(ويژه‌نامه جام سياست روزنامه جام جم ـ 1396/05/31 ـ شماره 57 ـ صفحه 8)
** آنچه را که مجلس شورای اسلامی با عنوان طرح مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا تصویب کرده دو بخش دارد. یک بخش اقدامات مربوط به اقدامات حمایتی از فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران است که در این زمینه مجلس مبلغی را به حمایت از سپاه و فعالیت‌های نظامی صلح‌آمیز اختصاص داد، اما بخش دوم مربوط به افشای اقدامات آمریکایی‌ها و مجموعه اقدامات قضایی است که به کسانی که به آمریکا خدمات می‌دهند یا آمریکایی‌هایی که در منطقه فعالیت می‌کنند ربط پیدا می‌کند. البته به نظر من بخشی که باید به آن توجه کرد و اجازه نداد مغفول بماند این است که ما از ظرفیت‌های حقوق بشری دیوان بین‌المللی کیفری (اگرچه عضو دیوان نیستیم) می‌توانیم از طریق کشورهای عضو دیوان و رایزنی با این نهاد استفاده کنیم و از این ظرفیت‌های آن بهره ببریم. آمریکا یکی از بزرگ‌ترین ناقضان حقوق بشر است و هرسال اسم این کشور در لیست ناقضین حقوق بشر قرار دارد و جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بخشی از فشار علیه آمریکا را از طریق جمع‌آوری اسناد و تعمیم آن به شورای حقوق بشر به عنوان عضو مجموعه‌ای از کشورهای سازمان ملل متحد یا از طریق اعضای دیوان بین‌المللی کیفری مطرح کرده و طرح شکایت نماید. اما آنچه مجلس می‌تواند بر آن نظارت کند اقدامات اجرایی است تا بخشی را که تخصیص اعتبار کرده در اختیار بخش مربوطه قرار گیرد. بر این اساس بخشی از اقدامات مربوط به اقدامات وزارت خارجه، شامل شناسایی و انتقال مواردی از نقض و دخالت یا نظارت بر رفتار آمریکایی‌ها در محیط پیرامونی است که مجلس می‌تواند از طریق وزارت خارجه نظارت کند و بخشی مربوط به قوه قضاییه است که باید به عنوان قوه مستقل از وزارت دادگستری خواست که گزارش‌های لازم را ارائه کند. ولی ای کاش بخش مربوط به شورای حقوق بشر در دستور کار وزارت خارجه قرار بگیرد و ما از ظرفیت شورای حقوق بشر و انتشار موارد نقض حقوق بشر در افکار عمومی از سوی آمریکایی‌ها بتوانیم بهره ببریم، چون نقطه ضعف آمریکا مسائل نظامی و اقتصادی نیست، بلکه آنچه باعث شده آمریکا در طول تاریخ از بسیاری از مواضعش عقب بنشیند فشار افکار عمومی است و ما به فشار افکار عمومی بین‌المللی و افکار عمومی داخل جامعه آمریکا علیه دولت این کشور کمتر توجه می‌کنیم. ما باید بخشی از ابزار کشور را علیه آمریکا به کار گیریم و موارد نقض حقوق بشری این کشور را افشا کرده و به این واسطه افکار عمومی آمریکا را تحت فشار قرار دهیم چون آنچه آمریکایی‌ها بشدت از آن هراس دارند فشار افکار عمومی و بین‌المللی علیه آنهاست.
** ئیس‌جمهور در جلسه دفاع از وزرای کابینه خود در صحن علنی مجلس تاکید کردکه در صورت نقض برجام، بسرعت می‌توانیم به شرایط گذشته خود باز‌گردیم. آیا این اقدام ایران می‌تواند بازدارنده باشد؟
** به لحاظ حقوقی بله می‌تواند، این مساله امکان‌پذیر است. وقتی قراردادهای چندجانبه موارد نقض‌اش آشکار باشد و طرفین معاهده به آن پایبند نباشند قدر مسلم برای هر عضو این معاهده موقعیت و فرصت وجود دارد که به شرایط گذشته قبل از امضای معاهده بازگردد، ولی این‌که آیا می‌توانیم به شرایط فنی گذشته فعالیت‌های اتمی قبل از برجام باز گردیم یا ظرف چند روز یا چند ماه یا چند ساعت بتوانیم آن را احیا کنیم، چون کارشناس فنی نیستم نمی‌توانم اظهارنظر کنم.
