مسابقات پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس، به روز‌های پایانی خود رسید و کاروان ورزشی ایران، همچون ادوار گذشته مدال‌های خوش رنگی را به دست آورد؛ پرچم پرافتخار ایران بار‌ها در دهکده بازیها به اهتزاز درآمد؛ اما آنچه در پارالمپیک دربرابر چشمان ما قرار گرفته است، حضور پرافتخار جانبازان دوران دفاع مقدس در میدان ورزش بوده است؛ حضوری که موجب خلق تاریخی سترگ از افتخار‌های بزرگ شده است، تاریخ طلایی که در نوشتار پیش رو نگاهی گذرا به آن خواهیم داشت.
قهرمانان جبهه، مدال‌آوران ورزش
تا پیش از پارالمپیک پاریس، ۹ دوره بازی‌های پارالمپیک و همچنین چهار دوره بازی‌های پاراآسیایی برگزار شده است که ۴۰ جانباز کشور، در مجموع ۱۰۳ مدال طلا، نقره و برنز در تاریخ این دو رویداد کسب کرده‌اند. ۳۸ جانباز دفاع مقدس در طول این دوره‌ها موفق به کسب مدال شده‌اند. از این میان «بهمن گلبارنژاد»، «حسن سماواتی»، «سید حسین هاشمی» و «مختار نورافشان» که در سه رشته دوچرخه‌سواری، دو و میدانی و والیبال نشسته فعالیت داشتند، به یاران شهید خود پیوستند.
در پارالمپیک ۲۰۲۴ نیز کاروان ورزشی ایران از ۶۵ ورزشکار تشکیل شده که در ۱۰ رشته والیبال نشسته، پاراکانو، گلبال، پارا تیراندازی، پارا دو و میدانی، پاراشنا، پارا وزنه‌برداری، پارا جودو، پارا تکواندو و پارا تیر و کمان با ورزشکارانی از کشور‌های دیگر رقابت می‌کنند. در این دوره از مسابقات در حالی ۴۴۰۰ ورزشکار در ۲۲ رشته ورزشی با یکدیگر مسابقه می‌دهند که گاه معلولیت‌های برخی از این ورزشکاران و تلاش و همت آنان در کسب مدال سوژه خاص رسانه‌های جهان می‌شود.
«معلولیت، محدودیت نیست»، این جمله در بسیاری از محافل و مجالس برای انگیزه‌بخشی به حرکت رو به جلوی معلولان گفته می‌شود، جمله‌ای که در ظاهر گفتنش برای ما آسان است، اما برای فردی که دچار نقص فیزیکی و جسمانی است، به این راحتی قابل پذیرش نیست. به هر صورت معلولیت محدودیتهایی را به همراه دارد که کنار زدن این محدودیت و ستاره شدن فرد معلول را با سختیهای فراوانی همراه می‌کند. بدون شک، هر فردی که در رشته‌های پارالمپیکی به مدال میرسد، علاوه بر تلاش در رشته ورزشی و سبقت از رقیبان، با معلولیت جسمی خود نیز دست‌وپنجه نرم کرده است که این موضوع کار راحتی نیست. این موضوع خاص معلولان نیست و جانبازانی هم که در رشته‌های ورزشی مدال‌های قهرمانی به گردن آویختند، خارج از آن نیستند.
۱۷ -۱۸ سالگی اوج جوانی و سرزندگی هر انسان برای ساختن زندگی خود در ابعاد گوناگون است؛ سنی که باید درباره شغل و آینده تصمیم بگیرد و مسیر کلی زندگی را مشخص کند. جریان سرنوشت گاهی آدمی را از مسیر اصلی زندگی، به جایی میکشاند که بیخبر از همه‌جا مجبور به پیمودن راهی دیگر می‌شود. دفاع مقدس همان راهی بود که خیلی از جوان‌ها را به جای طی کردن مسیر تحصیلی در مدرسه و دانشگاه یا کار و ازدواج به میدان نبرد با دشمن برد. دشمن که در ۳۱ شهریور ماه به مرز‌های کشور حمله کرد، قصد ماندن و تصرف خاک این سرزمین را داشت که با دستور امام (ره) مبنی بر پر کردن سنگر‌ها جمع زیادی از جوان‌ها عزم سفر کردند و کوله‌بار خود را برای رفتن به جبهه‌ها و مبارزه با دشمن بستند. آنها راهی میدانی شدند که آینده نامعلومی از شهادت، جانبازی، اسارت را پیش روی‌شان قرار می‌داد. با این حال، ایمان به خدا و اراده برای حفظ کشور و محافظت از اسلام باعث شد تا جبهه‌ها را خالی نگذارند.
