(روزنامه اطلاعات ـ 1396/08/09 ـ شماره 26856 ـ صفحه 12)
آنگ سان سوچی در سخنرانی دریافت جایزه نوبل خود گفت: «هرجایی که رنج نادیده گرفته می‌شود، دانه‌های درگیری کاشته خواهد شد. زجر کشیدن با خود انزجار را به همراه می‌آورد» خشم باعث شده که افرادی در روهینگیا اسلحه به دست بگیرند و این خشم بهانه‌ای شده که برنامه پاکسازی قومی تسریع شود.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، جورج مونبیوت در گاردین نوشت: شمار کمی از ما از رهبران سیاسی این انتظار را داریم که کاری متفاوت با آنچه انجام می دهند را اجرا کنند. اما از آنگ سان سو چی انتظار دیگری می رفت. ذکر نام او همراه با رنج، شجاعت، عزم و اراده در مبارزه بی‌وقفه برای آزادی بود. او الهام بخش همه ما بود. دوستان من زندگی خود را وقف مبارزه برای آزادی و رهایی از دیکتاتوری نظامی در میانمار و بازسازی دموکراسی کردند. ما جشن گرفتیم وقتی که جایزه صلح نوبل به او رسید. ما جشن گرفتیم وقتی که در نهایت او در سال 2010 از حصر خانگی آزاد شد. ما جشن گرفتنیم زمانی که او در انتخابات عمومی سال 2015 به برتری رسید.هیچ کدام از اینها فراموش نشده است. او از بی رحمی‌های بسیار رنج برد، انزوا، حملات فیزیکی و محدود شدن زندگی او و خانواده اش. اما بسیار سخت است که به خیانتی فکر کنید که یکی از محبوب ترین رهبران سیاسی دوره معاصر با نمایشی فریبکارانه به اجرا درآورده است. بر اساس هر معیاری نحوه برخورد با مردم روهینگیا، اقلیت مسلمان در میانمار، تنفربرانگیز است. با استانداردهای آنگ‌سان سوچی و نمادی که از او سراغ داریم این رفتار غریب است. اقلیت روهینگیا از سوی سازمان ملل «تحت تعقیب‌ترین اقلیت جهان» توصیف شده‌اند. وضعیتی که از زمان تصدی سان سوچی هیچ تغییری نکرده است. در کنوانسیون جهانی منع نسل کشی پنج بخش برای تعریف چنین جنایاتی وجود دارد. در مورد اخیر 4 مورد به طور مشخص در قبال مسلمانان روهینگیا اعمال شده است آن هم توسط نیروهای مسلحی که از زمان سان‌سوچی در میانمار فعالیت می‌کنند. من متوجه هستم که نیروهای مسلح قدرت بالای خود را در میانمار حفظ کرده اند و آنگ سان سوچی نمی تواند کنترل کامل و موثری بر آنها داشته باشد. من می دانم که توانایی و دامنه اقدامات او محدود است اما با توجه به اقدامات عملی و قانونی که او می تواند به طور مستقیم برای محدود کردن چنین جنایاتی اعمال کند، او از قدرت فراوانی برخوردار است: او می تواند از قدرت کلام خود استفاده کند. در عوض واکنش او مخلوطی از سکوت، انکار مدارک مستند و مسدود کردن راه کمک‌های بشردوستانه است.شک دارم که او گزارش سازمان ملل درباره رفتار با مسلمانان روهینگیا را که در ماه فوریه منتشر شد خوانده باشد. مدارک از جنایاتی وحشتناک پرده برمی‌دارند. مدارک از تجاوز دسته جمعی به زنان و دختران صحبت می‌کند. برخی از آنها به دلیل آسیب‌های جنسی مرده اند یا هنوز از آثار آن رنج می‌برند. مدارک نشان می دهد که چه تعداد از کودکان و بزرگ‌ترها در برابر خانواده‌هایشان گلویشان بریده شده است.
