جنبش مقاومت فلسطين حماس اعلام كرده قرار است «خالد مشعل»، رييس دفتر اين حزب روز دوشنبه پيش رو مانيفست اصلاح شده اين جنبش را با حضور شماري از رهبران و شخصيت‌هاي شناخته شده حماس منتشر كند. خبرگزاري فرانسه اعلام كرد كه اين نشست قرار است در دوحه، پايتخت قطر برگزار شود و طي آن از اصول و سياست‌هاي كلي جنبش حماس رونمايي خواهد شد. حماس كه در طول ٣٠ سال گذشته از يك سند ثابت پيروي كرده و به اصول آن پايبند بوده به نظر مي‌رسد تغييراتي در سياست‌هاي كلي خود ايجاد كرده است، حماس اصل مبارزه خود با اسراييل را مبارزه وجودي مي‌داند نه جنگ بر سر مرز اما در سند جديد اعلام كرده كه دشمني با اسراييل به مبارزه سياسي و نه مبارزه ديني محدود خواهد شد و حماس به مرزهاي ١٩٦٧ كه اساس و پايه هرگونه آشتي ميان فلسطين و اسراييل است پايبند خواهد بود. گرچه اعتراف به مرزهاي ١٩٦٧ به پايتختي قدس در واقع در تناقض با مانيفست قبلي اين جنبش است كه بر لزوم آزادي كامل اراضي فلسطيني تاكيد داشت اما يكي از رهبران حماس كه نخواست نامش فاش شود به خبرگزاري فرانسه گفته كه اين مساله به معناي اعتراف به موجوديت رژيم صهيونيستي نيست.
وي افزود: ما به برپايي دولت اسراييل بر اساس مرزهاي سال ١٩٦٧ اعتراف مي‌كنيم اما اين به معناي اعتراف به ماهيت و پذيرش رژيم صهيونيستي نيست. به گفته كارشناسان با انتشار سند ٤١بندي جديد سياست‌هاي حماس به صورت واضح به ويژه در خصوص مساله مرزهاي ١٩٦٧ مشخص خواهد شد، زيرا در گذشته با وجود اينكه شخص «شيخ احمد ياسين»، موسس اين جنبش بر تعهد حماس به مرزهاي ١٩٦٧ سخن گفته بود اما همچنان درباره ماهيت ديدگاه اين جنبش ابهاماتي وجود داشت كه حالا با قرار گرفتن اين بند در مانيفست اصلاح شده اين ابهام از بين مي‌رود و همه بخش‌هاي حماس از جمله شاخه نظامي اين گروه ملزم به اجراي آن خواهند بود. حماس در سند پيشين خود بر لزوم نابودي دولت اسراييل و تاسيس دولت فلسطين بر سراسر سرزمين تاريخي اين كشور تاكيد كرده بود.
احمد يوسف يكي از رهبران حماس به خبرگزاري فرانسه گفته است كه يكي از اهداف حماس از انتشار سند جديد نفي و رد گفتماني است كه اين جنبش را به داشتن ديدگاه‌هاي نژادپرستانه، ضد يهودي و مخالف با مشروعيت بين‌المللي متهم مي‌كند و در سند جديد حماس اعلام مي‌كند كه ميان يهودي‌ها و پروژه سياسي صهيونيست تفاوت قايل است. يوسف كه به عنوان يكي از رهبران جريان ميانه‌رو در اين جنبش شناخته مي‌شود، افزود: مانيفست اصلاح شده حماس به معناي تغيير واقعي به سوي ميانه روي و انتخاب مسير صحيح است تا حماس از هرگونه اتهامي كه اين گروه را نژاد پرست مي‌داند مبرا شود و بر اساس آن فرصت داشتن رابطه با يهودي‌هايي كه خارج از فلسطين زندگي مي‌كنند و با رژيم اشغالگر رابطه ندارند، مهيا مي‌شود.
محمود الزهار، عضو دفتر سياسي حماس نيز درباره اين مانيفست گفته كه اين سند به معناي تغيير اصول و ارزش‌هاي جنبش نيست بلكه ساز و كاري براي مرحله بعدي است. حمزه ابوشنب، كارشناس مسائل سياسي معتقد است كه حماس به دنبال آن است تا مفاهيمي كه جامعه جهاني بر اساس آن به حماس بدبين بوده را تغيير دهد. در سند جديد تاكيد شده كه امكان ندارد با ظلم به مردم فلسطين صلح در اين كشور برقرار شود و هر ساز و كاري كه اساس آن ظلم به مردم فلسطين باشد با مقاومت مواجه خواهد شد و تلاش براي آزادسازي فلسطين حق مشروع جنبش حماس باقي مي‌ماند.
