(روزنامه ايران - 1396/02/13 - شماره 6485 - صفحه 20)
جنبش حماس در سی‌امین سالگرد تأسیس خود، اساسنامه جدید خود را با ملاحظاتی جدید منتشر کرد. این اساسنامه شباهت بسیاری به اساسنامه قبلی این جنبش دارد که سال 1988 تدوین و تصویب شد. اما در یکی از مهم‌ترین بندهای خود با تأکید بر اینکه کشوری به اسم اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد، اعلام کرده‌است، تشکیل کشوری فلسطینی بر مبنای مرزهای 1967 را می‌پذیرد. این همان محدوده مرزی است که غربی‌ها بر آن تأکید دارند و خواهان تشکیل دو دولت بر مبنای چنین مرزبندی هستند. این اساسنامه می‌تواند باعث بازشدن درهای جهان به روی حماس شود.
به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه خبری معا فلسطین، خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس که در دوحه، پایتخت قطر از اساسنامه جدید این جنبش رونمایی کرد، اعلام کرده، این سند سیاسی نشانگر تحول فکری و ایفای نقش سیاسی حماس و تأکید این جنبش بر این مسأله است که حماس به دنبال جنگ نیست و برای آزادی و رهایی از اشغال تلاش می‌کند. بر این اساس حماس با صهیونیست‌ها مبارزه می‌کند، نه پیروان دین یهود. این سند همچنین نمونه‌ای برای روی باز حماس از تعامل با واقعیت بدون لطمه زدن به آرمان‌هاست. خالد مشعل سپس با اشاره به اینکه این جنبش خط فکری اخوان‌المسلمین را ادامه می‌دهد، گفت: سند جدید سیاسی حماس با وجود پذیرش تشکیل کشور فلسطینی بر اساس مرزهای 1967 به معنای به رسمیت شناخته‌شدن اسرائیل از سوی این جنبش نیست و ما تا تحقق آزادی و حاکمیت فلسطین بر این مرزها به مبارزه خود ادامه می‌دهیم. به گفته خالد مشعل سران جنبش حماس از 4 سال قبل تصمیم به تدوین اساسنامه جدید گرفتند و نگارش آن نیز 2 سال طول کشید.
مهم‌ترین بخش‌های اساسنامه جدید حماس
مرز جغرافیایی تعیین شده در این اساسنامه همان مرزهای تاریخی فلسطین یعنی از رود اردن در شرق تا دریای مدیترانه در غرب و از منطقه رأس النقاوره در شمال تا‌ام رسراش در جنوب است. براساس مهم‌ترین بند این سند سیاسی که در 42 بند تدوین شده‌است، برپایی کشور مستقل فلسطینی که خالد مشعل به آن اشاره کرده باید با پایتختی شهر قدس باشد. این در حالی است که چندی پیش روسیه اعلام کرد تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی از تل‌آویو به نیمه غربی قدس را به رسمیت می‌شناسد و امریکا نیز در صدد است با تغییر مکان سفارتخانه خود از تل‌آویو به قدس، اقدام مشابهی انجام دهد. این اساسنامه همچنین مسجد الاقصی را حق مسلم ملت فلسطین و امت اسلامی و عربی می‌داند و تأکید می‌کند، اشغالگران هیچ حقی در آن ندارند. علاوه بر این، بر حق بازگشت آوارگان فلسطینی تأکید شده‌است.
در یکی دیگر از بندهای مهم اساسنامه جدید حماس، اعلامیه «بالفور» (که با ابتکار انگلیس و برای تشکیل دولت و حکومتی تحت عنوان اسرائیل تهیه شد)، توافق‌های اسلو و قطعنامه‌های سازمان ملل در مورد تقسیم فلسطین و تمامی قطعنامه‌ها و تدابیر مرتبط با آن را باطل و مردود دانسته و تأسیس رژیم صهیونیستی از اساس باطل تلقی شده‌است. این اساسنامه تأکید می‌کند، هدف آنها نه مبارزه با یهودیت و پیروان این مذهب آسمانی که صهیونیسم است. حماس همچنین سازمان آزادی بخش فلسطین را چارچوب ملی برای ملت فلسطین دانسته و تأکید کرده، باید این سازمان را حفظ کرد و برای توسعه و بازسازی ساختار آن بر اساس دموکراسی تلاش کرد.
