درست يک‌سال پس از سرنگوني جنگنده سوخو- 24 روسيه به‌دست ترکيه بر فراز خاک سوريه حادثه اين‌بار به گونه ديگري تکرار شد و روز دوشنبه سفير روسيه در ترکيه ترور شد. اين حادثه توسط يک افسر امنيتي ترکيه و از نيروهاي وفادار به اردوغان انجام شد. رئيس‌جمهور روسيه گفته است که اين حادثه براي تحريک و برهم زدن عادي‌سازي روابط دوجانبه و فرآيند صلح سوريه صورت گرفته است. توئيت‌هاي سعودي از ترور سفير مسكو در آنكارا ابراز شادماني كردند. با توجه به نگراني عربستان از عادي سازي روابط مسكو-آنكارا گمانه‌زني‌هايي نسبت به دست داشتن سعودي‌ها در ترورسفير روسيه وجود دارد. شعارهاي داعشي ضارب ملهم از تفكر وهابي است كه در بين تروريست‌ها رواج يافته است.
به گزارش «جوان» در سال‌هاي اخير نام ترکيه با ترور و حملات تروريستي گره خورده و هر هفته خبرهايي از حملات تروريستي در اين کشور به گوش مي‌رسد. تنها ساعاتي پس از تصويب قطعنامه‌اي در شوراي امنيت سازمان ملل متحد که به ناظران سازمان ملل اجازه مي‌داد بر خروج تروريست‌هاي تکفيري از شهر حلب سوريه نظارت داشته باشند، آندره کارلوف، سفير روسيه در ترکيه عصر دوشنبه در مراسم افتتاحيه نمايشگاه عکس در آنکارا با عنوان «روسيه از نگاه ترک‌ها» و در حالي که مشغول ايراد سخنراني بود، مورد اصابت چند گلوله قرار گرفت و کشته شد. به گزارش بي‌بي‌سي، ضارب ۲۲ ساله مولود مرت آلتين‌تاش نام داشت و گفته مي‌شود در دانشکده پليس تحصيل کرده بوده است.
فيلم‌ها و تصاويري که ديروز از لحظه ترور سفير روسيه منتشر شده است نشان مي‌دهد قاتل در آرامش کامل شروع به تيراندازي مي‌کند. به گزارش روزنامه حريت، پليس ترکيه روز سه‌شنبه خواهر و مادر ضارب را دستگير کرده است. ضارب که عضو پليس شهر آنکارا بوده، قبل از تيراندازي، شعار «الله‌اکبر» سر داده و بعد از تيراندازي نيز به ترکي گفته است: «ما در حلب کشته مي‌شويم، شما اينجا کشته مي‌شويد. حلب را فراموش نکنيد. سوريه را فراموش نکنيد.»
اين حادثه تروريستي درست يک هفته پس از آزادي شهر حلب در شمال سوريه اتفاق افتاد؛ چيزي که روسيه با کمک ايران و نيروهاي مقاومت سوريه توانستند پس از پنج سال اين شهر را آزاد کنند و ترکيه به عنوان يکي از حاميان اصلي تروريست‌ها در سوريه از اين آزادي ضربه سختي را متحمل شدند. به گزارش خبرگزاري اسپوتنيک، ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه در پيامي تلويزيوني گفت که اين عمل بدون شک براي تحريک و برهم زدن عادي‌سازي روابط دوجانبه و فرآيند صلح سوريه صورت گرفته است. پوتين از رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور ترکيه خواسته است دقيقاً مشخص شود چه کساني فرمان ترور سفير روسيه در آنکارا را صادر کرده‌اند.
مولود چاووش‌اوغلو، وزير خارجه ترکيه ديروز ضمن محکوم كردن اين ترور، اعلام کرد که اين اقدام با هدف برهم زدن روابط ميان دو کشور صورت گرفته است. به نوشته خبرگزاري رويترز، چاووش‌اوغلو تأکيد کرد که اقدامات مشترک ترکيه و روسيه براي رسيدن به يک راه حل سياسي در سوريه و ديگر مناطق اين کشور ادامه خواهد يافت. پس از کشته شدن سفير روسيه خبرگزاري رويترز به نقل از يک مقام ارشد امنيتي از وجود «نشانه‌هايي قوي» از ارتباط ميان عامل سوءقصد با شبکه گولن، خبر داد. ولي فتح‌الله گولن در بيانيه‌اي اين حادثه را محکوم کرده است. ترکيه پس از کودتاي نافرجام اين کشور دهها هزار نفر را به اتهام دست داشتن در کودتا و ارتباط با جنبش گولن بازداشت و از کار برکنار کرده است. ترکيه آذرماه سال گذشته يک جنگنده سوخو- 24 روسيه را بر فراز خاک سوريه سرنگون کرد که طي آن يک خلبان روس کشته شد و روابط دوجانبه به پايين‌ترين سطح خود رسيد و در مرداد‌ماه گذشته روابط دو کشور به سطح عادي بازگشت.
امسال حادثه ديگري در آذرماه تکرار شد و اين بار سفير روس در خاک ترکيه به قتل رسيد. اين حادثه زماني رخ داد که روسيه، ايران و ترکيه در يک هفته اخير مشغول همکاري روي طرح آتش‌بس در حلب بوده‌‌اند و نشست وزيران امور خارجه ايران، ترکيه و روسيه نيز روز سه‌شنبه در راستاي بحران سوريه در مسکو برگزار شد. ترکيه در دو سال اخير با سرريز شدن ناامني‌هاي سوريه به اين کشور، با حوادث تروريستي بسياري دست و پنجه نرم کرده است که طي آن صدها تن از مردم ترکيه کشته و زخمي شدند.