این گزارش‌ها از اعدام معلمان، بزرگان و رهبران جامعه مسلمانان میانمار سخن می گوید. تفنگداران سوار بر هلیکوپتر به سمت روستاها شلیک می کردند و مناطق زیادی را آتش زدند. درهای خانه‌ها به روی مردم بسته می شد تا زنده زنده در آتش بسوزند. جزئیات زیادی از آتش زدن روستاها و محصولات زراعی وجود دارد. مردمی که از خانه‌های خود رانده شده و سعی داشتند با قایق‌های خود فرار کنند.این تنها یک گزارش بود. سازمان عفو بین الملل پرونده مشابهی را در سال گذشته منتشر کرد. کوهی از شواهد که نشان می داد هیچ تلاشی برای مبارزه با اقدامات ضدقومیتی در میانمار صورت نگرفته است. پناهندگان روهینگیا خود را به بنگلادش رسانده اند تا بتوانند سختی‌هایی که به جان خریده اند را به زبان بیاورند. سوتغذیه 80هزار کودک این قوم را تحت تاثیر قرار داده است. در پاسخ، آنگ سان سوچی، ستیزه‌های میان این قوم و ارتش را نکوهش کرده و آنها را به شورش متهم می کند. او ابراز تردید کرده که اقدامات ارتش خشونت آمیز بوده است. درست است که برخی از مردم روهینگیا مسلح شده و درحالی که تفنگ به دست داشتند دستگیر شده اند. این عده خود را «ارتش رستگاری آرکنان» نامیده اند که 12 عضو نیروهای امنیتی میانمار را کشته اند. اما پاسخ سخت و وحشتناک نظامی در قبال این ارتش شورشی کوچک و تلفات غیرنظامیان آن قدر بالا بوده که نمی‌توان آن را یک پاسخ نظامی ساده در نظر گرفت. در عرض دو هفته بر اثر حمله نظامیان، 120هزار نفر مجبور به فرار از خانه‌های خود شده اند.
آنگ سان سوچی در سخنرانی دریافت جایزه نوبل خود گفت: «هرجایی که رنج نادیده گرفته می‌شود، دانه‌های درگیری کاشته خواهد شد. زجر کشیدن با خود انزجار را به همراه می آورد» خشم باعث شده که افرادی در روهینگیا اسلحه به دست بگیرند و این خشم بهانه‌ای شده که برنامه پاکسازی قومی تسریع شود. زمانی که زنان روهینگیایی از تجاوز جمعی و مصیبت‌های خود سخن گفتند، صفحه رسمی آنگ سان سوچی در فیسبوک از «جعل تجاوز» صحبت کرد. این اقدامات شهرت او را خدشه‌دار می‌کنند و بعید است که بدون تایید او انجام شده باشند. او نه تنها در کار مسئولان سازمان ملل که خواستار تحقیق درباره رفتار با مردمان روهینگیا بودند، ممانعت ایجاد می‌کرد بلکه این تحقیقات را متوقف کرد و از توزیع مواد غذایی، آب و دارو برای این افراد جلوگیری کرد. دفتر او این افراد بی‌گناه را به کمک به تروریست‌ها متهم کرده و از حمله به آنها استقبال کرد. او مانع تلاش برای جمع آوری کمک در جهت یاری رساندن به این افراد گرسنه شد. تا کنون آنگ سان سوچی هیچ اقدامی برای عذرخواهی انجام نداده است. هنوز عده ای باور دارند که او می‌تواند به طور ریشه‌ای درباره چنین کارهایی تجدید نظر کند. اما فهرستی از تقصیرات وجود دارد که نشان می دهد او نمی خواهد به چشم‌انداز سیاسی‌اش در انتخابات پیش رو خدشه وارد شود. او می خواهد چین را خوشحال کند و در این راه تسخیر قدرت از سوی نیروهای مسلح را بهانه ای برای کارهای خود قرار داده است.او مبارزی بزرگ برای دموکراسی بود که زمانی می گفت: این قدرت نیست که فساد ایجاد می کند بلکه ترس است. ترس از دست دادن قدرت کسانی را که به آن عادت کرده‌اند به فساد می کشاند آیا این جمله درباره خود سان سوچی صدق نمی کند؟ اما حالا چه از سر بی توجهی و چه از سر ترس او به چنین کاری تن داده باشد او آزادی‌های دیگری را که خودش ادعا می کند وجود دارد، انکار کرده است. فعالینی که برای آزادی خود او تلاش کرده‌اند را زیرپا له کرده است. این هفته من به شخصه دادخواستی را امضا کردم که بر اساس آن خواسته شده تا جایزه صلح نوبل آنگ سان سوچی پس گرفته شود. من معتقدم که کمیته نوبل که مسئولیت این جایزه را برعهده دارد باید برای استرداد آن هم برنامه ای داشته باشد. چرا که در حال حاضر اصولی که این کمیته بر‌اساس آن جایزه اش را اهدا کرده زیرپا گذاشته شده است. دو مورد وجود دارد که صلح نوبل باید درباره آن تجدیدنظر کند. جایزه صلح نوبل برای باراک اوباما. این جایزه پیش از آن که او دستور به اجرای طرح حمله موشکی هواپیماهای بدون سرنشین را صادر کند، به او اهدا شد. این حملات شمار زیادی از غیرنظامیان را از بین برد. مورد دیگر نیز آنگ سان سوچی است.