حماس تأکید می‌کند تشکیلات خودگردان فلسطین نیز باید در خدمت ملت فلسطین بوده و از امنیت، حقوق و طرح ملی آن دفاع کند. حماس در بند 40 و 41 اساسنامه خود تأکید می‌کند، این جنبش در روابط خود با کشورها و ملت‌های جهان به ارزش‌های همکاری، عدالت، آزادی و احترام به خواست و اراده ملت‌ها باور دارد و از مواضع کشورها و نهادها و سازمان‌های حامی حقوق ملت فلسطین استقبال می‌کند. این در حالی است که بسیاری از کشورهای جهان تحت فشارهای امریکا حماس را گروهی تندرو می‌دانند که حاضر به مذاکره برای حل مسأله سازش در خاورمیانه نیست.
واکنش رژیم صهیونیستی
نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در نخستین واکنش به اساسنامه جدید حماس، مدعی شد حماس به دنبال فریب و گمراهی جهان است. به گزارش سایت شبکه الجزیره، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به اعلام سند سیاسی جدید حماس مدعی شد که رهبر جنبش حماس هر روز به کشتار دسته جمعی یهودیان و نابودی اسرائیل دعوت می‌کند. وی همچنین مدعی شد که واقعیت جنبش حماس آن است که تونل‌هایی را برای «اقدامات تروریستی» حفر می‌کند و هزاران موشک را به سمت غیرنظامیان اسرائیل پرتاب می‌کند و در مدارس و دانشگاه‌هایش آموزش می‌دهد که یهودیان «میمون و خوک» هستند.
اقدامی تعجب‌برانگیز برای رسانه‌ها
اقدام حماس در ایجاد تغییرات در اساسنامه 1988 خود، با واکنش رسانه‌‌های غربی مواجه شد. فرانس24 در همین ارتباط نوشت، حماس برای تلطیف وجهه خود دست به تغییر لحن زد و مرزهای 1967 را پذیرفت و علاوه بر آن خود را از گروه اخوان المسلین دور نگاه داشت تا روابط خود با مصر و کشورهای حوزه خلیج فارس را بهبود بخشد. این جنبش به این ترتیب خود را هرچه بیشتر همراستا با رقیب سیاسی خود فتح قرار داد. روزنامه فایننشال تایمز نیز نوشت: جنبش حماس از زمان برکناری دولت محمد مرسی در مصر، تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی بسیاری بوده‌است و اکنون با این واقعیت روبه‌رو است که عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر روابطی خوب با اسرائیل دارد و به همان نسبت از اخوان‌المسلمین رویگردان است و از دیگر سو محمود عباس که امروز به امریکا سفر و با رئیس‌جمهوری امریکا دیدار می‌کند، آنها را تهدید به قطع حقوق مردم غزه کرده‌است.
اما اندیشکده «انستیتو واشنگتن» نظری مشابه نتانیاهو را عرضه کرده و نوشته است: حماس با تغییر اساسنامه خود تلاش کرد خود را جنبشی میانه رو نشان دهد. اما سیاست‌‌های کلی این جنبش و مبارزه مسلحانه آن با اسرائیل همان‌طور که رهبر جدید آنها «یحیی سینوار» گفته‌است، هرگز پایان نمی‌یابد. مؤسسه تحقیقاتی استراتفور نیز معتقد است، در تغییر اساسنامه حماس، نباید از نقش قطر و بویژه ترکیه غافل شد. ترکیه برخلاف سال‌های گذشته اکنون در خفا روابط خوبی با تل‌آویو برقرار کرده‌است و از طریق کمک‌هایی که برای حماس ارسال می‌کند و سال‌ها نیز میزبان رهبران این جنبش بود، بر حماس نفوذ دارد و در صدد است به این ترتیب باب گفت‌و‌گو‌ها و مذاکرات بین حماس و اسرائیل را برقرار کند.
http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/181734
ش.د9600671