(روزنامه اطلاعات – 1396/04/04 – شماره 26752 – صفحه 12)
عبدالباري عطوان، تحليلگرعرب با بيان اينکه در زمان حاضر ارتش سوريه و متحدانش، سررشته همه معادلات را در دست دارند، تاکيد کرد که عمليات موشکي ايران در ديرالزور پيام مهمي براي چندين طرف از جمله سعودي داشت.
به گزارش ايرنا، عطوان در مقاله‌اي که در روزنامه فرامنطقه‌اي «راي اليوم» منتشر شد، با تاکيد به اينکه آمريکا در سوريه با آتش بازي مي کند، نوشت: آمريکا از روي خشم و سرخوردگي دست به اقدامات تحريک آميز مي‌زند. وي با اشاره به سرنگوني يک هواپيماي نظامي «سوخو» ارتش سوريه توسط آمريکا در منطقه «الرصافه» در غرب «الرقه» که بار ديگر جبهه سوريه را ملتهب کرد، افزود: سرنگوني جنگنده سوريه اقدامي بود که رهبران روسيه آن را «تجاوز نظامي» خواندند و مسکو همکاري با واشنگتن براي جلوگيري از وقوع حوادث هوايي را متوقف کرد که خود رويدادي بي سابقه از زمان آغاز بحران سوريه در شش سال گذشته است.
اين تحليلگر عرب اضافه کرد: بديهي است پيشروي چشمگير ارتش سوريه، بازگشايي گذرگاه مرزي سوريه و عراق و تامين امنيت آن پس از شش سال و بازپس‌گيري منطقه‌اي به وسعت 25 هزار کيلومتر مربع در منطقه صحرايي شرق سوريه، پيامي قوي به ائتلاف آمريکايي بود مبني بر اينکه که دولت سوريه از حق قانوني خود براي بازپس‌گيري شهر رقه از داعش و شهر «ديرالزور» در همسايگي آن که داراي ميدان‌هاي گازي و نفتي است، چشم پوشي نمي کند.
عطوان خاطرنشان کرد:ايران ، پيشروي نيروهاي همپيمان سوري خود را با شليک موشک‌هاي بالستيک به مواضع تکفيري‌ها در ديرالزور و اصابت بسيار دقيق آنها به اهداف‌شان، مورد حمايت قرار داد. عمليات موشکي که ايران آن را پاسخي به حملات تروريستي اخير در اين کشور که پارلمان و مرقد حضرت امام خميني را هدف قرار دادند، اعلام کرد. وي تصريح کرد: شليک اين موشک‌هاي بالستيک ايراني در شرايط کنوني و براي نخستين بار در طول 30 سال گذشته پيامي براي چند طرف از جمله سعودي است که دولت ايران آن را پشت پرده گروهي مي داند که حملات تروريستي اخير در اين کشور را انجام داد و اين حمله را به تهديدهاي «محمد بن سلمان» جانشين وليعهد و وزير دفاع سعودي براي انتقال جنگ به عمق ايران ربط مي‌دهد. اين تحليلگر عرب نوشت: سرنگوني هواپيماي جنگي سوريه يک اقدام «تحريک آميز و بي سابقه» بود و نشان داد که آمريکا از نيروهاي دموکراتيک سوريه حمايت مي‌کند و آماده مقابله با هر گونه حمله‌اي است که اين نيروها را هدف قرار دهد و برنامه نظامي براي ايجاد نظام کردي در شمال سوريه به مانند اقليم کردستان عراق دارد.
عطوان افزود: آمريکا از همپيمان سنتي خود يعني ترک‌ها چشم پوشي کرد، تفاهم‌هاي خود با روسيه را زير پا گذاشت و کردها را به عنوان همپيمانان استراتژيک خود انتخاب کرد اما اين تحرک آمريکا چه بسا مقدمه برخورد با روس‌ها، سوري‌ها، عراقي‌ها و نيز ايراني‌ها باشد. اين برخورد، يک رويارويي است که امکان دارد به يک جنگ فراگير تبديل شود آن هم در سايه رئيس جمهوري احمقي مانند «دونالد ترامپ» که مي خواهد در خارج از کشورش عرض اندام کند تا محبوبيت از هم پاشيده‌اش در داخل را تقويت کند و همه گزارش‌ها و شايعه‌ها درباره روابط‌اش با روسيه و حمايت روسيه از وي را از خود بزدايد. وي اضافه کرد: ارتش عربي سوريه مشروعيت مطلق در بازپس‌گيري همه مناطق خارج از کنترلش و در رأس آنها شهرهاي رقه و ديرالزور را دارد دقيقا همانطور که «حلب»، «حمص»، «تدمر» و «حماه» را بازپس گرفت و همه حملات نفوذ به مناطق دمشق را خنثي کرد.
