(روزنامه اطلاعات - 1396/07/02 - شماره 26826 - صفحه 12)
تروریست‌ها در آستانه نابودی
روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن و تارنمای موسسه رسانه ای «عنب بلدی» سوریه، اظهارات برخی مقام‌ها درباره نزدیک بودن نابودی داعش در سوریه را در کانون توجه قرار دادند.روزنامه رای الیوم در گزارشی به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: دو نقطه عطف اساسی در تحولات کنونی سوریه وجود دارد که برای فهم عمیق تحولات آینده و نتایج آن و بازگشت امنیت و ثبات به این کشور نگاه و بررسی آن ضروری است. نخست اظهارات دو روز پیش استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل متحد به سوریه در گفت و گو با شبکه بی بی سی است که در آن تاکید کرد شکست داعش در رقه و دیرالزور طی چند هفته آینده رخ خواهد داد. این به معنای پایان جنگ سوریه است، اما مرحله پس از آن به دلیل نبود راه حل سیاسی، آکنده از خطرات است.
دوم بیانیه ای که حزب الله درباره اقدام آمریکا در بمباران اتوبوس‌های حامل عناصر داعش و خانواده‌های آنان صادر کرد. این بیانیه موضعی عقلانی به همراه داشت. زیرا بر پایبندی حزب الله و مقام‌های سوریه به توافق قلمون شمالی تاکید و اقدام آمریکا در بمباران این کاروان را نفاق و دورویی و ادعای دروغین در مبارزه با تروریسم توصیف کرد و گفت:این عناصر در بیابان هستند و درمیان آنها زن و کودک و میانسال و مجروح حضور دارند. این بیانیه همچنین خواستار دخالت بین المللی برای حمایت از آنها شد و افزود: آمریکا خود پیشتر به بیش از هزار تن از عناصر داعش اجازه انتقال از تلعفر به مناطق کردنشین داده است.
به نوشته عبدالباری عطوان، سخنان دی میستورا باید کاملا جدی گرفته شود زیرا وی یکی از با تجربه‌ترین و آگاه ترین افراد به پرونده سوریه و جزئیات آن است. او پیشتر هم حوادث حلب شرقی را پیش‌بینی و به عناصر مسلح برای خروج از این شهر و همراهی آنان تا ادلب خدمات ارائه کرد. اما در معرض انتقادهای تندی قرار گرفت. اگر به حرف‌های او توجه می شد درگیری میان گروه‌های مسلح رخ نمی داد. درگیری‌هایی که به مرگ صدها تن از آنها منتهی شد و تجمعات آنها در معرض بمباران هوایی گسترده‌ی هواپیماهای روسیه و سوریه قرار گرفت.به نوشته رای‌الیوم، تاکید فرستاده بین المللی بر نزدیک بودن پایان جنگ در سوریه جای هیچ تردیدی باقی نمی گذارد. اکنون فقط سه منطقه دیرالزور، رقه و ادلب خارج از کنترل دولت سوریه و همپیمانان یعنی روسیه و حزب‌الله قرار دارد.
ارتش سوریه درحال پیشروی در سمت دیرالزور است و نیروهای دموکرات سوریه که بیشتر آنها کردهای مورد حمایت آمریکا هستند وارد رقه شده اند و در یک قدمی مرکز امنیتی در قلب این شهر هستند. اما مساله آزاد سازی استان ادلب به تعویق خواهد افتاد. از این رو، مذاکراتی برای پرهیز از وقوع کشتار در این شهر به وسیله ترکیه درجریان است که پیشنهاد انحلال جبهه النصره و سپردن شهر به یک مدیریت شهری را ارائه کرده است.به گفته عبدالباری عطوان، دور از ذهن نیست این راه حل در روزهای آینده مورد پذیریش قرار گیرد. زیرا جایگزین دیگر آن کشتار و خون‌ریزی خواهد بود. راه حل سیاسی که دی میستورا درباره نبود آن هشدار داد از جمله درباره برقراری ثبات و تشکیل حکومتی فراگیر درسوریه و برگزاری انتخابات عمومی موضوعی مهم است و موجب بسته شدن کامل پرونده جنگ می شود.
