(روزنامه اطلاعات ـ 1395/10/28 ـ شماره 26634 ـ صفحه 12)
بعد از هشت سال رياست جمهوري اوباما اين دوره به پايان خود رسيد. اوباما در سخنراني خود در شيکاگو از راي دهندگانش خداحافظي کرد. چند روز قبل از تحويل رسمي رياست جمهوري آمريکا از اوباما به ترامپ مناقشات بحث‌هايي در اين باره به وجود آمد که چه چيزي از اهداف بلند پروازانه اوباما و موفقيت‌هاي وي باقي خواهد ماند. در پايان احتمالا چيزهاي کاملا متفاوتي نسبت به آنچه اوباما آرزوي آن را داشت در ذهن‌ها باقي خواهد ماند.بزرگترين دستاورد اوباما احتمالا شايد در اولين سوگند رياست جمهوري وي در ژانويه 2009 شکل گرفت و آن اين حقيقت بود که آمريکا در آن زمان براي اولين بار يک رئيس جمهوري آفريقايي –آمريکايي را در راس قدرت داشت و اين يک نقطه عطف تاريخي براي ايالات متحده محسوب مي شد.
با اين حال اوباما نتوانست تنش‌هاي بين سياه و سفيد در کشور خود را کاهش دهد. همچون گذشته اتباع آفريقايي-آمريکايي در اين کشور همچنان در بازار کار مورد تبعيض قرار مي گيرند و بيشتر از سفيد پوستان توسط پليس کنترل، بازداشت و هدف گلوله قرار مي گيرند.نويسنده در ادامه با اشاره به موفقيت نسبي طرح اصلاح بخش سلامت اوباما در عرصه سياست داخلي در عين حال از تصميمات دونالد ترامپ براي لغو اين طرح قانوني نوشت.
نويسنده در ادامه از شکست اوباما در عرصه سياست خارجي نوشته و تاکيد کرد: در زمينه سياست اقتصادي دولت اوباما البته آمريکا را از بحران مالي سخت سال‌هاي 2007 و 2008 خارج و بيش از 11 ميليون شغل جديد خلق کرد. با قوانيني که به تازگي معرفي شده است اوباما مي‌خواست از تکرار بحران بانکي در اين کشور جلوگيري کند.
همزمان ايالات متحده براي نهايي کردن مذاکرات درباره قراردادهاي تجارت آزاد جديد تلاش و کار مي کرد.اما ترامپ و جمهوريخواهان حمله شديدي به اين قواعد جديد مد نظر اوباما و قراردادهاي تجارت آزاد با ديگر مناطق داشته اند. دولت آينده ترامپ اعلام کرده است که بسياري از مفاد و قوانين و طرح‌هاي دوره اوباما را بعد از روي کار آمدن سريعا لغو مي کند.ترامپ همچنين مذاکرات درباره قرارداد تجارت آزاد با اروپا و ديگر توافقات در اين زمينه را زير سوال برده است.
تاگس اشپيگل در ادامه به ميراث سياست خارجي اوباما پرداخته و اين مسئله را قابل بحث دانسته و نوشت: همچنين ميراث اوباما در عرصه سياست خارجي بحث برانگيز است. بعد از دوران رياست جمهوري جرج بوش که دنيا دوران جنگ‌ها در عراق و افغانستان را سپري کرده بود اوباما با وعده همکاري‌هاي بيشتر و درک متقابل بهتر به ميدان آمد.
اين روزنامه آلماني با ديد انتقادي به نتيجه سياست خارجي اوباما که برنده جايزه نوبل صلح بوده نگريسته و در بخش ديگري از اين مطلب نوشت: البته نيروهاي آمريکايي از افغانستان و عراق خارج شدند اما همزمان آمريکا تحت رياست جمهوري اوباما عمليات هواپيماهاي بدون سرنشين خود در سراسر دنيا را تقويت کرد. اردوگاه زندانيان گوانتانامو نيز بر خلاف وعده‌هاي انتخاباتي اوباما بسته نشد.در هفته‌هاي آخر رياست جمهوري خود اوباما همچنين واکنش سختي عليه مسکو با توجه به اتهاماتي که به اين کشور مبني بر تلاش براي تاثير گذاشتن بر انتخابات رياست جمهوري سال 2016 آمريکا و استفاده از حملات هکري و ديگر ابزار وارد بود نشان داد.