سردبير راي اليوم تاکيد کرد: ايالات متحده آمريکا به دليل کاهش نفوذش و کاهش قدرت گروه‌هاي مسلحي که زير پرچم آن مي‌جنگند و ناکامي اين گروه‌ها در رسيدن به اهداف شان براي براندازي نظام حاکم بر سوريه، با آتش بازي مي کند و هر گونه رويارويي مسلحانه با روسيه و هم پيمانان آن آتش جنگ ويرانگري را شعله‌ور مي کند که بازنده آن خود آمريکا است زيرا روسيه در برابر تلاش‌ها و تحرکات آمريکايي‌ها براي تغيير واقعيت‌هاي جغرافيايي و جمعيتي در سوريه و تقسيم و تجزيه اين کشور بر اساس نژادگرايي، طايفه‌اي و نقض خطوط قرمز با سرنگوني هواپيماي سوري دست بسته نمي‌ماند.
عطوان خاطرنشان کرد: پس از شش سال جنگ خونين و ايستادگي و پايداري ارتش سوريه و برقرار ماندن نظام سوريه، طرح تقسيم سوريه و تجزيه آن بسيار دشوارتر از هر زماني و تقريبا غيرممکن خواهد بود و همين موضوع باعث خشم و سرخوردگي آمريکا و مسبب سردرگمي و تحريک نظامي شده است که هم‌اکنون شاهد آن هستيم. در اين حال، تعدادي از رسانه‌هاي پاکستان ضمن بازتاب دادن غرش موشک‌هاي ايران به سمت مواضع تروريست‌هاي داعش در ديرالزور سوريه، اين اقدام برق آسا را نه تنها اقدامي عليه تروريست‌ها، بلکه پيامي براي واشنگتن دانستند.
روزنامه انگليسي زبان «نيوز» ضمن چاپ عکسي از لحظه شليک موشک‌ها، به نقل از بيانيه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نوشت: سپاه پاسداران شش فروند موشک از غرب اين کشور به سمت ديرالزور سوريه پرتاب و مواضع فرماندهي داعش در اين منطقه را هدف قرار داد. اين روزنامه به نقل از يکي از مقامات سپاه پاسداران نوشت: اين حملات موشکي، انتقام حملات اخير تروريست‌هاي داعش در تهران بود که موجب شهادت 17 نفر شد. علاوه بر تنبيه تروريست‌ها، اين حملات موشکي نشان داد که ايران توان نظامي براي انجام عمليات در هر نقطه از منطقه را دارد.
روزنامه «بيزنس رکوردر» پاکستان هم باانتشار تصويري از شليک موشک‌هاي ايران به سمت تروريست‌هاي داعش در سوريه نوشت: سپاه پاسداران ايران اعلام کرده است که موشک‌ها باموفقيت به مواضع داعش اصابت کرده و اين حمله انتقام گرفتن از داعش به خاطر انجام حمله تروريستي در تهران بود. اين روزنامه به نقل از سردار رمضان شريف يکي از سخنگويان سپاه پاسداران نوشته است که براساس اطلاعات موثق، عمليات حمله موشکي عليه مواضع داعش موفقيت آميز بوده است. اين رسانه پاکستاني همچنين به نقل از حساب توئيتري محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران نوشته است: توان موشکي ايران، دفاع قانوني از مردم اين کشور و اقدامي موثر براي مبارزه جهاني با گروه تروريستي داعش و تروريست‌هاي افراطي است.
بخش انگليسي سايت اينترنتي شبکه خبري «سما» نيز در خبري به نقل از خبرگزاري فرانسه همراه با عکس شليک موشک، حمله موشکي ايران به مواضع داعش درسوريه را بازتاب داد و نوشت که اين حمله تنها چند ساعت بعد از سخنان آيت الله خامنه‌اي رهبر ايران مبني بر اينکه ايران به دشمنان خود سيلي خواهد زد، انجام شد. روزنامه اردو زبان «جنگ» پاکستان نوشت: ايران در پاسخ به حملات داعش در تهران، مقر تروريست‌ها را در سوريه هدف حمله موشکي قرار داد. روزنامه جنگ نوشت: اين اولين بار پس از 30 سال است که ايران از خاک خود اقدام به حمله موشکي مي کند. روزنامه انگليسي زبان داون نيز به نقل از خبرگزاري‌هاي غربي، مطالب مشابهي را منتشر کرد.