به نوشته تارنمای موسسه رسانه‌ای «عنب‌بلدی»، « واسیلی نبنزیا» نماینده دایم روسیه در سازمان ملل در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت: در نتیجه پیروزی در زمینه مبارزه با تروریسم، کاهش مناطق زیر کنترل گروه‌های تروریستی، برقراری منطقه امن و تضمین ورود کمک‌های انسان دوستانه نشانه‌های حل سیاسی بحران سوریه آشکار شده است.به نوشته این تارنمای اظهارات دی میستورا نماینده سازمان ملل همزمان درباره نزدیک بودن نابودی داعش همزمان شد با اظهارات «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که در آن گفت در نتیجه شکست داعش و دیگر گروه‌های تکفیری به حل سیاسی بحران سوریه نزدیک شده ایم.
از سوی دیگر نماینده سازمان ملل در امور سوریه شکست داعش و حل سیاسی بحران سوریه را با هم ارتباط داد. او در مصاحبه با رادیو«بی بی سی» انگلیس پیش‌بینی کرد دیگر پایگاه‌های داعش هم تا پایان اکتبر سقوط کند. به نوشته این تارنما، تحلیلگران معتقدند خوش بینی حامیان نظام و اظهارات آنان درباره حل سیاسی بحران در شرایطی است که حامیان مخالفان سوریه از شرط اساسی خود که همان برکناری «بشار اسد» از قدرت است چشم پوشی کردند و اولویت را به مبارزه با تروریسم و حل سیاسی این بحران داده اند.
دست برتر نظام سوریه در عرصه سیاسی و نظامی
روزنامه‌های رای الیوم چاپ لندن و «الخلیج» امارات شکست تروریست‌ها در سوریه و دست برتر نظام سوریه را مورد توجه قرار دادند. به نوشته روزنامه رای الیوم، مخالفان سوریه دو راه برای تغییر رویه خود دارند: نخست نشست آستانه که نیمه‌های ماه جاری برگزار می شود و یک هیات از گروه‌های مخالف نظام سوریه در کنار هیات دولت سوریه حضور خواهند داشت. دوم نشست ژنو که پیشنهاد برگزاری آن برای نیمه اکتبر آینده داده شده است.
این روزنامه نوشت: آنچه باید گروه‌های مخالف سیاسی و نظامی آن را بپذیرند همان چیزی است که به دی میستورا نیز الهام شده است. این که نظام سوریه و همپیمانان در عرصه نظامی و سیاسی دست برتر را دارند و آنچه چند سال پیش و درآغاز بحران مطرح بود اکنون در سایه تغییرات بزرگ در موازنه قدرت و خالی شدن پشت مخالفان از سوی دوستان و پشتیبانان آنان در آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس دیگر مطرح نیست.روزنامه الخلیج نوشت: پیشرفت‌های نظامی و سیاسی روسیه و کمرنگ شدن نقش آمریکا زمینه را برای پایداری نظام سوریه و افزایش قلمرو تحت کنترل آن فراهم کرده است. در نتیجه این پیروزی‌ها اکنون نظام سوریه قدرت مانور دارد و پیروزی‌های نظامی سوریه و حمایت‌های روسیه برگ برنده ای است که نظام سوریه می‌تواند در هرگونه مذاکره سیاسی در آستانه و ژنو از آن استفاده کند.
نگرانی دشمنان سوریه از تغییر معادلات جنگ
نشریه «المنار» فلسطین شکست طرح‌های ضد سوری و نگرانی دشمنان از پیروزی‌های ارتش سوریه و همپیمانان بر تروریست‌ها را مورد توجه قرار داد. به نوشته نشریه المنار، سوریه زخمی شده امروز با دستان ارتش سلحشور آن در حال بهبودی است و پیروزی بزرگ در حال آشکار شدن است. مردم سوریه میوه پایداری خود را پس از 7 سال فداکاری می چینند. سوریه بهترین فرزندان خود را در محراب کرامت فدا کرد و این جنگ برای سوریه بسیار پرهزینه بود. اکنون حامیانان اندیشه گمراه کننده با ناامیدی به غارهای خود برگشته اند و برای طرح‌های شکست خورده خود مراسم عزا و سوگواری برپا کرده اند. اردوگاه ضد سوری در انتظار بحران‌های در حال انفجار است. آمریکا در تنش خود با کره شمالی و ونزوئلا در حال دست و پا زدن است. اکنون شکاف گسترده و اختلاف‌های عمیقی در کاخ سفید وجود دارد که این کاخ را به مرز انفجار رسانده است.