روهینگیا اقلیت نابود شده، تاریخی
با هیچ توصیفی نمی‌توان وضعیت اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار را توصیف کرد، آنها بیشتر از هر اقلیتی در جهان در معرض آزار و اذیت هستند، آنها از کشورشان رانده شده‌اند و بدون برخورداری از تابعیت دهه‌هاست که در حال فرار بوده و ترس، نان هر روز آنهاست.به گزارش ایسنا، پایگاه العربی الجدید قطر در تحلیلی نوشت، این اقلیت مسلمان که شمارشان به حدود یک میلیون تن می‌رسد، از حق شهروندی در میانمار محروم بوده و در معرض سلسله طولانی از کشتارها و کوچ اجباری قرار دارند، فرزندان آنها به اقلیتی مورد ستم در میان اکثریتی بودایی و حکومتی جانبدارانه تبدیل شده‌اند.در حالی که دولت میانمار آنها را مهاجران غیرقانونی بنگلادش می‌خواند اما سازمان ملل آنها را اقلیتی مذهبی می‌داند که در معرض بیشترین آزار و اذیت‌ها قرار دارند. در این وضعیت اسفناک طبیعی است که برخی از این اقلیت به سلاح متوسل شوند.
اقلیت روهینگیا چه کسانی هستند؟
حدود یک میلیون روهینگیایی چند دهه است که در غرب میانمار زندگی می‌کنند، برخی از آنها در اردوگاه‌های پناهجویان به ویژه در استان راخین اسکان دارند. این مسلمانان اهل تسنن به لهجه بنگالی صحبت می‌کنند که در جنوب شرق بنگلادش رواج دارد. مشکلات این اقلیت با مخالفت دولت میانمار با اعطای ملیت به آنها بر اساس قانون ملیت که در سال ۱۹۸۲صادر شد، آغاز شد. این قانون شامل گروه‌های مذهبی می‌شود که پیش از سال ۱۸۲۳میلادی در خاک میانمار حضور داشتند. به این ترتیب قانون مذکور روهینگیایی‌ها را از داشتن ملیت محروم کرد اما نمایندگان این اقلیت تاکید دارند که آنها خیلی پیش از این تاریخ در میانمار حضور داشته‌اند.
اعضای این اقلیت در میانمار تبعه خارجی تلقی می‌شوند و قربانی انواع بسیاری از تبعیض‌ها از جمله کار اجباری، اخاذی، محدودیت در رفت و آمدها، قوانین ظالمانه ازدواج و مصادره ارضی‌شان قرار دارند. همچنین در حوزه تحصیل و دیگر خدمات عمومی و اجتماعی در محدودیت قرار دارند. از سال ۲۰۱۱میلادی با انحلال شورای نظامی که برای حدود نیم قرن در میانمار حکومت می‌کرد، تنش‌ها میان گروه‌های مذهبی در این کشور افزایش یافت. جنبش راهبان بودایی‌های ملی‌گرا در سال‌های اخیر همواره نفرت و کینه‌ها را افزایش داده و مسلمانان روهینگیا را تهدیدی برای میانمار قلمداد می‌کنند که ۹۰درصد جمعیت این کشور بودایی هستند.
تاریخی سراسر آزار و محرومیت
جنبش میانمار به سوی دموکراسی که در سال ۲۰۱۱میلادی آغاز شد، تنش‌های سرکوب‌شده، تنش‌های نژادی و مذهبی را میان بودایی‌ها و مسلمانان روهینگیا در استان راخین ایجاد کرد. در سال ۲۰۱۲میلادی خشونت‌های شدیدی در کشور میان این دو گروه مذهبی آغاز شد که دستکم ۱۹۲کشته بر جای گذاشت و باعث آوارگی ۱۴۰هزار تن که اکثرا روهینگیایی بودند، از خانه‌هایشان به کشورهای همسایه به ویژه بنگلادش شد، این آوارگی اجباری برخی از آنها را به دست قاچاقچیان انسان انداخت. در اکتبر ۲۰۱۶دور جدید از خشونت‌ها شکل گرفت و با حمله گروهی مسلح به مراکز مرزی در شمال استان راخین ارتش عملیاتی نظامی را آغاز کرد. نیروهای امنیتی میانمار به ارتکاب جنایاتی فجیع از جمله تجاوز جنسی متهم شدند و ده‌ها هزار غیرنظامی از روستاهایشان گریختند.
