درصد از اورانيوم غني‌شده خود را به خارج منتقل كرده، دوسوم از سانتريفيوژهاي خود را برچيده، رآكتور توليد پلوتونيوم را با سيمان پر كرده و شديدترين برنامه بازرسي و راستي‌آزمايي را كه تاكنون براي برنامه‌اي هسته‌اي درباره آن مذاكره شده، پذيرفته است.»
اوباما ادعا كرد امريكا و شركايش «در مذاكرات همچنين به طور كامل به تعهدات خود براي برداشتن تحريم‌هاي مرتبط با هسته‌اي عمل كرده‌اند» ولي گفته: «ما همچنان اختلافاتي جدي با ايران داريم اما امريكا و شركاي ما و جهان در نتيجه برجام در امنيت بيشتري هستند.» جان كري وزير خارجه امريكا هم در بيانيه‌اي مشابه گفته كه برجام جهان را امن‌تر كرده و گفته است: «ما اين توان را داريم كه بتوانيم برخي از مسائل را حل كنيم كه نمونه آنها درباره ملوانان امريكا بود كه به اشتباه وارد آب‌هاي ايران شدند و در عرض 24ساعت توانستيم آنها را آزاد كنيم.» جك لو، وزير خزانه‌داري امريكا مدعي شده كه اقتصاد ايران از برجام نفع بسيار برده، اما فشار ادامه مي‌يابد و تأكيد كرده كه ظاهراً دو طرف از محتواي برجام استنباط‌هاي متفاوتي دارند. لو گفته كه اقتصاد ايران از اين توافق نفع بسيار برده است و تأكيد كرده: «ايالات متحده همچنان به اعمال فشار از طريق تحريم‌هاي غيرهسته‌اي بر جمهوري اسلامي ادامه خواهد داد.»
ش.د9501189