(روزنامه جوان ـ 1396/10/25 ـ شماره 5286 ـ صفحه 5)
اما اين شروط ترامپ نشان مي‌دهد وي و دولتش با پيوند زدن برجام به موضوع توانمندي‌هاي دفاعي ايران، عملاً مي‌كوشند حساب امريكا را از برجام جدا كنند و راه ديگري را در قبال ايران در پيش بگيرند.
بازي تكراري ترامپ
دونالد ترامپ و تيم مشاورانش از همان روزهاي پيش از ورود به كاخ سفيد همواره مواضع خصمانه‌اي عليه برجام اتخاذ كردند و اين روند پس از حضور آنان در كاخ سفيد نيز ادامه پيدا كرد؛ روندي كه به اعتقاد ترامپ تاكنون هيچ عايدي‌اي براي ايالات متحده نداشته اين در حالي است كه اروپايي‌ها كه يك به يك در حال چيدن ميوه‌هاي برجام در داخل ايران هستند، كوشيدند اين سخنان را نشنيده بگيرند و براي حفظ منافع اقتصادي خود نيز كه شده، تاحدودي از همراهي با امريكا در اين خصوص بپرهيزند اما تك‌روي‌هاي اروپا و فشارهاي آنان به دولت امريكا باعث نشد كه ترامپ و تيم مشاورانش براي برهم زدن برجام بيكار بنشينند، چراكه آنان از اهميت موضوع توانمندي‌هاي دفاعي كشورمان به ويژه در حوزه موشكي، براي مردم و مسئولان آگاه هستند و با تمركز و افزايش فشار در اين حوزه، مي‌كوشند برجام را از مسير اصلي‌اش منحرف كنند. آنان در اين بازي تلاش مي‌كنند ايران را تهديدي نظامي براي منطقه و جهان معرفي و همان سناريوي قديمي در خصوص تلاش ايران براي دستيابي به تسليحات هسته‌اي را باز آفريني كنند.
برجام و توانمندي دفاعي 2 موضوع جداگانه
اين برنامه‌ريزي امريكايي‌ها عليه برجام و پيوند دادن آن با موضوع توانايي‌هاي دفاعي كشورمان در حالي بود كه جمهوري اسلامي ايران از همان روز نخستي كه پذيرفت چالش‌ها بر سر برنامه صلح آميز هسته‌اي را پشت ميز مذاكره با غرب حل و فصل كند، رسماً اعلام كرد اين گفت‌وگوها تنها در حوزه هسته‌اي است و قرار نيست مذاكراتي در خصوص توانمندي‌هاي دفاعي خود انجام دهد. در همين حال غربي‌ها در جريان مذاكرات با جمهوري اسلامي در خصوص برنامه صلح‌آميز هسته‌اي كشورمان، تلاش زيادي براي محدود كردن توان دفاعي كشورمان کردند و در اين حوزه تمركز بي‌سابقه‌اي روي موضوع موشك‌هاي بالستيك كشورمان انجام دادند. آنها مي‌كوشيدند كه با پيوندزدن پرونده هسته‌اي به برنامه موشكي، اين دو را در يك چارچوب قرار دهند و بتوانند با ايجاد فشار در يك مسير هر دو برنامه را متوقف كنند. اگرچه ديپلمات‌هاي ارشد ايران در طول اين مذاكرات حاضر به گفت‌وگو در خصوص برنامه موشكي كشورمان نشدند و در اين خصوص هيچ توافقي ميان ايران و غرب صورت نگرفت، اما در بخشي از قطعنامه ۲۲۳۱ كه پس از برجام به تصويب اين شورا رسيد و از آن به عنوان ضمانت اجرايي توافق برجام ياد مي‌شود، در خصوص محدود كردن توان موشكي كشورمان تأكيدات مهمي صورت گرفت.
اين در حالي بود كه بلافاصله پس از صدور اين قطعنامه در شوراي امنيت، وزارت خارجه طي بيانيه‌اي ضمن نپذيرفتن تأكيدات اين قطعنامه در خصوص محدود كردن توانمندي دفاعي كشورمان عنوان كرد كه «ايران تدابير لازم براي تقويت توانمندي‌هاي دفاعي خود به منظور حراست از حاكميت، استقلال و تماميت ارضي خود در مقابل هر گونه تجاوز و همچنين مقابله با تهديد تروريسم در منطقه را ادامه خواهد داد.» علاوه بر اين مقامات مختلف كشورمان نيز بارها تأكيد كردند كه برجام هيچ ارتباطي به حوزه دفاعي كشورمان ندارد.