حامیان تروریست‌ها در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم با اختلاف روبرو شده اند و بوی بد این اختلاف‌ها بینی را آزار می دهد. رژیم صهیونیستی از پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه نگران است و این پیروزی خواب را از چشم سران این رژیم ربوده است. ارتش سوریه ضربه‌های دردناکی به جبهه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی وارد کرد و آنان را مجبور کرده است به طور دسته جمعی پا به فرار گذارند. اکنون اختلاف در میان تروریست‌ها به طور آشکار دیده می شود و درنتیجه این وضعیت رژیم صهیونیستی از تغییر و تحولات منطقه در هراس است. زیرا این تحولات به منافع این رژیم زیان وارد می کند.
اسد به لحاظ نظامی در جنگ پیروز شده است
روزنامه لس آنجلس تایمز در گزارشی با عنوان "شاید سوریه ویرانه باشد، اما به نظر می‌رسد اسد به لحاظ نظامی پیروز جنگ شده باشد" نوشت: در حال حاضر، توافق دیپلماتیک رو به رشدی وجود دارد مبنی بر اینکه اسد، چشم پزشک ۵۱ساله که رهبری سوریه را ۱۷سال پیش از پدر خود به ارث برد، تقریبا و به طور قطع بر تلاش‌ها با هدف کنار گذاشتن خودش، از نظر نظامی پیروز شده و مخالفانش باید شرایط لازم را برای کنار آمدن با سیاست‌های او همزمان با اینکه برای یک دوره جدید طرح‌ریزی می‌کنند، ایجاد کنند.
به گزارش ایسنا این روزنامه آمریکایی نوشته است: ناظران معتقدند این جنگ چند جانبه که در اواسط هفتمین سال مرگبار خود است، تا پایان راه فاصله دارد اما تحکیم کنترل اسد در بخش‌های کلیدی کشور و ادامه کمک‌های اساسی از سوی متحدانش شامل روسیه و ایران باعث شده است که کار برای شورشیانی که زمانی از حمایت آمریکا برای عزل او از قدرت برخوردار بودند، غیر ممکن شود. رابرت فورد، سفیر سابق ایالات متحده در دمشق که شاهد روزهای ابتدایی اعتراضات بوده، می‌گوید: دولت بشار اسد به لحاظ نظامی در جنگ پیروز شده است. من نمی‌توانم چشم‌اندازی را متصور باشم که در آن اپوزیسیون سوریه بتواند او را وادار کند تا در مذاکره صلح امتیازهای چشمگیری بدهد.
دولت هنوز به طور کامل امنیت در مناطق اطراف پایتخت را تامین نکرده و مبارزه هنوز در بخش‌های شرق سوریه و نیز استان ادلب در شمال غرب ادامه دارد. با این حال، حتی محکم‌ترین دشمنان بین‌المللی اسد هم ادامه حکومت او را امری حتمی می‌دانند و از شورشیانی که علیه او به صف شده‌اند می‌خواهند که همین کار را انجام دهند.اسامه ابوزید، یک سخنگوی اپوزیسیون در تماسی تلفنی گفت: کشورهایی که بیشترین حمایت را از ما می‌کردند مواضع خودشان را تغییر دادند. ما از سوی تمام طرف‌ها تحت فشاریم تا دیدگاهی واقع‌بینانه‌تر تدوین کنیم و ماندن اسد را بپذیریم.