تغيير معادلات منطقه‌اي با توان موشکي ايران
تحليلگران تاکيد دارند نمايش اقتدار ايران در استفاده از موشک‌ها عليه گروه‌هاي تروريستي، نشان دهنده توان ايران در تغيير معادلات منطقه‌اي است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در پاسخ به اقدامات تروريستي اخير داعش در کشورمان، شش موشک ميانبرد را به سوي اهدافي در شهر ديرالزور سوريه در فاصله 650 کيلومتري مرزها شليک کرد. بر اساس اخبار اين موشک‌ها با موفقيت به اهداف تعيين شده اصابت کردند و ضربات سنگيني را به گروه‌هاي تکفيري تروريستي وارد کردند. گفتني است پس از شکست‌هاي اخير داعش در عراق و سوريه، تروريست‌ها در اين شهر در شرق سوريه تجمع کرده‌اند. گرچه اين عمليات به ويژه توان ايران در پرتاب موشک به اهداف دور دست بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي جهان داشت، اما بسياري از رسانه‌هاي غربي هم تلاش کردند تا حد امکان اين خبر را به حاشيه ببرند.
به عنوان نمونه هنگامي که در تارنماي گوگل به انگليسي کليد واژه «موشک‌هاي ايران» را جستجو مي کنيم با کمال تعجب پس از معرفي دو خبر از اين عمليات پيروزمندانه، بيش از ده‌ها خبر غير مرتبط با کليد واژه اصلي در زمينه سرنگوني يک جنگنده سوري به وسيله نيروهاي آمريکايي ارائه مي شود. اما با جستجوي بيشتر مي توان ديد که تارنماهاي نيويورک تايمز، واشنگتن پست، رويترز، بلومبرگ، آسوشيتدپرس، الجزيره، گاردين، هيل، راشاتودي و بسياري از رسانه‌هاي بين المللي اين عمليات موشکي را پوشش دادند يا به بازتاب‌هاي آن پرداختند.
بهت رسانه‌ها از اقدام ناگهاني موشکي ايران
بسياري از رسانه‌هاي خارجي عمليات موشکي ايران را ناگهاني و غيرقابل پيش‌بيني عنوان کردند. اين تحليل‌ها اين شليک‌ها را نخستين اقدام نظامي ايران در سه دهه پس از جنگ دانستند. تارنماي روزنامه انگليسي «فايننشيال تايمز» در گزارشي به موضوع پرتاب موشک به پايگاه تروريست‌ها در سوريه پرداخت. اين روزنامه پس از پرداختن به اتهام‌هايي که ايران به دولت رياض در زمينه حمايت از داعش وارد مي‌کنند، افزود: اين حمله به تلافي اقدام تروريستي داعش در تهران صورت گرفت. اين عمليات موشکي اقدامي نادر بود که ايران از داخل خاک خود به يک دشمن خارجي حمله کرد. تارنماي خبرگزاري «آسوشيتدپرس» نيز نوشت: ايران هشدار داد اگر گروه‌هاي تندرو به اقدام‌هاي امنيتي عليه ايران ادامه دهند، حمله موشکي به داعش در سوريه ممکن است دوباره تکرار شود.
اين گزارش به نقل از مقام‌هاي ايراني برد 6 موشک را 700 کيلومتر (430 مايلي) عنوان کرد و اين حمله را موفقيت‌آميز و محدود دانست. تارنماي نشريه slate نيز در گزارشي نوشت: ايران با شليک موشک عليه داعش و هدف قرار دادن اهدافي در سوريه، به نحو چشمگيري نقش خود را در بحران سوريه پررنگ کرد. اين گزارش نوشت موشک‌هاي ميانبرد زمين به زمين ايران به تلافي حملات تروريستي اخير در تهران به سمت گروه‌هاي شبه نظامي در شرق سوريه شليک شدند. ايران پيش از اين اعلام کرده بود که اقدام تروريستي داعش در حمله به مجلس و آرامگاه بنيانگذار انقلاب اسلامي را جبران مي کند. يک مقام ايراني هم اقدام ايران را انتقامي نرم از داعش توصيف کرد. اين گزارش با بيان اينکه فاصله‌اي را که موشک‌ها پيموده‌اند بين 700 تا 800 کيلومتر بوده است افزود: اين نخستين استفاده از موشک‌هاي ميانبرد ايران در حدود 30 سالي است که از جنگ ايران و عراق گذشت. اين حمله حمايت آشکار جمهوري اسلامي از بشار اسد را به نمايش گذاشت.