PMDچگونه بسته شد؟
اما طرح شروط دونالد ترامپ در خصوص بازرسي از پايگاه‌هاي نظامي ايران و همچنين پيوند دادن برنامه دفاعي كشورمان با موضوعات هسته‌اي، بيانگر اين واقعيت است كه ايالات متحده بار ديگر به دنبال بازگشايي پرونده قديمي و منسوخ PMD است؛ پرونده‌اي كه سال‌ها محل شكل‌گيري فشار عليه جمهوري اسلامي ايران بود و در جريان مذاكرات هسته‌اي منجر به شكل‌گيري برجام و توافقي جدي براي بسته شدن آن صورت گرفت. بر اين اساس، PMD يا آنچه ايران بارها آن را «مطالعات ادعايي» ناميده، مجموعه‌اي از اتهامات كشورهاي غربي و عمدتاً امريكا نسبت به ابعاد تسليحاتي برنامه هسته‌اي ايران است كه براي اولين بار، طبق ادعاي امريكايي‌ها از كامپيوتر شخصي يكي از كارمندان فراري سابق ايران به‌دست آمد. آژانس طي گزارش معروف خود در نوامبر 2011 ميلادي تمامي اين ادعاها را در يك گزارش جمع‌آوري كرد. در همين حال ايران براي بسته شدن پرونده PMD كه يكي از بزرگ‌ترين ادعاهاي واهي آن در خصوص سايت نظامي پارچين بود، سه بار اجازه دسترسي مقامات آژانس به اين منطقه را داد. بر اين اساس بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در تاريخ 24 دي ماه سال 1383 از محل‌هايي كه خودشان در پارچين تعيين كرده بودند، بازديد كامل و نمونه‌برداري كردند اما نتيجه بازرسي چه بود؟ وقتي بازديد انجام شد، بازرسان مشاهده كردند كه ساختمان V شكل كه به قول آنها مشابه ساختمان آزمايش‌هاي هسته‌اي انگلستان بود، يك ساختمان اداري بيش نبود! و محل‌هايي كه به عنوان تست هسته‌اي تشخيص داده بودند، در حقيقت انبار يا ساختمان نيمه‌كاره يا محل توليد باتري معمولي با ولتاژ پايين و در مواردي سرويس بهداشتي بود. تعداد زيادي نمونه‌برداري نيز انجام شد كه بعداً مشخص شد نشان‌دهنده هيچ آلودگي‌اي نيست و به همين علت آژانس پرونده پارچين را بسته اعلام كرد.
پس از بازديد اول پارچين، آژانس برخلاف قولي كه داده بود دوباره درخواست بازديد دوم از پارچين را مطرح كرد. ايران ضمن اعتراض متعدد به آژانس، سرانجام با توجه به خواهش البرادعي به شرط اينكه پرونده پارچين براي هميشه بسته شود با بازديد دوم از هر محلي كه آژانس تعيين مي‌كند، موافقت كرد. در نتيجه در تاريخ 10 آبان 1384 نمونه برداري جديدي صورت گرفت و مجدداً همه ادعاها درخصوص ابعاد نظامي برنامه هسته‌اي ايران دروغ از آب درآمد. پس از اين و با توجه به عدم‌حسن‌نيت آژانس در خصوص بستن پرونده PMD، ایران دسترسي بازرسان آژانس به اين نقطه را قطع كرد تا اينكه در سال 1394 و در جريان سفر يوكيا آمانو به تهران بار ديگر به پارچين رفت و شخصاً از بازرسان ايراني خواست نمونه‌برداري‌هاي مدنظر را در حضور وي انجام و در اختيارش قرار دهند كه اين اتفاق نيز افتاد و نتيجه آن بار ديگر اثبات ادعاهاي واهي سرويس‌هاي جاسوسي درخصوص ابعاد نظامي برنامه هسته‌اي ايران و در نهايت صدور بيانيه از طرف آژانس و بسته شدن پرونده PMD بود.
حال تكرار ادعاهاي واهي ايالات متحده در خصوص لزوم بازرسي از مراكز نظامي مشكوك ايران بار ديگر احتمال بازگشايي پرونده PMD توسط امريكا و متعاقب آن پيوند خوردن برنامه هسته‌اي با برنامه دفاعي كشورمان را به دنبال خواهد داشت؛ اتفاقي كه اگر شكل بگيرد، دستگاه‌هاي جاسوسي و رسانه‌اي امريكا به خوبي خواهند توانست آن را مديريت كنند و بحران تازه‌اي براي كشورمان خلق كنند؛ موضوعی که به نظر مي‌رسد، همين دستاوردهاي نصفه و نيمه برجام را نيز به طور كامل از بين ببرد و به رغم تعطيلي بخش‌هاي بزرگي از تأسيسات هسته‌اي، به نقطه اول اين پرونده باز گرديم، از اين رو تيم ديپلماسي كشور به ويژه در حوزه هسته‌اي بايد از هم اكنون يك استراتژي مدون در خصوص اين طراحي امريكا به كار ببندد و به دنبال خنثي كردن آن باشد.
ش.د9604678