نبرد و جنگ بین آمریکا و چین، رخداد تازهای نیست؛ اما این نبرد هر روز ابعاد جدیدتری به خود میگیرد. این دو کشور از جنگ سیاسی، اقتصادی، نفتی و حتی فرهنگی، به جنگ بر سر تراشههای الکترونیکی رسیدهاند. به همین منظور آمریکا محدودیتهای صادرات تراشههای هوش مصنوعی به چین را به روز کرده است تا جلوی پیشرفت این کشور گرفته شود.
در همین راستا، «رویترز» گزارش داده است دولت بایدن قوانینی را که پنج ماه از معرفی آنها میگذشت، با هدف سختتر کردن دسترسی چین به تراشههای هوش مصنوعی ایالات متحده اصلاح کرد.
این قوانین که اکتبر گذشته منتشر شد، به دنبال توقف ارسال تراشههای پیشرفتهتر هوش مصنوعی طراحی شده از سوی انویدیا به چین است. این قوانین بخشی از مجموعه اقداماتی است که هدف آن متوقف کردن پکن از دریافت فناوریهای پیشرفته ایالات متحده برای تقویت نظامی آن است.
پیش از این سخنگوی وزارت خارجه چین در یک نشست مطبوعاتی خاطرنشان کرد: «کنترلهای صادرات نیمهرساناهای آمریکا علیه چین به منزله اعمال اقدامی تبعیضآمیز است که ماده یک موافقتنامه عمومی تعرفهها و تجارت (GATT) را نقض میکند.»
واشنگتن درگیر یک جنگ فناوری چند ساله با پکن است و به دنبال جلوگیری از ساخت تراشههای پیشرفتهتر چین است که میتواند برای تقویت ارتش این کشور استفاده شود. هنگامی که شرکت فناوری هواوی در سال ۲۰۲۳ یک گوشی هوشمند جدید فایو جی با تراشه پیشرفته هفت نانومتری ساخت چین را عرضه کرد، مقامات آمریکایی غافلگیر شدند.
منابع آگاه نیز گفتهاند آمریکا در حال تهیه فهرستی از کارخانههای تولید تراشههای پیشرفته چینی است که از دریافت ابزارهای کلیدی این کشور برای آنها ممنوع میشوند. این فهرست ممکن است در چند ماه آینده منتشر شود.
وقایع بین چین و آمریکا به همین جا ختم نمیشود و چین هم در مقابل آمریکا، برنامههایی برای کاهش نفوذ سختافزارهای آمریکایی در کشور خود دارد. در همین راستا، «فایننشال تایمز» گزارش داد که چین استفاده از تراشههای اینتل و AMD را در رایانههای دولتی مسدود میکند.
بنا بر این گزارش، چین دستورالعملهایی را برای حذف تدریجی ریزپردازندههای متعلق به ایالات متحده از رایانهها و سرورهای دولتی ارائه کرده است. همچنین، چین افزون بر تراشههای اینتل و ایامدی به دنبال کنار گذاشتن سیستم عامل مایکروسافت، ویندوز و نرمافزار پایگاه داده ساخت خارجی به نفع گزینههای داخلی است. بر اساس این گزارش، به آژانسهای دولتی گفته شده است، معیارهایی را در نظر بگیرند که به پردازندهها و سیستمهای عامل ایمن و قابل اعتماد نیاز دارند.
اینتل و AMD هنوز در این مورد اظهار نظر نکردهاند. از سوی دیگر، هدف ایالات متحده افزایش تولید فناوری نیمه هادی داخلی و کاهش وابستگی به چین و تایوان با ارائه قانون تراشهها بوده است. این قانون برای تقویت نیمه هادیهای آمریکا طراحی شده و شامل کمکهای مالی برای تولید داخلی است.
اگر به دیگر کشورهای بزرگ هم نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که روسیه هم مدتهاست استفاده از تجهیزات آمریکایی را در ادارات خود ممنوع کرده است. این کشور حتی استفاده از تلفن همراه آیفون را برای مقامات کشور خود ممنوع کرده است.
بومیسازی تجهیزات فناوری، یکی از نکاتی است که در کشور خودمان هم باید به آن توجه شود. دنیای صفر و یک پر از راز و رمزهایی است که فقط خالق هر ابزار در آن، از آن با خبر است. اگر از ویندوز در ادارات خود استفاده میکنیم، باید بدانیم که دادههای ما دیگر امن نیست. تلفنهمراهی که ساخت خودمان نباشد امن نیست، پایگاه دادهای که ساخت خودمان نباشد امن نیست، نرمافزاری که ساخت خودمان نباشد امن نیست و امروزه میبینیم که حتی سختافزاری که ساخت خودمان نباشد هم امن نیست.
هرچند دعوای آمریکا و چین بر سر تراشه، جنبه فشار اقتصادی بر یکدیگر دارد تا بحث امنیت، اما باید بدانیم که سختافزارهای شبکه و فناوری، قابل هک و تغییر هستند و استفاده از سختافزارهای غربی در کشورمان، یک چالش مهم امنیتی است.