در عين حال منتقدان اوباما اين انتقاد را به وي وارد کردند که سال‌هاي طولاني اقدامات کافي براي مقابله با حملات هکري خارجي انجام نداده است.علاوه بر اين ايالات متحده متهم است که دهه‌ها همواره در انتخابات و پروسه‌هاي سياسي در کشورهاي ديگر از جمله ايران و شيلي دخالت مي کرده است. اوباما هم در اين باره بي گناه نيست.تحت رياست جمهوري اوباما همچنين يک برنامه جاسوسي گسترده دستگاه اطلاعاتي آمريکا فاش شد که تا جاسوسي از تلفن همراه مرکل را هم شامل مي شد.
باراک اوباما پس از هشت سال دوران رياست جمهوري در اقدامي نادر، نطق خداحافظي خود را در شهر 'شيکاگو' مکاني که در آن دو بار سخنراني پيروزي کرد، ايراد کرد.اوباما درحالي دست به اين اقدام زد که اميدهاي خود را براي آنکه يک دموکرات جانشين او شود و به حفظ ميراث به جاي مانده از وي بپردازد، با پيروزي 'دونالد ترامپ' بر باد رفته مي بيند.باراک اوباما در اقدامي نادر براي حمايت از لوايح و قوانيني که به امضاي وي رسيده و جلوگيري از ملغي شدن قانون بيمه درماني موسوم به 'اوباماکر' به کنگره آمريکا رفت.شان اسپايسر دبير مطبوعاتي آتي کاخ سفيد گفت: دونالد ترامپ در نخستين روز رياست جمهوري بسياري از قوانين و اقدامات باراک اوباما را ملغي خواهد کرد.اسپايسر به شبکه خبري آمريکايي 'اي.بي.سي' گفته بود: ترامپ بلادرنگ بسياري از اقدامات و قوانيني را که طي هشت سال گذشته توسط دولت باراک اوباما صورت گرفته و منجر به لطمه زدن به رشد اقتصادي و ايجاد اشتغال در آمريکا شده است را لغو خواهد کرد.
شبکه تلويزيوني فرانس24 نيز در گزارشي عنوان کرد: اوباما بسياري از قوانيني که به امضا رسانده است را با خطر ملغي شدن از سوي دونالد ترامپ مي بيند، باراک اوباما تلاش دارد تا در اين نطق پيام خوشبيني به دموکراسي در آمريکا را به مردم آمريکا دهد.اکنون باراک اوباما تلاش دارد پس از ديدار با اعضاي دموکرات کنگره ، اين بار در ابعادي بزرگتر ، با ملت آمريکا سخن بگويد و بر آنچه در دوران هشت سال رياست جمهوري اش انجام داده ؛ تاکيد ورزد.پس از جرج واشنگتن نخستين رئيس جمهوري آمريکا، تاکنون هيچ رئيس جمهوري آمريکا پس از پايان دوره رياست جمهوري خود اقدام به ايراد نطق خداحافظي نکرده است.باراک اوباما در انتخابات 2008 و 2012ميلادي به ترتيب با شکست دادن 'جان مک کين' و 'ميت رامني' توانست دو بار پياپي بعنوان چهل و چهارمين رئيس جمهوري آمريکا برگزيده شود.
سوداي نفتي ترامپ
بنابر برنامه‌هاي اعلامي «دونالد ترامپ» رييس جمهوري منتخب آمريکا، وي به دنبال آن است تا بر حجم توليد نفت اين کشور بيافزايد؛ تصميمي که به گفته کارشناسان اما و اگرهايي پيش رو دارد ولي در صورت عملي شدن بازار انرژي آمريکا و جهان را از خود متاثر خواهد ساخت.
انتخاب ترامپ به عنوان رييس جمهوري آمريکا رخدادي بود که موجب شگفتي بسياري از مردم آمريکا و جهان شد و تحليل‌هاي گوناگون سياسي و بين المللي را در پي داشت. با پيروزي ترامپ در انتخابات هشتم نوامبر 2016 (هجدهم آبان ماه)، بسياري از ارزيابي‌ها و معادله چيني‌هاي سياسي و اقتصادي بر هم خورد. در حالي که بازارهاي مالي و اقتصادي و نيز مقام‌هاي بسياري از دولت‌ها خود را براي رياست جمهوري «هيلاري کلينتون» آماده مي کردند، با واقعيتي به نام ترامپ مواجه شدند .