۶۲۹ هزار و ۳۹۰ جانباز آخرین آمار از تعداد جانبازان دوران دفاع مقدس است که در میدان نبرد حق علیه باطل به این مقام نائل آمدند. اغلب این جانبازان همان جوانهایی بودند که در دهه دوم و سوم زندگی به سر میبردند، با روحیه وصف‌ناپذیر به جبهه رفتند و وقتی جانباز شدند، همان روحیه را برای ادامه زندگی حفظ کردند؛ چرا که ادامه مسیر زندگی را در امتداد همان دفاع مقدس میدیدند، بسیاری از آنان با وجود جراحات و آثار ناشی از مجروحیت و جانبازی ادامه تحصیل داده و به کار مشغول شدند، ازدواج کردند و خانواده تشکیل دادند و تعدادی نیز به ورزش قهرمانی رو آوردند تا جایی که بخشی از کاروان هر دوره از پارالمپیک را جانبازان دوران دفاع مقدس تشکیل می‌دهند.
پرافتخارترین
«قادر مدبر» را پر افتخارترین پارالمپیک کار کشور می‌شناسند. کسی که در ۱۷ دوره مسابقه جهانی و پارالمپیکی موفق به کسب ۱۳ مدال طلای جهان، دو مدال نقره و یک برنز شد و عنوان پرافتخارترین ورزشکار جانبازان و معلولان ایرانی را کسب کرد. مدبر در پارالمپیک «آتلانتا ۱۹۹۶» سه طلا و در «۲۰۰۰ سیدنی» دو طلا و یک برنز را در رشته دو و میدانی کسب کرد.
وی سال ۱۳۴۸ در شهر تالش استان مازندران متولد شد. خانواده او هنگام کودکی به اردبیل مهاجرت کردند. تا پیش از جانبازی در رشته‌های رزمی فعالیت می‌کرد، اما پس از جانبازی مسیر ورزشی او تغییر یافت. در همان سال پس از جانبازی و طی کردن دوران نقاهت ورزش حرفه‌ای را از سر گرفت و نخست در رشته پینگ‌پنگ جانبازان و معلولان فعالیت کرد. اندکی بعد وارد رشته پرتاب وزنه و پرتاب نیزه شد. قادر مدبر در سال ۱۳۷۲ و به دنبال قهرمانی استان و کشور به تیم ملی دو و میدانی جانبازان و معلولان ایران دعوت شد و تا کناره‌گیری از ورزش حرفه‌ای در سال ۲۰۰۰ در تیم ملی دو و میدانی عضویت داشت.
مرد همیشه خندان
«مختار نورافشان» از چهرههای پارالمپیک و جانباز دوران دفاع مقدس است که تصویر قهرمانی او بر سکو‌های جهانی احساس غرور و خودباوری را برای ایرانیان به ارمغان آورده است. او سال ۱۳۶۱ در «عملیات محرم» از ناحیه نخاع مجروح شد و پس از جانبازی به ورزش قهرمانی در رشته‌های دو و میدانی، پرتاب دیسک، وزنه‌برداری، نیزه و شنا رو آورد. پس از عضویت تیم ملی در رشته دو و میدانی، موفق به کسب یک نشان طلا و دو نشان نقره از بازی‌های پارالمپیک «آتلانتا ۱۹۹۶»، یک نشان برنز از بازی‌های پارالمپیک «آتن ۲۰۰۴»، یک نشان طلا از بازی‌های پارالمپیک «سئول ۱۹۸۸» و دو نشان طلا از بازی‌های پارالمپیک «سیدنی ۲۰۰۰» شد. از دیگر افتخارات وی می‌توان به کسب ۱۱ نشان طلا، چهار نقره و یک برنز از مسابقات جهانی و سه نشان طلا و دو نشان نقره از مسابقات بین‌المللی اشاره کرد. نورافشان در مجموع موفق به کسب ۳۲ مدال مسابقات پارالمپیک، جهانی و آسیایی شد. او نهم مرداد امسال بر اثر جراحات دوران جنگ تحمیلی به درجه رفیع شهادت نائل شد و به یاران شهیدش پیوست.
