(روزنامه اطلاعات ـ 1395/10/16 ـ شماره 2625 ـ صفحه 12)
و اما موصل... اکنون به صحنه اتحاد بي‌سابقه مردم عراق تبديل شده و الحشد الشعبي (سازمان بسيج مردمي)، ارتش، پليس فدرال، نيروهاي ضد تروريسم، پيشمرگه، پليس استان نينوا و برخي نيروهاي محلي را براي فردايي بهتر در يک خط منسجم کرده است.اينکه آزادسازي و در نتيجه پاکسازي آخرين خانه تروريسم در عراق چه پروسه زماني را طي خواهد کرد؛ در اولويت ثاني قرار دارد چراکه فرداي عراق به مراتب بيشتر در معرض خطر است و خاکستر تنش‌هاي پس از آزادسازي موصل مستعد آتش چالش‌هاي وخيم‌تر خواهد بود.
سايه جديد قواي تروريست‌ها بر امنيت مرزي عراق
اولين اقدام عراق پس از عقب‌نشيني داعش به موقعيت جغرافيايي پست‌تر در خاک سوريه، تامين امنيت مرزي خواهد بود تا راه را براي تجديد قواي تروريست‌ها و اقدامات احتمالي انتقام جويانه سد کند.
موضوع "امينت مرزي" و "امنيت داخلي استان نينوا" در راس کار دولت مرکزي عراق قرار مي‌گيرد که قطعاً اهالي آن نقشي حياتي را در اين مهم ايفا خواهند کرد. چنانچه جلسات علني و غير علني بغداد بر سر موضوع امنيت موصل پس از داعش، از واگذاري بخش اعظم اين موضوع خطير به بوميان و صرفاً افزايش نظارت نيروهاي امنيتي دولت (وزارت دفاع و بالطبع حشد شعبي که اخيراً به عضويت رسمي اين وزارتخانه درآمده است) حکايت دارد که اين تاکتيتکِ نه چندان قوي، سپر دفاعي مستحکمي در مقابل يورش تروريسم تازه نفس نبوده و يادآور لايحه "الحرس الوطني" در پارلمانِ دو سال گذشته عراق است.
باز نايستادن آمريکا و متحدانش مقابل استقلال عراق ولزوم تجديد نظر بغداد در ديپلماسي خارجي
مسئله استقلال عراق پس از دفع هجوم تروريسم، بسته به استراتژي بغداد در ديپلماسي خارجي نسبت به همسايگان و ساير کشورها است که نکته حائز اهميت،اتکاي دولت مرکزي به پتانسيل دروني و رفع نقاط ضعف است.نگاه واقع بينانه بغداد به تاريخ حمله داعش و چگونگي تعاملات کشورها در رفع اين مشکل، معيار درخوري براي ادامه روابط ديپلماتيک عراق است.
رجال سياسي اين کشور به جد بايد درمورد روابط خود با بلوک غرب تجديد نظر کنند و نمونه‌هايي چون "اصرار ائتلاف به اصطلاح مبارزه با داعش به سرکردگي امريکا پيرامون شرکت در عمليات آزادسازي الرمادي مرکز استان الانبار که منجر به تخريب 90 درصد از زيربناي اين شهر شد"و مقايسه آن با "حضور حشد شعبي در عمليات آزادسازي فلوجه و تخريب حداقلي اماکن (کمتر از 30 درصد)" سرلوحه قرار گيرد.
امريکا و متحدانش همانطور که در نگهداري توريسم تروريسم در اين کشور از هيچ تلاشي فروگذار نکردند، قطعاً در عراقِ پس از آزادسازي موصل نيز باز نايستاده و حربه جديدي را براي ادامه ناامني‌ها در پيش خواهند گرفت که ديدار «اشتون کارتر» وزير دفاع آمريکا با «حيدر العبادي» نخست‌وزير عراق در صبح ششمين روز عمليات موصل مهر تاييدي بر اين مدعاست و واشنگتن به عنوان نماينده کشورهاي مستکبر در صدد تعميق روابط خود با بغداد براي تاثيرگذاري بر عراقِ جديد است.
در امان نبودن از انفجارهاي آتي
پيش‌بيني مي‌شود که خطر داعش براي امنيت داخلي عراق، دست‌کم در نخستين سال آزادسازي اين کشور از اشغال تروريسم ادامه خواهد داشت و تنها کيفيت آن مورد بحث است.دور از ذهن نيست که تروريست‌ها براي نشان دادن حضور حتي کمرنگ خود دست به دامن انفجارهاي انتحاري پراکنده شوند تا ضعف دولت مرکزي براي تامين کامل امنيت را به رخ کشانده و رعب را در قلوب مردم زنده نگه دارند.
مسئوليت امنيت شهري عراق مي‌بايست به ارگان نظامي واحد محول شود و ساير دستگاه‌هاي نظامي و امنيتي اعم از وزارت کشور، وزارت دفاع، اتاق‌هاي فرماندهي شهرها و استانها ، پليس، حشد الشعبي، يگان ويژه، نيروهاي واکنش سريع و .... در حالت آماده باش قرار داشته باشند تا در شرايط بحراني به کمک نيروي نظامي شهري برآيند.
