تاریخ انتشار : ۱۳ مهر ۱۳۹۶ - ۰۹:۱۱  ، 
شناسه خبر : ۳۰۴۹۹۰
پایگاه بصیرت / آرزو ضیایی

(روزنامه آرمان – 1396/05/31 – شماره 3399 – صفحه 4)

یکی از اولین اظهارنظر‌های وزیر جدید ارتباطات درباره فیلترینگ توئیتر بود. محمدجواد آذری‌جهرمی یک روز بعد از اینکه نمایندگان مجلس به او برای تصدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعتماد کردند، عنوان کرد: «فیلترینگ توئیتر به دلیل مسائل اخلاقی و فرهنگی نبوده، بلکه مربوط به حوزه امنیت ملی است.» فیلترینگ از موضوعات پراهمیت و حاشیه‌ساز یک دهه اخیر ایران بوده است. این موضوع با فراگیری استفاده از شبکه‌های اجتماعی ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد. فعالیت بسیاری از سیاستمداران و نمایندگان مجلس در این شبکه‌ها این پرسش را به وجود آورد که چرا با وجود این فعالیت‌ها همچنان باید استفاده از شبکه‌های اجتماعی با بهره‌گیری از فیلترشکن صورت پذیرد. بر این اساس بحث‌های دامنه‌داری در مورد رفع فیلتر شبکه‌هایی مانند توئیتر و فیسبوک مطرح است، همان‌طور که برخی به دنبال فیلتر شبکه‌هایی مانند اینستاگرام و پیام‌رسان تلگرام هستند.

توئیتر، بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی میکروبلاگینگ دنیاست که از مدت‌ها قبل دسترسی آن برای کاربران ایرانی مسدود شده است. اما از زمان روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور وزرای او در این شبکه ‌اجتماعی فعالیت می‌کنند. از زمان آغاز تبلیغات ریاست‌جمهوری شبکه‌های اجتماعی نقش بسیار مهمی برای معرفی اهداف و سیاست‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری داشتند و از قدرت این شبکه‌ها در راستای اطلاع‌رسانی مردم استفاده شد. با اینکه دسترسی به شبکه‌های اجتماعی برای کاربران ایرانی محدود است، اما دولت و برخی وزرا به استفاده از این شبکه‌های اجتماعی ادامه می‌دهند. این موضوع به دولت خلاصه نمی‌شود. در حال حاضر بسیاری از سیاستمداران کشور عضو شبکه‌های اجتماعی بزرگی مانند توئیتر و فیسبوک هستند و روزانه چندین‌بار پیام‌هایی را توئیت کرده یا آنها را در صفحه فیسبوک خود قرار می‌دهند، اما مردم عادی در حال حاضر تنها با استفاده از فیلترشکن قادرند به این شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا کنند.

هرچند برخی افراد با استفاده از فیلترشکن‌ها از این شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، اما اغلب به دلیل دشواری دسترسی و غیرقانونی بودن ورود به این شبکه‌ها ترجیحا از آنها استفاده نمی‌کنند. این در حالی است که شبکه‌هایی مانند توئیتر و فیسبوک کاربران نسبتا زیادی در ایران دارند و این موضوع لزوم توجه به راهکارهایی را که می‌توانند سبب رفع فیلتر این شبکه‌ها بشوند دوچندان می‌کند. به‌رغم آنکه کاربران بسیاری فیلترینگ را به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و برخی نیز به وزارت اطلاعات نسبت می‌دهند، اما تنها ‌درصدی از تصمیم‌گیری درباره این موضوع در اختیار دولت است. موضوع فیلترینگ و مسائل مربوط به آن به کارگروه تعیین مصادیق محتوای‌ مجرمانه برمی‌گردد. کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه در سال۱۳۸۸ و در پی تصویب قانون جرایم رایانه‌ای در مجلس بنیان گذاشته شد.

این کارگروه براساس ماده۲۲ قانون جرایم رایانه‌ای تشکیل شده و مسئولیت نظارت بر فضای مجازی و پالایش تارنماهای حاوی محتوای مجرمانه و رسیدگی به شکایات مردمی را برعهده دارد. کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه زیر نظر دادستان کل کشور فعالیت می‌کند و ۱۳عضو دارد که تنها دو نفر از آنها از طرف وزارت ارتباطات هستند. براساس قانون جرایم رایانه‌ای، اعضای این کارگروه موظفند هر دو هفته یک‌بار جلسه تشکیل دهند و در این جلسات در مورد فیلتر شدن سایت‌های مختلف، بحث، تبادل‌نظر و رای‌گیری می‌شود. در این کمیته که مسئولیت فیلترینگ را برعهده دارد، بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات با احتساب وزیر و با حضور شخصی که به مسائل مربوط به فناوری آشنا باشد، نهایتا دو عضو حاضر دارد و از آنجا که تصمیمات کارگروه با اکثریت نسبی حاضران معتبر است، این دو عضو نهایتا می‌توانند ‌درصدی از تصمیم‌گیری‌ها را شامل شوند.