پس از حمله گروه‌هایی شبه نظامی از مسلمانان روهینگیا به پایگاه‌های مرزی در منطقه در تاریخ نهم اکتبر ۲۰۱۶، ارتش میانمار عملیات پاکسازی را در استان راخین آغاز کرد. این ارتش یک ماه بدون هیچ نتیجه‌ای تلاش کرد اهالی این روستاها را تحت فشار بگذارد تا شورشیان را تحویل دهند. این شیوه روزهای ۱۲و ۱۳نوامبر در روستای دار‌جی‌زار و روستای یای خات چاونج در نزدیکی آن تغییر کرد و ارتش عملیاتی بزرگ را علیه غیرنظامیان آغاز کرد، شاهدان عینی در روهینگیا از کشته شدن ۶۰۰تن خبر دادند و سازمان ملل نیز در گزارشی که فوریه منتشر شد احتمال داد که صدها تن در این عملیات به قتل رسیده‌اند.
خشونت‌های اخیر دوباره شدت گرفت و در طول یک هفته نزدیک به ۴۰۰کشته برجا گذاشت که یکی از بدترین موج‌های خشونت علیه اقلیت روهینگیا بود. ارتش میانمار مدعی است که این اقدام، عملیات پاکسازی علیه تروریست‌های افراطی اجرا شد و نیروهای امنیتی آموزش‌هایی برای حفاظت از غیرنظامیان دیده‌اند. اما روهینگیایی‌هایی که به بنگلادش گریخته‌اند، از سوزاندن و کشتار با هدف طرد آنها از میانمار سخن می‌گویند.ارتش میانمار اخیرا اعلام کرده است که درگیری‌ها و عملیات نظامی منجر به کشته شدن نزدیک به ۳۷۰روهینگیایی، ۱۳نیروی امنیتی، دو مسئول دولتی و ۱۴غیرنظامی شد.
منابعی در سازمان ملل اعلام کردند که با گذشت سه هفته از آغاز این موج از خشونت‌ها صدهاهزار روهینگیایی از میانمار به بنگلادش فرار کرده‌اند. بنگلادش بیش از ۴۰۰هزار تن از پناهجویان روهینگیایی را در اردوگاه‌هایی محقرانه در نزدیکی مرز با میانمار اسکان داده و بارها از میانمار خواسته پناهجویان روهینگیایی را بازگردانده و علل مشکلات آنها را بر طرف کنند. بنگلادش سه‌شنبه گذشته از هماهنگی عملیات نظامی مشترک با نیروهای میانمار برای مقابله با مسلمانان روهینگیایی در استان راخین خبر داد.
این عملیات ارتش میانمار با انتقادات بین‌المللی مواجه شد. زیدبن‌رعدالحسین، کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل از مسئولان میانمار خواست تضمین دهند که نیروهای امنیتی به شکل افراطی از زور علیه روهینگیا استفاده نکنند. همچنین الحسین حملات هماهنگی که گروه‌های شبه‌نظامی از روز جمعه به قبل، علیه نیروهای امنیتی آغاز کردند را محکوم کرده اما تاکید کردند که حمایت بدون تبعیض از تمامی غیرنظامیان مسئولیت رهبران سیاسی است.نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز از نیروهای امنیتی میانمار خواست از هدف قرار دادن غیرنظامیان بی‌گناه خودداری کنند.هیلی حملاتی که اخیرا از سوی گروه "ارتش ستاد برای نجات روهینگیا" اجرا شدند را نیز محکوم کرد و مدعی شد: همزمان که نیروهای امنیتی میانمار برای جلوگیری از وقوع خشونت‌های بیشتر فعالیت می‌کنند، باید به مسئولیت‌های خود در قوانین بین‌المللی حقوق بشر که شامل عدم حمله به غیرنظامیان بی‌گناه و نیروهای امدادرسان است، پایبند باشند.
ش.د9604224