يکي از برنامه‌هايي که ترامپ در دوره تبليغات انتخاباتي آن را مطرح ساخت، مهياسازي زمينه‌هاي اقتصادي، فني و قانوني براي افزايش توليد نفت و کاهش وابستگي آمريکا به واردات اين کالا بود؛ تصميمي که در صورت عملياتي شدن بسياري از معادلات بازار انرژي در اين کشور و سراسر جهان را از خود متاثر خواهد ساخت.
ترامپ و موانع قانوني افزايش توليد نفت
از مهمترين چالش‌هايي که پيش روي تحقق خواست ترامپ براي افزايش توليد نفت آمريکا وجود دارد، مشکلات قانوني است.
پايگاه خبري «اويل پرايس» ماه گذشته ميلادي در ارزيابي سياست‌هاي نفتي رييس جمهوري منتخب آمريکا و تاثير آن بر بازار انرژي نوشت: ترامپ طرفدار افزايش حفاري نفتي در آمريکا است. به باور وي هنوز حوزه‌هاي نفتي زيادي وجود دارد که منتظر اکتشاف و بهره برداري است. بسياري از اين حوزه‌ها در ايالت‌هاي اوکلاهاما، داکوتاي شمالي و تگزاس قرار دارد. دورنماي فناوري شکست هيدروليکي و حفاري افقي که آمريکا در پيش گرفته است مي تواند در آينده امنيت انرژي را براي اين کشور تامين کند.
براي رفع موانع حقوقي شايد ترامپ قانون تعيين مهلت براي حفاري در آلاسکا را مورد توجه قرار دهد يا قوانين اکتشاف در بخش‌هاي جنوب شرقي اين کشور را آسانتر سازد.روزنامه آمريکايي «يو.اس.اي تودي» چند روز پس از پيروزي نامزد جمهوريخواهان در رقابت‌هاي انتخاباتي نوشت: رويکرد ترامپ در زمينه حمايت از حفر چاه‌هاي نفت و گاز در آمريکا موجب رونق بيشتر اين صنعت خواهد شد. ترامپ اعلام کرده است قانون‌هاي دست وپاگير را که مانع فعاليت اين صنعت بوده لغو مي کند.
به نظر کارشناسان، حال که کنگره آمريکا نيز با ترامپ همراستا است مانعي جدي در مسير وي وجود ندارد تا برنامه‌هايش را در حوزه اقتصادي و ايجاد کسب وکار رقابتي اجرايي کند و قيد و بندهاي حقوقي افزايش توليد نفت هم به دليل همراهي بسياري از جمهوريخواهان از ميان خواهد رفت.
منافع متعارض توليدکنندگان و پالايشگاه‌ها در کاهش قيمت نفت ترامپ چند هفته پيش از انتخابات در ميان کارگران معادن آمريکا اعلام کرد که فعالان صنعتي اين کشور، ابزار و تجهيزات خود را آماده کنند چون با پيروزي وي بايد دست به کار شوند و تلاششان را بيشتر کنند. با اين رويکرد، در صنعت نفت مسابقه اي شکل مي گيرد که از ديد کارشناسان، برنده آن پالايشگاه‌ها و خريداران آمريکايي خواهند بود .تاکنون پالايشگاه‌هاي آمريکا نتوانسته اند به اندازه کافي نفت توليد داخل را جذب کنند زيرا کمبود خطوط لوله انتقال نفت خام به پالايشگاه‌ها، هزينه‌ها را بسيار افزايش مي داد.
بسياري از پالايشگاه‌هاي آمريکا براي پالايش نفت نيمه سنگين وارداتي طراحي شده اند. با اين حال، در صورت افزايش توليد نفت در داخل آمريکا، تغييرات فني براي بهره گيري از نفت (شيل) امکان پذير و به صرفه خواهد بود و به نظر مي رسد ترامپ چنين برنامه‌هايي را دنبال خواهد کرد. از سال 2011 تاکنون ميزان توليد روزانه نفت در آمريکا از 5.6 ميليون بشکه به 9.4 ميليون در سال 2015 افزايش يافته است.در طرف ديگر توليدکنندگان قرار دارند که بازنده‌هاي اين معادله خواهند بود زيرا بايد هزينه سنگين توليد را بپردازند. با وجود پيشرفت‌هاي فني و افزايش تعداد چاه‌ها هنوز هزينه‌هاي توليد نفت به ويژه از شيل بسيار بالا است. به همين خاطر ترامپ و کنگره جمهوريخواه بايد به دنبال راهکاري براي جبران زيان توليد کنندگان باشند.