عملکرد دیگر جانبازان پارالمپیک کار کشورمان بدین شرح است، «ابراهیم رنجبر» در رشته تیراندازی با کمان یک نقره و یک برنز پارالمپیک، دو طلا، یک نقره و یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، «احمد شیونی»، در رشته والیبال نشسته سه طلای پارالمپیک، «اردشیر ماهینی»، فوتبال هفت نفره، یک طلا و یک برنز پارالمپیک، «اسدالله عظیم»، دو و میدانی، یک برنز پارالمپیک، سه نقره بازی‌های پاراآسیایی، «ایمان بگ‌زاد»، بسکتبال با ویلچر، یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، شهید بهمن گلبارنژاد، دوچرخه‌سواری، یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، «جلیل باقری جدی»، رشته دو و میدانی، یک طلا و یک نقره پارالمپیک، دو طلا، سه نقره و یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، «حامد حیدری»، دو و میدانی، یک نقره پارالمپیک، «حسن جانفشان»، تنیس روی میز، یک نقره و سه برنز بازی‌های پاراآسیایی، شهید حسن سماواتی، دو و میدانی، یک برنز پارالمپیک، «حسن شاهی»، والیبال نشسته، یک طلای پارالمپیک، «حسین رجب‌پور»، فوتبال پنج نفره یک طلا و دو نقره بازی‌های پاراآسیایی؛ «حشمت‌الله کاظمی راد»، تیراندازی با کمان، یک نقره بازی‌های پاراآسیایی، «شهید سیدحسین هاشمی»، والیبال نشسته، دو طلای پارالمپیک، «سید رمضان صالح‌نژاد»، تیراندازی، یک طلای بازی‌های پاراآسیایی، «سید سعیدرضا چاووشی»، دو و میدانی، یک برنز پارالمپیک، «عادل طرفی»، بسکتبال با ویلچر، یک طلای بازی‌های پاراآسیایی، «عبدالرضا جوکار»، دو و میدانی، دو طلا، دو نقره و سه برنز پارالمپیک، یک طلا و دو نقره بازی‌های پاراآسیایی، «علی اسحاقی»، والیبال نشسته، یک طلای پارالمپیک، «علی اصغر هادی‌زاده»، دو و میدانی، یک برنز پارالمپیک، «علی اکبر صلواتیان»، والیبال نشسته، سه طلای پارالمپیک، «علی کشفیا»، والیبال نشسته، چهار طلای پارالمپیک، «علی نادری»، دو و میدانی، یک طلا پارالمپیک، یک طلای بازی‌های پاراآسیایی، «عنایت‌الله بخارایی»، تیراندازی، دو طلای پارالمپیک، «عوض آزموده»، دوومیدانی، یک طلا و یک نقره و یک برنز پارالمپیک، «فرشید عاشوری»، والیبال نشسته، دو طلای پارالمپیک، «فرهاد رایگا»، دو و میدانی، یک طلای بازی‌های پاراآسیایی، «قادر مدبر»، دو و میدانی، پنج طلا و یک برنز پارالمپیک، «مجید سلیمانی»، والیبال نشسته، سه طلای پارالمپیک، «محمدحسین پرستار»، والیبال نشسته، یک طلای پارالمپیک، «محمدرضا میرزایی»، دو و میدانی، چهار طلای پارالمپیک، «محمدهادی یار احمدی»، دوومیدانی، یک طلای پارالمپیک، شهید مختار نورافشان، دو و میدانی، چهار طلا و دو نقره و یک برنز پارالمپیک، «مهدی اکبری‌نژاد»، شنا، یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، «مهدی زمانی»، تیراندازی، یک نقره بازی‌های پاراآسیایی، «مهدی علیزاده»، دو و میدانی، یک طلا و یک برنز بازی‌های پاراآسیایی، «وهاب ثعلبی»، دو و میدانی، دو برنز پارالمپیک.