(روزنامه جوان ـ 1395/11/26 ـ شماره 5029 ـ صفحه 5)
شخصيت‌هاي گوناگون اصلاح‌طلب با مصاحبه‌هاي گوناگون در خصوص ضرورت برقراري ارتباط با رأس نظام صحبت مي‌كنند و صد البته اين مسئله را پيش مي‌كشند كه حضور جريان‌هاي مختلف سياسي مي‌تواند امنيت كشور را در مقابل تهديدات بيگانه حفظ كند، حتي در اين ميان صحبت از اين است كه رهبري پدر جريان‌هاي مختلف سياسي كشور هستند و همه تلاش مي‌كنند تحت هدايت ايشان در كشور به فعاليت‌هاي سياسي بپردازند. صرف‌‌نظر از اينكه چنين سخناني تا چه ميزان از صداقت برخوردار است، نكته مهم اينجاست كه گره‌زدن پايداري و امنيت كشور در مقابل تهديدهاي خارجي تا چه ميزان به اين آشتي ملي پيشنهادي بستگي دارد يا اصولاً طرف‌هاي پيشنهاد‌دهنده مي‌توانند خود را در چنين زميني و با اين مختصات تعريف كنند.
نگاهي به تجارب گذشته و صدالبته تحليل‌هاي سياسي نشان مي‌دهد كه چنين نيست.
آشتي ملي چه مي‌گويد
ارائه پيشنهاد آشتي ملي از سوي برخي فعالان فتنه سال 88 براي برگشت به عرصه سياسي كشور مي‌تواند دلايل متنوعي داشته باشد. برخي به دنبال اين استدلال هستند كه درگذشت رئيس مجمع تشخيص مصلت نظام سبب چنين تغييري در استراتژي و رفتار اين عده شده است و برخي ديگر جدايي اين عده از فعاليت‌هاي سياسي و ترس از حل شدن در گفتمان اعتدال رئيس‌جمهور وقت را با چنين مسئله‌اي مرتبط مي‌دانند.
اين مسئله زماني جدي‌تر مي‌شود كه سخنان محمدرضا تاجيك از تئوريسين‌هاي اين جبهه را در گفت‌و‌گو با برخي روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب مرور كنيم كه از تهي شدن گفتمان اصلاحات به دليل واقع‌گرايي بيش از اندازه و توسل به برخي جريان‌ها براي ايجاد فضايي جهت حضور در فضاي سياسي گلايه مي‌كند. با اين حال تمام اين دلايل تحليل‌هايي است كه در فضاي مجازي منتشر مي‌شود و آنچه به صورت رسمي از سوي طرفداران اين پيشنهاد مطرح مي‌شود، ايجاد استحكام داخلي در مقابل تهديدات بيگانه است؛ تهديداتي كه اغلب آن به روي كار آمدن دونالد ترامپ رئيس‌جمهور فعلي امريكا مرتبط مي‌شود.
تاج‌زاده چه گفت
در گفت‌و‌گوي مصطفي تاج‌زاده از محكومان فتنه سال 88 با خبرگزاري ايلنا آمده است: آشتي ملي يعني پذيرش تكثر از موضع برابري و يكساني نه اينكه يكي از ديگري عذرخواهي كند يا توبه‌نامه بنويسد و مواردي از اين قبيل. ما اگر اهل چنين كارهايي بوديم در سال‌هاي گذشته كه در زندان بوديم به چنين روش‌هايي متمسك مي‌شديم كه خودمان را نجات دهيم و بتوانيم سهمي از حكومت را به خود اختصاص دهيم. در بخش ديگري از اين مصاحبه آمده است: مسئله اين است كه وضعيت كشور بسيار خطرناك و پيچيده است و اگر به هوش نباشيم و دست ياري به يكديگر ندهيم و براي به رسميت شناختن يكديگر و تأكيد بر اشتراكات تلاش نكنيم، خدايي‌ناكرده در آينده با مشكلات و بحران‌هايي به مراتب حادتر از اكنون روبه‌رو مي‌شويم.
براي اينكه تا حدودي با شرايطي كه مصطفي تاج‌زاده به عنوان شرايط خطرناك ذكر مي‌كند، واقف شويم بايد به سخنراني رئيس دولت اصلاحات در 19 بهمن ماه سال جاري رجوع كنيم كه با اشاره به روي كار آمدن دولت ترامپ در ايالات‌متحده‌امريكا تصريح كرده بود: معتقدم الان بهترين موقعيتي است كه مي‌توان فضاي آشتي ملي را در كشور حكمفرما كرد.
حالا سؤال اينجاست كه اجراي چنين طرحي واقعاً مي‌تواند به امنيت ايران كمك كند.