برنامه‌هاي نفتي رئيس‌جمهوري منتخب آمريکا
به نوشته رسانه‌هاي آمريکايي، ترامپ چند برنامه اجرايي براي صنعت نفت در ذهن دارد. گويا يکي از نخستين برنامه‌هاي وي، ساخت و تکميل پروژه خط لوله «کيستون» يعني فاز چهارم پروژه اي است که در سال 2005 آغاز شد. اين خط لوله 1180 مايل طول دارد و روزانه 830 هزار بشکه نفت خام را از آلبرتا در کانادا به نبراسکاي آمريکا انتقال مي دهد.به نوشته اويل پرايس، اين خط لوله جريان نفت کانادا به آمريکا را افزايش مي دهد.
انتقال نفت با اين خط لوله جاي حمل با قطار را مي گيرد که گران و پرخطر است. «باراک اوباما» به دليل آنکه استخراج نفت از لايه‌هاي ماسه اي آلبرتا را پرهزينه و برهم زننده محيط زيست مي دانست با آن مخالفت مي کرد. حال ترامپ، موانع اين پروژه را رفع مي کند تا به گفته خود پول زيادي به آمريکا سرازير سازد. اين خط لوله، نفت ارزان کانادا را به سوي آمريکا به جريان مي اندازد و باعث گرم شدن بازار کار پالايشگاه‌ها مي شود. به گفته مقام‌هاي آمريکايي اين پروژه مي تواند 42 هزار شغل را در يک دوره دوساله ايجاد کند.
دومين برنامه ترامپ توجه به حفر چاه براي استخراج نفت‌هاي غيرمتعارف خواهد بود. اين نفت‌هاي غيرمتعارف از حوزه‌هاي رسوبي و با استفاده از فناوري‌هاي نوين استخراج مي شوند. با توجه به گران بودن اين فناوري و نياز به حفر تعداد زياد چاه، هزينه‌هاي توليد نفت شيل در خوش بينانه ترين حالت کمتر از 50 دلار نيست. با بهبود نسبي قيمت‌ها در جهان، اين چاه‌ها فعاليت خود را آغاز خواهند کرد.
چندي قبل تارنماي نشريه «فورچون» در تحليل اوضاع شرکت‌هاي نفتي شيل در دوره رياست جمهوري ترامپ نوشت: ترامپ از حفر چاه‌هاي بيشتر حمايت خواهد کرد. توليدکنندگان نفت شيل که در دوره اي از فعاليت کنار مانده بودند اميدوار شده اند که بتوانند فعاليت خود را از سر بگيرند؛ ازآنجا که اوپک هم تلاش دارد توليدش را کم کند ممکن است با افزايش قيمت‌ها بازار توليد نفت غيرمتعارف بهبود يابد.بر اين اساس، مديران صنعت نفت شيل اميدوارند با بهبود نسبي اوضاع ، فناوري‌هاي کارآمدتري را به کار گيرند و بتوانند با نفت متعارف از لحاظ هزينه‌هاي توليد و قيمت رقابت کنند.
فورچون به نقل از مديراجرايي شرکت نفتي «کونوکو» که بزرگترين توليدکننده مستقل نفتي در آمريکا است اعلام کرد: ما در حال بازگرداندن سرمايه‌ها و به کارگيري آن‌ها هستيم اما بايد اين کار را با احتياط انجام دهيم.به نوشته فورچون، از زمان مطرح شدن طرح فريز نفتي ميان اعضاي اوپک، طي ماه‌هاي اخير حفاري چاه‌هاي نفتي آمريکا 6 درصد رشد داشته است. افزايش تعداد چاه‌هاي نفت شيل در مناطق «پرميان» و «باکن» آمريکا به ترتيب هفت و 17 بوده است.
در مجموع، ارزيابي تعدادي از رسانه‌ها و نشريات آمريکايي حاکي افزايش تحرک آمريکا به سمت توليد نفت بيشتر و کاهش تقاضايش در بازار جهاني انرژي است. اين رخداد هر چند مي تواند تاثيرمنفي بر قيمت‌ها داشته باشد، با اين حال به نوشته اويل پرايس، مزاياي پويايي صنعت نفت آمريکا به افزايش امنيت جهان خواهد انجاميد زيرا با کم شدن واردات نفت از کشورهاي حوزه خليج فارس، دلارهاي کمتري به سوي کشورهاي عربي حامي تروريست‌ها سرازير مي شود و از نفوذ اين کشورها در ميان تروريست‌ها مي کاهد. ادامه دارد...
ش.د9503724