دور چهارم مذاکرات میان ایران و آمریکا به صورت غیر مستقیم در عمان در حالی یک شنبه برگزار می شود که نماینده آمریکا در مذاکرات بار دیگر سخنانی تامل برانگیز مطرح کرده است. او که زمانی گفته بود باید مدل ایبی در قبال ایران اجرا شود پس از مدتی عنوان کرد که ایران می تواند غنی سازی 3 و 67 درصدی داشته باشد البته او سپس حرفش را پس گرفت و مدعی شد که ایران غنی سازی نیاز ندارد. در ادامه او مدعی پیشرفت مذاکرات و برخی حقوق هسته‌ای برای ایران شده بود. او اکنون در استانه دور چهارم مذاکرات ادعاهایی را با محوریت برچیدن و نابوسازی تمام برنامه‌ها و مراکز هسته‌ای ایران مطرح کرده است.
فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه خواستار جمع‌آوری کامل سایت‌های هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان شد؛ اظهاراتی تند که حاکی از بازگشت سیاست فشار حداکثری است و نشان می‌دهد آمریکا خواهان توافقی با شرایط یک‌طرفه و تحمیلی علیه ایران است.
در ادامه مواضع تند دولت پیشین ایالات متحده، «جیسون ویتکاف» فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، خواستار تعطیلی کامل سایت‌های هسته‌ای ایران از جمله نطنز، فردو و اصفهان شد. او در اظهاراتی جنجالی تأکید کرد که ایران باید فوراً سطح غنی‌سازی اورانیوم را کاهش دهد، مواد هسته‌ای را به خارج از کشور منتقل کند و تمام برنامه هسته‌ای خود را به یک چارچوب صرفاً غیرنظامی محدود کند.وی افزود: «هیچ‌گونه برنامه غنی‌سازی در ایران نباید ادامه یابد. ادامه آن به معنای تداوم ظرفیت نظامی است، در حالی که ایران به فناوری غنی‌سازی حتی برای برنامه غیرنظامی هم نیاز ندارد.» این سخنان در حالی مطرح می‌شود که حتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برخی گزارش‌های خود به امکان استفاده صلح‌آمیز ایران از انرژی هسته‌ای اشاره کرده است.ویتکاف همچنین با اشاره به موقعیت اقتصادی و منطقه‌ای ایران، اظهار داشت: «ایران امروز بسیار شکننده‌تر از ۱۰ سال پیش است؛ این کشور چاره‌ای جز پذیرش شروط ما برای نابودی کامل برنامه نظامی هسته‌ای خود ندارد.» او تأکید کرد که توافقی با ایران تنها زمانی حاصل خواهد شد که این کشور تمام خواسته‌های آمریکا را بپذیرد وگرنه مسیر گفت‌وگو متوقف خواهد شد.
او در ادامه هشدار داد که آزمودن اراده رئیس‌جمهور ترامپ اقدامی ناپخته خواهد بود. «اگر توافقی ضعیف و ناکارآمد به ما پیشنهاد شود، بدون تردید از آن خارج خواهیم شد؛ همان‌طور که قبلاً نیز این کار را کرده‌ایم.» به گفته ویتکاف، فشار بر ایران به‌زودی به حوزه‌های مالی، تسلیحاتی و حتی فرهنگی گسترش می‌یابد. او افزود که تلاش برای قطع حمایت ایران از گروه‌هایی چون حماس، حزب‌الله و انصارالله یمن، یکی از محورهای اقدامات آینده خواهد بود.وی همچنین با تغییر موضع مداوم آمریکا در قبال مذاکرات گفت: ایران برای اجرای برنامه هسته‌ای غیرنظامی نیازی به توانایی غنی‌سازی اورانیوم ندارد. اگر مذاکرات یکشنبه آینده با ایران سازنده نباشد، ادامه نخواهد یافت و ما باید مسیر متفاوتی را در پیش بگیریم. مذاکرات با ایران ممکن است بعداً گسترش یابد و جنبه‌های فرهنگی و اقتصادی را نیز شامل شود. ما قصد داریم بعداً به ایران فشار بیاوریم تا تأمین مالی و مسلح کردن گروه‌هایی مانند حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها را متوقف کند.
رمز گشایی ادعاهای ویتکاف
در باب ادعاهای ویتکاف دیدگاه‌های متعددی مطرح است چنانکه . برخی معتقدند که به خاطر شروع به کار دولت جدید در امریکا است و اینکه هنوز مستقر نشدند یا هنوز مواضع خود را درست طراحی نکرده‌اند. به عبارتی دیگر این عده بر این عقید‌اند که این سخنان و تغییر مواضع نشانگر ناپختگی، احساسی بودن، نداشتن منطق مذاکرانی، ناآشنابودن با قوانین و مقررات آژانس و نهادهای مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای، شکاف و چند دستگی در ساختار آمریکا و ناتوانی سران کاخ سفید در مدیریت بحران و مقابله با شکاف داخلی و فشارهای لابی‌های صهیونیستی و جنگ افروزان است که نتیجه آن را در رفتارهای جهانی آمریکا و عقب گردهایش از مواضع ابتدایی می‌توان مشاهده کرد.