نگراني فتح از مانيفست جديد حماس
در زمينه داخلي اما مانيفست اصلاح شده جنبش حماس بنا را بر مشاركت همه جريان‌ها در اداره كشور مي‌داند و تاكيد مي‌كند كه اصل سياست حماس با سازمان آزادي بخش فلسطين مشاركت سياسي بر اساس حق شهروندي است نه بر اساس دين.
با توجه به اينكه فتح به دبيركلي «محمود عباس» مهم‌ترين و بزرگ‌ترين گروه سازمان آزادي بخش فلسطين است، كارشناسان فلسطيني معتقدند اساسنامه اصلاح شده حماس نه تنها اين دو گروه را به هم نزديك نمي‌كند بلكه به دور شدن حماس و فتح منجر خواهد شد. مخيمر ابو سعده، كارشناس مسائل سياسي در نوار غزه مي‌گويد كه سازمان تشكيلات خودگردان فلسطين نسبت به رويه جديد حماس كه با نوعي اعتدال و ميانه‌روي همراه شده نگران است؛ به گفته كارشناسان فلسطيني فتح نگران است كه حماس با اتخاذ سياست‌هاي جديد به دنبال گرفتن جاي اين سازمان باشد.
با توجه به رابطه ريشه‌دار حماس و اخوان‌المسلمين، جنبش حماس طي سال‌هاي گذشته در برخي كشورهاي عربي از جمله مصر با مخالفت‌هايي رو به رو شده، با توجه به اينكه در سند جديد سخني از اخوان‌المسلمين به ميان نيامده است اين مساله به حماس اجازه مي‌دهد كه با جامعه جهاني و كشورهاي عربي رابطه بهتري داشته باشد و ممكن است برخي كشورهاي عربي را تشويق كند كه رابطه خود با حماس را علني كنند.
حماس به مذاكره مستقيم با اسراييل تن مي‌دهد؟
در همين راستا شبكه خبري الجزيره در تحليلي كه در پايگاه اينترنتي خود منتشر كرده اين پرسش را مطرح كرده كه آيا با توجه به شرايط فعلي فلسطين به ويژه وضعيت نوار غزه، حماس مستقيما با اسراييل مذاكره خواهد كرد؟ «شرحبيل الغريب» روزنامه‌نگار و تحليلگر فلسطيني نوشته شايد حماس براي خروج از بحران موجود كه در پي تصميمات تشكيلات خودگردان فلسطين در خصوص پرداخت حقوق كاركنان دولتي در نوار غزه ايجاد شده است، به مذاكره مستقيم با تل‌آويو روي آورد.
بر اساس اين گزارش در حالي كه برخي معتقدند گفت‌وگوي مستقيم سياسي حماس با تل‌آويو مي‌تواند نوعي بلوغ سياسي و راهبرد تاكتيكي تلقي شود اما خليل الحيه، معاون رييس دفتر سياسي حماس در نوار غزه تاكيد كرده كه گزينه گفت‌وگوي مستقيم با اسراييل روي ميز نيست و با وجود برخي اصلاحات در مانيفست اين حزب، قرار نيست سياست‌هاي حماس در اين زمينه تغيير كند.
الغريب نوشته: اما به طور كلي حماس به عنوان جنبش مقاومت اول فلسطين كه در خط مقدم مقاومت اين كشور قرار دارد و جرات و شجاعت كافي را دارد كه مواضع خود را به صورت آشكار در شرايط حساس كنوني اعلام كند، اگر بنايي براي گفت‌وگوي مستقيم با اسراييل داشته باشد آشكارا آن را بيان خواهد كرد زيرا پيش‌تر در ماه مه ٢٠١٤ تاكيد كرده بود كه گفت‌وگوهاي مستقيم با اسراييل در چارچوب سياست‌هاي كلي جنبش قرار ندارد.
خالد مشعل نيز در اظهارات پيشين خود بر موضع ثابت حماس در خصوص مذاكره مستقيم با اسراييلي‌ها تاكيد كرده و گفته بود كه مذاكره مستقيم با اسراييل گزينه غلطي است و جنبش حماس با مذاكره مستقيم با اسراييل مخالفت كرده است. با اين وجود در همان دوره تاكيد كرده بود كه پيشنهادهايي براي گفت‌وگو با مسوولان رسمي و چهره‌هاي شناخته شده كه در اردوگاه صلح ميان اسراييل و فلسطين فعاليت مي‌كنند، مطرح شده بود با اين وجود به اعتقاد او هرگونه مذاكره با اسراييلي‌ها به معناي خدمت كردن به منافع رژيم صهيونيستي و ضايع شدن حقوق مردم فلسطين است.
