(روزنامه ايران ـ 1395/05/21 ـ شماره 6283 ـ صفحه 3)
سخنگوی شورای نگهبان در گفت‌وگویی با «باشگاه خبرنگاران»، صحبت‌های جدیدی را مطرح کرده است. از روایت‌هایی تازه از رد صلاحیت‌های انتخابات سال 92 تا موضعگیری درباره وضعیت قانون انتخابات. او در این مصاحبه می‌گوید که شورای نگهبان در انتخابات سال 92 دو بار به واسطه حسن روحانی و علی لاریجانی از آیت‌الله هاشمی درخواست کرده بود تا وی انصراف دهد، چرا که رأی این شورا به رد صلاحیت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام قطعی شده بود.
او همچنین با تأکید بر اینکه هیچ فشاری باعث نمی‌شد تا این شورا از موضع رد صلاحیت رحیم مشایی عقب برود تلویحاً عدم احراز رجل سیاسی بودن مشایی را علت این رأی عنوان کرد. سخنگوی شورای نگهبان در بخش دیگر سخنان خود موضوع قانون انتخابات و لزوم اصلاح آن را مورد اشاره قرار داد و تأکید کرد که مواردی از جمله شیوه احراز صلاحیت نامزدها باید اصلاح شوند. کدخدایی البته خرید و فروش رأی در انتخابات را اتفاقی دانست که «بسادگی» رخ می‌دهد. پیش از این هم هفته گذشته آیت‌الله جنتی به همین مورد اشاره کرده بود و بعد از آن سخنان، اظهارات دیروز سخنگوی شورای نگهبان میتواند چراغ سبزی جدی باشد برای اصلاح قانون انتخابات.
خرید رأی بسادگی اتفاق می‌افتد
سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه «قانون انتخابات، یک سری اشکالات ماهوی دارد» و «باید جراحی شود»، تأکید کرد: «وقتی دیدیم که قانون اثرگذار نیست یا متروک است، باید آن را اصلاح کنیم.» وی افزود: «سرگذشتی که ما در مورد قانون انتخابات با آن روبه‌رو هستیم، خیلی بهتر از سایر قوانین‌مان نیست و شاید در دور گذشته انتخابات، بیشتر مشکلات به چشم آمده است. از یک سو، داوطلبان احساس می‌کنند حقوق‌شان تضییع شده و از سوی دیگر، دستگاه‌های ناظر یا مجری انتخابات نمی‌توانند قوانین را بخوبی اجرا کنند که این وجهه خوبی برای نظام انتخاباتی ما ندارد.» کدخدایی مواردی همچون «روش‌های احراز صلاحیت»، «تبلیغات نامزدها»، «خرید و فروش رأی» و «مشکلات قانون احزاب» را از مشکلات اصلی قانون انتخابات برشمرد که باید مورد بازنگری و اصلاح قرار بگیرند. وی با بیان اینکه «خرید و فروش آرا بسادگی اتفاق می‌افتد» و «تکلیف این موارد در قانون انتخابات مشخص نیست و اینکه چگونه باید با آنها برخورد شود و چگونه به این موارد رسیدگی شود»، گفت: «برخی راهکارها مانند ثبت‌نام از رأی‌دهندگان، یکی از کارهایی است که برای جلوگیری از خرید و فروش آرا می‌توان انجام داد.» وی همچنین تأکید کرد: «می‌توانم بگویم خرید و فروش رأی، متأسفانه در کشور ما مانند بقیه تخلفات انتخاباتی وجود دارد و خرید و فروش آرا هم در کشور ما بسادگی اتفاق می‌افتد و شایع است.»
انتقاد سخنگو از شیوه احراز صلاحیت
سخنگوی شورای نگهبان درباره اشکال روش احراز صلاحیت‌ها نیز توضیح داد: «در ماده‌های 28 و 29 قانون انتخابات بحث التزام به اسلام و نظام اسلامی آمده است. باید مشخص شود التزام به اسلام، حدودش از کجا تا کجاست یا چه مصادیقی را شامل می‌شود؟ حقیقت این است که معیارهای در اختیار شورای نگهبان برای احراز صلاحیت، کامل و کارآمد نیستند.» کدخدایی همچنین درباره احتمال برگزاری انتخابات الکترونیک برای جلوگیری از برخی اشکالات پیش آمده در روند انتخابات گفت: «انتخابات الکترونیک میتواند به جلوگیری از خرید و فروش رأی کمک کند ولی آیا خود انتخابات الکترونیک با توجه به امکانات فعلی ما، میتواند در مقیاس وسیع برگزار شود یا خیر؟ این سؤالی است که باید پاسخ صحیح و صریح به آن داده شود.»