خطر داعشي‌هاي سياسي
سياستمداران مزدورو عاملان پياده سازي افکار دشمنان قسم خورده عراق در راستاي کمک به جبهه تروريسم همواره خطري جدي براي اين کشور بوده‌اند که «طارق الهاشمي» معاون رئيس جمهوري سابق، «اثيل النجيفي» استاندار سابق نينوا و «صالح المطلق» معاون نخست وزير سابق از آن دسته‌اند که اينگونه اشخاص پس از جشن آزادي عراق، ماموريتي محسوس‌تر پيدا مي‌کنند.
ضعف دستگاه اطلاعاتي در اين وهله بيش از پيش بروز مي‌کند و پيچديگي ماجرا آنجاست که در کابينه دولت نفوذ کرده و مقاصد خود را در سطح کلان‌تر پيگيري مي‌نمايند. «حيدر شکور»خبرنگار شبکه العراقية اخيرا در گزارشي از دستگيري چند تروريست در جريان عمليات آزادسازي موصل خبر داد که اسراء به تشکيل يک مجموعه نظامي تحت امر اثيل النجيفي براي مساعدت داعش اعتراف کرده‌اند. البته در اين ميان، نبايد حضور برخي بيگانگان در عراق به بهانه‌هاي ديپلماتيک را نيز از قلم انداخت و«ثامر السبهان»ها تسهيل کننده ارتباطي دواعش سياسي به شمار مي‌روند.
جهاد فرهنگي و سازندگي
قوميت‌ها، اديان و مذاهب در عراق پيرواني دارند که به سبب اختلافات، کشور را به جاي دموکراسي به تقسيم‌بندي کشانده است و تعلق دادن رئيس جمهور، نخست وزير و رئيس مجلس )به ترتيب(به کردها، شيعيان و اهل سنت تجلي‌گاه اين مطلب است.
ضعف دستگاه قضا و عدم نظارت دقيق بر مسئولان وابسته به قوميت خاص يا پيرو اديان و مذاهب شاخص، راه را بر طغيان مخالفان گشودهو آن تاريخ تلخ چراغ سبز برخي شمال‌نشينان عراقي به داعش رقم خورد.
اتحاد و يکپارچگي عراق پس از آزادسازي موصل بيش از هر زماني کشور را از هجوم تروريسم، دخالت‌هاي نظامي و ديپلماتيک بيگانگان و نيز جنگ‌هاي داخلي در امان نگه مي‌دارد و درخت مردم سالاري را بارور خواهد کرد که اين نيازمند يک جهاد فرهنگي است.از سوي ديگر، آباداني و سازندگي از اولويت‌هاي هر کشور پس از جنگ است که عراق علاوه بر داعش، ويرانگي‌هاي جنوبي کشور در زمان رژيم بعث را نيز تجربه کرده است.
عراق در حال حاضر در نقطه‌اي قرار دارد که به گفته سخنگوي وزارت برنامه ريزي‌اش، مناطق تحت تسلط داعش در بخش‌هاي برق، بهداشت، مدارس و نفت متحمل خسارات سنگين و ويراني زيرساخت‌هايش شده است که بدون در نظر گرفتن استان نينوا که حجم خرابيها آن تاکنون به قطعيت نرسيده، 38 ميليارد دلار براي سازندگي اعتبار لازم دارد.
نتيجه: آنچه آورده شد و ساير مشکلات عراق پس از موصل، تکه‌هاي پازل "تجزيه" و "اداره فدرالي" عراق بوده که به قمار اين روزهاي مقامات امريکايي و هم‌پيمانان غربي ــ عربي ــ عبري‌اش مبدل شده است.
بنا به اعلام بيانيه رسمي کاخ سفيد، فروردين ماه سال جاري بود که «جو بايدن» معاون رئيس جمهوري امريکا طي تماس‌هاي جداگانه با رئيس جمهوري عراق و اقليم کردستان اظهار داشت که امريکا از عراق فدرال و متحد دفاع مي‌کند.
«جان برنان» رييس آژانس اطلاعات مرکزي ايالات متحده آمريکا ( CIA) نيز در مصاحبه‌اي از عدم امکان احياي عراق به عنوان کشوري يکپارچه و متحد سخن گفت و از ايده تغيير سيستم ساختار دولتي اين کشور حمايت کرد. صداي عراق فدرال از زمرمه گذشته است.
کردها تمايل چنداني به عقب نشيني از مواضعي که از اشغال داعش آزاد کرده‌اند؛ ندارند. نظاميان ترکيه خروج از پايگاه بعشيقة را به فرداهاي متوالي موکول مي‌کنند. اهالي شمال غرب عراق (موصل، تکريت، فلوجه و ...) سوداي اقليمي چون کردستان را در سر مي‌پرورانند، چنانچه «اسامه النجيفي» معاون معلوم الحال رئيس جمهوري عراق در ديدار سفير کويت اظهار داشت: درخواست ايجاد اقليم، به اراده و خواسته اهالي استان نينوا باز مي‌گردد!
ش.د9503290