در همین حال برخی نیز بر این عقیده‌اند که این رفتارها نوعی تاکتیک مذاکراتی زیاده خواهانه است. آمریکایی‌ها سالهاست که ادعای همه یا هیچ را مطرح می‌کنند و مدعی هستند که هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای باید با هم حل شود که محور آن را نیز کنار نهادن تمام فعالیت های ایران در این زمینه هاست. اکنون چنانکه ویتکاف عنوان کرده آمریکا توان وارد شدن به عرصه موشکی و منطقه‌ای را ندارد لذا تمرکز بر تمام هسته‌ای دارد. در شرایطی که تمامی قوانین جهانی و ان پی تی حق غنی سازی را برای ایران محفوظ می‌داند ادعای زیاده خواهانه ویتکاف را می‌توان بازی به مرگ گرفتن تا به تن راضی شدن ارزیابی کرد. بر اساس این دیدگاه طرف مذاکرانی حداکثر خواسته در حد نابودی و مرگ داشته‌های طرف مقابل را مطالبه می‌کند تا در نهایت طرف مقابل به کف خواسته‌ها تن دهد در حالی که در ابتدا نیز خواست این فشار حداکثری همان دستاورد نهایی بوده است. به عنوان مثال آمریکا به دنبال غنی سازی ایران در سطحی بسیار محدود و ازمایشگاهی بدون هیچ فایده و کارکردی است در حالی که برای کسب آن ابتدا نابودی تمام غنی سازی را مطرح می‌کند تا در نهایت تهران به خواست غنی‌سازی بی اثر تن دهد.
رفتار ترامپ نشان می‌دهد که او ازیک سو فردی وابسته به صهیونیست‌هاست و از سوی دیگر نیز در برابر مقاومت توان ایستادگی ندارد که پیروزی یمن بر آمریکا سندی بر این مهم است. بر این اساس ایران با همین تجربه‌ها رویکرد مقاومتی در برابر زیاده خواهی آمریکا دارد. در عین حال برنامه و حقوق ایران کاملا مشخص است و هیچ عقب نشینی در برابر آن نیز نخواهد داشت
نکته مهم در سخنان ویتکاف نیازمودن ترامپ از سوی ایران است. این سخن به اصطلاح هشداری در حالی مطرح شده است که درس تهران از عملکرد ترامپ چند درس مهم به همراه دارد.
نخست آنکه ترامپ فردی با خودشیفتگی و ادعاهای بزرگ است در حالی که توان انجام هیچ کدام از ادعاهایش را ندارد. شکست در صلح اوکراین، ناتوانی در پایان دادن به جنگ غزه، عقب نشینی از تعرفه‌ها و.. نشانگر سست عنصر بودن ترامپ و فرو ریختن رویاهای بی اساس اوست.
دوم آنکه رفتار ترامپ نشان می دهد که او نیز مانند سایر روسای جمهور آمریکا غیر قابل اعتماد است و لذا تکیه کردن بر ادعاهای وی امری نادرست خواهد بود. با توجه به سابقه رفتاری ترامپ در برجام و عرصه جهانی، ایران این حق را دارد که نگاهی شدیدا بد بینانه به آمریکا داشته باشد و برای تواقق خواستار تضمین‌های عینی و راستی آزمایی مباحثی همچون لغو تحریم‌ها باشد. سخن ویتکاف درباب ترامپ سخنی صحیح است که او ازمون خود را پس داده است و بر اساس همین‌ازمون نیز ایران حق دارد تا پیش از اجرای تعهداتی هسته ای خواستار لغو تحریم‌ها، راستی ازمایی این لغو در نهایت تضمین تکرار نشدن تحریم‌ها باشد.
سوم آنکه رفتار ترامپ نشان می‌دهد که او از یک سو فردی وابسته به صهیونیست‌هاست و از سوی دیگر نیز در برابر مقاومت توان ایستادگی ندارد که پیروزی یمن بر آمریکا سندی بر این مهم است. بر این اساس ایران با همین تجربه‌ها رویکرد مقاومتی در برابر زیاده خواهی آمریکا دارد. در عین حال برنامه و حقوق ایران کاملا مشخص است و هیچ عقب نشینی در برابر آن نیز نخواهد داشت.
چنانکه وزیر امور خارجه در واکنش به سخنان ویتکاف عنوان می‌کند: «از نظر ما هرچه که باشد مهم نیست و ما مسیر خود را می‌رویم و مواضع ما کاملاً روشن است. ما بر مواضع خودمان ایستادگی داریم، هر جا که منافع مردم ایران تأمین شود ما رو به جلو می‌رویم و هر جا که منافع تأمین نشود ایستادگی می‌کنیم. خیلی درگیر و بند این حرف‌های متناقض و ضد و نقیض نیستیم و ما مسیر خود را به پیش می‌رویم.»