تاریخ انتشار : ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۸:۱۶  ، 
شناسه خبر : ۳۰۹۶۱۰
پایگاه بصیرت / پیرمحمد ملازمی / تحلیلگر مسائل شبه‌قاره

(روزنامه آسمان آبي – 1396/10/28 – شماره 163 – صفحه 11)

نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سفری 6روزه در دهلی‌نو به‌سر می‌برد. این دومین سفر یک نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به هند است. آریل شارون، نخست‌وزیر اسبق در سال 2003 میلادی به دهلی‌نو سفر کرده بود. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هندوستان نیز ازجمله مقامات بالای هند بود که پس از گذشت 70 سال به تل‌آویو سفر کرد. او سال 2017 به‌عنوان نخستین نخست‌وزیر هند به سرزمین‌های اشغالی سفر کرد. هندوستان در سال 1950 میلادی رژیم‌ صهیونیستی را به رسمیت شناخت ولی تا سال 1992 که مناسبات پنهانی آشکار شد سیاست رسمی هند، حمایت از فلسطینیان بود، اما با شکل‌گیری و رشد سریع حزب مذهبی و راست‌گرای «بهاراتیا جاناتا» سیاست هند توسعه مناسبات با رژیم صهیونیستی شد، هرچند که همزمان از فلسطینیان حمایت می‌کرد.

مودی، نخست‌وزیر هند، توجه ویژه‌ای به توسعه روابط با رژیم صهیونیستی دارد و به‌صورت آشکارتری از سیاست‌های مردان قدرت حزب کنگره و میراث جواهر لعل نهرو در حال فاصله گرفتن است. دلایل اتخاذ سیاست نزدیکی به رژیم صهیونیستی را می‌توان متنوع‌تر از آن‌چه در ظاهر به‌نظر می‌رسد در نظر گرفت؛ هم‌چنان‌که رژیم صهیونیستی نیز منافع و دلایل خاص خود را در توسعه مناسبات با هندوستان دارد.

در نگاه هندوستان به رژیم صهیونستی ‌باید به برداشتی که رهبران راست‌گرای کنونی هند از منافع ملی دارند توجه کرد تا بتوان قضاوت منصفانه‌تری به‌دست داد. هندوستان از دو منظر، توسعه مناسبات با رژیم صهیونیستی را با منافع راهبردی خود سازگار ‌یافته است.

1. دریافت فناوری پیشرفته نظامی غربی از رژیم صهیونیستی

2. بهره‌گیری از لابی قدرتمند صهیونیستی در آمریکا به سود منافع راهبردی خود

واقعیت آن است که فناوری تسلیحاتی رژیم صهیونیستی منشأ اروپایی و آمریکایی دارد و از آن‌جا که هندوستان در دوران جنگ سرد در اتحاد راهبردی با اتحاد شوروی سابق بوده از دسترسی به فناوری پیشرفته غربی محروم بوده است، رهبران هند همواره متمایل بوده‌اند منافع تأمین تسلیحاتی خود را متنوع کرده و در همان حال تنها به خرید تسلیحات پیشرفته رضایت نداده و خواهان انتقال فناوری نظامی و تسلیحاتی بوده‌اند. امری که از طرف آمریکا نوعی ممانعت از دستیابی هند به فناوری غربی وجود داشته است.

رژیم صهیونیستی در توسعه مناسبات با هند امکان دسترسی هند به فناوری پیشرفته نظامی آمریکایی را فراهم ساخته است. چنان‌که امروزه هندوستان به پیشرفته‌ترین فناوری غربی و آمریکایی دسترسی پیدا کرده است. گذشته از این، هندوستان امیدوار است در صورت گسترش اعضای دائمی شورای امنیت از لابی صهیونیستی در آمریکا بهره گیرد و به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد درآید.

در مقابل، همکاری هندوستان با رژیم صهیونیستی برای این رژیم نیز که در محاصره کشورهای عرب و مسلمان منطقه است، فضای تنفسی فراهم می‌کند و به ادعای دولتمردان آن، رژیم صهیونیستی را از انزوا خارج می‌سازد، اما این تنها دلیل توجه خاص صهیونیست‌ها به هندوستان نیست. رژیم صهیونیستی به‌شدت نگران پیشرفت تسلیحات هسته‌ای در پاکستان و احتمال سرایت فناوری هسته‌ای موجود در این کشور به سایر کشورهای اسلامی است. بر همین اساس تشدید رقابت‌های سنتی بین هندوستان و پاکستان در مسئله کشمیر فرصت مناسبی برای هند و رژیم صهیونیستی به‌وجود آورده است تا سیاست هماهنگ‌تری در رابطه با آن‌چه از آن به‌نام رادیکالیسم اسلامی ضدصهیونیستی و ضدافراطی‌گری‌های هندو یاد شده است، در پیش بگیرند.