نامزدهای معترض 88 بسختی تأیید صلاحیت شدند
عباسعلی کدخدایی در بخش دیگری از این مصاحبه به انتخابات سال 88 اشاره کرد و در ابتدا گفت که نامزدهای معترض این انتخابات «بسختی» تأیید صلاحیت شدند و «البته مخالفان جدی هم در شورا داشتند.» وی توضیح داد: «بحث‌های جدی در شورای نگهبان درباره صلاحیت این دو مطرح بود اما نهایتاً صلاحیت‌شان برای حضور در انتخابات تأیید شد.»
سخنگوی شورای نگهبان درباره احتمال شکایت این شورا از نامزدهای معترض سال 88 نیز گفت: «ما معمولاً رویکردمان در شورای نگهبان، شکایتی نبوده است. ممکن است تذکر بدهیم اما تا به حال شکایت از هیچ رسانه‌ای و فردی نداشتیم. البته میتواند به عنوان یک موضوع حقوقی مطرح باشد و تلاش‌مان این بوده که رابطه ما با همه، رابطه خوبی باشد. در عین حال، جاهایی که تخلفات انتخاباتی رخ می‌دهند، آنجا طبق قانون عمل می‌کنیم.»
پیام شورای نگهبان برای هاشمی رفسنجانی در سال 92
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از این مصاحبه نکات جدیدی درباره انتخابات سال 88 و عدم تأیید صلاحیت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و اسفندیار رحیم مشایی مطرح کرد. وی درباره بررسی صلاحیت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه «نمی‌توان در حال حاضر دلیل خاصی را برای موضوع رد صلاحیت ایشان مطرح کرد»، گفت: «هر یک از اعضا به دلیلی رأی به احراز نشدن صلاحیت وی دادند. تعداد آرایی که آیت‌الله هاشمی داشت، به میزان کافی نبود.»
کدخدایی افزود: «آنچه که بنده می‌توانم بدون ذکر نام اشخاص عنوان کنم، این است که افراد مختلفی معتقد بودند شاید مصلحت باشد تا صلاحیت آیت‌الله هاشمی تأیید شود اما اعضای شورای نگهبان بر این عقیده بودند که آیت‌الله هاشمی رأی لازم را کسب نکرده؛ لذا نتیجه آرای مأخوذه را هر چه که بوده، اعلام می‌کنیم.» وی توضیح داد: «معمولاً شورای نگهبان نسبت به خیلی از افراد چه در انتخابات مجلس یا مجلس خبرگان و چه در انتخابات ریاست جمهوری احساس کند که دلایل کافی و آرای لازم برای احراز صلاحیت یک شخص وجود ندارد، برای حفظ احترام شخص مذکور از وی درخواست انصراف می‌کند و اگر فردی مایل به انصراف باشد، شورا دیگر به پرونده وی ورود نمی‌کند. از طرفی، این موضوع فقط به آیت‌الله هاشمی هم مربوط نمی‌شود. متأسفانه یا خوشبختانه، در آن زمان شورای نگهبان مأموریت این کار را برعهده بنده قرار داد و اینجانب مسئول ارتباط با نامزدها بودم. در این میان، برخی انصراف دادند و عده‌ای دیگر نپذیرفتند و رویه انتخابات را تا انتها ادامه دادند. در مورد آیت‌الله هاشمی، با دو واسطه از ایشان درخواست انصراف کردیم اما وقتی که جواب از طرف ایشان منفی بود، شورا تصمیم گرفت که نظر خود را اعلام کند.» کدخدایی در ادامه اعلام کرد که حجت‌الاسلام حسن روحانی و علی لاریجانی در آن مقطع واسطه این شورا برای اعلام درخواست انصراف آیت‌الله هاشمی به وی بوده‌اند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان همچنین درباره بررسی صلاحیت رحیم مشایی نیز توضیح داد: «مجموعه‌ای از گزارش‌ها دال بر تخلفات وی وجود داشت که تمامی آنها در پرونده مربوط به او در شورای نگهبان مکتوب و مضبوط است. در نهایت، همین مسائل منجر به رد صلاحیت وی شد.»
وی درخصوص فشار رئیس دولت وقت به شورای نگهبان برای تأیید صلاحیت رحیم مشایی نیز عنوان کرد که «در مورد مشایی، با مجموعه شورای نگهبان و با شخص بنده که در آن مقطع مسئولیت اجرایی داشتم، تماسی حاصل نشد. چنانچه اگر تماسی هم گرفته می‌شد، تأثیری در فرآیند رد صلاحیت‌ها نداشت. اگر از جانب رئیس جمهوری وقت یا هر فرد دیگری، فشاری نیز نسبت به شورای نگهبان در مورد آقای مشایی وجود می‌داشت، فایده‌ای دربر نداشت.» وی البته این را هم گفت که «یکی از دلایل رد صلاحیت مشایی، میتواند عدم احراز رجل سیاسی بودنش باشد.»
http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6283/3/145492/0
ش.د9501546