بر اساس اين گزارش، جنبش حماس گفت‌وگو با اسراييل را راهكار خروج از بحران فلسطين و بازيابي سرزمين‌هاي اشغال شده نمي‌داند بلكه معتقد است كه همه روش‌هاي مقاومت در نهايت فلسطين را به حقوق خود مي‌رساند ولي با اين وجود با دخالت هيچ طرف سومي كه منافع و خواسته‌هاي مردم فلسطين را محقق كند، مخالفت نخواهد كرد و نمونه اين گزينه توافق وفاء الاحرار بود كه بر اساس آن ١٠٢٧ اسير زن و مرد فلسطيني آزاد شدند.
نويسنده با اشاره به سابقه گفت‌وگوهاي تاريخي برخي رهبران جهان با اشغالگران به مذاكره عمر مختار با اشغالگران بريتانيايي يا گفت‌وگوي انقلابي‌هاي ويتنام با فرانسوي‌ها و امريكايي‌ها پرداخته و مي‌گويد: اينها نمونه‌هايي هستند كه جنبش حماس مي‌تواند از آن پيروي كرده و با اسراييلي‌ها به صورت رودررو مذاكره كند اما كسي كه از نزديك به پرونده فلسطين و نبرد اين كشور با اسراييل مطلع باشد، مي‌داند كه پرونده فلسطين يك مساله اعتقادي است و اسراييل دولتي اشغالگر است كه روي خاك فلسطين دولت تشكيل داده است، مشكل اصلي؛ موجوديت و اشغالگري اسراييل است. حتي با نرمش حماس براي پذيرش مرزهاي سال ١٩٦٧ به عنوان اساس حل پرونده فلسطين اما اين جنبش نمي‌تواند به وجود اسراييل يا حقانيت اين رژيم در غصب و اشغال سرزمين فلسطين اعتراف كند.
به گفته نويسنده: حماس پيش از گام برداشتن به سوي مذاكره مستقيم با اسراييل بايد هزار بار اين مساله را مورد بررسي قرار دهد زيرا به نظر من گفت‌وگوي مستقيم با اسراييل يعني اعتراف به موجوديت اين رژيم و اين يعني اينكه همه كشورهاي عربي براي اعتراف به موجوديت اسراييل و عادي‌سازي روابط با اين رژيم سر و دست خواهند شكست و بعد از آن رژيم صهيونيستي در سايه مشروعيتي كه از اعراب به دست مي‌آورد به سياست‌هاي اشغالگري خود ادامه خواهد داد.
الغريب با اشاره به ٢٥ سال مذاكره بيهوده تشكيلات خودگردان فلسطين با اسراييل تاكيد مي‌كند همانگونه كه صلاح البردويل، عضو دفتر سياسي حماس پيش‌تر گفته بود مانيفست اصلاح شده حماس سندي كاملا ملي است كه با بررسي‌هاي دقيق و تحقيق كامل تدوين شده و سندي است كه مخاطب آن مردم، مقاومت فلسطين و همه كشورهاي عربي است.
فلسطيني‌ها در خيابان محمود عباس در قاهره
سفارت فلسطين در قاهره اعلام كرد روز شنبه محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين وارد مصر مي‌شود و با «عبدالفتاح سيسي» رييس‌جمهور مصر ديدار مي‌كند و با رييس‌جمهور اين كشور تحولات فلسطين و كشورهاي عربي را مورد بررسي قرار مي‌دهد. بر اساس اين خبر قرار است عباس به زودي به امريكا هم سفر كند و با «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا ديدار و گفت‌وگو كند. پيش‌تر سيسي تاكيد كرده بود كه كشورش آمادگي دارد با دولت امريكا سازوكار از سر‌گيري گفت‌وگوهاي صلح ميان اسراييلي‌ها و فلسطيني‌ها را فراهم كند.
همزمان با حضور عباس در قاهره، شهروندان فلسطيني در كرانه باختري به خيابان‌ها آمدند تا با اسراي فلسطيني كه دست به اعتصاب غذا زده‌اند، اعلام همبستگي كنند. بعد از نماز جمعه بيت لحم، نابلس، الخليل و شمال رام‌الله و قدس اشغالي به صحنه اعتراض فلسطيني‌ها تبديل شد و ده‌ها جوان فلسطيني در درگيري با نظاميان رژيم صهيونيستي زخمي شده يا در پي شليك گاز اشك‌آور دچار خفگي شدند. سازمان هلال‌احمر فلسطين اعلام كرد كه ٢١ جوان فلسطيني در درگيري با نظاميان اسراييلي در شهرك‌هاي ابوديس و العيزريه در جنوب شرق قدس زخمي شده‌اند. مسوولان فلسطيني در قدس اعلام كردند كه تظاهرات روز جمعه فلسطيني‌ها براي همبستگي با اسراي اين كشور كه در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي دست به اعتصاب غذا زده‌اند گام‌هاي اوليه اعتراضي براي فعاليت‌هاي بيشتر در مسير تحقق خواسته‌هاي اسراي فلسطيني است.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=73659
ش.د9600638