اصلی‌ترین عامل بقای رهبر سوریه نبرد متحدان او مسکو و تهران است که هر دوی آنها شدیدا روی نگه داشتن او در قدرت متمرکز هستند. روسیه سال ۲۰۱۵در شرایطی که ائتلافی از شورشیان اسلام‌گرای تندرو در آستانه به دست گرفتن پایگاه‌های مهم دولت بودند، جنگنده و نیروهای ویژه‌ای موسوم به اسپتسناتز به سوریه فرستاد تا مقابل پیشروی مخالفان بایستند. ایران هم نیرو فرستاد تا نیروهای اسد را تقویت کند. به لحاظ دیپلماتیک، روسیه مکررا در شورای امنیت سازمان ملل متحد از حق وتوی خود برای محافظت از دمشق در برابر مجازات استفاده کرده و برای ایجاد مناطق کاهش تنش که مجرای تنفسی برای ارتش ایجاد می‌کند تا حملات در استان دیرالزور واقع در شرق سوریه را شدت بخشد، تلاش کرده است.
در همین حال، اپوزیسیون سوریه پشتیبانی حامیان بین‌المللی از اراده سیاسی برای عزل اسد را از دست رفته می‌داند چرا که هر کدام از آن کشورها اولویت‌های استراتژیک خودش را در سوریه دنبال می‌کنند. ترکیه که جزو اولین مجراهای حیات اپوزیسیون بود و شهرهای مرزی‌اش در ابتدای بحران به پایگاه‌های شورشیان تبدیل شد، در حال حاضر روی توقف پیشرفت یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) متمرکز شده که یک جبهه کرد سوری است. آنکارا آن را به چشم یک نیروی نیابتی از طرف یک گروه جدایی‌طلب کردهای داخلی می‌بیند که چندین دهه است با آنها در جنگ است.
این مساله ترکیه را در مسیر ائتلاف با آمریکا قرار داده و ایالات متحده هم ی‌پ‌گ را هسته نیروی ضد داعش قرار داد.حامیان اپوزیسیون سوریه در خلیج‌فارس هم با یکدیگر اختلاف نظر دارند. عربستان و امارات متحده در جر و بحث با قطر و باتلاق یمن هستند؛ جایی که ۲۹ماه کمپین هوایی به رهبری عربستان به مرگ بیش از ۱۰هزار تن انجامیده و بحران انسانی و یکی از بدترین بحران‌های وبا در جهان را رقم زده است.
در همین حال، دولت اسد اعتماد به نفس خود را به روش‌های خرد و کلان نشان می‌دهد. اوایل همین ماه، نمایشگاه بین‌المللی دمشق که زمانی محل نمایش دستاوردهای اقتصادی و فناوری بود و سرمایه‌گذارانی از سراسر جهان عرب و فراتر از آن را جذب می‌کرد، برای اولین بار از زمان آغاز جنگ داخلی برگزار شد.فارس کرتالی، مدیر برگزاری این نمایشگاه در تماسی تلفنی از دمشق می‌گوید: این نمایشگاه راهی برای اعلام پیروزی در سوریه بود.در همین حال کسانی که امیدوار بودند اسد را بیرون کنند، شاهد اجرای یک سیستم سیاسی "عملگرا و واقعی" در میان کشورهایی هستند که مخالفان پیشتر آنها را به عنوان پشتیبان تشخیص داده بودند.
ابو زید، سخنگوی مخالفان سوریه می‌گوید فرانسه و سایر قدرت‌های اروپایی بیشتر علاقه‌مند هستند تا جریان پناهندگان سوری را مدیریت کنند و کشور را به اندازه کافی برای برگرداندن بسیاری از کسانی که در حال حاضر در اروپا هستند، امن کنند.او و دیگر چهره‌های مخالف، از دولت‌های اوباما و ترامپ انتقاد کرده و می‌گویند که ایالات متحده با تمرکز روی مقابله با داعش و القاعده با نبرد گسترده‌تر با روسیه مخالفت کرده است. گرچه ترامپ ماه آوریل پس از انتشار گزارشی مبنی بر وقوع حمله شیمیایی در سوریه دستور داد تا یک حمله هوایی در سوریه انجام شود اما همچنین به وضوح از درخواست برای کناره‌گیری اسد خودداری کرد. ابو زید گفت: جدا از تمایل برای مبارزه با گروه‌های ترویستی، اوضاع به گونه‌ای است که انگار آمریکا اهمیتی به موضوع نمی‌دهد. ادامه دارد...
ش.د9603248