تبادل اطلاعات و تجربیات جاسوسی بین دستگاه‌های امنیتی رژیم اشغالگر قدس و دولت راست‌گرای هند در کنترل جریان رادیکال و جهادی اسلامی، زمینه بسیار مساعدی برای توسعه همکاری‌ها در سایر زمینه‌ها ازجمله تجاری- کشاورزی و فناوری نظامی به‌وجود آورده است. پرتاب ماهواره جاسوسی «نکسا»ی رژیم صیهونیستی به‌وسیله یک راکت هندی در همان حال که همکاری‌های دو کشور را در ابعاد نظامی نشان می‌دهد، حکایت از آن دارد که هندوستان محاسبات دقیق‌تری از توسعه مناسبات با رژیم صهیونیستی دارد وگرنه روشن است که هدف اصلی ماهواره جاسوسی رژیم صهیونیستی عمدتا نظارت بر فضای جمهوری اسلامی ایران در درجه اول و پاکستان در مرحله بعدی است.

هرگاه این واقعیت را در نظر بگیریم که هندوستان در توسعه مناسبات رژیم صهیونیستی تنها با مخالفت کشورهای اسلامی منطقه روبه‌رو نیست، بلکه جمعیت حدود 200میلیون مسلمان هندوستان نیز اساسا مناسبات با رژیم صهیونیستی را نمی‌پسندند و با آن مخالف هستند. علاوه بر این احزاب چپ که در جریان سفر جاری نتانیاهو به هند تظاهرات اعتراض‌آمیز هم به راه انداختند. در چنین فضای داخلی و منطقه‌ای علی‌القاعده دولت هند باید محاسبات دقیق‌تری داشته باشد که توسعه مناسبات با رژیم صهیونیستی را با وجود مخالفت‌های داخلی و خارجی توجیه‌پذیر سازد.

واقعیت آن است که هندوستان یک کشور بزرگ در حال رشد سریع شاخص‌های قدرت است. اقتصاد این کشور به‌شدت نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی و فناوری پیشرفته غربی است. لابی صهیونیستی در آمریکا و سرمایه‌گذاران یهود آمریکا با حمایت دولت آمریکا می‌توانند در تأمین نیازهای سرمایه‌ای و فناوریک هند ایفای نقش کنند و توسعه مناسبات با رژیم صهیونیستی در همین راستا مورد انتظار هند است، اما جدا از این‌گونه مباحث در توسعه مناسبات هند و رژیم صهیونیستی واقعیت مهم‌تر، پیامدهای داخلی و منطقه‌ای آن است که چندان با منافع استراتژیک هند هماهنگ به‌نظر نمی‌رسند.

تردیدی وجود ندارد که مسلمانان هند مخالف توسعه مناسبات هند با رژیم صهیونیستی هستند و نفوذ مسلمانان در حزب کنگره هند، رقیب بهار «بناجاناتا» با این سفر بیش از گذشته خواهد شد. در بعد منطقه‌ای، توسعه مناسبات هند و رژیم صهیونیستی رقابت‌ها بین پاکستان و این کشور را تشدید خواهد کرد و در بعد بین‌المللی، هندوستان را به‌عنوان مجوز رژیم صهیونیستی و آمریکا مطرح و باعث تشدید رقابت با چین می‌شود. گذشته از این تردیدی نیست که توسعه مناسبات دوستانه و همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و هندوستان را در پروژه کریدور شمال- جنوب و نیز پروژه چابهار می‌تواند تحت تأثیر مناسبات روبه‌گسترش هند و رژیم صهیونیستی قرار گیرد که این نمی‌تواند با منافع راهبردی هند و سابقه استقلال عمل سیاسی‌اش در قالب جنبش عدم تعهد همخوانی داشته باشد.

در هر حال در هر محاسبه‌ای که آقای مودی در گرایش توسعه روابط با رژیم صهیونیستی داشته باشد اگر دولت هند اهداف صهیونیست‌ها را در محاسبات خود لحاظ کند یا به پیامدهای منفی بلندمدت آن توجه لازم نداشته باشد. در همان حال که وسیله نفوذ دستگاه‌های استخباراتی رژیم صهیونیستی را در داخل خاک خود فراهم خواهد کرد و امنیت ملی‌اش را در بلندمدت با مخاطرات بیشتری روبه‌رو خواهد ساخت. فاصله بین هند و جمعیت 200میلیون ‌نفری مسلمانش در داخل و یک میلیارد و چند صدمیلیونی مسلمان جهان را افزایش خواهد داد و این موضوعی نیست که با انتظاری که اغلب کشورهای منطقه از هند مستقل دارند سازگاری بیابد و منافع راهبردی هندوستان را تأمین کنند.

https://asemandaily.ir/post/12254

ش.د9604838