یکی از موضوعاتی که طی یکی دو سال گذشته مطرح شد و در بورس نیز مدتی به اجرا درآمد، عرضه خودرو در بورس با هدفگذاری شفافیت هر چه بیشتر و رسیدن به قیمتی متعادل بود بدون اینکه واسطهها از این بازار به نفع تأمین حداکثری منافع مالی خود بهرهبرداری کنند.
در هنگام عرضه خودرو در بورس کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی، بازار خودرو و بورس اظهارنظرهایی در این موضوع داشتند اعم از مثبت تا منفی. با توجه به اینکه عرضه خودرو در بورس برای اولین بار در ایران اجرا شد، مورد توجه قرار گرفت، در عین حال مزایا و معایبی هم داشت.
آنچه در این موضوع حائز اهمیت است، توجه به این نکته است که عرضه خودرو در بورس موضوع مهمی بود و علاقهمندان بسیاری داشت؛ زیرافرآیند قیمتگذاری شفافی داشت، به گونهای که دست دلالان و سوداگران از قیمتگذاریهایی که با قیمت کارخانه فاصله معناداری داشت، بریده شد.
گفتنی است، صنایعی که در بورس فعال هستند، صادراتمحورند و اصل مزیت رقابتی دارند، اما در خودرو مزیت رقابتی نداریم و استثناست؛ به این دلیل که خودروسازی در ایران و بازار این صنعت هیچ گونه مزیت رقابتی ندارد؛ به همین دلیل مورد خاص به شمار میرود. بنابراین، عرضه خودرو در بورس باید مجزای از وضعیت کلی و حاکم بر بورس بررسی شود.
مسئله حائز اهمیت این است که کل ارزش صنعت خودرو در بورس ایران ۴ درصد است؛ یعنی ارزش آنچنان بالایی ندارد که عرضه یا عدم عرضه خودرو در بورس تأثیرات شگرفی بر این روند بگذارد، لذا نمیتوان سرنوشت بورس را به صنعت خودرو یا عرضه خودرو در بورس گره زد، اما برای جلب رضایت خریداری که مایل به خرید خودرو از طریق ساز و کار بورس است، باید مدلی ارائه شود خارج از شرایط بازار سرمایه با یک نگاه ویژه به موضوع عرضه خودرو در بورس تا آن زمان بتوانیم همه عوامل دخالتکننده در عرضه خودرو در بورس، دستاوردها و نقاط ضعف آن را بررسی کنیم، شاید به این نتیجه برسیم که عرضه خودرو در بورس خوب است و به نفع تولیدکننده و مشتری یا مصرفکننده واقعی است.
برای اینکه در این حوزه تصمیم بهینهای اتخاذ شود، در وهله اول باید جلوی زیاندهی این صنعت گرفته شود؛ چرا که وقتی زیانده باشد، رشد نمیکند. متأسفانه، صنعت خودروی ما در وضعیت سال ۹۰ باقی مانده و رشد نکرده است؛ چرا که در این صنعت سرمایهگذاری جدیدی شکل نگرفته و تولید افزایش نیافته است.
ایجاد مزیت در صنایع شرط موفقیت آنهاست، به این دلیل سرمایهگذاریهای جدید از جمله مهمترین ملزوماتی است که به مزیت میانجامد و تولید شرکت را افزایش میدهد و در نهایت به نفع رشد اقتصادی و برخورداری عموم مردم از دستاوردهای مثبت این روند است.
به هر حال، عرضه خودرو در بورس مزایایی داشت که مورد توجه مردم و خریداران واقعی قرار گرفت؛ هر چند در این خصوص و سایر صنایع باید منتظر خروج دولت از مدیریت باشیم تا شاهد بهترین اتفاقها در تجارت و تولید کشور باشیم.