واکنش‌هاي جهاني به قتل سفير روسيه
ترور مقام ارشد روسيه در ترکيه واکنش‌هاي جهاني را در پي داشت. جان کري، وزيرخارجه امريکا ضمن محکوم کردن ترور آندري کارلوف خاطرنشان کرد که واشنگتن آماده است به روسيه و ترکيه درباره بررسي اين حمله کمک کند. بهرام قاسمي، سخنگوي وزرات خارجه ايران اين اقدام را شديداً محکوم کرده است. فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا ديروز در بيانيه‌اي به شدت اين حمله تروريستي را محکوم کرده و بر حمايت خود از روسيه براي مقابله با اين اقدامات شنيع تأکيد کرد. به گزارش شبکه سي‌ان‌ان، سخنگوي آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نيز با انتشار توئيتي نوشت: خبر ترور کارلوف بسيار ناراحت‌کننده بود و برلين اين اقدام شنيع را به شدت محکوم مي‌کند. بان کي‌مون، دبيرکل سازمان ملل نيز به نوبه خود اين حمله را محکوم کرده و گفت: هيچ توجيهي براي حمله به ديپلمات‌ها وجود ندارد. مصر نيز به شدت اين حادثه تروريستي را محکوم کرده و مراتب همدردي خود را با خانواده کارلوف و مردم و دولت روسيه اعلام کرد.
ترکيه بايد راه خود را از آمريکا جدا کند
باتوجه به اينکه اين ترور توسط يک افسر امنيتي ترکيه انجام شده است به باور ناظران دولت ترکيه بايد در مقابل اين حادثه تروريستي پاسخگو باشد چراکه اردوغان نمي‌تواند با تسليت گفتن به ولاديمير پوتين و حتي قبول شراکت مسکو در تحقيقات اين ترور، خود را مبرا کند. قاتل سفير روسيه هيچ نسبتي با کردها در شرق و جنوب شرق ترکيه ندارد که بگويند او عضو پ.ک.ک يا از اعضاي داعش بوده است. قاتل سفير روسيه، ظاهراً يک نيروي امنيتي مورد اطمينان بوده به طوري که در مأموريت‌هاي حفاظتي در جمع‌هاي سخنراني رئيس‌جمهور بارها شرکت داشته و حتي در حزب حاکم (عدالت و توسعه) نيز فعال بوده، بنابراين او عضوي از نظام اردوغان است.
هادي محمدي، کارشناس مسائل غرب آسيا در گفت‌وگو با خبرنگار جوان گفت: «ترکيه که وضع امنيتي خود را آشفته مي‌بيند، به جاي ادامه سياست دنباله روي از سياست امريکا و رژيم صهيونيستي بهتر است به دوگانگي فعلي پايان دهد و هرچه زودتر هرگونه حمايت از گروه‌هاي تروريستي را که «معارض ميانه‌رو» مي‌خواند، پايان دهد و همان سياست «صفر مشکلات» را با همسايگان در پيش بگيرد.» به گفته وي، اردوغان در سال‌هاي اخير آلت دست امريکا و رژيم صهيونيستي بوده و سياست‌هاي آنها را اجرا مي‌کرد و وقت آن رسيده تا به مثلث روسيه- ايران- سوريه برگردد.
ردپاي طرف ثالث
هرچند ترور سفير روسيه در ترکيه از سوي يک افسر ترکيه انجام شده است، اما سوء‌ظن‌ها نسبت به دخالت برخي طرف‌هاي ذي‌نفع از اين حادثه بيش از پيش افزايش يافته است. عربستان به عنوان يکي از کشورهاي اصلي حامي و صاحب مکتب خاص تروريسم که در کنار ترکيه شکست سختي را از سوريه و محور مقاومت خورده است به دنبال فرصتي براي ضربه زدن به منافع مسکو است، از اين‌رو عربستان سعودي از ترور سفير روسيه در آنکارا ذي‌نفع است و بخشي از شکست خود در حلب را با آن جبران مي‌کند. ترور سفير روسيه براي سعودي‌ها خوشحال‌کننده بود و آنها با انتشار پيام‌هاي تبريک در شبکه اجتماعي توئيتر، شادماني خود را از آنچه انتقام عثماني- اسلامي از قاتلان مردم سوريه ناميدند، اعلام کردند.
جريان اسلام‌گرايي در عربستان، طبق معمول تأکيد کرد که خدا دعاهاي آنان را در خصوص اعزام نيروهاي خود براي توقف لشکرکشي روسيه به سوريه مستجاب کرده است و اين جواني که از سفير روسيه انتقام گرفت يکي از نيروهاي خداوند بود! يک کارشناس عراقي ديروز تأکيد کرد که عربستان و امريکا بيشترين نفع را از ترور سفير روسيه به‌خصوص براي برهم زدن نزديکي ترکيه و روسيه مي‌برند. پيشتر گزارش‌هايي منتشر شده بود که عربستان به خاطر چرخش ترکيه به سمت روسيه در کودتاي نافرجام اين کشور دست داشته است. با توجه به اينکه اين حادثه تروريستي يک هفته پس از آزادي حلب انجام شد برخي ناظران بر اين باورند شايد در نهايت اين مسئله به نفع عربستان باشد، زيرا عربستان از جمله کشورهايي است که از برهم خوردن روابط روسيه و ترکيه بيشترين نفع را مي‌برد.
http://javanonline.ir/fa/news/828446
ش.د9503060