فهرست مصادیق محتوای‌ مجرمانه شامل هفت بخش، محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی، مقدسات‌ اسلامی، امنیت و آسایش عمومی، مقامات و نهادهای دولتی و عمومی و محتوای مجرمانه مربوط به امور سمعی، بصری و مالکیت ‌معنوی و محتوایی است که تحریک، ترغیب، یا دعوت به ارتکاب جرم می‌کند و کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه موظف است به شکایات مربوط به مصادیق فیلترشده رسیدگی و نسبت به آنها تصمیم‌گیری کند.

برای رفع فیلتر تلاش می‌کنیم

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره فیلترینگ توئیتر گفت: باید درباره موضوع رفع فیلتر توئیتر مذاکره و صحبت کنیم. ما تلاش خودمان را می‌کنیم تا در این زمینه به یک جمع‌بندی مناسب برسیم. محمدجواد آذری‌جهرمی افزود: فیلترینگ توئیتر به دلیل مسائل اخلاقی و فرهنگی نبوده، بلکه مربوط به حوزه امنیت ملی است. او درباره رفع فیلتر شبکه اجتماعی توئیتر با بیان اینکه وزارت ارتباطات این شبکه را فیلتر نکرده است که بخواهد رفع فیلتر کند، گفت: اینکه بگوییم ما می‌توانیم توئیتر را رفع فیلتر کنیم، درست نیست. نهادی که تصمیم گرفته این شبکه اجتماعی فیلتر باشد، بنا بر ملاحظاتی این کار را انجام داده است. آذری‌جهرمی ادامه داد: من هم از توئیتر استفاده می‌کنم. این شبکه اجتماعی ابزار مناسبی برای دیپلماسی عمومی، برقراری ارتباط با مردم دنیا و اظهارنظر درباره موضوعات مختلف است. او خاطرنشان کرد: اینکه ما رسانه خودمان را محدود به تلگرام کنیم که فقط جامعه داخلی از آن استفاده می‌کنند، استراتژی خوب و مناسبی نیست. آذری‌جهرمی در خاتمه تشریح کرد:‌ واقعیت این است که فیلترینگ توئیتر به خاطر مسائل اخلاقی و فرهنگی نبوده، بلکه مربوط به حوزه امنیت ملی است.

وزرا براساس برنامه پیش بروند

یک نماینده مجلس در گفت‌و‌گو با «آرمان» در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان نسبت به رفع توئیتر اقداماتی را انجام داد و وزیر ارتباطات می‌تواند به رفع فیلتر توئیتر اقدام کند، می‌گوید: وزیر ارتباطات و تمام مسئولان باید به فکر اجرای برنامه توسعه کشور و برنامه‌های ارائه‌داده‌شده خود به مجلس باشند. میرحمایت میرزاده در ادامه می‌افزاید: رسیدگی و تحقق برنامه‌های ازپیش‌تعیین‌شده وزرا مهم‌ترین وظیفه آنهاست. وزرا نمی‌توانند صحبت‌های سلیقه‌ای داشته و به دنبال پیاده‌سازی و اجرای افکار خود باشند، در این صورت نظام مقدس ‌جمهوری اسلامی ایران از اقدام آنها متضرر می‌شود. او خاطرنشان می‌کند: برنامه‌ای تحت عنوان برنامه ششم توسعه تدوین شده و در اختیار وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات و دیگر وزرای دولت دوازدهم قرار گرفته است.

مجلس، دولت و تمام مسئولان انتظار دارند که وزرا براساس برنامه ازپیش‌تعیین‌شده ششم توسعه پیش بروند. میرزاده می‌افزاید: اینکه هر وزیر افکار و سلایق خود را مطرح کند قابل‌پذیرش نیست و به‌قولی مصداق اصطلاح «هر دم از این باغ بری می‌رسد» است. در این صورت فضای کلی جامعه دچار تشنج و مشکل می‌شود. او تاکید می‌کند: برای رفع این مشکل معیار وزرا برای تصمیم‌گیری باید برنامه رای‌اعتمادگرفته آنها از مجلس و برنامه‌ ششم توسعه باشد. میرزاده می‌گوید: مسائلی مانند فیلترینگ توئیتر یا برخی شبکه‌های اجتماعی فیلترشده، تحت نظارت و کنترل مسئولان امنیتی و حفاظتی کشور است و درباره امکان رفع فیلتر این شبکه‌ها نیز باید با مسئولان امنیت‌ملی کشور گفت‌و‌گو شود.

او می‌افزاید: هیچ‌کشوری در دنیا مسائل امنیتی خود را آشکارا مطرح نمی‌کند و نمی‌توان از این مسئولان نیز انتظار داشت که دلایل فیلترینگ توئیتر یا برخی دیگر از شبکه‌های ‌مجازی را رسانه‌ای کنند. شورای ‌امنیت و مسئولان امنیتی کشور در این حوزه صاحبنظر هستند. میرزاده تاکید می‌کند: اظهارنظر درباره این موضوع توسط افرادی که در این زمینه مسئولیتی ندارند مانند یک نماینده مجلس یا وزیر سبب تشویش اذهان‌عمومی می‌شود، زیرا افراد براساس سلایق ‌شخصی خود معمولا در این زمینه‌ها اظهارنظر می‌کنند. مطرح کردن موضوعات ‌امنیتی در فضای گسترده رسانه‌ای به نفع کشور نیست و به آن ضربه می‌زند.

http://www.armandaily.ir/fa/news/main/195252

ش.د9602182