* واکنش اعضای دیگر 1 + 5 به عنوان طرفین دیگر معاهده برجام در مقابل آمریکا چگونه باید باشد؟
** قرارداد برجام قرارداد دوجانبه نیست، بلکه قراردادی چند جانبه است که دولت‌ها براساس منافع خودشان آن را شکل دادند. اروپایی‌ها منفعت‌شان در این است که با ایران همکاری سیاسی و اقتصادی داشته باشند و فضایی که آمریکایی‌ها در جهان ایجاد کردند مسلما به نفع اروپایی‌ها نیست و اگر برپایه منافع خود و عاقلانه رفتار کنند طبیعتا آمریکا در انزوا قرار می‌گیرد. به نظرم آمریکایی‌ها با این اقدام خود نوعی خودزنی انجام می‌دهند چون قبل از برجام، آمریکا ما را در حلقه انزوا و تحت فشار قرار داده بود و اتحادی متشکل از آمریکا، اروپا، روسیه، چین و افکار عمومی جهان علیه ما تحریک شده بود، اما الان آمریکاست که در معرض فشار افکار عمومی جهان و در انزوا قرار گرفته و حتی اگر برجام را باطل اعلام کند باز به خودش آسیب خواهد رساند چون فشار افکار عمومی علیه آمریکا خواهد بود و انزوای سیاسی این کشور بین متحدانش را در پی خواهد داشت.لذا ما در هر دو صورت برنده این مسیر هستیم چون برجام اقدام بزرگی در تاریخ دیپلماسی ما بود که فرصت بزرگی را در اختیار ما قرار داد وما باید در داخل در مورد این قرارداد اجماع داشته باشیم، البته متاسفانه برخی‌ها در داخل منافع جناحی و گروهی خودشان را بر منافع ملی برتری می‌دهند.
* توجه مجلس به بحث افزایش بودجه سپاه و قدرت موشکی کشور تا چه اندازه می‌تواند بر قدرت چانه‌زنی ایران تاثیر بگذارد؟
** تقویت نیروهای نظامی ما شامل سپاه و ارتش و قدرت موشکی نیروهای واکنش سریع که هم اکنون ارتش در حال شکل‌گیری است و افزایش توان نیروهای سپاه قدس در بخش برون‌مرزی، در محیط پیرامونی ما تاثیر گذار است قدرت بازدارندگی کشور را افزایش می‌دهد. به هر میزان قدرت بازدارندگی خود را افزایش دهیم قدرت چانه‌زنی ما در عرصه دیپلماتیک افزایش پیدا می‌کند، چراکه کشورهای غربی زمانی با ما حاضرند در موضع عادلانه‌ای وارد گفت‌وگو بشوند که احساس کنند قدرت آسیب‌زدن به ما را ندارند والا اگر بتوانند در عرصه نظامی به ما آسیب بزنند دلیلی ندارد که با ما پای میز مذاکره بنشینند وقتی آمریکایی‌ها پای میز مذاکره می‌آیند، مطمئن باشید اینها تمام راه‌های نظامی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی را طی کردند و به نتیجه‌ای نرسیدند وسپس گفت‌وگو را انتخاب کردند. رفتار آمریکایی‌ها مثل فرمانروایان روم قدیم است که به مذاکره اعتقاد ندارند مگر این‌که مجبور شوند. الان آمریکایی‌ها وقتی با ما در توافق برجام مذاکره کردند که ظرف 38 سال گذشته همه اقدامات خود را در مورد کشور انجام دادند و به نتیجه نرسیدند. لذا تقویت قوای نظامی و تزریق پول به بخش نظامی کشور از‌جمله سپاه قدس و سپاه پاسداران و نیروهای دفاعی می‌تواند قدرت بازدارندگی و در حقیقت قدرت چانه‌زنی ما را با آمریکایی‌ها افزایش بدهد. چون آمریکا کشوری است که فقط زبان قدرت را می‌فهمد. وقتی پول برای افزایش قدرت نظامی کشور اختصاص پیدا می‌کند،طرف آمریکایی می‌داند که چاره‌ای جز مذاکره و آمدن پای میز مذاکره ندارد. اگر به تاریخ آمریکا نگاه کنیم و تاریخشان را مطالعه کنید، می‌بینید آنها با هیچ کشوری از موضع زبان دیپلماتیک صرف صحبت نکردند و هرکجا آمدند یا سرکوب یا مداخله یا تحریم یا حمله نظامی کردند و جایی پای میز مذاکره نتوانستند بیایند. منطق آمریکایی طی تاریخ تحولات ایالات متحده براساس زور بوده و اساس این کشور برپایه قدرت نظامی‌اش استوار است و هرکجا به ابزار دیگری روی آورده شما مطمئن باشید قدرت نظامی جواب نداده است.
http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2963532431899478225
ش.د9604309