لبه تيز فشار داخلي
در اينكه دونالد ترامپ رئيس‌جمهور امريكا موضع تهاجمي عليه ايران داشته است، هيچ شكي نيست. وي در طول روزهاي اخير بارها و بارها ايران را تهديد به انواع و اقسام تنبيهات مختلف كرده است و در يك مورد نيز بيش از 20 شركت و شخص ايراني و خارجي را به اتهام صدور تجهيزات ممنوعه به ايران تحريم كرده است. با اين حال آنچه تمام تحليلگران داخلي و خارجي برآن تأكيد دارند، عدم‌توانايي وي در اجراي تهديدات سخت عليه ايران است. كمااينكه وزير دفاع امريكا بارها برحفظ تعداد نيروهاي امريكايي در خليج‌فارس و عدم‌افزايش آنها تأكيد كرده است. حال سؤال اينجاست كه آيا بازگشت جريان‌هاي سياسي فوق تا چه اندازه مي‌تواند طرح‌هاي دونالد ترامپ عليه ياران را خنثي كند. بنا بر قاعده هر جريان سياسي براي نشان دادن تأثير‌گذاري خود با اتكا به شبكه‌هاي اجتماعي خود بخش زيادي از اقشار مختلف مردم را در راستاي هدف خاص بسيج كند و در خصوص استدلال فوق اين توان اجتماعي بايد براي مقابله با تهديدات ترامپ و امريكا عليه ايران بسيج شود.
نكته اينجاست كه تا پيش از سال 88 جريان فوق مي‌توانست چنين ادعايي داشته باشد اما در جريان فتنه سال 88 تمام شبكه‌سازي و توان اجتماعي اين جريان‌ها براي مقابله با نظام جمهوري اسلامي و لشكر‌كشي خياباني صرف شد، البته بماند كه اين جمعيت حاضر در صحنه نيز دولت مستعجل بود و با حضور گسترده اقشار مختلف و مشاهده استدلال‌هاي بي‌پايه و سست طرف مقابل اين جمعيت هم پراكنده شد. با اين تجربه آيا جريان‌هاي فعال در اين فتنه مي‌توانند ادعا كنند كه بار ديگر در راستاي حمايت از نظام به صحنه خواهند آمد و صد البته براي اقدامات گذشته خود نيز متأسف نخواهند بود. اقدامات اين جريان در سردادن «نه غزه و نه لبنان، جانم فداي ايران» چنان تلخ و گزنده بود كه بهزاد نبوي آن را دليل اصلي براي اخراج ايران از جريان حاكميت عنوان مي‌كند.
از سوي ديگر هم شاهد هستيم كه دونالد ترامپ رئيس‌جمهور امريكا در سخنان خود بارها نفوذ منطقه‌اي ايران و فعاليت در عراق و سوريه را يك تهديد جلوه مي‌دهد و خواستار اقدام عليه چنين نفوذي است؛ نقطه اشتراك جالبي كه بين اين سابقه و دشمني همچون ترامپ خودنمايي مي‌كند.
از ياد هم نمي‌توان برد كه بعد از اين فتنه بود كه تحريم‌هاي چندجانبه عليه ايران تشديد شد و منجربه سقوط پول ملي شد؛ تحريم‌هايي كه كشاندن مردم به خيابان‌ها با فشار اقتصادي و تكرار تجربه فتنه سال 88 يكي از اهداف آن بود كه صدا البته با هوشياري مردم و نظام به نتيجه نرسيد.
دهها دليل ديگر نيز وجود دارد كه جاي پرداختن به آنها در اين مقاله نيست.
داشتن شهامت عذرخواهي
با مرور جملات بالا به خوبي روشن مي‌شود كه فعالان فتنه بارها و بارها خواسته يا ناخواسته به عنوان لبه تيز فشار خارجي در داخل ايفاي نقش كرده‌اند و چنين سابقه‌اي در هيچ نظام سياسي به اين سادگي قابل گذشت نيست، البته خسارات فتنه 88 نيز به تعبير رهبر معظم انقلاب اسلامي هنوز برطرف نشده و برخي شكاف‌هاي موجود در سطح جامعه نيز به همان رويدادها بازمي‌گردد. با در نظر گرفتن تمام اين شرايط پيشنهاد آشتي ملي از اين ديدگاه به هيچ عنوان براي هيچ حاكميت سياسي قابل پذيرش نيست چرا كه سوابق گوناگوني كه نمونه آن در بالا ذكر شده تناقض چنين امري را نشان مي‌دهد.
هيچ تضميني در حال حاضر وجود ندارد كه در صورت بازگشت چنين جرياناتي به عرصه فعاليت سياسي بار ديگر فعاليت‌هاي مخرب عليه امنيت ملي و ثبات كشور به راه نيفتد. شايد بهتر باشد براي بازگشت اين جريانات به عرصه سياسي بحث تبري جستن از اقدامات سال 88 مد نظر آنان قرار بگيرد، البته اين تبري جستن بارها و بارها در محافل داخلي و خصوصي مطرح شده اما به نظر برخي ملاحظات مانع از علني شدن آنها شده است. اين مسئله شرط اصلي نظام براي هر سخني در اين باره بوده و بارها و بارها از تريبون‌هاي عمومي اعلام شده است. حالا اين به خود تجديدنظرطلبان باز مي‌گردد كه از شهامت لازم براي چنين امري برخوردارند يا نه.
http://javanonline.ir/fa/news/838438
ش.د9504137