بساري از کارشناسان و تحليلگران مسائل بين المللي در تحليل اين اقدام ايران تاکيد دارند ايران با اين کار توانايي خود را نشان داد. اين ارزيابي‌ها تاکيد دارند برنامه‌هاي موشکي ايران اکنون از شکل صرفا تبليغي خارج شده و خود را به عنوان عاملي تعيين کننده در معادلات منطقه‌اي به جهان معرفي کرده است.تارنماي «آنتي وار » (Anti War) در اين زمينه نوشت ايران پس از 30 سال نخستين موشک خود را عليه پايگاه داعش در شرق سوريه شليک کرد. اين‌ها نخستين موشک‌هاي ايراني بودند که پس از پايان جنگ با عراق به ديرالزور سوريه پرتاب شدند. در حالي که ايران براي سال‌ها در حال جنگيدن با داعش در سوريه بوده است در پاسخي مستقيم به حمله تروريستي چند هفته قبل به تهران اين موشک‌ها را شليک کرد. گفته مي شود تعداد زيادي از نيروهاي داعش در اين حمله موشکي کشته شدند.
اين تارنما دست زدن به حمله موشکي در پاسخ به اقدام تروريستي داعش را نشان از اهميت موضوع براي ايران عنوان کرد و افزود: تاکنون تهران به ندرت هدف اقدام‌هاي تررويستي قرار مي گرفت اما پس از حمله به مجلس و آرامگاه آيت‌الله خميني به سرعت دست به اين اقدام زد و جديت خود را در اين مورد نشان داد. آنتي وار آورده است: اين عمليات توجه‌ها را به برنامه توسعه موشک‌هاي متعارف ايران جلب مي کند زيرا مقام‌هاي ايالات متحده نيز در توجيه تحريم‌هاي خود عليه ايران به آن استناد کرده‌اند. در چند دهه اخير ايران تنها اين توانايي را عليه داعش مورد استفاده قرار داد اين امر نشان مي دهد برنامه موشکي ايران محدود است و به طور عمده ماهيت دفاعي دارد. تارنماي درايو(The Drive) نيز در تحليلي در مورد اهميت اين اقدام ايران نوشت: ايران حمله‌اي ناگهاني را با موشک‌هاي بالستيک خود به يک شهر سوريه انجام داد. اکنون ايران توانايي استفاده از موشک‌هاي بالستيک خود را نشان داده است. اين امر تاثير مهمي در معادله استراتژيک منطقه خاورميانه دارد.
اين گزارش تحليلي مهمترين مولفه در اين تحولات را پيامدهاي تاکتيکي شليک موشک ندانست بلکه اعتقاد دارد پيام اصلي و واقعي آن نمايش استفاده عملي ايران از موشک‌هاي بالستيک است. اين براي اولين بار پس از جنگ ايران و عراق است که ايران چنين توانايي را مورد استفاده قرار داد. اکنون ايران نشان داده قادر است تا از اين موشک‌ها در عرصه عمل نيز استفاده کند و با آن معادله‌هاي راهبردي را در منطقه تغيير دهد.
اين تحليل تاکيد دارد حال ايران توانايي‌هاي جنگي پيشرفته خود را آشکار کرده و نشان داده است مي تواند از موشک‌هاي بالستيک براي هدف‌گيري مرکز و پايگاه‌هاي نظامي خارجي استفاده کند. استفاده از اين موشک‌ها دو نکته مهم را به نمايش گذاشت؛ نخست اينکه ايران پاسخي سخت به يک حمله تروريستي به خاک خود نشان داد. نکته دوم اين است که موشک‌هاي ايران تنها ابزاري براي تبليغ يا تجربه نيستند بلکه آنها ظرفيت‌هايي بسيار واقعي هستند که بايد روي آن حساب کرد. تهران آشکارا اقتدار و توان خود را در استفاده از اين قابليت نشان داد. ادامه دارد...
ش.د9602215